> LÀM BẰNG MIỆNG

* Bùi Văn Bồng

     BVB - Từ mấy thập kỷ gần đây, có một câu ngạn ngữ mới trong dân gian nước ta: “Ăn của tham, làm bằng miệng”. Câu ngạn ngữ này ám chỉ vào những thói hư tật xấu, chủ yếu phê phán những vị ‘quan cách mạng’ không đổi mới mà ‘tự chuyển hóa’ đổi sang đời mới, tức những cán bộ có chức có quyền tham nhũng; mượn ghế, dựa thế chỉ để lo trục lợi, tư duy nhiệm kỳ tranh thủ vơ vét;  gian dối, nói mà không làm, hứa hão, hoặc nói hay làm dở; nói đằng Đông, làm đằng Tây. Nó cũng tương tự như ngạn ngữ xưa: “Nói như rồng leo, làm như mèo mửa”, hoặc “Nói cho kiến trong lỗ bò ra, làm như ma sợ thầy phù thủy”…

Gần đây, trên công luận (nhất là báo mạng) và dư luận tập trung nói nhiều đến nhân vật lãnh đạo mới vừa được kéo từ Đà Nẵng lên Trung ương - ông Nguyễn Bá Thanh.

Cái Ban Nội chính Trung ương mà ông Thanh được phân công làm Trưởng ban thực chất đã ra đời và hoạt động suốt 40 năm 91966-2006). Từ 2007, sáp nhập vào Văn phòng bên Đảng (Trung ương Đảng, tỉnh ủy, thành ủy thuộc Trung ương), như một bộ phận chuyên trách, nhiệm vụ và biên chế bị khoanh lại rất nhiều. Người ta nói, coi như hơn 5 năm qua, Đảng mất đi quyền về giám sát, lãnh đạo về Nội chính và Kinh tế. Những quyền này được tăng cường cho Ban chỉ đạo phòng - chống tham nhũng, do Thủ tướng trực tiếp làm Trưởng ban.

Ông Nguyễn Bá Thanh được giao trọng trách này khi Ban Nội chính Trung ương vừa được ‘mã đáo’ trở lại đường xưa do Đảng trực tiếp nắm và chỉ đạo. Sự hoàn trả này cũng gặp nhiều tranh cãi rắc rối, khó khăn, có vận động, có nghị quyết, có cả trao đổi và đánh đổi, nhưng rồi coi như Đảng thắng.

Sau khi nhận cương vị mới, cái ‘dàn’ nhân sự từ Ban Chỉ đạo PCTN bên Chính phủ chủ yếu theo ‘mã đáo’ về bên Trung ương Đảng. Người ta nói: “Thần thiêng nhờ bộ hạ”. Cái bộ máy tham mưu, giúp việc, là những tay làm và chân chạy cho ông Thanh, có ủng hộ ông hay không thì may ra có trời mới biết. Nhưng dư luận đang cho rằng, dẫu ông Thanh có quyết tâm cao ở cương vị mới, nhưng ‘một cánh én không làm nên mùa xuân’. Đúng thế, ông có bị cô đơn lạnh vắng, kể cả bị cô lập hay không? Ông có bị ‘bộ phận không nhỏ’ nhan nhản, đầy quyền lực bao vây và phản công không? Ông có bị rơi vào bẫy việt vị không? Ông có được quyền chọn và thay đổi dàn nhân sự hay không? Và nữa, ông có bình tĩnh, sáng suốt, đủ năng lực và bản lĩnh để làm ra tầm ra miếng gì không?...Rất nhiều câu hỏi của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân dù kỳ vọng nhưng vẫn đang đặt ra đối với ông Bá Thanh.

Gần đây, nhiều nơi ông phát biểu rất mạnh, tỏ rõ chí quyết, nêu bật bức xúc. Nhưng bộc trực và rung dọa hoặc lộ mục tiêu không phải là ‘thượng sách’ của nhà cách mạng. Mới đây, ông nói tại Đà Nẵng, nơi mà ông nắm trọn quyền Đảng, quyền Nhà nước, ‘vua một cõi’, ông đã nói ra rả, nói cho “bóa chí’ không kịp đăng. Khi đề cập đến vấn đề tham nhũng, một trong những vấn nạn đang gây ảnh hưởng trực tiếp lên nền kinh tế mà Ban Nội chính ‘mặc áo mới’ của ông có nhiệm vụ giải quyết, ông tuyên bố thẳng cánh: "Sắp tới tôi sẽ rà vô một số cái, cho hốt liền, không nói nhiều". Ông nói, đồng thời dường như tiết lộ khéo là đã xác định một vài mục tiêu nhất định khi nhận xét "một số ông giờ đang ngồi run". Lấy ví dụ từ việc cán bộ ngân hàng giúp doanh nghiệp nâng khống giá đất để được vay vốn nhiều hơn, ông Thanh tuyên bố sẽ 'bắt ngay những cán bộ ngân hàng "trời ơi" đó. Và "bắt liền chứ không cần phải đợi có bằng chứng chung chi gì hết"; “mấy cái ông đó lãnh đạo kiểu gì? Ông có phải học sinh mẫu giáo đâu, ổng quá trời lãi nhưng vẫn cố tình làm như thế để kiếm chác. Đó là ăn mà còn phá nữa nhưng chả ai nói gì”…

Có chỗ ông nói đúng với khẩu khí, với phong cách từng quen mới ‘từ khoảng trời riêng soi bóng sông Hàn rơi xuống’. Nhưng xem ra, với thể chế, nếp quen không văn bản và các thang bậc cấp ủy trực tiếp chỉ đạo án của ta, làm gì có chuyện "bắt liền chứ không cần phải đợi có bằng chứng chung chi gì hết". Đừng mơ, thời ông Bao Công bên Tàu cũng săn tìm bằng chứng nát nhừ Chiển Chiêu, liêu xiêu tứ quái ‘Vương Triều, Mã Hán, Trương Long, Triệu Hổ’ mới bắt tội phạm, huống hồ cái lối mà thằng cơ chế đẻ ra ‘có cả rừng luật nhưng làm theo luật rừng’ như ta. Đã nhiều vụ tày đình, chứng cứ rành rành mà không bắt, mà có bắt lại tha, thậm chí dùng trò ảo điều động, cho đi học, hoặc ‘kỷ luật hất lên ghế trên’, làm gì mà dễ dàng “bắt liền” như cái vốn quý khí chất Hòa Vang của ông?

Cho nên, người viết bài này không gì hơn chỉ muốn can gián ông là cứ làm, đừng phát ngôn, phát biểu nhiều, đừng nói nhiều. Người ta thường nói: “Hữu xạ tự nhiên hương, phát sáng do nguồn lửa”, ông cứ làm cho ngon, cho khéo, cho dứt điểm vụ việc đi, nói nhiều và nói mạnh cũng nguy lắm. Một cái lưỡi nhưng lại là con dao hai lưỡi. Có khi lợi bất cập hại, càng thêm nguy. Ví như vụ Tiên Lãng, vụ Ecopark Văn Giang  lình xình cả năm rồi đó, rối tinh rối mù, ông cứ mạnh tay và trỗ tài làm sáng tỏ vụ việc, xử lý đúng bản chất vụ việc theo kỷ cương phép nước, là ngon rồi. Coi như Nghị quyết 4 như “thượng phương bảo kiếm” cho ông đấy!

Phút 89 mới là quyết định. Còn như thời điểm này, mới rà bóng vài đường gọi là khởi động, ông đừng vội hô to mà phí sức. Đối phương đang xói vào chân giầy mới cóng của ông đấy. Nguyên Chủ tịch UBND tỉnh An Giang, bạn thân của ông cũng có sự cảnh báo, tâm sự với ông trên báo Tuổi trẻ: “Nay anh cũng tròn 60 tuổi, tuổi sung mãn của một chính khách như thường thấy ở các nước khác, nhưng ở ta thì anh cũng đang ở “phút 89” như tôi năm nào. Có điều cái thế và lực của anh có khác hơn: ủy viên Trung ương Đảng, trưởng Ban Nội chính trung ương. Với thế và lực vượt trội này, nếu thành công, chỉ vài phút đầu lịch sử thì cái tuổi và nhiệm kỳ công tác của anh sẽ còn “thêm hai hiệp phụ” để dứt điểm cái thế nhùng nhằng với tham nhũng đã thành quốc nạn hiện nay! Tôi hi vọng và kỳ vọng ở anh” …

Ông Lê Đăng Doanh, nguyên thành viên Cố vấn Chính phủ thời Thủ tướng Võ Văn Kiệt, cũng nói: Trong các nhiệm kỳ của ông Thanh: "Đà Nẵng đã liên tục giữ vài trò và trở thành một cực kinh tế hàng thứ ba của Việt Nam”. Và: "Thành phố này đang không ngừng cạnh tranh với Hà Nội và TP Hồ Chí Minh".  Mới đây, trong một phỏng vấn với BBC Việt Ngữ ngày 7/1, nguyên Viện trưởng viện Kinh tế Trung ương, tiến sĩ Lê Đăng Doanh nhận xét rằng việc bổ nhiệm ông Thanh vị trí Trưởng Ban nội chính chứng tỏ sự tín nhiệm của cấp lãnh đạo và cho rằng ông Thanh sẽ "không ngại va chạm" ... "Tôi nghĩ đã làm chính trị mà sợ va chạm thì thôi không nên làm nữa. Trên đời chỉ có hai người không phải va chạm gì đó là người đã chết rồi và người mới đẻ ra." Ông Doanh nói: "Ông Thanh không phải người như thế".

Vậy nên, chỉ mong ông đừng vướng vào cái tật mà ngạn ngữ đã đức kết, làm bằng tài năng, trí tuệ, chữ Tâm và nhiêỵ huyết vì dân, vì nước, có vụ phai rnhư cứu nước trong lúc này, đừng bao giờ ‘làm bằng miệng’. Chúc ông tấn tới gặp nhiều thuận lợi, an toàn và thành công!

BVB