Không lặp lại sai lầm kiểu như xưa đối với Galilê

* Ts. VŨ DUY PHÚ

Tôi viết bài này là do vừa nghe chương trình “Tạp chí kinh tế cuối năm” trên VTV1 sáng ngày 13 tháng 2 năm 2016, trong đó có thông tin về sự lãng phí tại Bảo tàng Hà Nội. Bị kích thích bởi có nhiều điều bất hợp lý bây giờ tôi biết rõ thêm. Ngẫm nghĩ lại thì nước ta cũng giống như mọi nước bình thường, có nhiều thành tích, ưu điểm, nhưng không thể tránh khỏi những thiếu sót, sai lầm, thậm chí có thất bại . . . trong quá trình tiến lên. Chưa cần nói đến hệ tư tưởng chính trị (vì vẫn còn rắc rối cần tranh luận nhiều), một trong những thiếu sót nặng của nhà nước ta, đó là tệ bưng bít thông tin, ngăn cấm, đàn áp bất đồng chính kiến.

Xin mở ngoặc nói chút dông dài. Thủa xưa, học giả Galilê, vì đã được tự do quan sát, theo dõi hoạt động của Trái đất và Vũ trụ nên đã luận đoán rất đúng rằng Trái đất là tròn và quay chung quanh Mặt trời. Vì điều đó trái với quan điểm chính thống của nhà cầm quyền giáo hội, nên Galilê đã bị họ sát hại. (Sau đó khá lâu nhà cầm quyền đã phải thừa nhận sai lầm). Khả năng nhận biết chính xác vũ trụ khi đó đã xẩy ra được là do có hai điều kiện: Thứ nhất, Galile là một học giả, một trí thức. Thứ hai, không có ai bưng bít thông tin (tức ngăn cấm quan sát) về bầu trời và vũ trụ đối với Galilê. Tôi rất muốn nhắc Nhà nước ta rất nên tránh sai lầm của Nhà cầm quyền giáo hội thủa xưa (rõ ràng thời đó chưa có đảng cộng sản).

Chính vì Nhà nước ta chủ trương kiểm soát, ngăn chặn, bưng bít thông tin vì sợ dân loan báo “cái sai”, bắt chước “cái sai”, hoặc sợ dân hoang mang, phản đối hành động sai của chính quyền, của đảng. Nhưng chính vì vậy nên rất nhiều cái sai, trái với đạo đức làm người, với truyền thống dân tộc, trái với đường lối của Đảng mà lãnh đạo Đảng, dù rất vì dân, vì nước, cũng chưa dễ tự nhận ra được. Thông tin chính luồng hầu như chỉ ca ngợi thắng lợi, nêu cao thành tích, quảng bá cái đẹp, suốt ngày nhắc lại chiến công cũ từ mấy chục năm trước đây…nên không chỉ nhân dân, mà chính ngay lãnh đạo các cấp của nhà nước cũng bị hiểu sai, chủ quan, bị che giấu gần hết tệ nạn quan liêu bao cấp tham nhũng tiêu cực, vi phạm trắng trợn pháp luật hiện hành.

Đến khi tất cả những căn bệnh ấy nó đã lan truyền ăn sâu vào hầu khắp các ngõ ngách của đất nước đến mức dân và đảng không thể chịu đựng được, đảng và chính phủ cũng không thể bưng bít được nữa thì nẩy sinh ra chủ trương cắt xén, dẹp bỏ, ngăn cấm thẳng thừng thông tin, phải loay hoay “định hướng thông tin”, thậm chí trấn áp những người dám nói thẳng, phê phán gay gắt cái sai…Từ đó quy kết cho họ là “bất đồng chính kiến”, “nói trái quan điểm”, là “thế lực thù địch”.

Mặt ngược lại, đảng và nhà nước nắm được rất nhiều thông tin “mật” chính thức, chủ yếu là thông tin xấu, nguy hiểm đối với an ninh đất nước (có được từ bộ máy chuyên nghiệp điều tra thống kê và các cơ quan do thám chuyên trách, kể cả thông báo hay báo động của bạn bè gần xa . . .) thì cũng chỉ để sử dụng kín riêng trong nội bộ cấp cao, không cho nhân dân biết, thậm chí không cho ngay lãnh đạo cấp thấp hơn, những cơ quan nghiên cứu chiến lược của đất nước biết. Những điều cực đoan NGĂN CẤM THÔNG TIN về cả hai phía đó dẫn đến CÓ HẠI ngay đối với đảng và chính phủ. Ví dụ rõ nhất là những sai lầm chiến lược của đất nước trong 2 thời kỳ lúc Tổng bí thư Lê Duẩn và Tổng bí thư Nguyễn Văn Linh đang chủ trì. Ông Lê Duẩn thì rất cực đoan tả khuynh, chỉ thấy được thông tin về chỗ mạnh của lý tưởng XHCN, vững tin “Liên Xô là thành trì của phe Cộng sản thế giới”, trong khi đó thực chất Liên Xô đã sắp tan rã thì chính Đ/C đã không biết vì bị bịt THÔNG TIN (*). Còn ông Nguyễn Văn Linh thì rất cực đoan hữu khuynh, chỉ thấy thông tin về chỗ yếu của VN, chẳng nắm chắc THÔNG TIN toàn cục và bị mắc mưu thông tin dọa dẫm bịa đặt nên hốt hoảng quyết định “thà thua Tầu, còn hơn thua Mỹ”, chạy ngay sang cầu cứu Trung Quốc để nhận về cái nội dung bất bình đẳng quá tai hại tại Hội nghị Thành Đô. Nếu các ông ấy không quá tự tin tập quyền, không quá nghiện cái thói quen từ thời hoạt động bí mật bưng bít thông tin, mà để tự do báo chí ngôn luận như thời Cụ Hồ và như các nước Tư bản văn minh . . .thì mọi chuyện đã khác.

Nhưng tại sao Cụ Hồ và các nước Tư bản họ dám cho tự do tư tưởng, tự do thông tin báo chí ? Tại vì cái tư tưởng và mục tiêu đấu tranh của Cụ Hồ và của CNTB nó phù hợp với lòng dân tại những giai đoạn tương ứng đang xem xét. Nếu ai có tư tưởng khác là bị ngay nhân dân lên tiếng chống lại, chẳng cần báo chí phê phán, công an ngăn chặn. CNTB là một tổ hợp tư duy về tự do dân chủ bình đẳng cạnh tranh sinh tồn, ai tài giỏi, chăm chỉ lao động thì người ấy giầu có: “LÀM THEO NĂNG LỰC, HƯỞNG THEO KHẢ NĂNG”, rất sòng phẳng. Khi giới giầu có bóc lột quá đáng thì nhân dân đứng lên đấu tranh chống lại, hạn chế sự bóc lột, nhưng vẫn tôn trọng sự dẫn đầu của những người tài giỏi trong xã hội. Đó chính là Chủ nghĩa xã hội Dân chủ Bắc Âu mà ngày nay nhiều nơi đang noi theo, trong đó có Đảng Dân chủ ở Hoa Kỳ. Có thể nhiều Vị chưa biết, chính Tổng thống Hoa Kỳ Abraham Lincoln từ năm 1864 đã nói câu nổi tiếng: “Chế độ của dân, do dân và vì dân tất sẽ được dân tin theo và cùng chính phủ bảo vệ đất nước”.Còn CNCS thì rất cực đoan, vận động người nghèo đấu tranh chết thôi LẬT ĐỔ CHẾ ĐỘ TỰ DO DÂN CHỦ BÌNH ĐẲNG CANH TRANH, lập ra chế độ ĐỘC ĐẢNG TOÀN TRỊ của NGƯỜI NGHÈO, do người nghèo đứng lên lãnh đạo, cầm quyền, theo đường lối “LÀM THEO NĂNG LỰC, HƯỞNG THEO NHU CẦU”.

Từ đó có 2 cái sai cơ bản:

- Nếu trong chế độ tư bản được Tự do bình đẳng cạnh tranh làm giầu mà anh vẫn NGHÈO, thì làm sao mà đủ tài giỏi thông minh để lên ngôi lãnh đạo đất nước ?

- Nếu đã nghèo mà thực hiện chế độ “Làm theo năng lực, nhưng hưởng theo nhu cầu”, công hữu hóa tài sản quốc gia, thì đầu tiên là anh, hàng triệu ÔNG CHỦ MỚI – có quyền lực, theo Hiến pháp vô sản công hữu – thì các ông chủ mới ấy, vì không phải là Thánh hay là Phật, sẽ tìm mọi cách bất chính để thỏa mãn mong muốn hưởng theo nhu cầu của các ông ấy trước đã !

Đó chính là nguyên nhân chính làm cho Chế độ CS, trước khi hy vọng kiến thiết phát triển xã hội thành “Thiên đường”, thì đã xẩy ra tham nhũng tiêu cực, vơ vét tài sản quốc gia để làm giầu cho bản thân từ trước đó rồi !

Sau CM vô sản ở Nga, do thực thi Chế độ CS ở Liên Xô, tuy nhân dân Liên Xô cũng chẳng kém thông minh, nhưng vì bị NGĂN CẤM THÔNG TIN, TỰ DO BÁO CHÍ nên sau những 70 năm, cuối cùng “bịt thông tin chẳng được”, cả lãnh đạo và nhân dân khi đó mới/đã nhận thức ra được rằng, cái Chế độ CS là sai lầm và mới tự nguyện đứng lên lật đổ được chế độ sai lầm này và TỰ GIẢI THỂ Liên Xô cũ.

Ở Việt Nam ta, vì Đảng đã mở ra cơ chế thị trường tự do cạnh tranh, nhưng lại ‘thòng’ theo cái đuôi “định hướng XHCN”, dẫn tới luật pháp chưa kịp tiến theo để đồng bộ (tức mới đổi mới về cơ chế kinh tế, nhưng chưa từ bỏ độc quyền về chính trị) nên người nào vốn có quyền lực trong xã hội (tức các đảng viên, các tổ chức đảng) sẽ phát huy thế mạnh độc quyền của mình nhanh và có kết quả hơn người có tài năng thực sự mà không có quyền lực. Đó là lý do xuất hiện những sai lầm khuyết tật nặng nề mang tính hệ thống của xã hội Việt Nam từ khi Đảng quyết định đi theo “Cơ chế thị trường nước đôi”. Nhưng tại sao Đảng phải đổi mới từ từ?

Một là, nếu đổi mới luôn một lúc sẽ có thể dẫn đến rối loạn xã hội. (Các nước Tư bản cũng phải tiến lên từ từ, người tài giỏi thông qua hoạt động thực tế để thể hiện trí tuệ ra thì nhân dân dần dần sẽ biết để chọn thay thế dần những người kém trí tuệ).

 Thứ hai, muốn để nhân dân có thể tự do lựa chọn người tài, thì Đảng phải đổi mới Hiến pháp. Nhưng nếu vậy, thì Đảng phải dám hy sinh thành tích chiến công giai đoạn cách mạng Dân tộc cũ (tức là lý do đã đưa được Đảng của người nghèo Công nông lên nắm quyền). Bởi lẽ, nói thì dễ: Nhưng không phải ai cũng “Vì dân, vì nước” như Abraham Lincoln đã nói và như chúng ta đang đứng ngoài cuộc mong muốn đâu ! Thứ ba, là nếu VN đang nằm ở Châu Úc, hay Nam Mỹ, thì vấn đề đã khác. Việt nam ta – do vị trí địa chính trị đặc biệt - suốt mấy ngàn năm luôn luôn là nạn nhân của những thế lực ngoại bang hùng mạnh hơn ức hiếp chèn ép và xâm lược. Theo tôi, các vị lãnh đạo đảng CSVN chắc cũng đã thấy rõ hết cả 3 lý do chính đó, nhưng họ cố tránh cuộc chiến tranh tàn phá VN một lần nữa đấy thôi. Chúng ta có thể lên án họ là hèn nhát, bán nước. Nhưng nên nhớ: Galile đã bị hãm hại do bất đồng quan điểm với lãnh đạo ngay từ khi chưa có đảng CS đó. Và khi nước ta chưa có Đảng CS, chúng ta đã từng mất nước 100% cho ngoại bang, nhưng cuối cùng VN – với nền văn hóa đặc sắc của mình - vẫn tồn tại và dành lại được đầy đủ đất đai sông núi biển đảo. Cho nên, hãy cố bình tĩnh cùng với Đảng CS Đổi mới từng bước thì tất thắng lợi!

Tại sao, chỉ vì nghe bản tin về kinh tế cuối năm do VTV1 mới phát ra mà tôi phải nói dài dòng như trên ? Đó là bởi vì, đảng CSVN dường như không tập trung mọi đầu óc minh mẫn tài giỏi của cả nước (những người nhân sĩ trí thức dạng Galile) vào việc tìm ra những giải pháp thật cụ thể để khắc phục yếu kém và tệ nạn xã hội, mà chỉ trân trọng tiếp thu ý kiến những ai vẫn vui vẻ ngoan ngoãn “đi theo chủ trương đường lối phát triển xưa cũ rất xa thực tế, huênh hoang phô trương, tiêu sài lãng phí, dễ tạo khe hở cho tham nhũng tiêu cực của Đảng”, mà, như trên đã phân tích: Đảng đã thừa nhận đường lối cũ là sai lầm, đang phải sửa dần dần!

Kết quả Đại hội Đảng XII đã chỉ rõ: Trước Đại hội, phần lớn đảng viên và nhân sĩ trí thức đều nhận thức được rằng nước ta cần phải đổi mới nốt thể chế chính trị, nhưng vẫn rất lúng túng. Nhưng đó là do giới nhân sĩ trí thức chưa được TỰ DO QUAN SÁT BẦU TRỜI như Galilê, đặc biệt là thiếu những thông tin “mật”, chỉ có lãnh đạo tối cao cuả Đảng mới có. Trong quá trình Đại hội, lãnh đạo tối cao mới thông báo thật rõ những vấn đề vẫn bị bưng bít, ngăn cấm thông tin, và thông báo thêm những thông tin mật mới nhận được cho các đại biểu. Ở đây lại thể hiện rõ chiều vế ngược lại: Các đại biểu vốn vẫn bị ngăn cản nhận những thông tin đa dạng bên ngoài xã hội làm họ chỉ có niềm tin một chiều vào cấp trên, hơn thế họ lại bị ngăn cản trao đổi thẳng thắn về những thông tin mới nhận được để tạo ra tư duy khách quan chính xác hơn. Nói khác đi, kết quả Đại hội lại là một thể loại cực đoan khác: Bằng mọi kỹ xảo thủ thuật mưu lược tập trung quyền lãnh đạo vào cấp cao nhất, vào một chủ đích duy nhất (thực tiễn sẽ tiếp tục làm rõ). “Chữ tài” kiểu ấy, theo các cụ nói, là liền với “chữ tai” một vần. Rất mong rằng, những tư duy, kiến nghị đúng đắn của giới nhân sĩ trí thức vừa qua, cũng giống như kết luận của Galilê, cũng cần phải một thời gian nữa mới được Đảng và Chính phủ nhận ra và tiếp thu !

Nghe bản tin “Kinh tế VN cuối năm” theo tinh thần nói thẳng thắn tôi càng thấy rõ rằng, chỉ cần tuân thủ đúng quy luật kinh tế thị trường trong thời đại mới, trong xu thế ‘Toàn cầu hóa’,  đúng theo tinh thần Hiến pháp 1946, để sửa cho hết những lỗi lầm đã và đang mắc phải, thì VN ta cũng đã đủ điều kiện vươn lên phát triển đất nước và bảo vệ vững chắc biên cương Tổ quốc rồi.

Xin mọi người tài năng thông thái hãy cùng nhau nghiên cứu để tham gia với Chính phủ vạch ra một chiến lược cụ thể chi tiết tư vấn cho cả đảng và quốc hội, rồi tham gia kiểm tra sự thực hiện. Về phía lãnh đạo đảng và chính phủ tuyệt đối không được che đậy khuyết điểm, cấm đoán thông tin, không cần “nói một đằng, làm một nẻo” nữa để lại sa vào các loại cực đoan như thời gian vừa qua – hãy chỉ cần thế thôi . . .thì tất yếu đất nước ta, cùng với sự hợp tác thân thiện rộng rãi của bạn bè khắp 5 châu, như hiện nay,  chắc chắn sẽ hòa bình vững bước tiến lên .

Hà Nội, 13-2-2016

V.D.P (Tác giả gửi BVB)

--------------

(*) Trong một cuộc họp tham khảo ý kiến anh em trí thức tại Sầm sơn (Thanh Hóa) Đ/C Lê Duẩn đã thân mật nói: “Thế mà các cậu không nói cho tôi biết trước!”. Có nghĩa rất nhiều điều cần cho lãnh đạo nhưng Tổng bí thư Lê Duẩn vẫn còn chưa biết.

------------