Bối cảnh và trường hợp ‘ĐẶC BIỆT’

* NGUYỄN TRUNG CHÍNH

Đại hội XII sẽ khai mạc sau một thời gian dài chuẩn bị nhân sự rất căng thẳng qua việc gài nhân sự vào các cấp chính quyền tỉnh, thành phố, cơ cấu hạ tầng của đảng và sau đó là nhân sự Ban chấp hành Trung ương, các vị này có lá phiếu để bầu Bộ chính trị và người lãnh đạo đảng.

Nói gài nhân sự là vì đảng CS đến hết khóa XI không còn ai có tiếng nói uy tín nên tình trạng chia rẽ trong đảng đã lên đến đỉnh cao nhất. Nói gài nhân sự cũng vì, khác với các đại hội trước chỉ có vấn đề giành ghế, đại hội lần này nóng lên với đòi hỏi của quần chúng xã hội, trong đó có một bộ phận đảng viên, thậm chí một số lãnh đạo, phải đổi mới mạnh hơn nữa thể chế chính trị để cân bằng và thúc đẩy sự phát triển của đất nước.

Bên cạnh đó là việc Trung Quốc rõ ràng đã xâm nhập, xâm chiếm Việt Nam bằng mọi phương tiện: mua chuộc, gài người, tàu cá, bồi đắp các bãi đá làm bàn đạp quân sự, giàn khoan, tàu vòi rồng và gần đây nhất, bằng máy bay dân sự. Người dân đều hiểu rằng sở dĩ Trung Quốc chưa dùng đến quân sự là vì họ đã nắm ót được một bộ phận quan trọng lãnh đạo Việt Nam.

Không ít người cho rằng sự tranh chấp trong đảng hiện nay chỉ thuần là tranh giành những chiếc ghế đẻ ra tiền, nên ai thắng thì đất nước cũng thiệt. Họ cũng có thể có lý vì cho đến nay chỉ thấy như thế.

Cũng có nhiều người cho rằng sự tranh giành lần này quan trọng hơn nên được quần chúng chú ý, vì ngoài ghế còn có hơi hướng tranh chấp đường lối.

Vài ngày trước khi đại hội bắt đầu, hai giả thuyết này vẫn còn bỏ ngỏ, chưa có câu trả lời. Và có lẽ câu trả lời sẽ đến trong một tuần nữa thôi.

- Anh nhiều tuổi hơn, anh ở lại
thì tôi cũng ở lại!
- Ấy đừng! Thì thế mới  nói là
trường hợp "đặc biệt" cơ mà! 

Số phiếu rất tập trung/Thống nhất cao nói lên điều gì?

Sau hội nghị trung ương 14 chúng ta có thể tóm lại một số tin tức dựa trên những tuyên bố chính thức, bỏ qua các phỏng đoán, rò rỉ do các bên tranh chấp đưa ra hướng dẫn dư luận.

Trong tuyên bố bế mạc hội nghị 14, ông Trọng nói: "Ban Chấp hành Trung ương đã thảo luận dân chủ, thẳng thắn, trách nhiệm và biểu quyết thông qua nhân sự đề cử bổ sung một số đồng chí Ủy viên Trung ương khóa XI thuộc trường hợp "đặc biệt" tái cử khóa XII; nhân sự là Ủy viên Bộ Chính trị, Ban Bí thư khóa XI thuộc trường hợp "đặc biệt" tái cử khóa XII và danh sách đề cử các đồng chí ứng cử các chức danh lãnh đạo chủ chốt của Đảng và Nhà nước nhiệm kỳ khóa XII với số phiếu rất tập trung."

Mặt khác, TTXVN lại nói: "Thông cáo hội nghị cho biết, với tinh thần dân chủ, trách nhiệm, thể hiện sự đoàn kết nhất trí cao, Trung ương đã thảo luận kỹ, thông qua dự thảo báo cáo công tác nhân sự Ban chấp hành Trung ương khoá 12 trình Đại hội; thống nhất cao bằng hình thức bỏ phiếu kín đề cử nhân sự chức danh Tổng bí thư; đề cử chức danh Chủ tịch nước, Thủ tướng, Chủ tịch QH nhiệm kỳ 2016 - 2021 để Trung ương khoá 12 xem xét, giới thiệu QH khoá 14 quyết định theo quy định của pháp luật. Hoàn tất công tác chuẩn bị nhân sự trình Đại hội Đảng 12 xem xét, quyết định."

Hai văn kiện này tưởng chừng giống nhau giữa "số phiếu rất tập trung" và "thống nhất cao" nhưng thật ra TTXVN đã lộ ra một điều cơ bản: "thống nhất cao bằng hình thức bỏ phiếu kín đề cử nhân sự chức danh Tổng bí thư;... ".

Nếu tin của TTXVN là đúng, thì rõ ràng là Ban Chấp hành Trung ương hội nghị 14 đã bỏ phiếu kín đề cử nhân sự. Và như vậy, hội nghị 14 đã đánh bại ý đồ chỉ có Bộ chính trị mới có quyền đề cử các chức danh chủ chốt;  đồng thời vô hiệu hóa quyết định số 244-QĐ/TW ngày 9/6/ 2014, trong đó điều 13.3 nêu rõ "Ở các hội nghị của Ban Chấp hành Trung ương, các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư không được đề cử nhân sự ngoài danh sách do Bộ Chính trị đề cử; không được ứng cử và nhận đề cử nếu không có tên trong danh sách đề cử của Bộ Chính trị."

Tóm lại, danh sách các vị trí chủ chốt của các nhân vật quá tuổi đã do Ban Chấp hành Trung ương quyết định bằng phiếu kín, trái với một mong muốn khác trước kia là phải công khai đề nghị bằng văn bản.

Còn ai được đề nghị, ai không được đề nghị thì chỉ còn tuần nữa là biết. Các "nguồn tin đáng tin cậy" chỉ là những rò rỉ để tiếp tục cuộc đấu đá sẽ tiếp diễn trong Đại Hội XII.

 Trong bối cảnh nào?

Tóm lại, ngoài không khí căng thẳng do xe tăng, xe bọc thép với sự vào cuộc của Quân khu thủ đô, Đại hội XII sẽ bắt đầu với danh sách lãnh đạo quá tuổi do Ban Chấp hành Trung ương khóa  XI đề nghị bằng bỏ phiếu kín. Đại hội XII còn có thể đề nghị ứng cử viên khác nữa do quyết định bầu cử/ ứng cử 244-QĐ/TW đã bị vô hiệu hóa, và cuộc tranh chấp vẫn còn tiếp diễn. Ai nắm được Ban Chấp Hành Trung Ương mới, chứ không phải Bộ chính trị cũ, người đó sẽ thắng.

Với tiền lệ trước kia, khi hai người được Bộ chính trị XI đề cử vào làm thành viên của mình là ông Vương Đình Huệ, ông Nguyễn Bá Thanh đã bị Trung ương gạt ra và hai người khác được bầu vào Bộ chính trị mà không ai ngờ: Bà Nguyễn Thị Kim Ngân và ông Nguyễn Thiện Nhân, thì khó có thể phỏng đoán gì được kết quả Đại hội XII.

Nhưng dù sao cũng chỉ còn một tuần nữa thôi.

N.Tr.Ch (Tác giả gửi BVB)

-----------