> Cần nghiêm trị kẻ ÉM NHẸM THÔNG TIN

Báo chí cả nước rộ lên chuyện ém nhẹm thông tin vỡ đập thủy điện.
Trước những thông tin trái chiều, mù mờ về sự cố vỡ đập thủy điện Đakrông 3 (xã Tà Long, H.Đakrông, Quảng Trị), sáng 13.10, đoàn công tác của UBND tỉnh Quảng Trị cùng các cơ quan chức năng đã có chuyến kiểm tra thực tế và làm việc với Công ty CP thủy điện Trường Sơn – chủ đầu tư (CĐT) Nhà máy thủy điện Đakrông 3…

             Công trình thủy điện Đakrông 3 được xây dựng từ tháng 8.2010, gồm 2 tổ máy phát, công suất lắp đặt 4 MW/tổ máy. Nhà máy vừa đóng điện, hòa vào điện lưới quốc gia từ cuối tháng 9.2012.

               Sau nhiều ngày trì hoãn, ém nhẹm thông tin, cuối cùng lãnh đạo Công ty CP thủy điện Trường Sơn mới đưa ra báo cáo rằng vào khoảng 7 giờ ngày 7.10, 2 khoang tràn (ngang 20 m, cao 6 m) bên trên của đập chính nhà máy đã bị vỡ. Nguyên nhân tạm thời (theo CĐT) là do công trình đang trong quá trình thi công hoàn thiện, kết hợp với việc tích nước lòng hồ để thử tải tổ máy và mưa lũ lớn làm cho đập chắn của công trình thủy điện Đakrông 3 bị vỡ. Tổng thiệt hại ước tính khoảng 20 tỉ đồng. Tại hiện trường, đến sáng 13.10, những mảng bê tông nứt toác nằm ngổn ngang, nước vẫn chảy xối xả từ phía trên xuống dưới thân đập rồi đổ về hạ lưu. Chưa có dấu hiệu nào của việc sửa chữa, khắc phục…

                Thật ra, cần phải đặt vấn đề ém nhẹm thông tin trên bình diện rộng lớn hơn. Thậm chí, không những  ém nhẹm thông tin, nói sai sự thật, mà còn báo cáo láo!
               Chúng ta có thể nhắc lại hàng trăm, thậm chí hàng nghìn vụ ém nhẹm thông tin, gây thiệt hại rất lớn cho người dân. Xin nhắc lại một số vụ. Năm 2005, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên - Môi trường có bài viết phê phán tình trạng ém nhẹm thông tin quy hoạch đang diễn ra khắp nước; năm 2007, nhiều nơi ém nhẹm vụ nước tương có chất gây ung thư.

Thành tích "xóa đói giảm nghèo"

              Năm 2009, báo chí phát hiện TPHCM ém nhẹm vụ sữa kém phẩm chất. Năm 2010, Hà Tĩnh ém nhẹm số tiền 283 triệu đồng của Chính phủ cứu trợ cho 100% nhà dân xã Kim Lộc bị chìm trong lũ; năm 2011, Sóc Trăng ém nhẹm một vụ trọng án; Thừa Thiên - Huế ém nhẹm vụ 1.500 con heo bị dịch tai xanh, đến ngày 24.7, khi có 2 người dân bị bệnh liên cầu lợn bệnh viện mới phát hiện.
              Nhìn lại những vụ ém nhẹm thông tin, chúng ta có thể nhận ra biết bao tai họa từ đó gây ra: Làm tổn hại sức khỏe và cả tính mạng của người dân; làm thiệt hại về kinh tế mà nếu thông tin minh bạch đã có thể ngăn chặn được; nó tạo ra bóng tối cho tham nhũng, quan liêu hoành hành; làm tê liệt hệ thống quản lý nhà nước; nó đẻ ra những tin đồn, gây tâm lý bán tín bán nghi, nơm nớp âu lo. Ngày xưa đã có câu “cây kim trong bọc có ngày lòi ra”; ở thời đại “bùng nổ thông tin”, sự ém nhẹm sẽ rất mau chóng bị lộ. Hậu quả là người nào, đơn vị nào chủ trương ém nhẹm thông tin sẽ bị nhân dân không tin tưởng. Nếu để xã hội có quá nhiều vụ ém nhẹm thông tin thì sẽ càng ngày càng có nhiều người mất niềm tin đối với cơ quan quản lý nhà nước.
                    Quyền được thông tin là một quyền cơ bản của con người. Nó tạo điều kiện cho người dân giám sát sự công khai minh bạch của Nhà nước, tổ chức kinh tế, xã hội. Nhà nước đáp ứng yêu cầu được thông tin của người dân chính là thực hiện quyền năng của mình, thể hiện một xã hội dân chủ, được quản lý, vận hành theo nguyên tắc nhà nước pháp quyền, của dân, do dân, vì dân. Điều đó không chỉ tăng niềm tin cho nhân dân, mà còn tạo nên hiệu quả quản lý của Nhà nước, vì luôn luôn nhận được sự chấp hành nghiêm túc và góp ý thẳng thắn từ cộng đồng xã hội.
                   Bởi ý nghĩa rất to lớn đó, Nghị quyết Đại hội XI đã ghi nhận: “Bảo đảm quyền được thông tin, quyền tự do sáng tạo của công dân. Phát triển các phương tiện thông tin đại chúng đồng bộ, hiện đại, thông tin chân thực, đa dạng, kịp thời, phục vụ có hiệu quả sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc”.
                Đối chiếu với thực tế, yêu cầu đó còn một khoảng cách quá xa! Nguyên nhân quan trọng của tình trạng này là do từ trước tới nay, mọi hành động ém nhẹm thông tin đều không bị trừng phạt, dù gây hậu quả nghiêm trọng. Đã đến lúc, hành động ém nhẹm thông tin không chỉ bị phê phán trên báo chí mà còn cần phải có biện pháp bài trừ, coi đó là đồng lõa của quan liêu - tham nhũng. Mọi sự ém nhẹm thông tin phải được kiểm điểm làm rõ trách nhiệm cá nhân và có kỷ luật, nếu gây tác hại lớn thì phải truy tố hình sự.

L.Đ-VB