“CẢI QUÝ” GIỮA SÂN TRƯỜNG !

* BÙI VĂN BỒNG

Áo dài trắng. Tóc buông xòa. Tay cắp cặp. Dáng uyển chuyển. Mắt mơ màng. Cười duyên dáng... Đó là những nét đẹp nữ sinh. Trên những con đường hàng ngày học sinh đến trường, ta thường thấy những nữ sinh duyên dáng như thế. Nét đẹp nữ sinh có gì thanh khiết, tinh khôi, vừa trẻ trung vừa nhuần nhị trong mỗi dáng đi, ánh nhìn, nụ cười và sự vô tư. Tôi đã đọc một bài thơ viết về áo trắng nữ sinh: Anh muốn gửi tình anh vào nắng / Ấm áp thân thương áo trắng sân trường / Em duyên dáng tuổi xuân thì vừa chớm / Cho lòng anh rạo rực nhớ thương…Đúng thế! Tuổi thanh xuân thật đẹp, trong trắng, như màu áo trắng tinh khôi…

            Trông các nữ sinh đẹp xinh, dễ thương là thế. Vậy mà ông bạn cùng phố với tôi nói: “Chúng nó vào sân trường trồng 'cải quý' đấy! Dạo này, thấy sân trường cạnh nhà tôi trồng nhiều 'cải quý”.

Tôi vặn lại: “ Ông nói thế nào ấy chứ. Sân trường là để học sinh vui chơi, làm gì có chuyện trồng cải. Hơn nữa, ông đừng có mà lừa tôi đấy nhé! Đang giữa mùa khô nắng gắt, thiếu nước, ai đi trồng cải vào mùa này?

            Ông bạn cứ khăng khăng:

- Thì có mà. Có thì tôi mới nói.

- Xạo hoài – tôi cự lại - tôi không giỡn với ông, sao ông giỡn với tôi?

Ông bạn xịch cái ghế đến ngồi cạnh tôi:

- Không hiểu à? Tiếng Việt kém thế. “Cải quý” nói lái theo kiểu Nam bộ là “quỷ cái” đấy! Ông không biết thì tôi nói cho nghe. Nhà tôi đây gần trường, tôi biết hết. Nữ sinh mặc áo dài trắng yểu điệu, thướt tha, mơn mởn vậy, ông tưởng là đáng yêu à? Tưởng là đẹp à? Ông bạn vô tư thật như đếm ạ! Câu hát ngày trước rất hay và trữ tình: “Áo bay sân trường tựa cánh chim câu”.Nhưng nay “cải cách” ròi, phải hát là “Áo tung sân trường như canh diều hâu”, mới là phản ánh trung thực cuộc sống.

- Thì sao?

- Lại chậm hiểu rồi. Chúng nó thời nay sống lạ lắm, học không lo học, đến trường là đánh nhau, hò hét ầm xì, rồi quay vidiôclip, rồi mở laptop, đưa vào máy tính phóng lên, xúm lại xem, cười nói vỗ tay loạn xì ngầu. Đánh nhau, đánh nhau suốt. mặc áo dài trắng mà cũng đá nhau, giằng xé nhau, có đứa cao hứng nổi máu tam bành còn cao hứng nhảy cẫng lên như là thế võ đá song phi trên phim võ lâm của Tàu.

            Đến lúc này tôi mới hiểu. Thì ra là “bạo lực học đường”. Nhưng lạ thật. Lâu nay tôi chỉ “mục sở thị” chuyện học sinh nam đánh nhau. Nam tính mà, khí dương, nóng, lại nghịch ngợm, háo thắng, cậy khỏe, cậy “võ vẽ nam nhi”, đánh lộn là chuyện không lạ gì. Còn như nữ sinh, người ta thường nói thân gái “ liễu yếu đào tơ” sao lại có chuyện bạo lưc dữ dằn như vậy? Loạn rồi, ngược đời rồi. Thế thì đúng là cái thứ “cải quỷ cái rồi còn gì?...

Tôi ôm theo nỗi day dứt về nhà. Lạ thật, chẳng lẽ đây là thứ “mốt”, là một lối sống cho là bình thường của giới trẻ đương thời chăng?

          Quá 7 giờ tối, mở TV xem thời sự. Nghĩ chắc lúc đó có ai nhìn sẽ thấy tôi có bộ mặt kỳ quặc lắm: Mắt tròn xoe, miệng há hốc. Ông VTV đưa tin kèm đoạn vidiô clip vụ việc mới xảy ra đầu tháng 3-2015: >> Nữ sinh Trà Vinh đánh nhau … 
>> Nữ sinh đánh nhau bằng ghế nhựa   

            Ngày … một clip được tung lên làm xôn xao cư dân mạng với hơn 500.000 phản hồi. Nhân vật chính là bốn nữ sinh đang theo học tại lớp 11A7 và 11A5 của trường THPT Phố Mới (Quế Võ, Bắc Ninh) vừa đánh đập vừa dùng dao lam rạch áo một thiếu nữ. Đáng chú ý, trong số này có một nữ sinh vừa bị đình chỉ học trước đó vì liên quan tới một vụ đánh nhau với nhóm nữ sinh khác. Điều kỳ lạ là dường như các cô bé lại rất lấy làm thích thú khi thực hiện những hành vi bạo lực và được ghi hình như thế. 

Vài hôm sau, cũng xem TV, tôi lại thêm tá hỏa: Công an huyện Châu Thành (Tiền Giang) đã bắt khẩn cấp Trần Thị Cẩm Thu (15 tuổi, học sinh lớp 10A7 trường THPT Nam Kỳ Khởi Nghĩa, huyện Châu Thành) về hành vi cố ý gây thương tích dẫn đến chết người. Trong giờ ra chơi buổi sáng, Thu và Lê Thị Thu Thảo (lớp 10A3) có lời qua tiếng lại. Thu dùng dao đâm hai nhát làm Thảo chết trên đường đi cấp cứu do đứt động mạch đùi. Hành động của Thu có là bột phát không khi cô bé mang sẵn con dao theo mình đến lớp?

Bạo lực học đường đã trở thành ”hội chứng” đáng báo động. Bạo lực học đườngđược nhiều người coi là đã trở thành một vấn đề nghiêm trọng trong những thập kỷ gần đây ở nhiều quốc gia, đặc biệt ở nơi các loại vũ khí như súng hay dao được sử dụng tùy tiện, bày bán vô tư mà không ai quản lý. Nó bao gồm bạo lực giữa các học sinh trong trường cũng như những vụ tấn công thể xác bởi học sinh vào giáo viên của trường. Tại Việt Nam, gần đây cũng xảy ra nhiều vụ bạo lực học đường như một thứ dịch hại có sức phát tán. Kể cả nữ sinh cũng hung hăng và ham hố với tệ nạn bạo lực học đường. Điều này đã làm mất đi cái nền nếp của nhà trường, nơi trồng người, giáo dục, đào luyện con người cho tương lai. Thật đáng lo cho tương lai khi có một thế hệ sính bạo lực đến mức như thế. Nhà trường và phụ huynh học sinh vẫn chưa có biện pháp giải quyết tình trạng đáng báo động này. Nhiều phụ huynh học sinh phải gắng nhịn vì không muốn con mình bị trả thù, có một số học sinh cũng không dám kể với ai khi bị bạn đánh vì sợ sẽ bị đánh nhiều hơn. Nhà trường cũng không thể làm gì được. Thầy, cô giáo sợ đụng đến chúng nó, chúng nó đánh mình trước. Mất mặt, thiệt thân, không khéo phụ huynh lại kéo đến gây sự thêm phiền. Tốt nhất, thấy học sinh đánh nhau cứ tảng lờ như không có chuyện gì.

Xưa nay, nữ sinh vốn được coi là hình ảnh đẹp, trắng trong, “áo trắng sân trường như hoa xuống phố”, thì nay đã đổi khác. Vẻ đẹp nữ tính của tuổi hoa đang bị bào mòn để nhường chỗ cho thói côn đồ thô bạo. Điều đáng lo ngại là hầu hết các vidiôclip bạo hành được tung lên mạng lại do nữ sinh gây ra. Phải chăng đấy là ý muốn thể hiện mình của các cô gái vừa chớm xuân thì? Có thể gọi là “quỷ cái” như ông bạn tôi ở gần trường học cũng không ngoa ngoắt gì. Nữ sinh đánh nhau, nữ sinh mà cũng bạo lực, đúng là thứ  “quỷ cái” rồi. Những pha đấm đá, đâm chém bạn đồng môn chẳng khác gì những cảnh nóng trên phim hành động, trong các trò chơi bạo lực. Không chỉ dừng lại ở hành vi đánh đập, gây thương tích, thậm chí chết người, họ còn cố ý quay vidiôclip tung lên mạng, xem như một việc làm bình thường, như một yêng hùng đương đại, một chiến công đáng khích lệ (!?). Nữ sinh mặc áo dài trắng trông đi ngoài đường, đi xe đạp, xe máy duyên dáng "bắt mắt", dễ thương, nhưng gặp những cảnh này, kể cả xem vidiôclíp thì quả là "không thể ai thương". Cái thân "liễu yếu đào tơ" mà cũng "xòe cánh diều hâu trắng" thượng cẳng chân, hạ cẳng tay thì khác nào du côn, giang hồ. Gọi là quỷ cái có khi còn là nhẹ. Nhà giáo Bùi Công Thuấn ở thị xã Long Khảnh, tỉnh Đồng Nai, đã lâu năm đứng lớp nói: "Hay nhà trường đang bị thống trị bởi quy luật kinh tế thị trường? đó là tiền và những thủ đoạn lọc lừa? Giáo dục đã trở thành thành thị trường béo bở cho các ông lớn. Nhà trường không dạy các em những phẩm chất nhân bản, không dạy cái đẹp, không dạy lòng nhân ái, không dạy ý thức nhân phẩm và ý thức về tha nhân, không dạy lối sống tình nghĩa Việt Nam mà thay vào đó là chủ nghĩa cá nhân vị kỷ, thực dụng". Đúng thế, phim ảnh, game chỉ là tác động, chưa phải tác nhân. Tác nhân trước hết là chính bản thân những HS đó không được rèn dạy đúng cách từ nhỏ, sinh tự do quá trơn, sống quá buông thả, hư hỏng, thực dung và cá nhân chủ nghĩa đến mức cạn khô lòng nhân. Còn tác nhân nữa rât quan trọng là do gia đình và nhà trương. Gia đình biết cách dạy và dạy nghiêm khắc từ tuổi nhỏ, nhà trường và xã hội sẽ được nhẹ gánh. Gia đình biết cách dạy bảo, khuyên răn, hướng dẫn con cái "làm việc tốt, nói lòi hay", và chỉ cho phép con cái "ăn" những món ăn tinh thần lánh mạnh, cấm chỉ không cho xem nhiều phim bạo lực, phim kiếm hiệp, kích động, phim kích dục..., không cho nghe nhạc, chơi game phản tác dụng, thì những tác động đó cũng không gây hại đến mức như vậy. Dường như đó đang là “lối sống thời thượng” của giới trẻ trong nhà trường hiện nay?

Tiến sĩ Đinh Phương Duy, Phó Hiệu trưởng Trường Cán bộ TP Hồ Chí Minh, nêu: Những năm gần đây, cảnh bạo lực diễn ra khắp nơi, khắp các lĩnh vực, bạo lực sân cỏ, cầu thủ đánh nhau, huấn luyện viên chửi trọng tài, cổ động viên choảng nhau; bạo lực kinh doanh đâm chém để tranh giành thị phần. Ngoài đường phố thì xe taxi húc vào xe cảnh sát, đánh trả lại cảnh sát. Rồi bạo lực gia đình, con cái hù dọa cha mẹ, mẹ đánh đập con gây thương tích, con hành hạ cha đến ngất xỉu… và rất nhiều hành vi bạo lực khác, không riêng gì bạo lực học đường. Vấn đề đặt ra là tại sao các loại bạo lực này vẫn diễn ra hằng ngày ở xã hội ta đang sống, tại sao chúng ta không hạn chế được mà thực trạng đau lòng này đang có chiều hướng gia tăng.

          Khi bạo lực xảy ra trong nhà trường, đôi khi thầy cô cũng cảm thấy không an toàn khi phải giải quyết một vụ nào đó thì làm sao tình hình bạo lực học đường sáng sủa hơn được. Lên mạng, vào google chỉ cần gõ vào ô tìm kiếm dòng chữ “clip nữ sinh bạo hành” là cho ra hàng trăm ngàn kết quả, một sự thật không thể tưởng tượng nổi. Tôi còn nhớ, trên VTV đã từng có cuộc mổ xẻ của các nhà tâm lý học về vấn đề này nhưng không hiểu tại sao ngành giáo dục vẫn chưa lên tiếng một cách mạnh mẽ và có biện pháp ngăn chặn hiệu quả ? Chúng ta đang định hướng cho học sinh đi đến đâu trên con đường giáo dục đào tạo họ trở thành những công dân làm chủ đất nước, những con người Việt Nam XHCN ?!

Than ôi! Hỡi các nhà giáo THPT siêng năng và yêu lao động: Các ông có rảnh thì tính làm gì đi chứ? Ví dụ như đọc sách, lên mạng, xem TV, chới game, xem bóng đá, đi du ngoạn đâu đó, hay là đi uống cà phê nói chuyện tào lao tầm phào với nhau cho vui cũng được, nhưng đừng trồng hoặc bỏ mặc cho các thứ “cải quý” mọc như nấm trắng trong sân trường. Đành rằng nó vướng ở cái quy định do sáng kiến “cải cách giáo dục” thầy không được dạy nghiêm, không được phạt, càng không được đánh học trò để răn đe, cảnh cáo như trước đây. Nhưng học sinh là của các ông dạy, các ông quản, mà không kết hợp được “Tiên học lễ, hậu học văn”, nỡ để xảy ra chuyện đau lòng và đáng báo động vậy sao?

            Bạo lực học đường là hiện trang báo động sự xuống cấp của giáo dục đạo đức, lối sống, mối quan hệ cộng đồng, suy giảm sự lành mạnh của văn hóa xã hội. Tuổi trẻ thường hoạt động theo tính cách chưa định hình hoặc bốc đồng, thiếu cân nhắc suy nghhĩ chưa sâu, lứa tuổi thường có những hành vi bột phát. Người phải chịu trách nhiệm chính ở đây là cha mẹ học sinh. Gia đình là nơi biết rõ tính cách con em của mình. Gia đình buông lỏng, để con em sống như “ngựa hoang đồng cỏ” rất nguy hại. Nhà trường cũng có trách nhiêm không nhỏ, ngoài dạy chữ phải dạy cho HS sớm trưởng thành nên người. Chính quyền các địa phương, các đoàn thể quần chúng nơi HS cư trú, cũng như các cơ quan pháp luật cũng có trách nhiệm không nhỏ trong chuyện này. Họ đã không xử lý triệt để và nghiêm minh các vụ việc tương tự để răn đe. Hệ thống pháp luật cùng những quy định “cải cách giáo dục” tưởng như văn minh, khoa học nhưng thực chất vẫn còn nhiều kẽ hở, bất cập, chồng chéo, khó áp dụng trong từng trường hợp cụ thể.

Do những mặt còn thiếu đồng bộ đó, cho nên không thể hiện được tính xã hội hóa, chuẩn mực hóa và sức mạnh tổng hợp từ gia đình, nhà trường đến xã hội. Phương châm, phương pháp  giáo dục theo truyền thống đã đúc kết "Tiên học lễ, hậu học văn" một cách thường xuyên, có kiểm tra đôn đốc, tích cực từ nhiều phía, bằng nhiều cách,  nghiêm minh trong xử lý thì có thể tin rằng hiện trạng này sẽ được ngăn chặn, hạn chế đến mức thấp nhất những  nguy cơ lan rộng. Có như thế, ta mới có một thế hệ tương lai đầy tin cậy, gánh vác một cách vững vàng và hiệu quả sự nghiệp xây dựng đất nước ngày càng mạnh giàu, văn minh, tiến bộ.

BVB

------------