Translate

Trang BVB1

Chủ Nhật, 29 tháng 3, 2015

CÁCH GÌ THÌ BÔ XÍT VẪN THUA LỖ

* TÔ VĂN TRƯỜNG
            Theo tính toán của chuyên gia Nguyễn Thành Sơn về giá thành tính đủ khấu hao và chi phí vận chuyển của alumina Tân Rai, năm 2013 lỗ 94 đô la/tấn (tổng số 16 triệu đô la) , năm 2014 lỗ 87 đô la/tấn (tổng số 43 triệu đô la), năm 2015 lỗ 57 đô la/tấn (tổng số 37 triệu đô la).
          Thời gian gần đây, khi Thủ tướng đến thăm Tây Nguyên các cơ quan chức năng đã báo cáo vẽ lên bức tranh tươi sáng hiệu quả của hai dự án bô xit Tân Rai và Nhân Cơ kèm theo việc công ty Trần Hồng Quân tham gia xây dựng nhà máy luyện nhôm. Trong khi đó, nhiều nhà khoa học phản bác lại luận điểm nói trên.
Hội thảo khoa học về dự án bô xit đã có kế hoạch tổ chức tại Lâm Đồng vào ngày 26/3 nhưng giờ chót có chỉ thị hủy bỏ đủ nói lên sự phức tạp và nhiều uẩn khúc phía sau của dự án nhạy cảm này. Mặt khác, các thông tin số liệu nhất là quyết toán năm 2014 của nhà máy Tân Rai vẫn được bảo mật!
Tuy nhiên, chỉ cần phân tích các thông tin số liệu đã có, đối chiếu với thực tế thấy rõ dự án bô xit Tây Nguyên, mọi con đường đều dẫn đến thua lỗ. Trong phạm vi bài báo này chưa đề cập đến các yếu tố ảnh hưởng đến an ninh quốc phòng và môi trường xã hội của dự án.
Do sai lầm từ việc chọn nhà thầu Trung Quốc lúc đầu bỏ thầu giá rẻ (nhưng khi ký hợp đồng EPC lại giá khác) thiết kế nhà máy các chỉ tiêu kinh tế kỹ thuật lạc hậu tiêu hao lớn về quặng và năng lượng vv…Theo tính toán của chuyên gia Nguyễn Thành Sơn về giá thành tính đủ khấu hao và chi phí vận chuyển của alumina Tân Rai, năm 2013 lỗ 94 đô la/tấn (tổng số 16 triệu đô la) , năm 2014 lỗ 87 đô la/tấn (tổng số 43 triệu đô la), năm 2015 lỗ 57 đô la/tấn (tổng số 37 triệu đô la).
Người ta tìm mọi cách để cứu cánh cho dự án Tân Rai và Nhân Cơ. Sắt cho sản xuất thép từ thiêu kết bùn đỏ là chuyện rất viển vông vì chỉ tồn tại được trong phòng thí nghiệm, quá đắt trong sản xuất ở quy mô kinh tế. Giải pháp cho Công ty Trần Hồng Quân được hưởng nhiều ưu đãi để thực hiện dự án điện phân nhôm là nguy cơ nhiều rủi ro nhãn tiền.  
            Nhà nước phải bỏ vốn ngân sách khoảng 1200 tỷ đồng để chuẩn bị mặt bằng cho nhà máy. Khi nhà máy điện phân nhôm hoạt động sẽ thải ra một lượng lớn chất thải fluorideperfluorocarbons và hydrogen-fluoride dưới dạng khí thải, và sodium và fluoride nhôm và cryolite dư thừa dưới dạng phân tử. Nếu không được kiểm soát tốt thì hydrogen fluorides  là chất rất độc hại cho thực vật quanh nhà máy. Khí perfluorocarbons là khí nhà kính có thời gian tồn tại lâu dài trong không khí.
Sản xuất nhôm tiêu hao rất nhiều điện năng. Gía nhôm hiện này trên thế giới khoảng US$1850-2150/tấn. Điện năng cho sản xuất 01 tấn nhôm khoảng 12.900 kWh.  Nếu lấy giá bình quân EVN bán điện 7,5 cents/kWh, nhưng nếu phải bán cho dự án của ông Trần Hồng Quân chỉ có 5 cents thôi, thì ai phải bù lỗ? Chỉ tính riêng tiền điện phải bù lỗ 1 năm cho dự án điện phân nhôm ít nhất là 145 triệu đô la/năm, nếu đúng cam kết 10 năm , nhà nước phải bù lỗ khoảng 1,2 tỷ đô la ( tính giá quy về hiện tại). Đây là sự bất công trong xã hội và thất thoát lớn tài sản của nhà nước. Còn nếu tính đúng giá bán điện cho doanh nghiệp 12 cents/kWh thì mỗi năm nhà nước phải bù lỗ cho Công ty Trần Hồng Quân gần 400 triệu đô la.
Ngẫm suy lời khuyên của khối SEV và nhiều chuyên gia quốc tế là Việt Nam hãy chờ khi có đủ điều kiện cơ sở vật chất hạ tầng cơ sở và làm chủ công nghệ tiên tiến mới tiến hành khai thác bô xit Tây Nguyên ngày càng chính xác.
Theo tôi được biết Công ty Orbite Aluminae Inc. của Canada vừa đưa ra một giải pháp không những sản xuất ra alumina mà không tạo ra bùn đỏ, còn có thể chiết tách được một số sản phẩm khác như các kim loại đất hiếm từ các khu vực chứa bùn đỏ hiện có. Đó là phương pháp Orbite Aluminae
Theo đánh giá của Chủ tịch kiêm CEO Công ty Orbite Aluminae Inc., ông Richard Boudreault, phương pháp Bayer (chúng ta đang sử dụng ở Tây Nguyên) là một phương pháp không hiệu quả. Hệ thống thủy phân chỉ có thể thu được một nửa lượng alumin, phần alumin còn lại kết hợp cùng với sắt tạo thành hỗn hợp bùn đỏ. Khi đó, hầu như tất cả quặng sắt liên kết chặt chẽ với silic oxit. Như vậy, một lượng lớn kim loại bị tổn thất trong bùn đỏ. Trong khi đó, với phương pháp Orbite Aluminae, người ta có khả năng thu hồi hầu như toàn bộ những gì có trong quặng bauxite
Phương pháp Orbite Aluminae cũng là phương pháp thủy phân kim loại nhưng sử dụng acid thay cho chất kiềm. Loại axit được sử dụng là axit clohyđric (HCl). Trong phương pháp Orbite Aluminae, axit được sử dụng để thủy phân quặng bauxite. Axit HCl có khả năng ăn mòn mọi thứ, kể cả bể chứa. Bởi vậy, người ta đã tiến hành phun một lớp lót thủy tinh lên thành các bể chứa (hay bể thủy phân). Đây là một công nghệ mới mà chỉ vài năm gần đây mới được ứng dụng. Lớp lót thủy tinh cho phép sử dụng axit mà không gây ảnh hưởng đến thiết bị.
Theo tính toán, với phương pháp Bayer chi phí sản xuất trung bình của ngành alumina 275 USD/tấn vào năm 2013 và 320 USD/tấn vào năm 2022. Với phương pháp Orbite Aluminae, chi phí sản xuất được ước tính vào khoảng 208 USD/tấn alumina, hiệu quả hơn nhiều.
 Như vậy, với giá hiện hành, cộng thêm khoản thu từ việc bán các sản phẩm phụ, chỉ trong vòng một đến hai năm, bằng phương pháp này, Công ty sẽ thu hồi được vốn đầu tư ban đầu. Cũng theo ông Richard Boudreault, điều này không có nghĩa là Công ty bỏ qua nguồn thu từ phí đổ thải do các doanh nghiệp đổ thải bùn đỏ phải trả. Hiện các doanh nghiệp khai thác bauxite đang phải trả khoản chi phí này khá cao, từ 5 USD đến 50 USD/tấn bùn đỏ lưu giữ. Như vậy, phương pháp Orbite Aluminae sẽ giúp cho các doanh nghiệp khai thác và chế biến bauxit tiết kiệm được một khoản chi phí đáng kể thông qua việc cắt giảm phí bảo vệ môi trường.
Với công nghệ, tư duy và quản lý hiện nay, dự án bô xít Tây nguyên còn thua lỗ dài lâu, hậu quả khó lường. Sau sự kiện chặt cây ở thủ đô Hà Nội, lấn sông Đồng Nai là hai vết nhơ khó rửa, người dân yêu cầu những người có trách nhiệm về dự án bô xit Tây Nguyên vượt lên chính mình, báo cáo trung thực với Thủ tướng và Nhà nước về các con số “biết nói” của dự án.
TVT (Tác giả gửi BVB)
--------------

13 nhận xét:

  1. Vậy mà Ba Nổ vẫn nói vung vít là "có lãi" kia đấy?!
    Trong Nam, "lãi" có ý chỉ "giun, sán"!

    Trả lờiXóa
  2. Hiện nay ở Lâm Đồng nhiều đoàn đến thăm dự án bô xit như hình thức quảng bá cho thành công của dự án đầy tranh cãi này. Bài viết này đúng chỉ là nói về khía cạnh kinh tế nhưng lột tả được sự thật là các con số biết nói còn bị bịt miệng vì nhiều lý do tế nhị

    Trả lờiXóa
  3. Bô xit nói hoài nói mãi cũng thế thôi vì đó là chủ trương lớn của đảng và nhà nước

    Trả lờiXóa
  4. Theo nguyên tắc dự án nào cũng phải quyết toán và không có gì là bảo mật. Tập đoàn than khoáng sản càng dấu số liệu càng lòi cái sai. Hội thảo công bố rồi lại hoãn thật khó hiểu. Công ty Trần Hồng Quân bỏ vốn khoảng hơn 600 triệu đô la làm nhà máy điện phân nhôm nhưng sau 10 năm được bù về tiền điện 1,2 tỷ đô la đấy là phương án thấp nhất như vậy cứ ung dung đúi túi tiền của nhà nước thực chất là tiền thuế của dân. Ô nhiễm môi trường đúng là đáng ngại thật nhưng nhóm lợi ích điếc nên không sợ súng. vì hậu quả có dân gánh chịu

    Trả lờiXóa
  5. Tại Tây Nguyên nơi tập trung nhiều mỏ bô xit có nhiều thung lũng. Nhà máy alumin Tân Rai và Nhân Cơ sử dụng thung lũng để xây dựng hồ thải bùn đỏ, đến nay đã phải xây dựng hồ thứ ba. Nguy cơ tràn bề mặt có thể khống chế nhưng thẩm thấu qua tấm màng chống thấm ở đáy do hóa chất ăn mòn đã xuất hiện . Chung quy do ngu dốt không chịu nghe các nhà khoa học đã khuyến cáo từ lâu nên đặt nhà máy ở ven biển đỡ phải chở xút và than lên Tây Nguyên và khi có sự cố bùn đỏ thì thải ra biển để trung hòa.

    Trả lờiXóa
  6. Trương Minh Tịnhlúc 19:01 29 tháng 3, 2015

    Dân thì thua lỗ, nhưng nhà cầm quyền thì lời, vì được lòng TQ.

    Trả lờiXóa
  7. Lời lỗ các anh đừng nói nữa , Đây là chuyện của tàu . Bộ chính trị và quốc hội đã quyết rồi . Bước đầu bàn giao tây nguyên cho tàu trước Sau đó các vùng khác ... Làm ơn đừng bàn ra bàn vào nữa ., khổ lắm , nói mãi nẫu cả ruột .

    Trả lờiXóa
  8. Không biết với những gì đã và đang sảy ra tại " đại dự án " đường sắt trên cao Hà nội ( tai nạn chết người , chậm tiến độ , vượt dự toán 60% , chây ỳ ... ) , lãnh đạo đảng - nhà nước Việt nam sẽ nghĩ gì về việc làm ăn với " ông bạn vàng " đây ? Hay vẫn nhắm mắt , bịt tai vì cái khẩu hiệu " chó chết " 4 tốt - 16 chữ vàng ! Biết đến bao giờ cái dự án này sẽ kết thúc ? và liệu khi đưa vào khai thác thì sẽ có bao nhiêu kẻ " liều mình như chẳng có " thực hiện chuyến đi " chẳng có ngày về " trên tuyến đường sắt đầy chết chóc này ? Nếu là tôi thì dứt khoát tôi sẽ không đùa với " tử thần " khi có ý định sử dụng cái " phương tiện chết người " này khi về Hà nội ! Còn nói về dự án Bô - Xít thì Việt nam chúng ta hãy cứ đợi đấy , hồi sau sẽ rõ " cố đấm ăn xôi , xôi lại hẩm " là như thế nào .

    Trả lờiXóa
  9. Giải pháp nào còn cái giải pháp nào ngoài mời cường quốc vào để tính toán sao cho lỗ ít nhất, đạt được trao đổi lợi ích tốt nhất.
    Việt Nam trước giờ đều một cái đường này để đi, do vậy nước cứ nghèo, bao nhiêu thứ xây lên đều nợ tương lai, thế chấp sổ đỏ, sổ hồng, cắm vàng bạc tổ tiên.

    Trả lờiXóa
  10. Tôi không cho rằng các bộ, các vụ sẽ thừa nhận chuyện này. Thế nào bộ quản tiền sẽ lên ca ngợi về công nghệ, bộ vụ công nghiệp nào đó sẽ lại cho rằng chúng tôi lỗ theo kế hoạch A, B gì gì đó dựa theo giá thế giới, ...
    Họ sẽ chẳng bao giờ nói sự thật và xem tài nguyên thiên nhiên là chuyện của riêng họ. Bạn muốn tham gia thì phải chơi theo cách của họ, chia theo cách của họ.
    Đó là cách tất cả thuộc về nhà nước, trách nhiệm không thuộc về ai cả và một kẻ thiếu uy tín mong muốn người ta tiếp tục tin tưởng mình ở thì tương lai khi thiếu minh bạch ở hiện tại.

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Không ai chịu trách nhiệm cả, nhưng ai cũng được hưởng lợi, càng báo cáo láo, càng nói dối, càng tìm cách ngụy lý, để duy trì lợi ích cho cá nhân, phe nhóm...Tiền nhà nước-cũng là tiền của dân, có thằng nào ngán đâu!

      Xóa
  11. Dự án bauxite chẳng lợi gì cho Việt Nam
    Chuyên gia trong nước nói bất lợi của dự án bauxite trên Tây Nguyên là quá rõ nhưng xử lý thế nào là vấn đề phức tạp.
    Ông Hà Huy Thành, cựu Viện trưởng Viện Môi trường và Phát triển Bền vững, nói hôm 30/32015 rằng: "Đây là một dự án không có lợi gì cho đất nước. Hiệu quả kinh tế thì rõ ràng là không có rồi. Còn về môi trường thì càng đào sâu thì càng tàn phá môi trường Tây Nguyên. Còn tác động xã hội thì dân cư bị di dời, đẩy sâu vào rừng hơn và có thể có những đảo lộn và tác động xã hội".
    Ông Nguyễn Thành Sơn, nguyên Giám đốc các dự án đồng bằng sông Hồng của Tập đoàn Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) được truyền thông trong nước dẫn lời phân tích và kết luận rằng "nếu sản xuất đủ 660.000 tấn theo kế hoạch thì tổng lỗ năm 2015 của TVK sẽ khoảng 37,4 triệu USD".
    Nhiều chuyên gia nhận định, chủ đầu tư là Tập đoàn Công nghiệp than - khoáng sản Việt Nam (TKV) đã “sập bẫy” của nhà thầu Trung Quốc, (theo báo Tuổi Trẻ ra ngày 29/03/2015).

    Trả lờiXóa