Quan tham Trung Quốc: Tự sát vì sức ép chống tham nhũng

Chủ tịch Hội đồng Quản trị công ty TNHH dược phẩm Tam Tinh thuộc tỉnh Hắc Long Giang Lưu Chiếm Tân là một ví dụ trong số đó.

Ngày 18-5 – cũng là  ngày thứ hai sau khi ông này bị Viện kiểm sát thành phố Hắc Hà điều tra, Lưu Chiếm Tân lấy lý do sức khỏe không ổn và đến bệnh viện khám bệnh, sau đó liền đứng trên nhà vệ sinh của bệnh viện nhảy xuống và tử vong ngay tại chỗ.

Tuy nhiên hầu hết các bản tin liên quan đến vụ tự sát của quan chức đều nói, nguyên nhân là “sức ép tinh thần quá lớn”. The Economist cho rằng, cách giải quyết mơ hồ này là do chính phủ yêu cầu. 

Theo bản tin trên trang China digital times, Ngày 10-5-2013, Bộ Tuyên truyền trung ương Đảng cộng sản Trung Quốc ra chỉ thị: “Đối với các vụ tự sát, các phương tiện truyền thông cần tuân thủ chặt chẽ bản thảo do cơ quan tư pháp quyền uy đưa ra để đăng tin, không thổi phồng, rêu rao, không được phép tự ý phỏng vấn và đưa ra bình luận”.

Đô thị hóa làm giảm tỉ lệ tự sát

Một bài viết khác của tờ The Economist cho rằng xu thế tỉ lệ tự sát nói chung ở Trung Quốc giảm mạnh. Thập kỷ 1990, Trung Quốc là một trong những quốc gia có tỉ lệ tự sát cao nhất thế giới, đặc biệt là tỉ lệ tự sát của phụ nữ nông thôn trẻ rất cao. Theo thống kê, từ năm 1995 đến năm 1999, trung bình mỗi năm cứ 100.000 người Trung Quốc thì có 23,2 người tự sát.

Tuy nhiên năm nay, các nghiên cứu viên của trường Đại học Hồng Kông phát hiện ra rằng, từ năm 2009 đến năm 2011, trung bình mỗi năm cứ 100.000 người Trung Quốc thì có 9,8 người tự sát, giảm 58% so với thập kỷ 90 của thế kỷ XX.

Đối tượng có tỉ lệ tự sát giảm rõ rệt nhất là phụ nữ nông thôn dưới 35 tuổi, biên độ giảm gần như lên tới 90%.

Các nhà nghiên cứu của Đại học Hồng Kông phân tích, chưa có quốc gia nào tỉ lệ tự sát giảm nhanh như vậy. Tuy nhiên “thành tích” này gần như không có liên quan đến chính phủ Trung Quốc, vì theo các chuyên gia, thực trạng y tế liên quan đến các bệnh về tâm thần của Trung Quốc không có sự cải thiện rõ rệt, và chính phủ cũng không tiến hành công tác tuyên truyền giảm thiểu tự sát. 

The Economist phân tích, một trong những nguyên chính dẫn đến tỉ lệ tự sát ở Trung Quốc giảm là tình trạng di cư trên quy mô lớn từ nông thôn về thành phố. Đối với rất nhiều phụ nữ nông thôn, mặc dù ở thành phố, họ bị coi là công dân hạng hai, nhưng về thành phố tìm làm việc có thể giúp họ thoát khỏi sức ép của cha mẹ, cuộc hôn nhân bất hạnh hoặc những bà mẹ chồng ghê gớm. 

Đồng thời, 60% trường hợp tự sát ở nông thôn tìm đến cái chết theo hình thức uống thuốc trừ sâu, và nông dân sau khi về thành phố sẽ không thể tìm được thuốc trừ sâu một cách dễ dàng. Ngoài ra, độc tính của thuốc trừ sâu giảm cũng đã phát huy tác dụng giảm thiểu số trường hợp tự sát thành công. Và một yếu tố không thể không nói đến là trong gia đình hiện đại, mối liên hệ giữa các thành viên trong gia đình ngày càng lỏng hơn, khuynh hướng này cũng sẽ giúp giảm thiểu mâu thuẫn gia đình, từ đó giảm thiểu nguyện vọng tự sát của một số người. 

Người già tự sát nhiều hơn

Tuy nhiên, The Economist chỉ ra rằng, có thể Trung Quốc đang phải tiếp cận với một bước ngoặt. Sau cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008, tỉ lệ tự sát ở Trung Quốc tăng với biên độ nhỏ. Nếu tốc độ tăng trưởng của kinh tế Trung Quốc giảm với biên độ lớn hơn thì tỉ lệ tự sát có thể cũng sẽ tăng lên. Đồng thời, yếu tố quan trọng khiến tỉ lệ tự sát ở Trung Quốc giảm – nông dân di cư về thành phố và mức sống ở thành phố tăng lên – cũng đã bắt đầu mất đi động lực.

Ngoài ra, mặc dù đô thị hóa và khuynh hướng quan hệ giữa các thành viên trong gia đình hiện đại lỏng lẻo hơn, khiến tỉ lệ tự sát ở thanh niên giảm, nhưng những xu thế này lại đẩy ngày càng nhiều người già vào hoàn cảnh khó khăn hơn.

          Thanh niên rời nông thôn, người già nông thôn không có người chăm sóc, dưỡng lão. Người già ở thành phố cũng phải đối mặt với sự lẻ loi do con cái muốn sống một cuộc sống riêng tư. Chính sách một con ở Trung Quốc càng khiến tình hình này trở nên nghiêm trọng hơn. 20 năm sau, có thể tỉ lệ tự sát ở Trung Quốc sẽ cao hơn hiện nay, nhưng khó có thể quay về với mức của thập kỷ 1990.

Thành Nam/Tầm nhìn

---------------