NÊN GIẢI TÁN các “Trung tâm phát triển Quỹ đất”

* BÙI VĂN BỒNG

Mới đây, vụ công dân Đặng Ngọc Việt xả súng bắn 5 cán bộ, nhân viên ở Trung tâm Phát triển Quỹ đất T.p Thái Bình đã gây ra nhiều mối nghị ngờ về sự chính danh, tính pháp lý, hợp lý, tính hiệu quả của mô hình tổ chức chuyên trách này. Mô hình quản lý hành chính kết hợp kinh doanh mang tên Trung tâm Phát triển Quỹ đất là một trong những sự tồn tại vô lý, phình thêm biên chế tổ chức, cồng kềnh thêm bộ máy. Mới nghe tên gọi "chính danh chính chủ" đã phát nổi cơn thắc mắc rồi. Riêng cái từ ‘phát triển quỹ đất” đã quá vô lý.

Cái gì còn phát triển được, chứ đất đai ông trời cho địa cầu chỉ có vậy, diện tích mỗi nước, mỗi địa phương chỉ có vậy, phát triển thế nào được quỹ đất. Quỹ tiền tệ, quỹ phát sinh trong sản xuất kinh doanh thì có, còn như cái thứ lạ hoắc là "quỹ đất" lấy đâu ra? Đất có chủ. Chỉ có chuyển chủ, chuyển quyền sử dụng đúng pháp luật, làm gì "phát triển" được? Muốn có cái gọi là “quỹ đất” để chính quyền quản lý, có “quỹ đất” giao cho nhà đầu tư, bán đổi cho đại gia, phải lấy của dân thôi. Tỉnh, thành phố nào cũng có Trung tâm Phát triển quỹ đất thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường.

Theo chức năng nhiệm vụ được quy định: Trung tâm Phát triển quỹ đất là đơn vị sự nghiệp có thu trực thuộc sở Tài nguyên và Môi trường có chức năng tổ chức thực hiện việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đối với những trường hợp Nhà nước thu hồi đất sau khi quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất được xét duyệt; quản lý quỹ đất thuộc khu vực đô thị, khu vực đã có quy hoạch phát triển đô thị mà Nhà nước đã thu hồi nhưng chưa giao, chưa cho thuê và quỹ đất do Trung tâm tiến hành bồi thường, hỗ trợ, tái định cư nhưng chưa có dự án đầu tư. Trung tâm Phát triển Quỹ đất có tư cách pháp nhân, được mở tài khoản và có con dấu riêng. 

+Nhiệm vụ:

- Thực hiện việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư để giải phóng mặt bằng theo quyết định thu hồi đất của Uỷ ban nhân dân cấp có thẩm quyền đối với  trường hợp thu hồi đất sau khi quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất được xét duyệt mà chưa có công trình, dự án cụ thể;

- Quản lý quỹ đất Nhà nước đã thu hồi đối với các trường hợp sau: Quỹ đất được thu hồi sau khi quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất được xét duyệt mà chưa có công trình, dự án cụ thể do Trung tâm thực hiện việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư để giải phóng mặt bằng quy định tại khoản a điều này;

- Quỹ đất do Nhà nước thu hồi trong trường hợp quy định tại các khoản 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11 và 12 Điều 38 của Luật Đất đai đối với đất thuộc khu vực đô thị, khu vực đã có quy hoạch phát triển đô thị Nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất trong khu vực có quy hoạch phải thu hồi đất mà người sử dụng đất có nhu cầu chuyển đi nơi khác trước khi Nhà nước có quyết định thu hồi;

- Giới thiệu địa điểm đầu tư, vận động đầu tư vào quỹ đất được giao quản lý; lập kế hoạch sử dụng đối với đất được giao để quản lý trình Uỷ ban nhân dân tỉnh xét duyệt; Bàn giao đất đang quản lý cho người được giao đất, cho thuê đất theo quyết định của Uỷ ban nhân dân tỉnh; Tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất theo quyết định của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền đối với đất được giao để quản lý;

- Thực hiện chế độ báo cáo theo quy định hiện hành về tình hình thực hiện nhiệm vụ được giao; Quản lý viên chức, người lao động và tài chính, tài sản thuộc Trung tâm theo quy định của pháp luật; Thực hiện các nhiệm vụ khác do UBND tỉnh giao.

            Hàng ‘lô xích xông nhiệm vụ” như vậy cho nên Trung tâm phát triển quỹ đất quả là to quyền, lắm lợi trong việc quản lý, sử dụng, thu hồi, mở rộng đất dựa vào các dự án, quy hoạch. Thực chất Trung tâm này chỉ sinh lợi cho nhóm lợi ích, dựa dẫm chức năng, mang danh nhà nước, mượn nhiệm vụ để kinh doanh đất đai, bất động sản. Nó quá thừa so với nhu cầu cải cách hành chính, tinh giản bộ mấy, biên  chế. Nó là con dao hai lưỡi, chẳng lợi gì cho dân, cùng không mậnng lại lợi ích gì cho ‘quốc kế dân sinh’. Nhiều khi, nơi đó là cái mầm sinh ra nhiều vụ tiêu cực, vi phạm pháp luật, mất dân chủ, mất công bằng xã hội, lmf giàu bất chính về đất đai, do sự tùy tiện và câu móc vì lợi ích cá nhân, phe nhóm. Bộ Tài nguyên –Môi trường và chính quyền các địa phương cần xem lại, tốt nhất là nên giải tán mô hình nửa quản lý, thực hiện chính sách và nửa kinh doanh, chạy mánh cò mồi rất  tù mù, tiếu minh bạch kiểu này.

BVB

-------------