Một lễ tưởng niệm được yên lành hiếm có tại Hà Nội

* VŨ LINH

Hôm qua (17-2), Hà Nội không mưa, mát mẻ. Khoảng 8 giờ chúng tôi đến tượng đài Lý Thái Tổ tham gia buổi thắp hương tưởng niệm đồng bào chiến sĩ đã hy sinh chống giặc Trung Quốc xâm lược các tình biên giới phía Bắc (1979-2016). 

Mặc dù trước khi ra khỏi nhà tôi cũng nghĩ sau đại hội đảng 12, cuộc đấu đã phân thắng bại, những người cầm quyền yên tâm không sợ các “thế lực thù địch” lợi dụng tập trung đông người chống phá “cách mạng” , nên năm nay sẽ không bủa vây đàn áp những người dân tay không chỉ có hương hoa đi dâng hương cho đồng bào và liệt sĩ tại quảng trường Lý Thái Tổ, nhưng như “con chim phải tên, sợ làn cây cong ”, tôi đi xe vòng quanh khu tượng đài quan sát xem công an, dư luận viên, dân phòng và nhóm “quần chúng tự phát” (như tướng Chung đã nói)  có tập trung nhiều vòng bao vây chiếm lĩnh quảng trường như mọi năm không.

Yên tĩnh. Một vài nhóm nhỏ công an mặc quân phục vàng đi mô tô cảnh sát, một nhóm nhân viên an ninh mặc quân phục xẫm màu ngồi bên cạnh vườn hoa – không có vẻ gì  “sẵn sàng chiến đấu”. Trên sân tượng đài đã có một số đồng bào xa gần gặp gỡ, chuyện trò từng nhóm.

            Khoảng 8 giờ 30 số người đến đông dần, trên tay mỗi người một bông hoa , nén hương mang dòng chữ “17-2-1979 Nhân dân sẽ không quên”, mang ảnh hoa với dòng chữ “Nhân dân không bao giờ quên”. Chỉ 5 phút sau, quảng trường đã tập trung đông đúc, lần lượt dâng hương hoa tại chân tượng đài, khói hương nghi ngút.

            Lễ tưởng niệm bắt đầu, không khí trang nghiêm trong tiếng vĩ cầm của người nghệ sĩ già. Người điều khiển buổi tưởng niệm nói đôi lời ngắn gọn, giới thiệu nhà giáo già Nguyễn Khắc Mai, Gám đốc Trung tâm Minh Triết Việt Nam, đọc lời khai mạc lễ tưởng niệm. Toàn văn bài phát biểu như sau :

            Kính lạy anh linh đồng bào và chiến sĩ đã anh dũng bỏ mình chống lại cuộc chiến tranh xâm lược của Trung hoa cộng sản năm 1979 ở 6 tỉnh biên giới phía Bắc, ở Hoàng Sa 1974, ở Trường Sa – Gạc ma năm 1988.

            Kính thưa các tướng lĩnh và chiến sĩ cựu chiến binh đã anh dũng chiến đấu đạp tan đội quân xâm lược của Trung hoa cộng sản tháng 2 năm 1979,

            Kính thưa các Nhân sĩ - Trí thức, đồng bào các giới và các bạn trẻ đang có mặt tại cuộc tưởng niệm này,

            Thưa các anh chị em nhân viên, cán bộ được cử theo dõi cuộc lễ này.

            Chúng ta hãy giành những giây phút thiêng liêng xúc động này, tưởng nhớ đồng bào và chiến sĩ Việt nam đã bị giặc Tàu sát hại trong mấy cuộc chiến vừa qua.

Hãy ghi nhớ tinh thần yêu nước, lòng dũng cảm và sự hy sinh vô bờ để bảo vệ Tổ quốc, để chúng ta có cuộc sống hòa bình hôm nay.

Chúng ta đời đời khắc ghi những tội ác mà bọn xâm lược Trung hoa cộng sản đã gây ra cho nhân dân, cho dân tộc chúng ta.

Hèn hạ thay bọn người cam tâm thần phục lệ thuộc Trung hoa cộng sản, bán rẻ chủ quyền đất nước, lợi ích của nhân dân và danh dự của Tổ quốc.

Vinh quang đời đời những con dân Việt nam yêu nước đã bỏ mình vì Tổ quốc, vì sự toàn vẹn lãnh thổ, chủ quyền biển đảo của Việt nam.

Hãy noi gương tiền nhân, sống không hổ thẹn với những người anh hùng đã khuất.

Hoan nghênh và cảm tạ tất cả các quý vị và các bạn đã có mặt trong lễ tưởng niệm thiêng liêng này.

Toàn thể đồng bào dự buổi tưởng niệm đồng thanh hô vang : Trường Sa – Việt Nam , Hoàng Sa – Việt Nam , đả đảo bọn Trung Quốc xâm lược , đời đời nhớ ơn các chiến sĩ và đồng bào hy sinh bảo vệ Tổ quốc, nhân dân không bao giờ quên, Trường Sa – Việt Nam ! Hoàng Sa – Việt Nam ! Đả đảo bọn Trung Quốc xâm lược !

Sau hàng loạt khẩu hiệu hô vang, mọi người để một phút yên lặng, chắp tay hướng về tượng Lý Thái Tổ, cũng là hướng về biên giới phia Bắc kính cẩn thầm niệm lời tri ân với các chiến sĩ , đồng bào bị giặc Trung Hoa sát hại 37 năm về trước.

Tại giờ phút thiêng liêng này, tôi thấy mọi người tự xếp thành hàng để được ghi hình kỷ niệm trước tượng đài Lý Thái Tổ, trong làn khỏi hương thơm. Từng người, từng người lần lượt đến dâng hương trên bệ hương nghi ngút. Ai cũng chắp tay với cái nhìn sâu thẳm khấn thầm. Tôi đặt máy quay cận vào gương mặt từng người, không hiểu họ nói gì với những người đã khuất, nhưng với những cái nhìn sâu như vậy cũng làm cho tôi xúc động, cầm máy quay mà tay vẫn bị run.

Ở vòng ngoài bà con gặp gỡ vui từng nhóm. Bà con ở các tỉnh về đây. Các bạn trong miền Nam cũng ra dự cuộc. Tôi đi vòng quanh ghi hình các nhóm, rồi bỗng nhớ đến các nhóm công an và bảo vệ theo dõi cuộc tưởng niệm này. Trở ra ngoài, vẫn thấy mấy nhóm ít ỏi công an và bảo vệ ngồi ngoài xa vẻ thanh bình. Không tìm thấy các dư luận viên trẻ trung hăng hái xúc phạm các bậc cha chú như thời anh Phạm quang Nghị, Bí thư ‘đảng trị’ và anh Chủ tịch phá cây xanh Nguyễn Thế Thảo những năm xưa.

Năm nay quả thật đã có một lễ tưởng niệm yên lành hiếm có ở Hà Nội dịp này.

Tôi đi ra, tìm mọi ngõ ngách xem có một anh công bộc nào – từ cấp phường, quận, hay thành phố - đến dâng hương không. Không có. Không một bóng, không một hình công bộc biết nghĩ đễn những người đã chết cho sự yên lành của họ, cho những bữa cơm ngon và giấc ngủ êm của họ !

Trở về tôi đi qua dinh của chủ tịch thành phố, trừ anh lính gác, nhìn vào dinh, yên lặng như tờ. Hôm nay có ai trong cơ quan này nhớ đến câu chuyện 37 năm về trước hay không? Tôi thấy lạnh lòng… cũng hơi buồn !

Về đến nhà, chưa kịp uống xong ngụm nước, điện thọa từ trong Thành phố Hồ Chí Minh gọi ra : Ở Sài gòn, công an lại cản phá lế dâng hương kỷ niệm ngày Trung Quốc xâm lược 6 tỉnh biên giới phía Bắc. Sao thế nhỉ?

V.L (Tác giả gửi BVB)

-----------