Trung Quốc né tránh vấn đề Biển Đông tại Hội nghị ASEAN 48

Trung Quốc cố tình né tránh vấn đề Biển Đông tại Hội nghị Ngoại trưởng ASEAN lần thứ 48…Trong khi đó, Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) ở thủ đô Washington (Mỹ) cung cấp hình ảnh mà họ nói cho thấy Trung Quốc đang xây đường băng trên đá Chữ Thập ở Biển Đông.

CSIS nói hiện Trung Quốc đang xây đường băng dài 3.000 mét trên đá Chữ Thập ở quần đảo Trường Sa mà Việt Nam tuyên bố chủ quyền.

Ngoài ra CSIS nói họ có ảnh vệ tinh chụp bãi đá ngầm Subi, nơi Trung Quốc đã cải tạo thành đảo nhân tạo có diện tích gần 4 triệu mét vuông.

Tại bãi đá Subi, CSIS dự đoán Trung Quốc cũng có thể đang dự kiến xây một đường băng có chiều dài tương đương.

Một số nước tranh chấp chủ quyền tại Trường Sa cũng đã xây đường băng.

Theo CSIS, Đài Loan đang nâng cấp đường băng dài 1.195 mét ở đảo Itu Aba, mà Việt Nam gọi là đảo Ba Bình.

CSIS nói Malaysia có đường băng dài thứ hai trong khu vực ở đá Hoa Lau, dài 1.368 mét.

Việt Nam là nước đầu tiên xây đường băng tại Trường Sa năm 1976 nhưng có chiều dài ngắn nhất, 550 mét.

Ngày 04/08/2015, Hội nghị Ngoại trưởng ASEAN lần thứ 48 chính thức khai mạc tại thủ đô Malaysia. Trọng tâm của hội nghị là mục tiêu hình thành Cộng đồng ASEAN vào cuối năm 2015. Hồ sơ tranh chấp Biển Đông cũng được đề cập đến, bất chấp phản đối của Bắc Kinh.

Ngoại trưởng Malaysia kêu gọi giải quyết tranh chấp một cách hòa thuận, trong lúc đồng nhiệm Philippines xác định sẽ nêu bật hồ sơ này trong các cuộc họp.

Giới quan sát đặc biệt ghi nhận sự kiện là trong phát biểu khai mạc hội nghị, Ngoại trưởng Malaysia Anifah Aman không quên giành một đoạn cho vấn đề Biển Đông, nhấn mạnh đến vai trò quan trọng của Hiệp hội ASEAN : « ASEAN có thể và cần phải đóng một vai trò quan trọng trong việc tìm ra một giải pháp hòa thuận » cho vấn đề Biển Đông.

Đối với Ngoại trưởng Anifah Aman : « ASEAN đã có những bước khởi đầu tích cực, tuy nhiên cần nỗ lực nhiều hơn nữa, và trước tiên hết phải cho thấy là mình giải quyết vấn đề một cách hòa bình, trong tinh thần hợp tác ».

Tuyên bố của Ngoại trưởng Malaysia, nước hiện làm chủ tịch ASEAN đã mặc nhiên bác bỏ các tuyên bố liên tiếp của Trung Quốc trong hai ngày nay, theo đó các Hội nghị ASEAN không phải là diễn đàn để đề cập đến hồ sơ Biển Đông.

Sau khi Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Lưu Chấn Dân (Liu Zhengmin) lên tiếng, đến lượt chính Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị nhập cuộc. Phát biểu ngày 03/08/2015 tại Singapore, ông Vương Nghị đã nhắc lại quan điểm của Bắc Kinh là không muốn ASEAN đề cập đến hồ sơ Biển Đông.

Theo nhân vật này « Trung Quốc không hề tin rằng một diễn đàn đa phương là địa điểm thích hợp để giải quyết những tranh chấp song phương ». Ngoại trưởng Trung Quốc không ngần ngại cảnh cáo là nêu vấn đề Biển Đông tại Hội nghị ASEAN sẽ « phản tác dụng » và làm tình trạng đối đầu thêm nghiêm trọng.(RFI) 

-----------/

Biển Đông đã không được Malaysia đưa vào chương trình nghị sự chính thức, nhưng nhiều khả năng vẫn được thảo luận trong bối cảnh căng thẳng leo thang...

Reuters ngày 3/8 đưa tin, Lưu Chấn Dân - Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc hôm Thứ Hai nói với hãng thông tấn này rằng Biển Đông "không nên được thảo luận trong cuộc họp của Hiệp hội các nước Đông Nam Á ASEAN" khai mạc hôm nay. Ông Dân cho rằng hội nghị "nên tránh các vấn đề nhạy cảm, các nước ASEAN không nên can thiệp vào Biển Đông"?!

"Không nên thảo luận chuyện này. Đây không phải diễn đàn về chuyện đó. Đây là một diễn đàn thúc đẩy hợp tác. Nếu Mỹ làm căng vấn đề này, chúng tôi đương nhiên sẽ phản đối. Chúng tôi hy vọng họ sẽ không (nêu ra)", Lưu Chấn Dân nói với Reuters. Tuy nhiên phó phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ Mark Toner khẳng định, căng thẳng Biển Đông sẽ được thảo luận như một vấn đề an ninh khu vực.

"ARF là một diễn đàn trong đó các vấn đề an ninh quan trọng cần phải được nêu ra thảo luận và thẳng thắn. Chúng tôi tin rằng những diễn biến trong khu vực BIển Đông đáp ứng các tiêu chí này", Toner nói trong buổi họp bảo hàng ngày. Vấn đề Biển Đông đã không được Malaysia đưa vào chương trình nghị sự chính thức, nhưng nhiều khả năng vẫn được thảo luận trong bối cảnh căng thẳng leo thang (bởi hành vi phá vỡ hiện trạng, gây hấn của Trung Quốc).

Hoa Kỳ rất lo lắng trước sự hung hăng leo thang mạnh mẽ của Trung Quốc trong khu vực, dự kiến sẽ lặp lại kêu gọi Bắc Kinh ngừng ngay các hoạt động bồi lấp, xây dựng và quân sự hóa đảo nhân tạo bất hợp pháp ở các vùng biển (Trung Quốc nhảy vào) tranh chấp. Cả Mỹ và Trung Quốc đều không phải thành viên ASEAN nhưng được mời tham gia cùng một số nước ngoài khối. Ngoại trưởng Mỹ sẽ có mặt ở Kuala Lumpur ngày Thứ Tư và Thứ Năm.

Dự thảo tuyên bố chung cuối hội nghị này của ASEAN mà Reuters có được cho biết, các nhà lãnh đạo quan tâm diễn biến gần đây "có nguy cơ phá hoại hòa bình, an ninh và ổn định ở Biển Đông". Nó cũng nói rằng có nhu cầu khẩn cấp giải quyết sự xói mòn lòng tin giữa các bên về những vấn đề này.

Phát biểu với báo giới từ Singapore, Vương Nghị - Ngoại trưởng Trung Quốc bác bỏ một đề nghị đóng băng các hoạt động khiêu khích ở Biển Đông. "Có gì để đóng băng? Mỗi quốc gia có một cách nhìn khác nhau. Tiêu chuẩn nào để đóng băng? Ai sẽ phán xét các quá trình hoạt động đóng băng là gì? Đây là những câu hỏi rất phức tạp. Vì vậy đề nghị đóng băng có vẻ công bằng, nhưng nó thực sự không thực tế và sẽ không diễn ra trong thực tế", ông Nghị tuyên bố.

Cùng ngày 3/8, Tân Hoa Xã đưa tin Thủ tướng Campuchia Hun Sen hôm qua khuyến khích các bên liên quan trong tranh chấp Biển Đông "tiếp tục đàm phán với nhau". Hãng thông tấn Trung Quốc lưu ý, tháng Tư năm nay Hun Sen đã kêu gọi ASEAN "không thể đóng vai trò đại diện cho 4 nước liên quan đến tranh chấp và các nước không liên quan chớ đổ thêm dầu vào lửa"?!

"Tôi không đứng về bất kỳ phía nào trong các bên tranh chấp ở Biển Đông, nhưng tôi muốn khuyến khích các nước liên quan trong tranh chấp tiếp tục đàm phán với nhau", Hun Sen phát biểu trong lễ khánh thành một cây cầu ở Campuchia, nhưng dường như nhằm vào hội nghị Ngoại trưởng ASEAN lần thứ 48 tại Malaysia cùng với các đối tác của khối, Tân Hoa Xã lưu ý.(GDVN)

-------------/

Vấn đề Trung Quốc tham lam độc chiếm biển Đông được dự báo sẽ là đề tài nóng ở hội nghị ASEAN vốn nhằm quảng bá quan hệ an ninh-kinh tế khu vực.

Việc Trung Quốc tham lam độc chiếm biển Đông đã được Bắc Kinh thể hiện bằng tuyên bố chủ quyền hầu hết vùng biển giàu tài nguyên này, dựa vào bản đồ “đường lưỡi bò 9 đoạn” do TQ tự vẽ hồi những năm 1940.

Biển Đông có sức thu hút lớn, vì là khu vực có 600 triệu dân, ngày càng có nhiều người tham gia tầng lớp trung lưu, có tổng GDP 2.600 tỉ USD trong năm 2014 và trở thành nền kinh tế lớn hàng thứ 7 thế giới.

Biển Đông cũng đang trong quá trình để trở thành nền kinh tế lớn hàng thứ 4 thế giới vào năm 2050, theo ASEAN. Đây cũng là một tuyến hàng hải quốc tế quan trọng, đạt trị giá thương mại toàn cầu 5.300 tỉ USD/năm.

Ngày 5.8, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry sẽ gặp người đồng cấp của 10 nước thành viên Hiệp hội các nước Đông Nam Á (ASEAN) ở Kuala Lumpur, hai ngày sau khi TQ cáo buộc Mỹ quân sự hóa biển Đông, và việc Mỹ tuần tra cùng tập trận ở khu vực này làm Bắc Kinh khó chịu.

Mỹ và TQ không là thành viên, nhưng được mời tham dự hội nghị ASEAN. Ông Kerry sẽ tham gia trong hai ngày 5 và 6.8.

Vụ tranh chấp chủ quyền sẽ là “trung tâm của các cuộc đối thoại”, theo một quan chức Mỹ giấu tên cho các nhà báo biết về chuyến đi của ông Kerry.

Hôm 3.8, Thứ trưởng Ngoại giao TQ Liu Zhenmi nói với Reuters: vụ tranh chấp biển Đông là chuyện “nhạy cảm”, chớ nên đem ra bàn tại hội nghị ASEAN lần thứ  48, và các nước không thuộc ASEAN chớ nên can thiệp. 

Ngoại trưởng TQ Vương Nghị không đồng ý đề nghi TQ ngưng mọi hoạt động khiêu khích ở biển Đông. TQ cũng yêu cầu Mỹ không về phe nào trong cuộc tranh chấp này.  

Nhưng người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ nói tình hình biển Đông căng thẳng phải được thảo luận vì có những quan ngại về an ninh khu vực. Mỹ lo ngại sự hung hăng của TQ ở biển Đông, được kỳ vọng sẽ lặp lại lời kêu gọi TQ ngưng hoạt động cải tạo đất trên vùng tranh chấp này.

Nhưng theo Gregory Poling, một chuyên gia về Đông Nam Á ở Trung tâm Nghiên cứu quốc tế và chiến lược (CSIS, ở Washington), TQ sẽ “muốn gạt bỏ mọi chỉ trích liên quan biển Đông”, và đề cao các đường hướng kinh tế của họ, nhất là Ngân hàng đầu tư cơ sở hạ tầng châu Á (AIIB) cùng việc phục hồi "Con đường tơ lụa" để đưa hàng hóa TQ qua châu Âu.

Poling cho rằng “sẽ không hoàn toàn bất ngờ” nếu ông Kerry sẽ công bố những chương trình giúp ASEAN do Mỹ tài trợ. Cùng lúc, TQ có thể sẽ công bố những hợp đồng đầu tư giá trị lớn, hoặc các khung làm việc hợp tác mới.

Reuters cho biết: họ đã được xem bản nháp tuyên bố chung khi bế mạc hội nghị ASEAN, trong đó nêu các lãnh đạo quan ngại những diễn biến gần đây “có nguy cơ làm giảm hòa bình, ổn định và an ninh trên biển Đông”. Bản nháp nêu sự cần thiết đề cập việc sự xói mòn niềm tin giữa các bên về vấn đề này.  

Theo các nhà phân tích, vấn đề là trong khi Mỹ tiếp tục có tầm ảnh hưởng đáng kể ở biển Đông, đa số các nước trong khu vực vẫn còn quan hệ thương mại và đầu tư lớn với TQ.

Theo trang Huffington Post, ASEAN có chủ trương không can thiệp vào chuyện nội bộ của nước thành viên, thường bị chỉ trích là không có quan điểm chính thức về những vấn đề lớn của khu vực, gồm vấn nạn biển Đông.

Dù vậy, lãnh đạo các nước ASEAN hồi tháng 4 cũng ra tuyên bố chung, nêu “rất quan ngại” việc TQ cải tạo đất trên vùng biển tranh chấp, cảnh báo việc này có thể làm giảm hòa bình, an ninh và ổn định khu vực.

Bà Bonnie Glasser, một chuyên gia về TQ của CSIS, nói hồi tháng 7: “Tôi nghĩ các nước này, ngay cả những nước rất lo ngại những hoạt động của TQ ở biển Đông thật sự trông cậy Mỹ làm nhiều hơn, và một số nước thật sự thích đứng sau Mỹ. Họ chẳng muốn tự làm gì nhiều”.

Cuộc tranh chấp chủ quyền có nguy cơ trở thành điểm nóng quân sự lớn nhất châu Á, ASEAN và TQ đã đồng ý lập đường dây nóng cấp ngoại trưởng, để có thể xử lý ngay tình trạng khẩn cấp ở biển Đông.

Ngoại trưởng Malaysia, ông Anifah Aman nói: “Tôi kỳ vọng nhiều nước sẽ lên tiếng, cho biết quan điểm về vấn đề liên quan biển Đông. Phải tránh bằng được bất kỳ diễn biến nào có thể làm tăng chuyện quân sự hóa ở biển Đông”.

Ông cũng nói “có tiến bộ quan trọng” trong cuộc đàm phán giữa ASEAN với TQ, nhằm hướng tới sự nhất trí thông qua Bộ quy tắc ứng xử trên biển (COC) gồm những quy định nhằm tránh xung đột.

TQ đã đồng ý đàm phán với ASEAN về COC, nhưng đồng thời TQ tiếp tục xây các đảo nhân tạo trái phép trên những bãi nửa ngầm, bãi san hô trên biển Đông.

Ngoại trưởng Philippines, ông Albert Del Rosario, nói Bắc Kinh trong nhiều năm qua dùng đủ mọi cách để phớt lờ COC.

Hồi tháng 5, tại Hội nghị Shangri-la của cấp Bộ trưởng quốc phòng ASEAN ở Singapore, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ  Ashton Carter kêu gọi TQ cùng các nước láng giềng sớm đạt được COC trước khi kết thúc năm 2015.

Vĩnh Thụy (theo Reuters) 

 

---------------