Translate

Trang BVB1

Thứ Sáu, 2 tháng 1, 2015

LỜI TRI ÂM ĐẦU NĂM MỚI

 
* TÔ VĂN TRƯỜNG 
Trên blog của nhà báo Kim Dung/Kỳ Duyên, đúng ngày đầu năm mới 2015 đăng bài thơ  “Có một” của chính tác giả Kim Dung/Kỳ Duyên:
“Có một mùa xuân đã rất gần
Mưa lay phay gió bụi phân vân
Tầm xuân thức hé màu mắt biếc
Hoa gạo ngủ vùi chờ phút mở xuân

Có một lặng thầm tri kỷ tri âm
Đón đợi nhau mỗi chiều xõa bóng
“Trời còn có lúc sao không mọc
Anh chẳng đêm nào không nhớ em”(*)
Mượn câu thơ trao dịu những êm đềm
Nơi mắt bão nhớ nghiêng nhớ ngả
Nơi tiếng cười chảy tan tất cả
Mọi buồn đau khắc khoải con tim
Nơi góc trời xa xích lại gần thêm
Và ấm áp anh gọi nỗi đau hạnh phúc
Hoa gạo cháy phía tháng ba đỏ rực
Cho tình xuân như hóa lạ thành quen
Có một cuộc đời rất anh rất em
Khác biệt đến tận cùng hai ngả
Lại gặp nhau chân trời góc bể
Ánh nhìn chung một hướng nhân quần
Có một yêu thương rất xuân rất xinh
Cung đàn réo rắt thoắt chở bình minh
Có một hoan ca mừng Xuân nở
Đời hai ta vẫn đón đợi ngày xanh
———
(*) Câu thơ của nhà thơ Nguyễn Bính
Đọc và cảm bài thơ “Có một” trên đây của Kim Dung/Kỳ Duyên, người đọc hiểu đó là tình cảm riêng tư của tác giả với người bạn xưa, trong cái riêng có cái chung, trong cái rất chung lại có cái riêng khu biệt, cái cá thể hòa trong cái tổng thể. Ừ, dẫu có khác biệt “tận cùng hai ngã” đấy, nhưng nó là cái chung nhất của chúng ta. Rõ ràng cái ‘tôi’, trong cái ‘chúng  ta’, hòa quyện để : “đón đợi ngày xanh”. Cái sâu thẳm nội tâm và cái ý nhị liên tưởng hình-bóng là như thế: “Có một cuộc đời rất anh rất em/Khác biệt đến tận cùng hai ngả/Có một mùa xuân đã rất gần/Có một lặng thầm tri kỷ tri âm/Nơi góc trời xa xích lại gần thêm”.
Nếu ai đã nghiên cứu về thơ qua các tác phẩm của  Lạc Nam “Các thể thơ”,  Lam Giang “Khảo luận về thơ”,  hay Quách Tấn “Thơ Đường”  thì dễ nhận ra bài thơ “Có một” của Kim Dung/Kỳ Duyên thuộc loại thơ mới. Có vài câu thơ sẽ dễ đọc và dễ nhớ hơn, nếu được sửa từ 8 chữ sang 7 chữ như câu 4,9,14,16, 20 và 22. Nhưng ngẫm suy, cứ nên để nguyên tác vì đây là tình cảm riêng tư, lời thơ từ trái tim đang thổn thức, không nên luật hóa nó, cứ để không gian tự do cho cảm xúc trải ra tự nhiên, gò vào niêm luật có khi lại mất cái ý tứ nguyên sơ.
Những ai thường đọc các bài viết phản biện xã hội trên TuanVN-VNN của tác giả Kim Dung/Kỳ Duyên thấy các bài chính luận của tác giả thường  gân guốc, sòng phẳng, đáo để (như giọng đàn ông!), rất tương phản với bài thơ “Có một” nhiều cảm xúc sâu lắng, tinh tế, ý nhị, và cả những băn khoăn, day dứt ngổn ngang và chan chứa bao dung nữ tính rất đáng yêu. Cứ như cái cây bên bờ soi bóng xuống hồ, lý trí càng vươn cao đến chân thật bao nhiêu, thì tình cảm càng lắng sâu bấy nhiêu.
Bài thơ “Có một” là tình cảm riêng tư và có cảm tưởng của một người đang mơ. Mỗi người và mỗi giai đoạn của cuộc đời cái mơ một khác. Mơ mộng, mơ màng, mơ ước, “vờn”  nhau cả trong giấc mơ  vv… Nhưng, tựu chung lại mơ là cái quyền bất khả xâm phạm của con người và cũng là con dao hai lưỡi ! Nó đẽo gọt cho cuộc đời và nó cũng có thể lặng lẽ  cắt  (hoặc băm) vụn những trái tim !
Tôi được người bạn, thế hệ đàn Anh kể lại, khoảng mươi năm về trước, mỗi khi Anh tới thăm nhà thơ Hoàng Cầm (ở phố Lý Quốc Sư - Hà Nội) đều được nhà thơ cho nhâm nhi một thứ rượu tự chế ngon tuyệt và biết là có mùi trái cây mà đoán không tài nào ra!  Một lần, nhà thơ Hoàng Cầm kéo khách vào gian buồng ngủ nhỏ bé của mình và lôi ra từ gầm giường hai cái bình thủy tinh trái cây ngâm rượu - một bình là trái mơ và một bình ngâm trái quất (tắc) . Và, bảo: "mình pha trộn cả hai thứ, cho nó có mùi vị ngon và lạ - nhưng ít ai biết rằng hễ MƠ là TẮC nói theo tiếng miền Nam hoặc bị nó QUẤT nói theo tên miền Bắc ! TẮC hay QUẤT đằng nào cũng đau cả chú mày ạ !"
Từ bài thơ “Có một” của Kỳ Duyên,  làm tôi nhớ đến bài thơ “Em đi tìm anh trên bán đảo Balkan” của tác giả Khổng Văn Đường cũng là một góc nhìn về nỗi nhớ day dứt,  da diết của đôi trai gái đã từng yêu quý nhau, được cựu Bộ trưởng Bộ Mỏ và Than - Nguyễn Chân dịch sang tiếng Pháp, Nga và Hán Việt:
 “Em đi tìm anh trên bán đảo Ban-căng
Tìm không thấy chỉ thấy trời im lặng
Một mình em trong màn đêm thanh vắng
Tim bồi hồi chân bước vội dưới trăng

Em trèo lên đỉnh núi cao Các-pát
Nhìn theo anh mất hút biết về đâu
Chân ai đi xa lắc tím trời Âu
Dòng nước mắt bỗng trào ra chua chát!

Em lại đến biển Đen xưa dào dạt
Sóng xô bờ liên tiếp gọi triền miên
Buồn! Chao ôi, gió làm em phiêu bạt
Thân cô đơn kinh khiếp cả trăng hiền!

Ôi dòng xanh rầm rì sông Đa-nuýp
Mây trời in lồng lộng giữa dòng sông
Nên ngàn năm êm đềm trôi một nhịp
Chỉ mình em nhức nhối vết thương lòng!…

Em cầu nguyện. Còn anh, anh chẳng biết
Trái tim anh sao giá lạnh thờ ơ?
Và hôm nay dù tình anh đã hết
Em vẫn mong, vẫn hy vọng, vẫn chờ…

Vẫn trèo lên đỉnh cao Các-pát
Vẫn theo dòng Đa-nuýp những đêm trăng
Em lại đến biển Đen xưa dào dạt
Đi tìm anh trên bán đảo Ban-căng!” 
(Bucharest, 19.3.1969).
-------------------------

JE TE RECHERCHE SUR TOUTE
LA PÉNINSULE DE BALKAN
KHONG VAN DƯƠNG
Je te recherche sur toute la presqu’île de Balkan
Mais ne t’ai pas trouvé, tout autour règne un silence
Je reste désolée sous un ciel calme et discret
Anxieuse, je marche sous la lune aux pas pressés

Je grimpe au sommet des Carpates lentement
Cherchant ton ombre, mais tu as disparu sans trace
Tu es très loin en Europe, dans un quelconque espace
Coulent mes larmes d’amertume abondamment

Je retourne à la Mer Noire aux flots débordants
Qui déferlent sur le rivage en nous appelant
Solitaire, ainsi le vent m’emporte à son gré
J’ai peur même de la lune innocente, étant esseulée

Oh! Le fleuve bleu, Danube, qui coule en murmurant
Et reflète l’image des nues dans son courant
Il s’écoule pendant des millénaires en cadence
Chez moi seule la plaie du cœur me ronge constamment

Je prie Dieu pour notre chance, mais tu ne le sais pas
Pourquoi ton cœur est devenu si indifférent?
Et aujourd’hui, malgré qu’a pris fin ton amour
Toujours j’espère, je souhaite et attends ton retour

Je continue à grimper au sommet des Carpates
Et suis l’écoulement du Danube des nuits blanches
Retournerai-je à la Mer Noire aux vagues débordantes
Et j’irai te quérir sur la presqu’île de Balkan!

Я ТЕБЯ ИСКАЛА НА ПОЛУОСТРОВЕ БАЛКАНА
ДО ВАН ДУОНГ
Я тебя искала на Балканом Полуострове
Тебя не нашла, видела лишь небо тихое
Одиночна так под ночной завесой
Взвольнованно поспешно шагала под луной

Карабкалась на вершину Карпатского Хребета
Следовала твою тень, что исчезла не знаю где
Ты отошёл слишком далеко на Европе
Хлынули непрерыывно мои скорбные слёза

Приехала на Чёрное Море, где плещут волны
Которые, бущуя на берег, постоянно зовут нас
Ах! Какая печаль, ветер меня уносил вдаль
Одинокая, я боюсь даже доброй луны

Голубой Дунай, который постоянно шумит
Обнимает в своём потоке облака
Таким образом тысячи лет он тихо течёт
Только испытываю душевную рану я...

 Mолю Бога за наc, а ты не знаешь этого
Почему твоё сердце безразличным стало
И сегодня, хотя твоя любовь уж кончилась
Я продолжаю желать, надеять и тебя ждать

Опять карабкаюсь на вершину Карпатов
И слежу в лунных ночах за течение Дуная
Прихожу в Чёрное Море с плещущими волнами
Чтоб тебя искать на полуострове Балкана

我尋君在班兢半島         NGÃ TẦM QUÂN TẠI 
           孔文堂                  BAN CĂNG BÁN ĐẢO
                                         KHỔNG VĂN ĐƯƠNG
斑兢半島我尋君     Ban Căng bán đảo ngã tầm quân (*)
唯見靜天不見人     Duy kiến tĩnh thiên bất kiến nhân
獨自清寥長寂夜     Độc tự thanh liêu trường tịch dạ
徘徊映下躩娥輪     Bồi hồi ánh hạ khước nga luân

我登閣捌高山嶺     Ngã đăng Cac Bát cao sơn lĩnh (*)
無影無形不遇君     Vô ảnh, vô hình bất ngộ quân
迂闊歐州何地覓     Vu khoát Âu Châu hà địa mịch
忽然淚滴很酸辛     Hốt nhiên lệ trích ngận toan tân

我迴黑海舊沙津     Ngã hồi Hắc Hải cựu sa tân
海角揚波滿溢頻     Hải giác dương ba mãn dật tần
卡沓狂風飄泊我    Tạp đạp cuồng phong phiêu bạc ngã
月光好意怕孤身     Nguyệt quang hảo ý phạ cô thân                                             

慢慢喧嘩流多聶    Mạn mạn huyên hoa lưu Đa Niếp(*)
長空雲影照江心    Trường không vân ảnh chiếu giang tâm
千秋安靜飄單節    Thiên thu an tĩnh phiêu đơn tiết
獨自剌疼我內痕     Độc tự lạt đông ngã nội ngân...

我又願求君不識     Ngã hựu nguyện cầu quân bất thức
戀心何故以成冰     Luyến tâm hà cố dĩ thành băng
今時即使君情盡     Kim thời tức sử quân tình tận
等待余心接永恆     Đẳng đãi dư tâm tiếp vĩnh hằng

仍登閣捌群山頂     Nhưng đăng Các Bát quần sơn đính(*)
多聶大河作月賓    Đa  Niếp đại hà tác nguyệt tân(*)
黑海迴歸聞浪拍    Hắc hải hồi qui văn lãng phách
斑兢半島遍尋君    Ban Căng bán đảo biến  tầm quân
NGUYỄN CHÂN dịch sang tiếng Pháp,
Nga và Hán-Việt 08.12.2014
Ông Nguyễn Chân phải rất tâm đắc và kỳ công khi dịch bài thơ nói trên vì những  địa danh khi phiên âm đã được phiên theo âm người Việt thường dùng (âm tiếng Pháp). Phần phiên âm Hán-Việt, cũng dựa âm Pháp mà phiên, mà không phiên theo âm tiếng Hoa hiện đại, vì nếu phiên như thế thì người Việt không hiểu được Ví dụ sông Danube mà phiên theo chữ Tầu mà đọc theo âm Hán-Việt lại là “Đa Não” họ phiên từ tiếng Đức-Donau. 
Đó là chưa kể phiên âm theo tiếng Hoa hiện đại, khi ghép thành thừa âm tiết vì tiếng Hoa hiện đại người phiên cả chữ “l, r” theo Hán-Việt đọc là “nhĩ”. Câu 12: “Thân cô đơn kinh khiếp cả trăng hiền” khi dịch, ông Nguyễn Chân giảm mức độ sợ hãi, và với trăng, đã sáng tạo dùng “trăng vô hại” thật là cao minh của người có tâm hồn thơ, kiến thức uyên bác  và thông thạo ngoại ngữ.   
Ngày xuân đầu năm, mùa xuân của đất trời, xuân của lòng người, xin chia sẻ với những bạn đọc yêu thơ đôi lời bình vì tâm hồn con người vốn nhạy cảm khi day dứt, ước mơ, nhớ về tình cảm riêng tư, chỉ có thể  tế nhị, “vờn nhau” qua những vần thơ để thấy cuộc  đời tuy ngắn ngủi, bộn bề với bao nỗi lo toan của cuộc sống nhưng vẫn cần có những “khoảng lặng” riêng cho chính mình.
Tôi vốn là người yêu thơ, sau khi đọc hai bài thơ nói trên, cảm nhận và liên tưởng nhớ đến người bạn gái thưở  thiếu thời ở quê hương, xin có đôi lời gửi tặng:
Hai ngả phương xa nhưng chỉ một
Tầm xuân chiều lặng mắt biếc nhìn
Ai người đánh thức hoa gạo nhỉ?...
T.V.T/ (Tác giả gửi BVB)

8 nhận xét:


  1. Thất Tuyệt

    Nhớ ơi là nhớ nhớ vô cùng
    Ta giữa hai đầu một dải sông
    Dợm bước muốn lên miền mạn ngược
    Mà thôi, hoa thả để xuôi dòng…

    Sáng sáng ngó chim lìa tổ ấm
    Trưa nghe sóng vỗ tiếng thì thầm
    Không nghe ai nói lời thân ái
    Thêm một ngày trôi nữa hết năm…

    Nửa Thế Kỷ hơn đi chẳng tới
    Mà về thì chẳng biết về đâu!
    Lên rừng ôm súng ngồi canh giặc
    Bạc mái đầu xong một kiếp tù

    Non nước khác chi người Mỹ Nữ
    Ta yêu và ghét chắc như nhau?
    Nhiều khi nghe trái tim ngưng đập
    Ta nghĩ mơ hồ một kiếp sau…

    Chiều chiều nghe tiếng chuông Thiên Mụ
    Chẳng biết lòng đầy hay đã vơi
    Chuông dứt ta nghe buồn bã tới
    Hôm nào mái rạ tiếng mưa rơi…

    Nhớ ơi là nhớ nhớ bao giờ
    Ta nhớ người nay mấy vạn xưa?
    Mười bảy tóc thề sao hết chải?
    Con sông bữa đó có con đò…

    Con đò đi bỏ vườn Nam Phổ
    Từ đó Hương Giang nước đổi màu
    Từ đó người đi về bến mộng
    Ta đành đứng tựa góc chiêm bao…

    Nhớ ơi là nhớ từng mai sáng
    Từng những ban trưa, những xế chiều
    Bầy quạ qua sông còn trở lại
    Dòng sông con nước cứ buồn hiu…

    Trần Vấn Lệ
    ------------------

    Nhớ Vũ Hoàng Chương

    “Đêm nay lửa tắt, bình khô rượu…”. Thơ Vũ Hoàng Chương. Nhớ. Ngậm ngùi. Lửa tắt? Bình khô? Buồn. Thở hắt. Còn gì vớt vát? Nói xa xôi?

    Vũ Hoàng Chương chết. Không tên phố. Không có gì cho kẻ lãng du! Ông sống, giả vờ thương với nhớ, giả vờ thôi chớ có ai đâu…

    Để ông thương nhớ Kiều hay Thúy, tưởng tượng trầm hương khói túy mê! Một Thế Kỷ không chờ hiện hữu, ngàn năm lưu luyến mộng ai kề!

    Hỡi ơi tượng đá lòng sông núi, mài mực vẻ vời chuyện khói sương. Ai biết tại sao Thơ lại thế? Ai hay buồn ngất ngất Quê Hương?

    Hoa trôi nước lặng…(*) yên, rồi đó. Cửa mở chờ mong thấy bạn hiền…Chỉ thấy hoa trôi dòng nước lặng, buồn bên khung cửa nắng nghiêng nghiêng…

    *
    Đêm nay thuyền cũ về sông cũ, vắng cố nhân rồi ai tri âm (**). Bài thơ ai nhỉ, làm như nối / khúc ruột người xưa đứt mấy năm?

    Tôi gọi biết bao người rất nhớ, biết bao hồi vọng tiếng chuông chiều. Xa xăm như khói sông đầu bãi, cuối một trời sương, thôi, bấy nhiêu!

    Trần vấn Lệ.


    Trả lờiXóa
  2. " Em ơi lửa tắt bình khô rượu - Đời vắng em rồi thương với ai ? "Em,người con gái = mầm móng,sức sống của con người,của vũ trụ,là cốt lõi của sự bắt đầu,của sự vươn lên phỉa trước,của niềm tin và hy vọng... // lửa,rượu ...2 vật xúc tác cần yếu trong cuộc sống có hương vị - Vượt lên trên những ý nghĩ bình thường,cuộc sống có ý nghĩa là cuộc sống tự do,bình đẳng,không là nô lệ,không bị chèn ép và bị hiếp đáp bởi ai đó ! Vũ hoàng Chương,nhà thơ-một thời tôi say đắm ! Người ở đâu rồi ! Để nhớ,để thương !

    Trả lờiXóa
  3. Tin:
    Ngày 2/1/2015, trước một số tin đồn nói ông Nguyễn Bá Thanh được đưa về nước ngày 2/1, bí thư Thành ủy CS Đà Nẵng Trần Thọ nói thông tin trên là "không đúng sự thật". "Ông Thanh vẫn đang được điều trị tại Hoa Kỳ," ông Thọ nói.
    Nhưng an ninh được thắt chặt tại sân bay Đà Nẵng, một cách bất thường, trong ngày này.

    Trả lờiXóa
  4. Cám ơn anh Bồng , vì có blog của anh để mọi người chia sẻ , xuân năm mới 2015 chúc anh luôn mạnh khỏe , có nhiều bài viết hay.
    T/M các độc giả, xin chân thành cám ơn anh .

    Trả lờiXóa
  5. Chúng nói chúng nghe chứ có ai tin được đâu !

    Trả lờiXóa
  6. https://www.youtube.com/watch?v=FJoUVvNUC2I

    Chúc mừng năm mới Anh BUI VĂN BỒNG mạnh giỏi!.và Toàn quý bạn đọc trong và ngoài NƯỚC VIỆT

    Chúc mừng Năm mới 2015 DÂN CHỦ TỰ DO HẠNH PHÚC trên Toàn ĐẤT VIỆT.





    Chúc mừng năm mới
    Chúc mừng năm mới
    Happy new year
    Happy new year

    No more champagne
    And the fireworks are through
    Here we are, me and you
    Feeling lost and feeling blue
    It's the end of the party
    And the morning seems so grey
    So unlike yesterday
    Now's the time for us to say
    Happy new year
    Happy new year
    May we all have a vision now and then
    Of a world where every neighbour is a friend

    Happy new year
    Happy new year

    May we all have our hopes, our will to try
    If we don't we might as well lay down and die
    You and I
    Sometimes I see
    How the brave new world arrives
    And I see how it thrives
    In the ashes of our lives
    Oh yes, man is a fool
    And he thinks he'll be okay
    Dragging on, feet of clay
    Never knowing he's astray
    Keeps on going anyway...

    Happy new year
    Happy new year

    May we all have a vision now and then
    Of a world where every neighbour is a friend
    Happy new year
    Happy new year
    May we all have our hopes, our will to try
    If we don't we might as well lay down and die
    You and I
    Seems to me now
    That the dreams we had before


    https://www.youtube.com/watch?v=Km6i04BeCKs




    Are all dead, nothing more
    Than confetti on the floor
    It's the end of a decade
    In another ten years time
    Who can say what we'll find
    What lies waiting down the line
    In the end of eighty-nine

    Happy new year
    Happy new year
    May we all have a vision now and then
    Of a world where every neighbour is a friend
    Happy new year
    Happy new year
    May we all have our hopes, our will to try
    If we don't we might as well lay down and die
    You and I

    Không còn rượu sâm panh nữa
    Và pháo hoa cũng đã tắt rồi
    Chúng ta đây, em và anh
    Cảm thấy lạc lõng và buồn bã
    Đã tàn tiệc rồi
    Và bình minh vẫn ảm đạm
    Thật chẳng giống ngày hôm qua
    Giờ đã đến lúc chúng ta nói

    Chúc mừng năm mới
    Chúc mừng năm mới
    Chúc cho chúng ta có một giấc mơ
    Về một thế giới mà hàng xóm là thân hữu

    Chúc mừng năm mới
    Chúc mừng năm mới
    Chúc cho chúng ta có nhiều hi vọng, sẵn lòng cố gắng
    Nếu chúng ta không thế thì sẽ gục ngã và diệt vong
    Anh và em
    Đôi khi em nhìn thấy
    Một thế giới mới can trường hiện đến
    Và em nhìn thấy sự thịnh vượng
    Trong tro tàn của cuộc đời chúng ta
    Ôi, đúng thế, con người là một lũ si ngốc
    Và cứ nghĩ là mình sẽ ổn thỏa
    Lê lết những bàn chân lấm lem
    Chẳng bao giờ biết là đã chệch hướng rồi
    Cứ bước tới bất kể...
    [Điệp khúc]
    Giờ đây đối với tôi
    Những giấc mơ mà ta từng có
    Đều đã chết hết rồi, chẳng còn gì ngoài những bông giấy vương vãi trên sàn nhà
    Cuối thập kỉ rồi
    Và trong mười năm tiếp theo
    Ai mà biết chúng ta sẽ tìm thấy điều gì đang ẩn giấu chờ đợi đâu đó
    Vào cuối năm 1989
    [Điệp khúc]

    Chúc mừng năm mới
    Chúc mừng năm mới

    TRIỆU LƯƠNG DÂN chuyển ngữ



    Hiện trường đẫm máu vụ giẫm đạp kinh hoàng trong đêm giao thừa ở Trung Quốc



    https://www.youtube.com/watch?v=NJQgp4kHUdQ





    Vụ việc xảy ra tại khu vực bờ sông Bund, nơi thường được dùng để tổ chức nhiều sự kiện lớn của thành phố Thượng Hải. Hàng vạn người dân Trung Quốc đã đổ về đây, thi nhau nhặt tiền giả được rải xuống từ một tòa nhà. Kết quả, dòng người đã xô đẩy, giẫm đạp lên nhau, làm 35 người thiệt mạng và 42 người bị thương – theo Tân Hoa xã



    Trả lờiXóa
  7. Đầu xuân đọc thơ và nghe lời bình của tác giả TVT rất hay, và càng ngac nhiên khi thấy nhà báo Kỳ Duyên và ông Nguyễn Chân đúng là có tâm hồn thơ, xuân của đất trời , xuân của lòng người.

    Trả lờiXóa
  8. Cả nhà tôi yêu thơ đọc xong bài này, mấy đứa cháu giỏi ngoại ngữ lại được dịp chiêm nghiệm cứ khen hoài. Xin cám ơn đại tá Bùi Văn Bồng

    Trả lờiXóa