"Thương lái" hay GIÁN ĐIỆP PHÁ KINH TẾ?

Thu mua lá điều khô (cũng như thu mua lá vải)
 tàn phá nhiều vườn điều xuất khẩu

Từ chiêu đặt mua móng trâu, ốc bươu vàng đến mua đỉa, ngọn lá khoai lang… thương lái Trung Quốc đã khiến rất nhiều nông dân cả ba miền ngậm quả đắng. Điều lạ là, chỉ với chiêu trò cũ soạn lại sau hàng chục năm vẫn lừa được người dân Việt Nam, trong khi không (hoặc rất hiếm khi) xảy ra ở các nước khác.

Thu gom cà gai leo

Từ sau Tết Nguyên đán Giáp Ngọ 2014, trên đê bao sông Lại thuộc địa bàn thôn Bình Chương, xã Hoài Đức (Hoài Nhơn, Bình Định) xuất hiện điểm thu mua, sơ chế cây cà gai leo. Hằng ngày thu hút hàng chục người dân từ các địa phương Hoài Ân, An lão vận chuyển những lô cà gai leo tươi về đây bán. Mặt hàng này đang bán rất mạnh, có bao nhiêu thương lái Trung Quốc cũng thu mua.

Anh Nguyễn Văn Sinh ở thôn Phú Thuận, xã Ân Đức (Hoài Ân) cho hay: “Lúc đầu ít người biết, nên mỗi ngày tui đi tìm chặt, nhổ cây cà gai leo rất nhiều, có ngày tui thu hoạch được 50-60kg. Giờ đi ráo riết cũng chỉ được khoảng 20kg một ngày”.

“Đây là hiện tượng bất thường. Chúng tôi muốn ngăn chặn tình trạng này, nhưng về mặt pháp lý, đây là lâm sản phụ, chưa có chế tài xử phạt nên không thể xử lý” - ông Nguyễn Hồng Tấn- Phó Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm Hoài Nhơn nói.

Lùng mua gỗ trắc dây

Ngày 1.5 vừa qua, Đội Kiểm lâm cơ động thuộc Chi cục Kiểm lâm tỉnh Khánh Hòa bắt quả tang khoảng 700 kg gỗ trắc dây chứa tại 1 hộ dân ở thôn Ngọc Diêm. Từ đầu tháng 4 đến nay, UBND xã Ninh Ích đã phát hiện 3 vụ buôn bán, vận chuyển gỗ trắc dây trái phép, thu giữ hơn 1 tấn gỗ.

Anh Ngọc – một người chuyên khai thác gỗ trắc ở xã Vạn Lương huyện Vạn Ninh) cho biết: Hiện có hàng trăm người của xã đi chặt gỗ trắc khiến loại cây này cạn kiệt, do đó phải đi đến xã khác để khai thác. Việc bán gỗ khá dễ dàng, chỉ cần mang ra khỏi cửa rừng là có người mua với giá 10.000 đồng/kg gỗ tươi. “Tìm được khúc gỗ nặng khoảng 5 kg là có ngay 50.000 đồng. Trung bình mỗi ngày tụi tôi kiếm được từ 500.000-700.000 đồng. Gỗ bán cho các đầu nậu, sau đó, họ bán cho thương lái Trung Quốc. Họ mua sử dụng vào việc gì không ai biết” - anh Ngọc nói.

Gỗ trắc thuộc nhóm 1 (quý hiếm, cấm khai thác), nếu khai thác, vận chuyển trái phép từ 3-6m3 sẽ bị phạt từ 20-30 triệu đồng, vượt khung trên sẽ bị truy tố hình sự.

Mua đỉa giá “khủng”

Từ năm 2011-2012, từ nhiều tỉnh miền Bắc cho đến miền Nam, hàng chục người dân kéo về cánh đồng ngoại thành Hà Nội để bắt đỉa bắt đỉa bán cho thương lái Trung Quốc.

Theo những người chuyên săn đỉa, giá mỗi kg đỉa do thương lái thu mua lên tới 500.000 - 600.000 đồng, thậm chí có thời điểm lên tới cả triệu đồng/kg. Do đó, việc săn đỉa hàng ngày đem lại lợi nhuận trước mắt lớn hơn nhiều so với làm ruộng, nông dân các vùng miền ráo riết săn đỉa đem bán, bỏ cả làng để lên phố tìm bắt đỉa. Thậm chí có người còn nuôi loại sinh vật này.

Tuy nhiên, sau vài lần thương lái thu mua với giá cao, các đầu nậu thu mua bỏ đi, để lại hàng tạ đỉa do người dân nuôi hoặc mua gom chưa kịp bán. Khi bán cho không được, một số người vứt cả bao tải chứa đỉa xuống ruộng khiến cho hệ sinh thái tại khu vực này bị ảnh hưởng.

Gom lá điều khô

Cuối năm 2012, nhiều thương lái đến Bình Phước thu gom lá điều với giá 500-1.000 đồng/kg. Đây là mức giá hấp dẫn với người dân vì từ trước tới nay lá điều khô chỉ là thứ bỏ đi, không ai nhặt. Mục đích thu mua của thương lái Trung Quốc không được tiết lộ. Trong khi đó, người dân cứ đổ xô đi gom, phơi khô lá điều để bán. Theo kinh nghiệm của các nông dân, việc tận thu lá điều, phun thuốc để lá rụng khô sẽ ảnh hưởng đến năng suất cây điều vào năm sau.

Cũng tương tự như mua đỉa, chỉ một thời gian ngắn sau, lá điều khô không còn được thu gom do chính quyền các tỉnh đưa ra cảnh báo với người dân. Theo những cảnh báo này, lá điều khô rụng xuống có tác dụng chống xói mòn đất và cung cấp dinh dưỡng cho cây. Sau khi chính quyền địa phương đưa thông tin trên, các đầu nậu thu gom lá điều khô cũng “biến mất”. (Dân Việt)