Bộ Công an đang điều tra Formosa xả thải

Đại tá Bùi Đình Quang trả lời PV.

Việc xả thải của Formosa liên quan đến 4 tỉnh thành và ảnh hưởng đến cả nước về chính trị, kinh tế… do vậy Cơ quan CSĐT Bộ Công an đang chủ trì điều tra làm rõ trách nhiệm của các cơ quan quản lý Nhà nước và trách nhiệm của cá nhân có liên quan để xảy ra việc xả thải gây sự cố môi trường biển...

Liên quan đến Công ty Môi trường đô thị thị xã Kỳ Anh tự ý chôn lấp 100 tấn chất thải của Formosa tại trang trại ở phường Kỳ Trinh, thị xã Kỳ Anh, cơ quan CSĐT Công an Hà Tĩnh đã khởi tố vụ án "Vi phạm quy định về quản lý chất thải nguy hại" theo Điều 182A của Bộ luật Hình sự nước CHXHCN Việt Nam, phóng viên CAND đã có cuộc trao đổi với Đại tá Bùi Đình Quang, Thủ trưởng Cơ quan Cảnh sát điều tra, Phó Giám đốc Công an tỉnh Hà Tĩnh.

PV: Thưa Đại tá Bùi Đình Quang, đồng chí có thể cho biết một số sai phạm của công ty Môi trường đô thị thị xã Kỳ Anh và những căn cứ để khởi tố vụ án?

Đại tá Bùi Đình Quang: Sai phạm của Công ty Cổ phần tư vấn xây dựng quản lý môi trường đô thị Kỳ Anh làm căn cứ để khởi tố vụ như sau:

Ngày 11-7-2016, phòng Cảnh sát phòng chống tội phạm về môi trường Công an tỉnh phối hợp với Sở TN&MT, phòng TM&MT và Công an thị xã Kỳ Anh, UBND phường Kỳ Trinh phát hiện anh Lê Trung Thành, SN 1988 là công nhân của Công ty Cổ phần tư vấn xây dựng quản lý môi trường đô thị Kỳ Anh đang điều khiển máy xúc đào để chôn lấp bùn thải của Công ty Formosa Hà Tĩnh trong trang trại của ông Lê Quang Hòa ở khu vực đồi Cơn Trò, tổ dân phố Hoàng Trinh, phường Kỳ Trinh, thị xã Kỳ Anh. Tại hiện trường xác định số lượng bùn thải đã được chôn lấp 390,72 tấn.

Ngày 16-7-2016, Phòng Cảnh sát phòng chống tội phạm về môi trường phối hợp với Công an thị xã Kỳ Anh phát hiện tại Công viên môi trường của Công ty Cổ phần tư vấn xây dựng quản lý môi trường đô thị Kỳ Anh chôn lấp khoảng 10m³ bùn thải của Công ty Formosa Hà Tĩnh.

Qua điều tra bước đầu xác định: Giữa Công Ty MTĐT Kỳ Anh và Công ty FHS đã ký kết 02 hợp đồng về việc vận chuyển, xử lý bùn bánh từ xưởng xử lý nước thải sinh hoạt và công nghiệp của Công ty FHS. Việc ký kết do đại diện Công ty môi trường đô thị Kỳ Anh (bên B) là ông Lê Anh Tài - Phó Giám đốc và đại diện Công ty FHS (bên A) là ông Ngưu Tuấn Phát - Trưởng ban quản lý dự án.

Hợp đồng nêu rõ: Bên B có trách nhiệm thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải (bùn bánh) ở xưởng xử lý nước thải công nghiệp và xưởng xử lý nước thải sinh hoạt của bên A; đưa chất thải đến xử lý ở các khu xử lý chất thải trong tỉnh Hà Tĩnh được Sở TNMT cấp phép hoạt động; Bên A sẽ cùng bên B đến hiện trường kiểm tra phương thức và địa điểm xử lý.....

Theo quyết định 3853 ngày 8-12-2014 của UBND tỉnh thì Công ty Môi trường đô thị Kỳ Anh chỉ được phép xử lý chất thải sinh hoạt và chất thải hầm cầu mà không đủ điều kiện xử lý chất thải rắn công nghiệp thông thường và tiếp nhận, vận chuyển, xử lý chất thải nguy hại. Sau khi tiếp nhận bùn thải từ Công ty FHS, Công ty môi trường đô thị Kỳ Anh không ký hợp đồng với đơn vị có đủ điều kiện xử lý chất thải công nghiệp mà tự ý chôn lấp bùn thải tại Công viên môi trường và trong trang trại của ông Lê Quang Hòa là những nơi không được cơ quan thẩm quyền cấp phép đủ điều kiện xử lý chất thải.

Kết quả phân tích của Bộ TNMT xác định: Trong bùn thải chôn lấp trái phép có một số mẫu bùn thải có chứa thông số xyanua vượt ngưỡng chất thải nguy hại. 

Vì vậy, Bộ TN&MT kết luận: Bùn thải đã chôn lấp trái phép của Formosa là chất thải công nghiệp có lẫn chất thải nguy hại, phải được quản lý theo quy định về chất thải nguy hại và phải được chuyển giao cho đơn vị có chức năng, được cấp phép xử lý theo quy định của pháp luật. Trong khi đó, Cty CP tư vấn xây dựng quản lý môi trường đô thị Kỳ Anh không được cấp phép xử lý chất thải nguy hại.

Việc chôn lấp bùn thải nguy hại trái phép của Công ty Môi trường đô thị Kỳ Anh đã gây ra hậu quả nghiêm trọng khác (gây dư hậu quả nghiêm trọng đến kinh tế - xã hội, gây bức xúc trong quần chúng nhân dân, làm ảnh hưởng đến ANTT và kế hoạch phát triển kinh tế xã hội của tỉnh).

Vì các căn cứ trên, ngày 2-8-2016, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh đã ra quyết định khởi tố vụ án “Vi phạm quy định về quản lý chất thải nguy hại” quy định tại Điều 182a BLHS 1999 sửa đổi, bổ sung năm 2009 để điều tra theo quy định của pháp luật.

PV: Như vậy là, Công ty này ký hợp đồng xử lý chất thải của công ty Formosa khi không được cấp phép và doanh nghiệp này cũng không được phép xử lý nguồn chất thải. Trong khi đó hợp đồng vận chuyển, xử lý chất thải giữa hai đơn vị cũng không đúng quy định. Vậy, sai phạm này có liên quan đến nguồn thải – Công ty Formosa?

Đại tá Bùi Đình Quang: Như trên tôi đã phân tích, bùn thải được chôn lấp tại 2 địa điểm trên của Công ty Cổ phần tư vấn xây dựng quản lý môi trường đô thị Kỳ Anh có nguồn gốc từ Công ty FHS và theo kết luận của Bộ TNMT đó là chất thải công nghiệp thông thường lẫn chất thải nguy hại.

Do vậy phải quản lý, bảo quản như chất thải nguy hại (Khoản 2 Điều 85 của Luật Bảo vệ môi trường quy định: “chất thải thông thường có lẫn chất thải nguy hại vượt ngưỡng quy định mà không thể phân loại được thì phải quản lý theo quy định của pháp luật về chất thải nguy hại”. Khoản 1 Điều 29 của Nghị định số 38/2015/NĐ-CP ngày 24/4/2015 của Chính phủ về quản lý chất thải và phế liệu cũng quy định chất thải rắn công nghiệp thông thường phải được phân định, phân loại riêng với chất thải nguy hại, trường hợp không thể phân loại được thì phải quản lý theo quy định về chất thải nguy hại).

Công ty FHS là chủ nguồn thải đã có hành vi vi phạm là không phân định, phân loại, xác định đúng số lượng, khối lượng chất thải nguy hại phải đăng ký và quản lý là vi phạm quy định tại khoản 5 Điều 21 Nghị định số 179/2013 của Chính phủ. Bên cạnh đó, Công ty FHS đã chuyển giao chất thải nguy hại cho tổ chức, cá nhân không có giấy phép xử lý chất thải nguy hại là vi phạm quy định tại điểm h, khoản 7, Điều 21 Nghị định số 179/2013. Như vậy, Công ty FHS cũng là đối tượng bị điều tra trong vụ án, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh sẽ tiến hành điều tra làm rõ trách nhiệm của các cá nhân có liên quan trong Công ty FHS và tùy vào mức độ vi phạm sẽ xử lý theo quy định của pháp luật.

PV: Vụ án đang được tiếp tục điều tra làm rõ, dư luận đang mong chờ câu trả lời tường minh của cơ quan pháp luật. Nhưng vấn đề đặt ra là trách nhiệm của cơ quan quản lý Nhà nước và chính quyền địa phương trong lĩnh vực bảo vệ môi trường. Đồng chí đánh giá về vấn đề này như thế nào?

Đại tá Bùi Đình Quang: Việc vi phạm các quy định của Nhà nước về bảo vệ môi trường trong thời gian qua (như xả thải, chôn lấp bùn thải) trái phép có nguyên nhân khách quan, nguyên nhân chủ quan. Trong đó có nguyên nhân từ phía các cơ quan quản Nhà nước, chính quyền địa phương chưa phát huy hết trách nhiệm, còn sơ hở, lỏng lẻo trong lĩnh vực bảo vệ môi trường dẫn đến xả thải, chôn lấp bùn thải trái phép gây dư hậu quả nghiêm trọng đến kinh tế - xã hội, gây bức xúc trong quần chúng nhân dân, làm ảnh hưởng đến ANTT và kế hoạch phát triển kinh tế xã hội của tỉnh.

Để làm rõ trách nhiệm của các cơ quan quản lý Nhà nước và chính quyền địa phương, ngày 2-8, UBND tỉnh Hà Tĩnh đã có Công văn số 3623 gửi Giám đốc các Sở: Nội vụ, Tài nguyên và Môi trường; Công Thương, Trưởng Ban Quản lý Khu kinh tế tỉnh; Công an tỉnh và Chủ tịch UBND thị xã Kỳ Anh nghiêm túc kiểm điểm trách nhiệm của tập thể, cá nhân có liên quan trong việc để xảy ra việc xả thải gây sự cố môi trường biển và chôn lấp bùn thải trái phép.

Vấn đề xả thải này liên quan đến 4 tỉnh thành (Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế) và ảnh hưởng đến cả nước về chính trị, kinh tế… do vậy Cơ quan CSĐT Bộ Công an đang chủ trì điều tra làm rõ trách nhiệm của các cơ quan quản lý Nhà nước và trách nhiệm của cá nhân có liên quan để xảy ra việc xả thải gây sự cố môi trường biển.

Đối với vấn đề chôn lấp bùn thải trái phép, ngay sau khi tiếp nhận tin báo, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh đã kịp thời vào cuộc, phối hợp với các đơn vị liên quan, khi xác định có dấu hiệu tội phạm, ngày 2-8-2016, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh đã kịp thời ra quyết định khởi tố vụ án hình sự về tội “Vi phạm quy định về quản lý chất thải nguy hại” quy định tại Điều 182a BLHS 1999 sửa đổi, bổ sung năm 2009 để tổ chức điều tra, xử lý theo quy định.

PV: Xin chân thành cảm ơn đồng chí!

Xuân Lý – Hùng Cường/(CAND)

------------