ĐẤU THẦU VIỆC LÀM

* BÙI VĂN BỒNG 

Trong kinh tế học, thất nghiệp là tình trạng người lao động muốn có việc làm mà không tìm được việc làm (từ Hán-Việt thất: mất mát; nghiệp: việc làm). Tỷ lệ thất nghiệp là phần trăm số người lao động không có việc làm trên tổng số lực lượng lao động xã hội.

Vấn nạn thất nghiệp trong xã hội đã rất bức xúc, nhức nhối, là gánh nặng, nỗi lo không dứt. Nhưng riêng tình trạng sinh viên đã tốt nghiệp đại học mà không có công ăn việc làm càng nhức nhối hơn. Có sinh viên tốt nghiệp 3 trường đại học, nhưng loay hoay chạy chọt, tốn nhiều tiền và công sức, vẫn không có việc làm.

Nhiều sinh viên đã có bằng tốt nghiệp đại học, nhưng phải chạy bàn cà phê, phục vụ các nhà hàng ăn uống, làm phụ bếp, làm gia sư, osin, dịch vụ, chạy quảng cáo sản phẩm hàng hoá, đi bỏ hàng sỉ, hàng lẻ kiếm tiền sinh sống.

Kỹ sư Đại học xây dựng Nguyễn Anh Tú, quận 6, T.p Hồ Chí Minh ca cẩm: “Cháu tốt nghiệp đại học đã 4 năm, mất cả gần trăm triệu chạy cửa này cửa nọ, vẫn không có việc làm. Nay chẳng lẽ để cha mẹ bán đồ, bán đất chạy việc làm hoặc ‘nuôi báo cô” hay sao? Cháu đành chấp nhận lao động thủ công thời vụ, ngồi khâu giày da bên cạnh một thanh niên đồng trang lứa mới học lớp 6!”.

Tôi về quê, cô em con đằng dì có con trai tốt nghiệp đại học sư phạm Vinh, sau đó học thêm lấy tấm bằng Quản trị – Kinh doanh ở Đại học Hồng Đức (Thanh Hoá), thế mà chạy hết 80 triệu vẫn chưa có việc làm.

Cái thời kỳ xin việc làm chỉ cần có chút quà “miếng tràu đầu câu chuyện” với người có quyền tuyển dung nhân sự đã qua lâu rồi. Đến thời kỳ đi mua việc làm, tức là tuỳ việc làm mà giá cả khác nhau, dù có bằng tốt nghiệp đại học vẫn phải chạy tiền, tìm gõ đúng cửa mua mới may ra mua được vệc làm.

Nhưng nay mua việc làm cũng khó. Đến thời kỳ mới, model mới, phải đấu thầu việc làm (cùng coi như kiểu đấu giá) mà cũng khó, tiền vẫn mất khá nhiều, tón đậm, mà vẫn đành cất tấm bằng tốt nghiệp vào tủ, chờ…

Đấu thầu việc làm, ai nhiều tiền hơn thì người đó được tuyển dụng. Ông bạn cựu chiến bình có đứa cháu đích tôn, quý hoá, cả nhà lo cho ăn học, tốt nghiệp đại học loại khá, nhưng chạy nhiều nơi nhiều cửa, hết 120 triệu đồng. Với số tiền như thế, “nhà tuyển dụng” hứa chắc chắn sẽ có việc làm. Nhưng chờ mãi chẳng  thấy có giấy gọi đi làm. Hỏi ra, mới biết ‘cái ghế sinh nhai’ ấy đã bị người đến sau nẫng mất. Vì gia đình anh ta chạy đến 160 triệu. Thế là mất tiền vẫn thất nghiệp, vì “bò tiền thầu’ kém hơn người ta. Biết kêu ai? Ai lấy đâu ra sự sòng phẳng, ngu gì trả lại cho? Kiện ai, chứng cứ đâu? Có khi còn can tội ‘đưa hối lộ’ !?

Đấu thầu việc làm, ngôn từ mới trong kinh tế thị trường và xã hội tràn lan tiêu cực tham nhũng mọi ngõ ngách hiện nay chưa có trong từ điển. Nhưng người dân cả nước đang nhức nhối vì nạn ‘đấu thầu việc làm’. Đó là kể ra những việc làm giá rẻ, có những việc làm mà trúng vào đó sẽ nhanh chóng thu hồi vốn, lại dễ bề ‘ăn’ lớn, thì phải ‘bỏ tiền thầu’ cả mấy trăm triệu mới’nhảy’ vào được, Người nghèo, dù  con có tài năng, học giỏi, nhưng ít tiền thì khó đấu thầu lắm. Đảng ơi, nhà nước ơi, cứu dân nghèo với!

BVB

-----------