Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh: Càng căng thẳng, càng phải độc lập tự chủ

Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh, thứ trưởng Bộ Quốc phòng Việt Nam khẳng định với báo chí nước ngoài ngày 30-5 tại cuộc Đối thoại Shangri-la.

* Asahi Shimbun: Xin ông đánh giá về bài phát biểu của Bộ trưởng Ashton Carter sáng nay?

- Theo tôi những quan ngại của ông ấy là có cơ sở và ông ấy cũng đưa ra những đánh giá có chừng mực.

* Hôm qua theo chúng tôi được biết, đoàn Việt Nam và đoàn Trung Quốc có cuộc gặp song phương, trong cuộc gặp này hai bên có đề cập gì không?

- Chúng tôi đề cập đến nhiều vấn đề liên quan đến quan hệ quốc phòng hai nước. Trước hết chúng tôi trao đổi về những vấn đề song phương, làm sao để duy trì được quan hệ Việt Nam – Trung Quốc.

Chúng tôi cũng đề cập đến vấn đề tôn tạo đảo của Trung Quốc, chúng tôi cũng đề cập đến vấn đề xây dựng mới, trái phép các đảo của Trung Quốc ở quần đảo Trường Sa và quan điểm của phía Việt Nam là rất rõ ràng. Quan điểm của hai nước là trước hết không làm cho tình hình căng thẳng thêm lên, đặc biệt là không để xảy ra xung đột.

Không chỉ dừng lại đó, quân đội hai nước cần phải nghiên cứu và tham mưu cho lãnh đạo hai bên là không làm điều gì vi phạm luật pháp quốc tế, làm ảnh hưởng đến quan hệ hai nước cũng như hòa bình trong khu vực.

* Khi ngài nói như thế thì phía TQ phản ứng như thế nào?

- Họ ghi nhận ý kiến của chúng tôi. Tôi tin họ lắng nghe những gì Việt Nam mong chờ.

* Theo ông vai trò của Nhật Bản ở biển Đông như thế nào? Việt Nam có hoan nghênh Nhật Bản tham gia vào công tác giám sát, trinh sát ở biển Đông không?

- Nhật Bản cũng như nhiều nước phát triển trên thế giới có lợi ích ở biển Đông và có những quyền ở biển Đông theo như luật pháp quốc tế cho phép.

Về mặt chính trị, kinh tế, văn hóa ở khu vực là hết sức quan trọng và trong vấn đề biển Đông cũng như vậy. Đó là vấn đề hòa bình, ổn định, an ninh khu vực ở Châu Á – Thái Bình Dương, cho nên vai trò của Nhật Bản là hết sức quan trọng.

Chúng tôi rất mong Nhật Bản có tiếng nói mạnh mẽ, chính xác và đúng mức độ dựa trên cơ sở luật pháp quốc tế về những vấn đề đang xảy ra trên biển Đông.

Đồng thời chúng tôi cũng mong muốn Nhật Bản tham gia các diễn đàn, các cấu trúc hợp tác đa phương về an ninh khu vực mà trong đó đề cập nhiều đến vấn đề an ninh biển Đông mà tôi cho rằng Nhật Bản có tiếng nói rất giá trị.

* Sau Shangri-La này ông Carter sẽ đến Việt Nam. Ông hi vọng gì từ chuyến thăm này?

- Ông ấy là một vị khách quý của chúng tôi. Chúng tôi hi vọng chuyến thăm của ông ấy sẽ mang lại sự phát triển quốc phòng của hai nước vì hòa bình ổn định, độc lập tự chủ, và an ninh của khu vực.

* Hãng tin Reuters: Ngày hôm qua các cơ quan báo chí đưa các loại vũ khí hạng nặng đến các đảo nhân tạo của biển Đông? Ông đánh giá như thế nào về thông tin này?

- Cho đến giờ này, tôi chưa có thông tin chính thức về vụ việc này. Tuy nhiên nếu việc đó xảy ra trong thực tế, thì đó là một tín hiệu rất xấu cho tình hình trên biển Đông vốn đã đang phức tạp.

* Phía VN mong muốn Mỹ và các nước khác ngăn chặn hành động của TQ ở biển Đông hay không?

- Chúng tôi rất là khó đưa ra mong muốn cụ thể từ các quốc gia nào. Chúng tôi chỉ mong muốn tiếng nói của cộng đồng quốc tế luôn luôn là có chính nghĩa về vấn đề hòa bình và phát triển. Chúng tôi cũng mong muốn những tiếng nói ấy không làm ngơ trước những hành vi bạo lực, hành vi không tuân thủ luật pháp quốc tế, không bình đẳng và gây phương hại đến ổn định, hòa bình.

* Việt Nam có đưa tàu, máy bay vào khu vực 12 hải lý của các đảo nhân tạo mà Trung Quốc đang xây dựng hay không ?

- Việt Nam có những hoạt động bảo vệ chủ quyền trên những vùng biển thuộc chủ quyền của Việt Nam như Hoàng Sa, Trường Sa hay thềm lục địa Việt Nam, thì đó là việc làm bình thường.

Tương tự các hoạt động của ngư dân trên những ngư trường truyền thống hay là các hoạt động khai thác dầu khí trên những vùng biển mà luật pháp quốc tế quy định thuộc quyền đàm phán, quyền chủ quyền của Việt Nam.

* Có thông tin cho rằng TQ sẽ thiết lập vùng ADIZ?

- Cho đến giờ chúng tôi chưa có thông tin gì.

* Hôm qua ngài có gặp phó tham mưu trưởng quân đội nhân dân TQ? Kết quả như thế nào?

- Tôi cho đó là cuộc gặp thẳng thắn. Chúng tôi bàn những vấn đề đang phát triển tích cực trong quan hệ quốc phòng giữa hai nước, đồng thời chúng tôi cũng nêu ra những vấn đề lo ngại.  

Các nhà quân sự thì nói chuyện thẳng thắn hơn là các nhà ngoại giao. Chúng tôi đề cập thực tế những gì đang diễn ra  và trao đổi với TQ trên tinh thần hết sức xây dựng và hết sức rõ ràng về chủ quyền, luật pháp quốc tế để làm giữ gìn hòa bình, ổn định và nhất là quan hệ hai nước tốt đẹp.

* Gần đây tôi có đọc bài báo đề cập đến việc đụng độ giữa TQ và Mỹ sẽ khó là tránh khỏi. Ông có lo lắng không?

- Thật ra mối quan hệ không tốt giữa Mỹ và Trung quốc đã gây phương hại đến tình hình chung của khu vực. Cho nên chúng tôi rất mong hai nước Mỹ và Trung Quốc có những quan hệ tốt với nhau và tôn trọng các nước nhỏ như Việt Nam.

* BBC: Có xác minh được đảo nhân tạo mà TQ để pháo binh là đảo Gạc Ma?

- Đây là thông tin thôi chứ chúng tôi chưa xác minh được.

* Ai cũng quan tâm là căng thẳng biển Đông liệu có thể nổ ra xung đột vũ trang hay không?

- Theo tôi, chúng ta đặt vấn đề này quá sớm. Xung đột vũ trang là hiểm họa cho tất cả các quốc gia, cả khu vực cũng như cộng đồng quốc tế. Chúng tôi cũng lo ngại và không muốn nó xảy ra.

Và khi đã xung đột thì không có bên nào có lợi cả. Tuy nhiên, chúng ta phải nhìn nhận vấn đề theo đúng bản chất của nó thì thật ra đáng lo ngại. Ở đây một loạt những hệ thống các văn bản luật pháp quốc tế, trở nên vô giá trị. Những hành vi trở nên mất kiểm soát. Nếu như có hành vi đưa một số khẩu pháo lên một số đảo nhân tạo là có thật thì càng làm quan ngại hơn. Đây chính là tinh thần mà tất cả các quốc gia đề cập tại Đối thoại Shangri-La năm nay.

Trong các vấn đề quốc phòng an ninh, nếu anh mất kiểm soát, tình hình thì thực sự đáng lo ngại. Nói vấn đề xung đột thì quá sớm nhưng thực sự là có quan ngại.

* Ngày hôm qua đoàn VN có tiếp xúc với đoàn Trung Quốc. Trung Quốc có thuyết phục Việt Nam là đưa ra một đàm phán riêng giữa hai nước cho vấn đề biển Đông? Ý kiến của VN?

- Chúng tôi không nghe thông tin này. Có những vấn đề chỉ giữa hai nước thì hai nước phải đàm phán với nhau. Những vấn đề của nhiều nước thì nhiều nước phải đàm phán với nhau. Có những vấn đề bình diện quốc tế, khu vực thì cần có những tiếng nói quốc tế.

Ở đây tôi nhắc lại những vấn đề tranh chấp và xung đột trên biển không phải là vấn đề đàm phán quốc phòng. Cái mà chúng tôi bàn với nhau là quân đội hai nước phải hết sức kiềm chế, liên lạc thường xuyên, phải có trao đổi thẳng thắn và hết sức kiềm chế trên biển, nhằm đảm bảo không có sai lầm, gây ra những va chạm trên biển, đặc biệt là không để xảy ra xung đột. Quân đội hai nước cũng phải tham mưu cho Đảng và nhà nước hai nước làm sao để từng bước giảm căng thẳng và giảm khác biệt. Quân đội không đàm phán cụ thể, đó là vấn đề của bộ ngoại giao.

* Thưa ông, ngày mai ông Ashton Carter sẽ đi Việt Nam. Ông ấy thông báo sẽ ký tuyên bố chung về quan hệ hợp tác hai nước. Cái đó cần được hiểu như thế nào và xa như thế nào so với hiệp định hợp tác quốc phòng?

- Cho đến bây giờ hai bộ trưởng vẫn chưa ký một văn bản nào cụ thể cả. Ông ấy vẫn chưa qua VN, và tôi cũng không chắc văn bản ấy cụ thể như thế nào. Nhưng mà tôi biết đây là một biên bản về tầm nhìn chiến lược chung của hai nước về tình hình chung của khu vực trong thời gian tới đây.

Những mục tiêu mà Việt Nam Hoa Kỳ muốn hướng tới trong hợp tác quốc phòng, quân sự nhằm hướng tới phục vụ cho sự phát triển quan hệ của hai nước.

* Gỡ bỏ cấm vận sát thương là vấn đề ông John McCain luôn đấu tranh và hôm nay lại tiếp tục nhắc lại. Nó sẽ trở thành hiện thực như thế nào?

- Đây là phía Mỹ. Đây là một tín hiệu tích cực, trước hết là về chính trị. Thể hiện sự bình đẳng, tôn trọng và tin cậy lẫn nhau giữa hai nước. Chúng tôi đánh giá tích cực về những gì ông John McCain nói. Tuy nhiên chúng tôi muốn nói thêm rằng quyết định của chính phủ Mỹ và quốc hội Mỹ lẽ ra phải đến sớm hơn.

* Bản thân ông cũng như lãnh đạo VN khác thì VN không liên minh với bất kỳ nước nào khác. Liệu trong thời đại bây giờ, cụ thể là tình hình căng thẳng hiện nay, thì VN có cân nhắc lại quan điểm?

- Càng căng thẳng thì càng phải độc lập tự chủ. Càng căng thẳng thì càng không bao giờ để kéo vào những liên minh với nước này để chống nước khác. Đó là nguyên tắc không chỉ bây giờ mà còn từ xưa trong việc bảo vệ tổ quốc. Việt Nam là bạn, là đối tác nhưng không tham gia liên minh quân sự.

QUỲNH TRUNG ghi/(Tuổi Trẻ)

*         *         *

Nói với Đô đốc Tôn Kiến Quốc, Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh quan ngại hành động xây dựng trái phép của TQ trên các đảo đá tại Trường Sa của VN.

Thông điệp của Thứ trưởng Quốc phòng VN nêu trong cuộc gặp với đoàn TQ bên lề Đối thoại Shangri-La tại Singapore. VOV thông tin trong cuộc họp, Thứ trưởng Nguyễn Chí Vịnh bày tỏ quan ngại về hành động xây dựng trái phép của TQ trên các đảo đá tại Trường Sa của VN và cho rằng, đây là lo ngại chung của nhân dân Việt Nam.

Do đó, phía TQ cần có cách hành xử đúng với luật pháp quốc tế, không làm tổn hại đến lợi ích và mối quan hệ của nhân dân hai nước. Phía VN cũng trao đổi một cách thẳng thắn, khách quan và chính xác về những gì xảy ra trên Biển Đông thời gian gần đây với tinh thần xây dựng và theo luật pháp quốc tế, cam kết của khu vực như Tuyên bố của các bên về ứng xử ở Biển Đông DOC…

Về phần mình, Trưởng đoàn TQ ghi nhận một cách tích cực và cho rằng, quan điểm hai bên còn có khác biệt về vấn đề này. Tuy nhiên, hai bên sẽ tiếp tục xây dựng tình đoàn kết hữu nghị và hợp tác theo thỏa thuận cấp cao hai nước, trong đó có lĩnh vực quân sự, quốc phòng.

Hãng thông tấn Reuters đưa tin về cuộc gặp trích dẫn lời Thượng tướng Vịnh trong cuộc gặp đã yêu cầu TQ tôn trọng chủ quyền của VN.

"Chúng tôi là quân nhân nên rất rõ ràng và thẳng thắn", ông nói. "Chúng tôi đã rất rõ ràng về lập trường của mình là bảo vệ chủ quyền, tôn trọng luật pháp quốc tế và duy trì trách nhiệm giữa VN và TQ".

Tin TQ đưa pháo ra đảo nhân tạo là tín hiệu xấu

Trả lời báo chí bên lề Đối thoại, Thứ trưởng Nguyễn Chí Vịnh nhấn mạnh VN đánh giá cao diễn đàn này vì nó hướng đến mục tiêu hòa bình, ổn định. Dưới góc độ an ninh, các nước đều phải có trách nhiệm. Đối với vấn đề Biển Đông, Thứ trưởng Nguyễn Chí Vịnh khẳng định, đây không chỉ là mối quan tâm của riêng VN.

“Lần này, VN lắng nghe là chính, không phát biểu. Còn quan điểm trước sau như một của nhà nước ta về vấn đề chủ quyền, về hòa bình, ổn định, vấn đề luật pháp quốc tế, tác động của dư luận thế giới cũng như trách nhiệm của các quốc gia trong khu vực về tình hình Biển Đông là nhất quán. VN cũng cảm nhận những quan ngại rõ hơn của các nước về tình hình Biển Đông, mong muốn tìm được sự ổn định lâu dài trong khu vực trên cơ sở luật pháp quốc tế”, Thứ trưởng nêu rõ.

Trong cuộc trả lời hãng Reuters, Thứ trưởng Nguyễn Chí Vịnh cho hay thông tin TQ đưa pháo ra một hòn đảo nhân tạo ở Biển Đông nếu đúng sự thực thì đó là diễn biến rất đáng lo ngại.

"Nếu điều đó thực sự xảy ra thì đó là tín hiệu rất xấu cho tình hình vốn đã rất phức tạp ở Biển Đông", Tướng Nguyễn Chí Vịnh nói với hãng Reuters trong cuộc phỏng vấn bên lề Đối thoại Shangri-La.

Các quan chức quốc phòng Mỹ trước đó thông tin TQ đã đưa xe pháo lớn ra một hòn đảo mà họ cải tạo ở Biển Đông. Động thái này theo mô tả của Lầu Năm Góc là tạo ra "sự bất ổn" trong bối cảnh căng thẳng leo thang trong 6 tháng nay kể từ khi các hình ảnh vệ tinh cho thấy những hoạt động cải tạo đảo quy mô lớn của TQ.

Thứ trưởng Nguyễn Chí Vịnh bày tỏ: "Tôi luôn hy vọng rằng, cộng đồng quốc tế sẽ luôn có trách nhiệm với hòa bình, ổn định và phát triển khu vực, và cũng không bỏ qua những hành động vi phạm luật pháp quốc tế", ông nói.

Philippines lo ngại hành xử của TQ Bên lề Đối thoại, Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh có cuộc gặp với trưởng đoàn Philipines. Hai bên bày tỏ hài lòng về những hợp tác quân sự, quốc phòng gần đây, nhất là các hoạt động giao lưu văn hóa- thể thao giữa lực lượng hai nước đóng quân trên các đảo ở Trường Sa, khẳng định sẽ tiếp tục hợp tác trên lĩnh vực hải quân, an ninh biển, tăng cường hợp tác trong khuôn khổ ADMM (hợp tác quốc phòng ASEAN) cũng như các diễn đàn đa phương khác. Philippines cũng bày tỏ lo ngại về cách hành xử của TQ gần đây trên Biển Đông và cho rằng, đó là hành động trái với luật pháp quốc tế và không phù hợp với các cam kết giữa ASEAN và TQ. Cùng ngày, Thứ trưởng Nguyễn Chí Vịnh đã có các cuộc gặp với đại diện đoàn Singapore, Tây Ban Nha, Israel, Đức, New Zealand, Ấn Độ và tập đoàn Lockheed Martin, trao đổi về khả năng hợp tác quốc phòng giữa VN với các nước.

(VnN)