Translate

Trang BVB1

Chủ Nhật, 1 tháng 11, 2015

Cần nhìn thẳng vào vấn đề nợ công

* Ts. PHẠM THẾ ANH
Các cuộc khủng hoảng nợ công, mặc dù được trì hoãn, nhưng khi đã xảy ra thì sẽ kéo theo lạm phát cao, đồng tiền mất giá mạnh, thâm thủng dự trữ ngoại hối và vốn quốc tế tháo chạy. Do vậy, các hậu quả kinh tế xã hội của cuộc khủng hoảng nợ công là rất trầm trọng và khó phục hồi…Không một ngân sách quốc gia nào trên thế giới có thể kham được một bộ máy hành chính lớn, song hành giữa Đảng và chính quyền, như ở Việt Nam.
Những vấn đề tài khóa và nợ công đang được công luận đặc biệt quan tâm, và đòi hỏi có những biện pháp điều chỉnh tài khóa kịp thời. TBKTSG Online trích đăng bài phân tích của tiến sĩ Phạm Thế Anh, Đại học Kinh tế Quốc dân.
Quy mô nợ công tăng quá nhanh
Theo các thống kê chính thức của Bộ Tài chính, thâm hụt ngân sách và nợ công Việt Nam trong những năm gần đây liên tục có xu hướng tăng nhanh.
Ts. Phạm Thế Anh
Cụ thể, thâm hụt ngân sách là 5,4% GDP vào năm 2012, tăng lên 6,6% GDP vào năm 2013 và ước tính 5,7% GDP vào năm 2014, cao hơn rất nhiều so với mức trần 5,0% GDP quy định bởi Quốc hội cho giai đoạn 5 năm 2011-2015.
Cùng với thâm hụt ngân sách cao là sự gia tăng nhanh của nợ công. Ước tính đến cuối năm 2014, bất chấp sự điều chỉnh tăng GDP thiếu thuyết phục bởi cơ quan thống kê, nợ công Việt Nam đã lên tới khoảng 59,6% GDP, và dự kiến tiệm cận rất gần với mức trần nợ công 65% cho phép vào năm 2015.
Đặc biệt, nếu so với tổng thu ngân sách nhà nước thì nợ công đã tăng từ khoảng 1,93 lần trong năm 2011 lên tới 2,81 lần trong năm 2014, tương đương với mức tăng 45,6% (về tỉ trọng) chỉ trong vòng ba năm. Với nguồn thu hạn chế, con số này được dự kiến còn tăng mạnh trong những năm tới.
Mập mờ nghĩa vụ trả nợ
Bên cạnh quy mô nợ công tăng nhanh, nghĩa vụ trả nợ của Chính phủ (không bao gồm nợ Chính phủ bảo lãnh) cũng ngày càng lớn.
Theo Báo cáo Nợ công số 3 thì nghĩa vụ trả nợ của Chính phủ (không bao gồm nợ Chính phủ bảo lãnh) so với tổng thu ngân sách nhà nước lại cao hơn rất nhiều và có sự gia tăng đột biến trong ba năm gần đây, lên 21,0% vào năm 2012, 22,4% vào năm 2013 và ước tính khoảng 24,2% vào năm 2014. Những con số này đang tiếp cận rất gần với ngưỡng 25% cho phép bởi Quốc hội. Điều này có nghĩa là, Chính phủ Việt Nam hiện phải chi tới một phần tư tổng thu ngân sách nhà nước mỗi năm chỉ để trả nợ gốc và lãi.
Thâm hụt ngân sách cao đi kèm với nghĩa vụ trả nợ tăng nhanh là nguyên nhân chính khiến Chính phủ đang phải thực hiện hàng loạt các chương trình phát hành trái phiếu, cả trong nước lẫn quốc tế, để đảo nợ.
Tuy nhiên, trong điều kiện ngân sách thâm hụt cao như hiện nay, thậm chí đã phải đi vay một phần để tiêu dùng, thì không ai có thể đảm bảo rằng những khoản vay mới này sẽ được dùng để trang trải cho những khoản nợ cũ. Mà trái lại, rất có thể chúng sẽ lại được dùng để tài trợ cho các khoản chi tiêu mới (gồm cả tiêu dùng) và tích lũy vào gánh nặng nợ công hiện tại. Đảo nợ có thể chỉ là những mỹ từ dùng trong trạng thái cấp bách của ngân sách.
Chi thường xuyên quá cao
Thâm hụt ngân sách trong những năm gần đây là do chúng ta chi tiêu quá nhiều chứ không phải do hụt thu.
Tổng thu ngân sách nhà nước và viện trợ trung bình trong bốn năm gần đây đạt khoảng 24% GDP, với tốc độ tăng khoảng 10,4% mỗi năm. Trong cùng thời gian đó, chưa kể các khoản chi tiêu công để ngoại bảng, tổng chi ngân sách không bao gồm chi trả nợ gốc lên tới 31,5% GDP, với tốc độ tăng là khoảng 7% mỗi năm.
Đặc biệt, trong hai năm gần đây, chi thường xuyên mỗi năm đã gấp khoảng 4 lần chi đầu tư phát triển từ ngân sách nhà nước. Điều này cho thấy các nỗ lực cắt giảm chi tiêu công chủ yếu nhằm vào cắt giảm chi đầu tư phát triển, còn chi thường xuyên - nhân tố được coi là có ít đóng góp hơn cho tăng trưởng kinh tế dài hạn - lại chưa được chú trọng.
Trong hai năm gần đây ngân sách Việt Nam đã vi phạm một trong những kỷ luật quan trọng của an toàn tài khóa, đó là thâm hụt ngân sách không được lớn hơn chi cho đầu tư phát triển. Tức là, muốn có an toàn tài khóa, một quốc gia không thể đi vay để tiêu dùng.
Vai trò giám sát của Quốc hội có vẻ như đang mờ nhạt và thụ động
trước các chương trình chi tiêu của Chính phủ.
Kỷ luật tài khóa lỏng lẻo
Việc thực thi kỷ luật tài khóa ở Việt Nam được đánh giá là rất lỏng lẻo khi thâm hụt ngân sách thường xuyên vượt quá mức mục tiêu, còn nợ công và nghĩa vụ trả nợ đang ngấp nghé mức giới hạn của giai đoạn 2011-2015.
Tỷ lệ nợ công/GDP của Việt Nam hiện vẫn còn ở dưới mức trần 65% quy định bởi Quốc hội. Tuy nhiên, sở dĩ tỷ lệ này vẫn nằm trong giới hạn cho phép của Quốc hội chủ yếu là nhờ việc Tổng cục Thống kê vào năm 2013 đã điều chỉnh phương pháp tính GDP, bổ sung thêm giá trị kinh doanh của ngành ngân hàng và dịch vụ nhà tự có tự ở của dân cư.
Nếu không sử dụng GDP của phương pháp này, tỷ lệ nợ công/GDP và nợ chính phủ/GDP của Việt Nam đã vượt các ngưỡng cho phép 65% và 50% vào cuối năm 2014.
Bên cạnh đó, việc tuân thủ kỷ luật thâm hụt ngân sách của Việt Nam trong những năm gần đây rất kém. Trong giai đoạn 2011-2015, mục tiêu của Chính phủ là đưa mức thâm hụt ngân sách giảm dần xuống còn 4,5% GDP vào năm 2015, nhưng thực tế lại cho thấy mức thâm hụt ngân sách những năm qua ngày càng trầm trọng hơn.
Thâm hụt ngân sách của các năm 2012, 2013 và 2014 lần lượt đã lên tới xấp xỉ 5,4%, 6,6% và 5,7% GDP. Những con số này cũng cao hơn so với mức dự toán 4,8% GDP mỗi năm trong các năm này. Đặc biệt, mức thâm hụt ngân sách ngày càng cao và có xu hướng vượt chi cho đầu tư phát triển, hàm ý nguy cơ Việt Nam phải vay nợ cho tiêu dùng ngày càng lớn.
Dự toán ngân sách nhà nước các năm 2014 và 2015 đều cho thấy thâm hụt ngân sách sẽ vượt chi đầu tư phát triển. Tức là, Việt Nam sẽ không chỉ phải vay nợ cho đầu tư phát triển mà còn phải vay nợ để tài trợ một phần cho tiêu dùng, vi phạm quy định đề ra trong Luật ngân sách nhà nước 2002 và Luật ngân sách nhà nước sửa đổi 2015.
Duy trì an toàn nợ công bằng cách nào ?
Trước tiên đó là cần phải thực thi các kỷ luật tài khóa một cách nghiêm minh. Mục đích của kỷ luật tài khóa là nhằm đưa ra định hướng cho chính sách tài khóa nhằm đảm bảo an ninh tài khóa trong dài hạn.
Vai trò giám sát của Quốc hội, cơ quan quyền lực cao nhất, có vẻ như đang mờ nhạt và thụ động trước các chương trình chi tiêu của Chính phủ.
Do vậy, để tiết giảm chi tiêu công thì không thể thiếu vai trò cứng rắn của Quốc hội trong việc giám sát các chương trình chi tiêu của Chính phủ. Đồng thời, minh bạch thông tin và gắn trách nhiệm của việc tuân thủ kỷ luật tài khóa tới từng cá nhân là điều cần thiết.
Tiếp theo, hoạt động của Ngân hàng Nhà nước trong mối quan hệ với ngân sách nhà nước cũng cần phải minh bạch và được giám sát chặt chẽ bởi Quốc hội. Thâm hụt ngân sách cao thường kéo theo sự gia tăng cung tiền ồ ạt khi ngân hàng trung ương không có sự độc lập từ chính phủ ở nhiều nước trước khi xảy ra khủng hoảng nợ.
Hệ quả là, các cuộc khủng hoảng nợ công, mặc dù được trì hoãn, nhưng khi đã xảy ra thì sẽ kéo theo lạm phát cao, đồng tiền mất giá mạnh, thâm thủng dự trữ ngoại hối và vốn quốc tế tháo chạy. Do vậy, các hậu quả kinh tế xã hội của cuộc khủng hoảng nợ công là rất trầm trọng và khó phục hồi.
Đặc biệt, việc duy trì an toàn nợ công không có cách gì khác hơn là phải bắt nguồn từ việc cắt giảm chi tiêu công, bất kể là chi đầu tư hay thường xuyên. Tỷ trọng chi thường xuyên/chi đầu tư phải được điều tiết giảm về mức phù hợp. Cắt giảm chi tiêu công và quy mô của chính phủ là việc làm rất khó khăn bởi nó thường gặp phải sự phản ứng mạnh mẽ từ các nhóm có lợi ích liên quan.
Đó có thể là công chức/viên chức mất việc, các công ty nhà nước mất dự án đầu tư, hay các chính quyền địa phương thiếu nguồn tài trợ từ trung ương, v.v... Tuy nhiên, đây là một việc không thể né tránh nếu muốn duy trì an toàn tài khóa trong tương lai.
Không một ngân sách quốc gia nào trên thế giới có thể kham được một bộ máy hành chính lớn, song hành giữa Đảng và chính quyền, như ở Việt Nam. Thúc đẩy nhanh quá trình nhất thể hóa hai cơ quan này sẽ giúp giảm nhiều bộ máy hành chính cồng kềnh, trùng lắp, và thiếu hiệu quả hiện tại.
Cuối cùng, nhưng có lẽ là quan trọng nhất, một chương trình cải cách chi tiêu công toàn diện nghiêm túc cần phải được nghiên cứu và thực hiện, bao phủ các nội dung từ việc xây dựng các quy tắc chi tiêu, cơ chế phân bổ và phân cấp chi tiêu, phân loại chi tiêu, xác định phạm vi tài trợ của ngân sách.
Những nội dung của chương trình cải cách này phải tạo ra được các khuyến khích cũng như trừng phạt sao cho hướng tới giảm thiểu được các chương trình chi tiêu lãng phí, thu hẹp bộ máy hành chính và chống lạm phát cán bộ lãnh đạo, thúc đẩy quá trình rút lui khỏi thị trường và phát huy vai trò của một nhà nước kiến tạo phát triển.
Ts.P.T.A / Tư Hoàng lược thuật/(Thông Luận)
-------------

19 nhận xét:

  1. => tịch thu tất cả tài sản ăn cắp của tất cả quan tham chắc trả nợ công cũng gần đủ !

    Trả lờiXóa
  2. He qua cua nan mua bang cap Chay chuc quyen va thich danh hao la nuoc co thu nhap trung binh co su lanh dao sang suotcua Dang nen 40 nam thong nhat roi Den thoi ky toan dan di an may OI dau don cho dat nuoc toi...........///

    Trả lờiXóa
  3. Cả bộ máy chỉ vơ vét đục khoét... từ thằng cao nhất
    nuôi một lũ chó săn chỉ phá, cái ốc vít không làm nổi
    không vỡ nợ không nợ công mới là chuyên lạ

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Vỡ nợ là điều hạnh phúc với người dân VN , nhưng thật bất hạnh nó không vỡ mà cứ phình to ra ! Vay mới trả cũ , sưu thuế các kiểu , xăng dầu điện nước tăng giá , người VN vẫn không cảm thấy gánh nặng trên vai vì vẫn còn tin vào mấy cái báo cáo láo về tình hình kinh tế của cs , thực ra kinh tế VN đã hết cửa , đang trong vòng luẩn quẩn không lối thoát chỉ vì cái " định hướng XHCN " nó trói . Các cụ ta xưa có câu : " liệu cơm mà gắp mắm " , nhưng câu này " lạc hậu " rồi ! Không thể hội nhập ! Cán bộ lãnh đạo thời " đổi mới " là phải . . . nghiến răng ! Phải vung tay quá trán như tượng Lê nin đứng chém gió ngoài vườn hoa thì mới XD thành công CNXH ! NỢ , NỢ NỮA , NỢ MÃI !!!

      Bố thằng Bần .

      Xóa
  4. Hoá ra từ trước đến nay toàn nhìn nghiêng

    Trả lờiXóa
  5. Dân lương thiệnlúc 19:18 1 tháng 11, 2015

    Nợ công tăng nhanh và vô phương cứu chữa vì những lý do cả thế giới này không nước nào phải gánh:
    1- Cơ quan quản lý nhà nước quá cồng kềnh, năng lực đã kém mà người ngồi chơi xơi nước quá nhiều.Chưa kể nạn con em cán bộ nhận vào các cơ quan chỉ để phá phách tiêu xài,

    Như thế chưa đủ, bên cạnh Cơ quan quản lý nhà nước còn có CƠ QUẢN QUẢN LÝ ĐẢNG CỘNG SẢN CỒNG KỀNH HƠN VÀ CHI TIÊU TỐN KÉM HƠN.
    Đây là chuyện lạ nhất trên đời.
    Ngay ở nước Mỹ giầu có như vậy, CÁC ĐẢNG ĐỀU PHẢI CHI TIÊU BẰNG QUỸ CỦA ĐẢNG MÌNH. ĐẢNG KHÔNG ĐƯỢC CHI TIÊU BẰNG NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC.

    2- Về kinh tế: XÍ NGHIỆP QUỐC DOANH QUÁ NHIỀU, VAY TIỀN NGÂN HÀNG VÔ TỘI VẠ LUÔN LUÔN THUA LỖ BẮT NHÀ NƯỚC BÙ LỖ, CÀNG CỨU CÀNG LỖ

    3- NHIỀU DỰ ÁN LỚN BỊ DƯ LUẬN PHẢN ĐỐI NHƯNG NHÀ NƯỚC VẪN THỰC HIỆN VÔ TÔI VẠ NHƯ BAUXITE TÂY NGUYÊN, NHƯ ỐNG DẪN NƯỚC SÔNG ĐÀ, MẶT KHÁC CÒN GIAN LẬN TRONG XÂY DỰNG.
    CÁC CÔNG TRÌNH CẦU CẢNG ĐƯỜNG SÁ XÂY DỰNG XONG ĐÃ PHẢI CHI TÌN NGÂN SÁCH ĐỂ CẢO DƯỠNG DUY TU

    4- MỘT SỐ NGÀNH CÓ TÍNH CHIẾN LƯỢC BỊ ĐỘC QUYỀN TRONG MỘT SỐ BỘ NGÀNH, BỊ LỢI DỤNG ĐỂ KIẾM LỢI CHO NGÀNH MÌNH NHƯ ĐIỆN, NƯỚC, XE LỬA, CẦU CẢNG, HÀNG KHÔNG ....Lương và các chi phí của họ thì rất cao,tiền thu thì vô tội vạ nhưng luôn luôn kêu lỗ ...Chỉ sơ sơ vài chuyện đó thôi đã là một gánh nặng cho NỢ CÔNG.

    Trả lờiXóa
  6. Cuối cùng chỉ là chết dân đen thôi! Các ngài thì đã có giải pháp rồi! Hãy thương dân đi các ngài quan chức đất Việt ơi. Mặt gì các ngài cũng yếu thế này thì chết tất!!!

    Trả lờiXóa
  7. Có nhiều đội quân được gọi là "quân rận nhân hai" tiêu tiền vô tội vạ.

    Trả lờiXóa
  8. Một bộ máy hành chính lớn, song hành giữa Đảng và chính quyền. Một nhà nước gánh cả hai vai.

    Trả lờiXóa
  9. 1 Dang voi nhau .va Doc Quyen cai tri .Quyen han thuoc ve DANG ko ai ngoai Dang kiem sot cung nhu theo roi ngan chan duoc .Cho nen Manh Ai nay cau ket voi nhau Bo tui .Neu lo co Xu phat thi Toi cung nhe . Nen dau co so ai . Kieu nhu .CHA CHUNG KO AI KHOC ,la qua nguy hiem cho Dat nuoc .Het cach kieu vang vi Ko co to chuc hay ban nghanh nao ngan chan het thi le duong nhien

    Trả lờiXóa
  10. Nợ công đầm đìa vậy thì dân chúng tôi dứt khoát không chịu trách nhiem đâu nha! Chúng tôi có vay ai đâu , có hưởng đồng nào vào túi đau? Các ông lãnh đạo từ cao tới thấp phải đi mà trả , chứ chúng tôi không chịu , tôi sẽ nói với cả khu phố như vậy.

    Trả lờiXóa
  11. Tiệp khắc có cách mạng nhung , Ucraina có cách mạng cam , Tuynidi có cách mạng hoa nhài, không khéo VN sắp có cách mạng "nợ công" cũng nên? Tham nhũng, lãng phí , lãnh đạo ngu dót , phá nhiều hơn làm,...cuối cùng hết xiền nuôi bộ máy , vay không ai cho, xin không đủ nuôi bộ máy vừa khủng vừa ăn hại. Không tự xập mới lạ!?

    Trả lờiXóa
  12. Chủ nghĩa cộng sản đồng nghĩa với nợ công đầm đìa - vậy,giải thể đảng cộng sản thì giải thể nợ công ! đất nước hết nghèo,dân hết khổ sở !

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Có giải thể thì giải thể Chính phủ chứ giải thể Đảng cộng sản thì lấy ai lãnh đạo?
      Đảng cộng sản Việt Nam vinh quang- vô địch -muôn năm!

      Xóa
  13. Bài này cũng khá hay nhưng có lẽ nói chính xác hơn
    nữa thi không phải chỉ VN.ta mới nuôi đảng và chính
    quyền mà là nước nào còn CS.thì nhân dân còn phải
    còng lưng nuôi đảng và chính quyến như Bắc TT,TC...

    Trả lờiXóa
  14. Người cộng sản nên tự trọng,phải biết mình tốt hay xấu,mình đã làm gì cho đất nước,đừng vờ vỉnh ngơ như không nghe,không thấy không biết,cứ nhắm mắt nhắm mũi vơ vét của dân chúng, làm giàu cho bản thân,ai nói kêu la thì chém giết,bỏ tù ! loài người sẽ không bao giờ tha thứ !

    Trả lờiXóa
  15. Người công nhân nhiều nơi làm ngày 11 tiếng được trả chưa đầy 10 nghìn/giờ.Trong khi nuôi bộ máy công an theo 1 chuyên gia là hơn 500 ngàn người,lương người đi làm 5 năm đã bằng kỹ sư sắp về hưu,về hưu thì lương gấp đôi dù bằng cấp có khi không bằng dân chính.Bộ máy đảng từ cấp huyện đủ phòng ban như bên chính quyền mà chỉ co việc đi họp,ra nghị quyết để chỉ đạo.Mấy anh đại học tại chức giờ cũng ăn lương bỏ việc để học trường đảng lấy bằng thạc sĩ,tiến sĩ.Từ đời tổng Trọng lại cho bộ máy này thêm 50% lương nữa.Rồi các cơ quan chỉ trang trí như khối đoàn thể,công đoàn chỉ sinh ra cho đảng sai bảo,không có việc làm gì cụ thể.công đàn ăn vào % của xí nghiệp nhưng hơn 1000 cuộc đình công chỉ đứng về giới chủ,ít khi bênh vực công nhân.Các bộ phận này nếu bắt họ phải mô tả vị trí công việc như bên chính quyền chắc họ không biết viết gì.công an thì thừa thãi,chỉ 1 phụ nữ ra tù mà phải 50 công an đi áp giải làm gì,chỉ vài người là đủ,ai không cố việc thì đóng giả quần chúng,lập các nhóm quần chúng tự phát kiểu như nhóm Trần Nhật Quang ở Hà Nội có phải có tác dụng hơn không.Cứ vay nợ,phát hành trái phiếu,đảo nợ,khai thác thật nhanh hết dầu khí và tài nguyên mà bán,đánh thuế các mặt hàng cao lên,thiếu gì tiền mà nuôi bộ máy.

    Trả lờiXóa
  16. Tham nhũng, lãng phí , lãnh đạo ngu dốt , phá nhiều hơn làm,... tiêu hết tiền thuế của Dân rồi lại đi vay để nuôi "Tham nhũng, lãng phí , lãnh đạo ngu dót , phá nhiều hơn làm,..." thì kể đây là một điều lại chưa có trong tiền lệ ở bất của một quốc gia nào.

    Trả lờiXóa
  17. Cac bac co nhan thay qua trinh vo vet dang duoc xuc tien cuc nhanh khong
    Thang nao cung nghi: dang nao cung chet nen cuop duoc cang nhieu cang tot
    Vay la dang mung cho dat nuoc nay
    De Tomahok cuon di

    Trả lờiXóa