> BIỂU QUYẾT NGOÀI NGHỊ TRƯỜNG

Nông dân đến các cơ quan Trung ương ở Hà Nội
khiếu kiện đất đai

* Đỗ Trung Lai

                Các số liệu chính thức cho thấy: Hơn 70% đơn (vụ) khiếu kiện những năm gần đây, liên quan đến đất đai! Sẽ không có tình trạng ấy, nếu đất đai không phải là “quốc gia công thổ”, như hiến pháp sửa đổi của nước ta đã viết.

Vì là “quốc gia công thổ”, nên các tỉnh đua nhau xem đất chỗ nào ngon ăn thì tùy tiện vẽ ra các quy hoạch, dự án, lấy đất nông nghiệp để lập các “Khu công nghiệp”, “Khu chế xuất”, nhằm thu hút đầu tư, và kết quả là ngoài một số ít thành công, thì rất nhiều “khu” này, không thể lấp đầy diện tích đã quy hoạch.

                Vì là “quốc gia công thổ”, nên “các doanh nghiệp trong nước đua nhau làm dự án nhằm mục đích kiếm lợi từ ... đất!” (Báo Hà Nội mới 5-11-2012).

                Cuối cùng, không biết bao nhiêu dự án trở thành dự án ... treo và khi kinh tế “xì hơi”, thì dự án treo lại càng nhiều!

                 Lỗi không ở hiến pháp. Lỗi thuộc ở cấp phê duyệt các dự án. Thiếu hiểu biết, thiếu trách nhiệm hoặc vì “lợi ích nhóm”? Chưa chỉ rõ được. Nhưng thiệt hại chung thì khôn lường, mà trong số những người bị hại, đông nhất, vẫn là nông dân (hơn 70% dân số)- những người mất đất sinh nhai.

 

     Mất đất, lại phải ngồi nhìn các “nhóm lợi ích” kia biến báo một hồi rồi bán lại đất ấy với giá cao hơn giá đền bù hàng chục, hàng trăm lần, thì làm sao mà không đi kiện cho được? Uất ức thì đi kiện. Đi kiện mãi không được thì lại càng uất ức. Uất ức chồng lên uất ức, thì có khi manh động, vượt cả pháp luật, thế là chính quyền ra tay để "tự bảo vệ lợi quyền"! Và, trớ trêu thay! Đang là “Uỷ ban Nhân dân”, tự nhiên lại đối lập (cục bộ) với nhân dân của mình, thành Ủy ban của ai? Của "nhóm lợi ích" à? Thế là, nào “An sinh xã hội”, nào “Tam nông”, nào “An ninh chính trị”, nào “Lòng tin”... bị thử thách gắt gao, đến nỗi Đảng và Chính phủ phải kiểm điểm và xin lỗi dân. Nếu không sửa chữa chỗ này, đơn từ khiếu kiện mới lại mở đầu một “vòng quay đối lập mới”, có khi còn nguy hiểm hơn vòng trước.

*

                  Đi Vân Nam (Trung Hoa), tôi có dò hỏi về việc đất đai ở đó. Người Vân Nam cho biết: Đất đai Trung Hoa cũng là “quốc gia công thổ” như bên ta. Đảng lãnh đạo nước họ cũng là Đảng Cộng sản như bên ta. Nhưng ở Vân Nam, hầu như không có chuyện khiếu kiện về đất đai. Hỏi kinh nghiệm thì họ bảo: Khi có dự án, chính quyền và dân sở tại đàm phán - hiệp thương, tìm ra đúng “giá thị trường” đất và tài sản nơi ấy. Sau đó, dân sở tại có 3 lựa chọn:

1. Nếu vẫn muốn ở lại nơi quê cha đất tổ, thì tạm dọn đến ở một khu mới (tốt hơn nơi cũ), xong dự án thì trở về lấy nhà mới ở nơi cũ, với “giá thị trường”. Tiền định giá trước đó, thừa thì lấy lại, thiếu thì nộp thêm, đủ rồi thì thế là xong.

2. Nếu muốn lấy ngay tiền đền bù (theo giá thị trường đã định trước đó), để tự đi mua ở đâu tuỳ thích, cũng theo “giá thị trường” thì được lấy ngay, coi như “cưa đứt đục suốt”.

3. Nếu không cần ở lại, cũng không muốn tự tìm mua chỗ mới, thì đã có những khu xây sẵn (chuẩn bị từ trước khi thực hiện dự án - tốt hơn nơi cũ) để chuyển đến ngay và cũng trao đổi theo “giá thị trường” theo kiểu “thừa lấy, thiếu bù, đủ thôi”. Ngoài ra, họ cũng có ý tưởng, ở những chỗ có điều kiện, thì cho dân góp đất để trở thành cổ đông trong các dự án.

*

                 Mạo muội, thấy vậy thì viết vậy, mong rằng Quốc hội ta, dù đã họp, nhưng Chủ tichj QH và Nhà nước chưa ký ban hành Hiến pháp, Luật đất đai sửa đổi có thể tham khảo để tìm cách chấm dứt từ gốc, nạn khiếu kiện khổ sở của dân mình! Bởi vì, nếu không có dân thì đổi mới làm sao? Và nếu đổi mới mà dân không được hưởng thì đổi mới làm gì? Riêng tôi, tôi biểu quyết, sẽ tham khảo cách làm của Vân Nam.

Đ.T.L