Là chính mình… “Nếu đó là tội lỗi”

BH - Tháng trước, ngày 29/8/2014, kỷ niệm ngày giỗ của Lưu Quang Vũ cùng vợ là nhà thơXuân Quỳnh (29/8/1988), tôi đã  đưa ra vài dòng cảm nghĩ sau khi đọc bài thơ  “Nếu đó là tội lỗi” của ông.

Một con người không phải chỉ là một cái tên trong hộ khẩu

Một con tốt trong bàn cờ

Một viên gạch một cái đinh

Để treo biển hàng và đặt ghế

Từ bao giờ ta đã lạc mất hồn chỉ còn danh. Tâm cũng mất đành làm tiểu tốt.

Đã biết hòn đá chất thành núi, còn ta kê cho cái ngồi kệch cỡm. Tiện tay người ta tròng lên cổ,… nhỏ bé như cách xa mịt mùng. Xa mãi ra khỏi chất người!

Con người chưa được làm người

Bao lệnh cấm đang đè lên thế giới

Cấm yêu thương cấm khát vọng cấm tự do

Bao con chim bị nhốt ở trong tù

Bao giải băng đen che kín mắt

Người ta chẳng thể sống nếu đói khát, sẽ chẳng tồn tại nếu ngừng mơ. Phía ngoài kia, xa khỏi mép giày độc đoán là tình yêu hay tự do? Chất người đâu nằm dưới ngột ngạt và đè nén. Nó là sự vô hạn của gió, là những giấc mơ bay của những con chim trong lồng. Biết bao người chưa một lần mơ bay.

Khi bè bạn gặp nhau có người theo dõi

Thầm thì không dám nói to

Khi những bài thơ anh viết ra

Chỉ một mình anh đọc

 Biết bao câu chuyện thập thò trên đầu lưỡi. Biết bao rung động chưa một lần được cộng hưởng.

Chúng đến sau những bức vách, chúng đi trong màn đêm, chúng biến giấc mơ của ta thành nỗi sợ.

Nhưng trước khi có chữ viết

Đã có thơ ca

Như tình yêu thơ đã sinh ra

Không phải vì tiền nhuận bút

Không sợ ngục tù bạo lực

Dù khổ sở dù phiền hà

Thơ không bao giờ câm lặng

Như nhịp đập của trái tim trung thực

Là nhân chứng của anh

Là ngọn lửa trắng trong

Trên lịch sử tối tăm trên tro bụi

Nhưng trước cả khi con người áp đặt lên vẻ đẹp tâm hồn những cái khuôn ký tự thì sự nảy nở ấy đã diễn ra khắp mặt đất. Cũng như niềm đam mê bày tỏ vẻ đẹp ấy không bao giờ là sự đánh đổi, lại càng không mảnh may run rẩy trước cái giới hạn của vật chất và sự man rợ. Dẫu có phải gồng mình và nín nhịn, thì cái đẹp trong những con chữ không bao h tĩnh tại. Nó là hiện thực, là những gì xuất phát từ nơi tình yêu bắt đầu, nó hiển hiện theo dòng chảy của cuộc sống. Nó là bản thể của cá nhân ấy, cháy lên toả ra sự tinh khiết, thuần tuý. Nó bùng cháy trên sự tàn lụi, chiếu sáng trong khoảng không gian và thời gian.

“Và nhân thế sẽ còn yêu ta mãi

Bởi giữa thuở bạo tàn ta đã ca ngợi tự do”

Ca ngợi tình yêu giữa thế giới hằn thù

Trước đau khổ của nhân dân thơ đã không gian dối

Nếu đó là tội lỗi

Anh hãy nhận về mình, như trách nhiệm, như niềm vui

Và sống chết cùng người, đất nước mến thương ơi.

Và tình yêu nhân gian sẽ mãi dành cho ta, trong những ngày ấy ta đã vinh danh sự giải phóng, vinh danh ánh sáng của niềm hạnh phúc, sự tốt đẹp giữa sưj hỗn độn và chối bỏ. Trước nỗi quằn quại, gian lao của thế gian nổi lên sự trần trụi ko giả tạo trong những vần điệu.

Nếu ngay cả vẻ đẹp ấy là sai trái, tôi xin đón lấy hình phạt về mình, đảm bảo rằng nó sẽ sống mãi, cũng như niềm hạnh phúc nhỏ nhoi trong cuộc đời mình. Hỡi đồng bào ơi, tôi đang kể về các bạn đấy!

 Sơn A

----------------