HOÀI NIỆM XUÂN

 * DUY TRUNG

BVB - Khi cơn gió heo may mang hơi lạnh từ dãy núi Hoàng Ngưu bên kia cánh đồng ùa về và từng đàn én bắt đầu chao liệng trước hiên nhà, là thấy mùa xuân đang về chạm ngõ. Buổi chiều, lùa đàn trâu từ chân núi ra đồng, xa xa đã thấy khói bếp bay lên từ mái nhà tranh, biết mẹ gom lá ngoài vườn thổi lửa. Chẳng hiểu sao, trong lòng cứ nôn nao chi lạ.

Làng tôi nằm cạnh con sông nhỏ lượn theo cánh đồng. Băng qua cánh đồng là tới núi. Không biết tự hồi nào, dãy núi chín khúc liền nhau như hình con trâu khổng lồ sừng sững giữa trời, ưỡn ngực phơi mình che chở cho ngôi làng qua bao mùa dông bão. Mẹ kể, xưa, trên núi có rất nhiều mai rừng. Từ tháng Chạp cho đến Giêng Hai, tiết trời se lạnh là mai rừng bung cánh, nở rực trải qua bên mấy sườn đồi. Xa trông như tấm thảm lụa vàng ai vắt trên lưng con trâu. Không biết có phải vì thế mà người ta gọi là Hoàng Ngưu?

Rồi giặc Mỹ càn qua, làng xơ xác. Rừng lại giấu bộ đội. Giặc cho máy bay rải chất khai quang, rừng trân mình hứng chịu. Từng mảng cây rừng trụi lủi, để lộ những mảng đồi trọc lóc, như ai vạt từng thớ thịt. Từ dạo đó mai vàng không còn nở trên lưng con trâu mỗi độ xuân về. Nhưng dân làng vẫn gọi là Hoàng Ngưu.

Ngoại nghèo. Mẹ cũng nghèo. Chỉ có mái nhà tranh. Tuổi thơ tôi lớn lên giữa núi rừng và đồng ruộng. Tháng Chạp bắt đầu khi hết mùa con nước lớn. Mẹ cùng chị ra đồng cấy lại đám mạ non, tôi thả trâu lên núi rồi vào rừng tìm những nhành mai sót lại để dành Tết bán kiếm tiền phụ mẹ. Mai rừng không sắc sảo kiêu sa nhưng đẹp mặn mà, nở lâu và hương thơm dìu dịu. Trong rừng cũng có nhiều cam và thị. Nhưng thị nở hoa kết trái mùa hè, cam thì cuối năm. Gần Tết là cam chín soi mình xuống suối. Có vạt nắng nào xuyên qua cành lá, rọi xuống làn nước làm ánh lên vàng rực cả một góc rừng. Camrừng trái nhỏ cành sai, đủ vị mặn ngọt, đắng chát. Sau ngày ông Táo về trời, anh em tôi lại vào rừng. Núi rừng những ngày này im bặt. Nghe rõ tiếng bước chân sột soạt đạp trên xác lá giao mùa. Chỉ có lũ vượn là nghịch ngợm đuổi nhau trên những cành đại thụ, chốc chốc lại hú lên vang vọng cả cánh rừng.

Cam rừng thường mọc gần những con suối, còn mai thường có ở những mỏm đá. Đá khô cằn hốc hác mà mai cứ tựa lưng mọc thẳng đâm cành. Mẹ dặn, của rừng, không tham. Nên hễ gặp mai tôi chỉ chặt cành, không bao giờ bứng gốc. Cam hái vừa đủ mang về. Đố ai tham của rừng mà giàu lên được.

Đêm giao thừa mẹ đón nhành mai đặt lên bàn thờ ông bà, hương thơm tỏa dịu. Ngoài sân, gió từ dãy Hoàng Ngưu băng qua cánh đồng trườn lên mép sông, kéo cong những cành lâu rồi nhẹ nhàng ùa vào vườn nhà khẽ lay động lá cành. Nghe trong thanh âm của cõi ta bà, vạn vật cũng thì thầm xôn xao đón mừng xuân đến. Phút giao mùa linh thiêng nối lại hai đầu thời gian, cho đất trời gần lại nhau hơn, cho người gần lại người thêm.

Cuộc sống mưu sinh kéo tôi đi xa. Mười mấy năm mải mê rong ruổi giữa đời nhặt tìm những giấc mơ hoang. Hơn ngần ấy thời gian mẹ hóa cánh cò lặn lội đồng gần đồng xa. Mỗi độ xuân qua lại thấy mẹ thêm lưng còng tóc bạc. Chiều nay có áng mây trắng đậu vờn trên đỉnh núi. Ngoại là mây trắng bay về. Chợt, sợ một ngày... Muốn níu lại thời gian.

D.T