Để thắng sức ì Giáo điều, Bảo thủ: Cần phải có Dũng khí, Mạnh bạo tự Mổ xẻ, tự 'Lột xác' |
Đi đâu? Đến đâu? Theo đường nào? Bằng cách nào? |
* Gs. LÊ HỮU KHÓA
Chuyển
hoá là đưa một điều mình mong muốn vào hướng hay, đẹp, tốt, lành; kiếp đây một
giai đoạn dài của sự sống phải chịu những quy luật vừa khách quan của ngoại
giới, vừa chủ quan của chính mình, những quy luật này tác động thẳng lên sức
sống của một dân tộc, qua nhiều thế hệ; đảng đây là đảng Cộng sản Việt Nam
(ĐCSVN) - một lực lượng chính trị có chỗ đứng trung tâm rồi trở thành độc quyền
trong chính trường Việt Nam gần một thế kỷ qua.
Sau khi
xác nhận ngữ văn và ngữ pháp của bài này, thì tác giả xin đặt chỉ một câu hỏi
và tự xem câu hỏi này là định hướng chính của lý luận, lập luận, diễn luận của
mình: ĐCSVN đang nằm trong hay nằm trên số phận của dân tộc Việt Nam đang lăn
trên con dốc đầy thảm hoạ: suy kiệt về đạo lý, băng hoại về xã hội, thậm chí
đang lâm vào vòng diệt vong trước mưu đồ thâm, độc, ác, hiểm của ngoại xâm
Trung Quốc?
Đối với
những ai có tri thức thì đều tin là: Cái lý đủ lẻ để loại cái ngoan cố, cái
luận đủ lối để loại cái ngu muội, ý lành của đối thoại đủ lực để loại cái vô lý
của bạo quyền. Cân, đo, đong, đếm trong lý luận, lập luận, diễn luận vừa là
chuyện khoa học, vừa là chuyện của luân lý; cũng vừa là chuyện của sự thông
minh, vừa là chuyện tương tai. Đặt được một câu hỏi, thì đặt được một giả
thuyết: nằm trong số phận của việt tộc thì tồn tại lâu dài trong kiếp người, từ
kiếp này qua kiếp khác trong lòng dân tộc; nằm trên số phận của việt tộc
thì tuổi thọ trong kiếp người sẽ yểu đi, chân lý này còn đúng không trong bối cảnh
hiện nay? Nếu nó còn đúng, thì một kiếp xấu rồi sẽ biến thành hoạn nghiệp, mà
người dân Việt thường dùng từ nghiệp chướng, chóng chầy rồi cũng rơi vào mạt vận. Lịch sử việt tộc quyện chặt vào đạo thờ tổ tiên từ nhà
tới làng, từ làng tới Nước, lý luận rất rành mạch điều này. Dùng kiến thức để
lý luận, dùng tri thức để lập luận, tác giả bài chính luận này chỉ làm việc
phân tích và dứt khoát không rơi vào thóa mạ, giải thích mà không rơi vào chỉ
trích, diễn luận mà không rơi vào bài bác; chủ ý của tác giả dựa trên ý lực của
một cá nhân cùng với đồng bào mình, đi tìm một lối ra cho Việt tộc; mọi vu
khống, chụp mũ đều là những thủ đoạn thấp hèn, không có chỗ đứng trong đối
thoại dân chủ và nhân tính giữa các chủ thể có liêm sỉ.
Chuyển kiếp bằng nhân
Các chuyên
gia quốc tế theo dõi sát tình hình Việt Nam đã thấy rất rõ những chuyển hoá xấu
của chế độ mà trong một chính quyền lại có bộ công an, lại là một bộ tiêu hao
tiền của của dân nhiều nhất, được sử dụng để đàn áp dân, một chuyện hoàn toàn
bất thường trong bối cảnh toàn cầu hoá mà dân chủ và nhân quyền là cơ sở cho
mọi việc tự do phát biểu và đi lại. Từ chuyện hoàn toàn bất thường tới chuyện
thật sự bịnh hoạn của một bộ công an chỉ vài ông tướng trước 1975, giờ đã hơn
200 tướng với một hệ thống tiêu sài phí phạm và bổng lộc dày đặc, càng ngày
càng bị nhân dân khinh ghét. Một lực lượng ăn hiếp dân, sẵn sàng chọn đàn áp,
hành hung mà không có một hệ thống pháp quyền nào thanh tra, kiểm soát, kiềm
chế được. Đối với các chuyên gia quốc tế bám sát chuyển biến của bộ công an
Việt Nam thì đây là hệ thống gây nhiều tội phạm, nhiều bạo động mà không hề có
một khung luân lý về nghĩa nghiệp vụ, một nền đạo lý về định chế vụ. Một nơi mà
công an tự do đánh dân, thậm chí đánh chết, gây án mạng mà không hề bị kiểm
tra; lộng quyền và lộng hành vì là công cụ đàn áp bảo vệ thế độc quyền, chỗ độc
tôn, vị độc tài của ĐCSVN, một công cụ bảo vệ chế độ không có nhân cách luân
lý, không có phong cách đạo lý, một hệ thống vô chính phủ mà thực quyền là diễn
biến tranh giành quyền lợi, mà bản thân chính quyền không kiểm soát, không
khống chế được, cũng theo các chuyên gia quốc tế am tường tình hình hiện nay
thì chống chày gì rồi cũng sẻ có hiện tượng:“retour de bâton” (gậy trở ngược);
mà ông bà ta diễn luận rất rõ là “gậy ông lại đập lương ông”. Bất lý, bất luân
sẽ dẫn tới bất nhân, khi đàn áp đồng bào mình như là một phản xạ, bắt bớ tri
thức yêu nước như là chuyện rất dễ làm, hãm hại những cá nhân đòi hỏi dân chủ
như là chuyện không cần lương tâm, rình rập, đe doạ việt kiều với tư cách mờ
ám, trừng phạt tàn nhẫn thanh niên, sinh viên yêu tổ quốc chống bọn trộm, cắp,
cướp, giật Bắc Kinh. Không có luân lý thương yêu đồng bào; không có đạo lý bảo
vệ nguyên khí quốc gia (trí thức, sinh viên, thanh niên) thì sẽ không có hậu.
Triệt hậu. Một hệ thống công an mà các chuyên gia quốc tế về an ninh cho là đã
lậm nặng ung thư cơ chế, để du đảng hoành hành trong các đô thị lớn, cùng lúc
sử dụng, giật dây, thậm chí mướn du đảng để hành hung nông dân nạn nhân các vụ
cướp đất, bạo hành với trí thức, với sinh viên, với thanh niên yêu dân chủ, quý
nhân quyền. Một lực lượng công an không có một lý luận nào đạo lý của an ninh,
lập luận nào về luân lý của trật tự, dùng phản xạ bạo hành như sử dụng một loại
đặc quyền bất chấp pháp lý, dùng phản xạ đàn áp như sử dụng một loại ân sủng
bất chấp lương tri. Các chuyên gia quốc tế về chính trị an ninh, về quản lý
trật tự của các nước phương tây vừa có văn minh, lại vừa có dân chủ thường tư
vấn cho chính quyền của họ là không nên “ăn cùng chiếu, ngồi cùng mâm” với các
lãnh đạo công an của ba nước “cộng sản sau cùng” là Bắc Triều Tiên, Trung quốc
và Việt Nam, vì những người này lãnh đạo những nguồn máy đầy tội đồ, tội phạm,
tội lỗi, càng ngày càng xa đạo lý an ninh, luân lý trật tự. Đây là lúc các lãnh
đạo công an Việt Nam hiện nay nên cảnh tỉnh càng sớm càng hay! Hãy bảo vệ tinh
hoa nòi giống Việt, tâm nguyện không làm tay sai đánh mướn, giết mướn cho bất
cứ tập đoàn nào, cá nhân nào; hãy tự cho mình một nghĩa vụ học an ninh và trật
tự nghiêm túc nhất, đừng sống với sự khinh bỉ, chán ghét của dân tộc. Từ khẩu
lệnh “ĐCSVN tổ chức mọi thắng lợi cho dân tộc”, mà hiện nay qua miệng dân đã
trở thành “ĐCSVN nguyên nhân mọi lụi bại của dân tộc”, trong dân tình đã có
những thay đổi vô cùng lớn, trong tâm tư của tất cả các tầng lớp xã hội. Từ
“đảng ta” giờ đã đổi qua “đảng chúng nó”, xã hội học chính trị phân tích rõ
được điều này: vì “dân ta” trong lúc đấu tranh giành độc lập, giờ đã thành “dân
oan”, ngày càng đông trước trăm nghìn bất công của một xã hội nhiễu nhương, dần
dần mất đạo lý, mà trước mắt sẽ là “tức nước, vở bờ”. Có những cá nhân có đạo
lý trong nguồn máy công an hiện nay, có những lãnh đạo trong hệ thống công an
thương dân, họ phải đứng ra trực diện với thử thách hiện nay để bảo vệ dân,
chống lại một lực lượng xấu suốt kiếp làm công cụ, trắng trợn tổ chức các lực
lượng “chống biểu tình”, “đàn áp biểu tình”, sẵn sàng “dính máu dân”. Từ xa xưa
tới gần đây, lịch sử nói rất rỏ về chân lý an ninh: “giết dân trước là tự giết
mình sau”. Đây vừa là chân lý của chính trị, vừa là sự thật của chính trường,
vừa là lẻ phải của chính nhân.
*
Đề nghị 1: Dựng lên một chế độ dựa trên luật để chế
tác ra một pháp lý, có nội chất của nhân quyền, thực chất của dân quyền, làm
nền cho nhân trí, làm gốc cho nhân sinh. Trong tuyên bố nhân quyền, 1948, có
câu « Il est essentiel que les droits de l’homme soient protégés par un
régime de droit (rule of law) » (vấn đề luôn thiết yếu là nhân quyền phải
được bảo vệ bằng một chế độ luật). Trong đó quyền làm người được bảo vệ bằng
luật được làm người, luật theo nghĩa luật dân chủ (công bằng, tự do, bác ái),
ngược lại với phi luật của công an hiện nay là bừa bãi đàn áp, lạm quyền bắt
bớ, lộng quyền giam cầm. Quyền làm người khi trở thành luật được làm người, thì
không một chế độ độc tài, độc quyền, độc đảng nào có thể lạm quyền, vượt luật
pháp được. Tình trạng lạm pháp luật hiện nay bằng cách cho sinh sôi nảy nở các
luật lệ mới mà thực chất là «né luật», «lách luật», «trốn luật», là điềm báo
động về ung thư nội tạng của một chế độ không dân chủ, không nhân quyền, tức là
không có pháp quyền. Như vậy phải nhận diện nội chất của luật pháp trong lãnh
đạo qua định chế và cơ chế, trong đó mọi tổ chức về pháp chế đều phải dựa trên
công lý, một công lý vừa là ước mơ của công bằng, vừa là nguyện vọng của công
tâm, mà quy luật của luật pháp là chống cho bằng được cái bất công đang có mặt
trong cuộc sống. Cái bất công có thật, cái công lý là ước mơ, nhưng ước mơ cho
công bằng phải thắng, phải thành sự thật vì nhân cách làm người làm bằng phẩm
cách của nhân trí. Đây là chuyện rất Người, mục súc không lý luận như vậy, súc
sinh không lập luận như thế. Cho nên nội chất của một cộng hoà không phải chỉ
có tự do, mà còn có công bằng (chống lại với bất công) và bác ái (hỗ trợ cho
công bằng để chống lại những cái vô nhân). Vì vậy, Cornelius Castoriadis gọi
các các định chế bảo vệ công bằng trong xã hội là các cơ chế tưởng của quyền
làm người, cơ chế tưởng không phải là các bộ máy để mộng tưởng, mà thực sự là
sức thông minh của con người muốn thoát khỏi bùn lầy của động vật tính chỉ biết
«cá lớn nuốt cá bé», làm Người để hướng thượng, dùng nhân tính để quản lý nhân
tình, theo nghĩa cụ thể nhất là dùng định chế dân chủ để bảo vệ an toàn nhân
sinh.
Chuyển kiếp bằng dân
Trước
sau gì thì ĐCSVN cũng phải trả lại dân chủ cho xã hội dân sự, những kẻ làm trì
hoãn quá trình này sẽ có tội với tiền đồ của dân tộc, vì dân chủ dựa trên dân
quyền, bảo đảm sự thông minh của dân trí. Nhưng trước mắt và tức khắc bây giờ
thì ĐCSVN phải điều chỉnh lại ngay quỹ đạo về các phương sách phát triển đất
nước, lấy lại nhân cách của mình bằng việc thay đời đổi kiếp của Việt tộc, đã
quá nhục nhằn hiện nay. Từ một người thường dân tới những chuyên gia quốc tế
cao nhất về tình hình Việt Nam từ 40 năm qua, từ ngày đất nước thống nhất 1975,
đều kinh hoàng với vị thế thấp kém của dân tộc ta so với các nước láng giềng
xung quanh, nhất là với các nước cùng nôi văn hoá tam giáo đồng nguyên với Việt
Nam. Chỉ cách đây nửa thế kỷ: Hàn quốc, Đài Loan, Singapour, cùng đồng hành với
Việt Nam về kinh tế mà bây giờ họ làm chủ, dân ta thì làm công, làm tôi, làm
tớ, thậm chí làm mọi cho họ với lương bổng thấp, điều kiện lao động ngặt nghèo,
với phản xạ cúi đầu, khom lưng, im tiếng. Không một người lãnh đạo nào yêu nước
thương nòi mà có thể ngủ yên trước một thực trạng nô bộc của dân mình như vậy.
Những người có quyền lực hiện nay mà để cho các nhà đầu tư Trung quốc vào đất
nước ta, kéo theo hàng nghìn người Hoa, lập làng xã ngay trên đất nước ta, cùng
lúc nhắm mắt trước chuyện buôn người Việt Nam qua Trung quốc để làm tôi mọi,
đầy tớ cho họ; những người có quyền lực này có tội với tổ tiên, với các thế hệ
mai sau. Thực trạng hiện nay là chỉ vài người thương gia trung quốc vào Việt
Nam với hộ chiếu du lịch, xuống tận đồng bằng sông Cửu Long là có thể làm xáo
trộn thị trường giá nông sản và thủy sản của ta; cũng chỉ vài con buôn trung
quốc vào ra mua rồi bán, bán rồi mua với số vốn mơ hồ của họ cộng thêm với các
tin đồn xảo quyệt chính họ xếp đặt cũng có thể làm xáo trộn hệ thống xuất nhập
khẩu của đất nước. Từ đầu đường cuối phố mọi người dân đều biết, cũng như các
chuyên gia quốc tế đã nhận định trong các hội thảo quốc tế về Á châu: tại sao
lãnh đạo của ĐCSVN lại để Việt Nam lệ thuộc Trung Quốc quá nhiều như vậy? Câu
trả lời không chỉ có sức nặng về chính trị và kinh tế, mà nó có trọng lượng cho
cả số phận của một dân tộc, nếu không tìm đựơc câu trả lời thì đừng lãnh đạo,
lãnh đạo kiểu này chỉ làm triệt hậu Việt tộc. Có một số đông trong các chuyên
gia quốc tế về quan hệ giữa Việt Nam và Trung Quốc đã bắt đầu đưa ra phân tích
là Trung Quốc có thể xâm chiếm và thôn tính Việt Nam qua đường kinh tế mà không
cần dùng vũ lực quân sự. Đã có một nhà lãnh đạo nào của ĐCSVN phân tích xác
đáng và minh bạch trên chiến lược nước ngầm kinh tế này chưa của Trung Quốc?
Trong các hội thảo quốc tế về Á châu, về Việt Nam, các chuyên gia quốc tế đã
kết luận rõ ràng từng điểm một: 40 năm vừa qua dưới quyền lãnh đạo của ĐCSVN,
đất nước Việt Nam không hề có một công trình nào đáng kể, để tạo nên sức bật
đưa dân tộc Việt Nam vào đúng quỹ đạo phát triển. Thậm chí cũng không có luôn
các công trình tối thiểu để ổn định giao lưu, không có được một đường sắt bình
thường, một xa lộ bình thường, một mạn bến cảng bình thường trong việc giao
thông và vận tải trên một hệ thống bình thường của một quốc gia. Quên hẳn việc
luôn phát triển các phương tiện giao thông công cộng trong thành phố với các
chính sách ủng hộ những người dân có lợi tức thấp; cùng lúc hỗn loạn phát triển
du lịch trên một hạ tầng kiến trúc vận chuyển lạc hậu.
*
Đề nghị 2: Nhân quyền là chỗ dựa cho dân quyền để bảo vệ
công lý và công bằng qua định chế và cơ chế, trong đó trật tự của luật pháp
không tách rời điều kiện vật chất của một dân tộc, nhưng cũng không thể bị bóp
nghẹt bởi điều kiện vật chất này; vì nhân quyền bảo đảm cho dân quyền không
được định nghĩa bởi vật chất mà bởi đạo lý. Tại châu Mỹ, Costa-Rica đã chọn bảo
vệ môi trường sống của muôn loài (con người, động vật, thực vật), tức là chọn
lựa bảo vệ môi trường, chứ không chọn tăng trưởng kinh tế qua nhà máy, nhưng là
một quốc gia sắc nhọn trong khoa học hiện đại. Trong khi đó thì các nhà lãnh
đạo ĐCSVN hiện nay chọn con đường bán năng lượng thô, với bao đe doạ về ô nhiểm
môi trường trên toàn quốc, trong lúc thế giới đã đi vào con đường kinh tế tri
thức (économie de connaisance). Hãy nhìn lại cái sai lầm lớn về lý luận của vật
chất chủ nghĩa, của duy vật lịch sử, đã là nền móng cho cộng sản chủ nghĩa
trong thế kỷ qua. Bỏ duy vật kiếp, chọn nhân tính kiếp, là thử thách tư duy lớn
của các nhà lãnh đạo ĐCSVN hiện nay, bỏ cái tham quyền cố vị vì tư lợi, chọn
kiếp người trong công lý và công bằng. Một lực lượng lãnh đạo thông minh là giữ
được dài lâu cái thăng bằng của quyền lực, dựa trên cái công lý và công bằng,
tác chế ra cái công tâm trong tư duy lãnh đạo. Còn “cúi đầu, khoanh tay” trước
bọn trộm, cắp, cướp, giật Bắc Kinh, thì sẽ bị chúng “nhéo tai, kéo mũi”, vì bọn
này chỉ nể những ai không sợ chúng; khi được hỏi về đường lối kinh tế và ngoại
giao của Trung quốc, thì nhà trung quốc học xuất sắc Jean Domenach phát biểu
là: “Nhân loại rất vui khi Trung Quốc thoát khỏi nghèo nàn lạc hậu nhờ phát
triển kinh tế, nhưng thế giới rất khinh Trung Quốc trong cách cư xử với làng
giềng, không có chính sách trong ngoại giao, chỉ thấy có thô bạo, thiếu văn
minh”. Câu này đã trở thành chiến lược đàm phán, chiến thuật ngoại giao của
nhiều nước láng giềng có xung đột lãnh thổ với Trung Quốc, mà Liên Hiệp quốc đã
thông báo là có tới: 14 vụ tranh chấp lãnh thổ và biên giới, trong đó Trung
Quốc có thái độ thô bạo, vô trách nhiệm tới 12 vụ. Bắc Kinh chỉ nắm được tâm lý
sợ hãi của các lãnh đạo Việt Nam để bạo hành thao túng ĐCSVN, nhưng Bắc Kinh
không nắm được lòng dân Việt Nam, nên rất sợ phản ứng yêu nước của Việt tộc.
Các lãnh đạo ĐCSVN hãy tâm niệm điều này, hãy dựa lên trí thức việt để lập ra
ngay nhiều viện nghiên cứu, nhiều trung tâm tư liệu sâu sắc và thâm đậm về
Trung Quốc, từ quân sự qua ngoại giao, từ quốc phòng tới kinh tế, từ xã hội qua
thương mại, từ cổ sử tới cổ văn, như họ đang làm kỹ càng và thâm độc về Việt
Nam chúng ta. ĐCSVN đừng để phải nhận lỗi, nhận tội trước Việt tộc là đã hủy
sinh lực, diệt sáng tạo, nghiến thông minh của dân tộc trước thảm hoạ ngoại
xâm. Chuyển hoá định chế và cơ chế dựa trên nhân quyền là nền móng của dân
quyền để chuyển hoá kiếp đảng, đã quá lâu sơ cứng trong phản xạ độc đảng, qua
tư duy độc tôn, trong hành động độc tài, qua kinh nghiệm độc chủ. Hãy chuyển
hoá kiếp đảng mình trước, thật nhanh và thật mạnh, trước khi toàn cầu hoá
chuyển hoá mình bằng quy luật duy lý chớp nhoáng của nó, lúc đó «nước đến chân
mới nhảy», thì thật là một thảm hoạ cho Việt tộc. Qua nhiều thế kỷ với kinh
nghiệm dân chủ, các nước văn minh sống ổn định trong luật pháp, chính quyền là
một kết hợp toàn diện để chế tác ra mọi định chế, mà mục tiêu chính là phải bảo
vệ ba lực lượng khác biệt của xã hội: đa số, thiểu số và cá nhân. Như vậy hệ
vấn đề «nắm chính quyền» đã được chuyển sang hệ vấn đề «quản lý chính phủ», và
không một chính phủ nào được quyền đứng trên luật pháp, phương thức này đã thực
sự trở thành phương tiện hiệu quả của dân chủ. Phản xạ đàn áp, «cả vú lấp miệng
em», « ăn trên, ngồi trốc », của hệ vấn đề «nắm chính quyền» bị gạt
đi, thì nhân-quyền-tạo-dân-quyền chỉ giữ lại đạo lý của công bằng và pháp lý
của dân chủ, tiền đề của «thương người như thể thương thân», «trong ấm, ngoài
êm» của hệ vấn đề «quản lý chính phủ».
Chuyển kiếp bằng học
Các
chuyên gia quốc tế về việt nam học gần đây trong các hội thảo đều đồng ý với
nhau trên một kết luận là thảm kịch của ĐCSVN không phải chỉ là chuyện thất bại
trong kinh tế, mà là chuyện thảm bại trong luân lý chính trị; tức là từ 1975,
từ ngày đất nước thống nhất, đã không tìm ra một luân lý mới để lãnh đạo dân
tộc, đưa đất nước đi trên con đường nhân phẩm. Phải biết bắt đầu chuyển kiếp
qua nhận thức chính trị về giáo dục trên tình hình Việt Nam trong những năm
qua, để phân tích rõ một trong những cội nguồn trong chuyện đi sai đường lối
giáo dục của các lãnh đạo ĐCSVN, dẫn tới hiện trạng trì trệ, dậm chân tại chỗ
của Việt Nam, đã không lấy đúng cái lõi của nhân trí làm nền tảng cho nhân
sinh, mà Phan Chu Trinh đặt ra từ đầu thế kỷ qua, hệ vấn đề này không hề bị lỗi
thời. Chuyển kiếp bằng tri, chuyện mà ĐCSVN đã không gây dựng được một công
trình gì từ 40 năm qua, cùng lúc chặn đường lực lượng trí thức dân tộc, vừa là
chỗ dựa cho lương tri, vừa là chỗ dựa cho trí tuệ; ngược lại còn để xảy ra tình
trạng cả một nền giáo dục bị ngụp lặn trong học giả, thi giả, bằng giả. Đại học
không có viện nghiên cứu, tiến sĩ mà không có công trình, không có thông báo
kết quả nghiên cứu, lẩn tránh những hội đàm, hội thảo, hội nghị về lý thuyết
luận, phương pháp luận, khoa hoc luận. Đi công vụ đại học mà không thấy có đóng
góp với học thuật của thế giới, chỉ thấy xuất hiện thường xuyên ở những nơi mua
xắm, tiêu thụ. Còn lãnh đạo thì tìm cho được bằng tiến sĩ mà không ai đọc được
luận án, hội đồng giám khảo có những ai ? Học hàm, học vị, nhất là học lực
ra sao? Không ai biết. Lại còn xuất hiện rầm rộ trong các hội đàm, hội thảo,
hội nghị để chào cờ, để đọc đường lối, đến khi vào thảo luận, tức là đến lúc
vào lý luận khoa học, lập luận trí thức, thì bỗng nhiên vắng mặt, vắng tiếng.
Cấp học bổng nhiều năm liền rồi gửi bừa bãi nghiên cứu sinh qua các nước phương
tây làm luận án mà không có vốn ngoại ngữ, không có căn bản qua giáo khoa, giáo
án, giáo trình của các đại học phổ thông của nước sở tại; viết luận án tiến sĩ
mà ngữ văn, ngữ pháp thấp hơn học sinh trung học. Đi du học qua đường “con ông,
cháu cha”, vì lại quê nhà tìm cách thành “quan lại, buôn chức, bán quyền”, Việt
tộc này sẽ đi về đâu? Trong chuyến công vụ đại học để nghiên cứu về hệ thống
giáo dục và đại học với tôi năm 2007, nhà xã hội hội Alain Chenu, giám đốc viện
quan sát xã hội của đại học chính trị Paris đã tâm sự:”Những trí thức phương
tây đã ủng hộ Việt Nam trong chiến tranh chống Mỹ, họ rất buồn trước thảm cảnh
giáo dục Việt Nam, tại đây đại học nhân văn và xã hội chỉ là trung học nối dài,
không có trung tâm nghiên cứu, không có kiểm soát khoa học, không có tranh luận
trí thức, không có dân chủ truyền thông…”. Hãy đặt giáo dục là ưu tiên hàng đầu
để cứu tri thức của Việt tộc, hãy tâm nguyện trên chữ học, để cứu nhiều thế hệ
mai sau, đừng “hoc chơi hưởng thật”, cũng đừng có phong cách lãnh đạo kheo
tiền, kheo của, kheo nhà, kheo dinh thự… mà nên kheo nhau mỗi ngày mình đã học
được gì của nhân loại, của thế giới, của láng giềng để đưa dân tộc, cộng đồng,
tập thể của mình đi lên, đi về hướng hay, đẹp, tốt, lành, từ tri thức đến đạo
lý. Vì từ khi lập quốc, Việt tộc chỉ trân quý hiền sỉ, chứ họ không hề tôn sùng
trọc phú. Nếu chỉ thấy duy vật qua của cải của mình thì chỉ là loại duy vật thấp
hèn, chứ không còn là duy vật lịch sử có lý, có luận. Phải tìm hiểu gốc, rễ,
cội, nguồn của thảm hoạ “ kheo khoang thành quả cướp giật” này để biết chuyển
kiếp từ gốc: nếu bị nô lệ trong bối cảnh ngoại bang là thực dân thế kỷ qua thì
chuyện cướp chính quyền là việc tất yếu để tự giải phóng mình; nhưng nhất quyết
không để phản xạ cướp điều kiện hoá mình trong quản lý chính trị. Lịch sử
của ĐCSVN đã để lại một tiền đề xấu là sau khi cướp chính quyền 1945, cho tới
khi thật sự có chính quyền trong tay, đã không tổ chức được những cuộc đối
thoại giữa các đảng khác, các lực lượng yêu nước không cộng sản, không cách
mạng, nhưng cùng một gốc quốc, cùng rể quốc, cùng cội tộc với mình. Ngược lại
còn rơi vào chuyện thanh toán, thanh trừng, thanh loại, một phản xạ không dân
chủ, thiếu văn minh, và tiếp tục chuyện thanh lọc này trong gần một thế kỷ, cho
tới ngày hôm nay, vừa phản nhân quyền, vừa trái ngược lại gốc, rể, cội, nguồn
của hoà hợp, hoà giải của một dân tộc gọi nhau là đồng bào -cùng mẹ và cùng bào
thai từ ngày lập quốc. Năm 2005, mời và tổ chức cho thiền sư Thích Nhât Hạnh về
lập trai đàng, giải oan sau thảm hoạ huynh đệ tương tàn 1954-1975, sau đó lại
tổ chức cho côn đồ, du đảng hành hung các môn sinh của thiền sư này tại thiền
đường Bát Nhã, tại sao phong cách lãnh đạo lại mờ ám như vậy ? Gần đây lại chặn
quỹ ngân hàng của nhà dân chủ Nguyễn Thanh Giang, tại sao nhân cách lãnh đạo
lại thấp kém như vậy? Nếu muốn làm lãnh đạo liêm chính, thì hãy tự hứa là sẽ
không còn thảm kịch đưa một ý thức hệ ngoại lai, buộc dân tộc phải chịu cảnh gà
nhà bôi mặt đá nhau, mà thật sự được bảo vệ bằng luân lý cội của tổ anh em như
thể tay chân. Hãy chuyển kiếp đảng bằng một vũ trụ quan mới! Những lực lượng
lãnh đạo mới đứng trước tiền đồ nguy khốn của đất nước, hãy mau tìm ra một quốc
sách để định hướng lối đi trước mắt của Việt tộc. Nếu không bảo vệ được toàn
vẹn lãnh thổ đất nước thì chỉ là một loại lãnh đạo vô tri. Nếu không bảo vệ
được hệ thống giáo dục và y tế để đưa hai ưu tiên này theo hướng thiện, chỉ là
một loại lãnh đạo vô tuệ. Nếu không tức khắc tạo được một, hai thế hệ chủ động
và sáng tạo trong công nghiệp hiện đại, để đưa dân tộc vào qũy đạo đúng của
toàn cầu hoá, chỉ là một loại lãnh đạo vô minh.
*
Đề nghị 3 : Phân ranh giữa chính phủ và
quyền lực qua tổ chức pháp lý của xã hội nhân sự, được hỗ trợ bởi một liên minh
giữa các đạo lý khác nhau (quốc gia, cộng đồng, tập thể, thống tộc, gia đình,
cá nhân), từ đó chọn ra được một mô hình dân chủ khai thác từ kinh nghiệm của
Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan, Singapour đã làm được, không nhất thiết phải theo
Âu Mỹ, nhưng hằng số dân chủ-dân quyền không thay đổi: chính phủ và chính quyền
luôn được quản lý, kiểm soát, thanh tra bởi tam quyền phân lập. Ở đây, phân
tích về pháp lý phải làm rõ, một chuyện chưa bao giờ rõ tại Việt Nam là tính
tương đối thuộc về địa lý và lịch sử của một quốc gia không phải là thước đo
phổ quát và khách quan, tính tương đối này phải dựa trên tính trung tâm của
pháp lý mà nền gốc của nó là: nhân phẩm tạo ra lương tâm, lương tâm tạo ra ý
thức, và ý thức tạo ra công minh, công minh tạo ra luật pháp. Vì vậy, có những
khúc mắc về luân lý, có những bức xúc về đạo lý, thì luật pháp xử lý những khúc
mắc, những khó khăn này bằng công minh, dựa trên công lý và công bằng của luật.
Luân lý có thể chống ly hôn, đạo lý có thể ngăn ly thân, thì luật pháp cho phép
ly dị, vì sống chung mà biến gia đình thành địa ngục, thì luật pháp được quyền
làm trọng tài để bảo vệ tự do cá nhân của mỗi bên. Thí dụ này không khác gì
những cá nhân trên đất nước Việt Nam hiện nay không đồng ý với ĐCSVN, những cá
nhân đó phải được bảo vệ từ hiến pháp tới luật pháp, từ an toàn tính mạng tới
an ninh của gia đình họ, thân thuộc họ. Như vậy, yêu cầu hiện nay là trước mắt
không những gạt bỏ điều 4 của hiến pháp là ĐCSVN độc quyền lãnh đạo dân tộc, mà
phải thêm vô một điều mới nữa là: bất cứ những cá nhân, những tập thể, những
thành phần nào không đồng ý với ĐCSVN đều được sống và được bảo vệ từ an toàn
tính mạng tới an ninh của gia đình trên đất nước Việt Nam; vì đây là định
nghĩa chính thống của dân chủ, là gốc, rễ, cội, nguồn của pháp lý của xã hội
nhân sự.
Chuyển kiếp bằng tạo
Nước
Việt Nam hiện nay đã bị xếp hạng vào các nước du lịch mà khách tới một lần thì
không muốn trở lại, vì giao thông dở, vì dịch vụ kém, vì nhân viên du lịch yếu
tay nghề, nhất là vì lãnh đạo quyết định các chính sách du lịch chỉ thấy tư lợi
trước mắt làm khách du lịch không thấy rõ phong cách, phẩm cách, nhân cách của
Việt tộc trong du lịch. Hãy tự chuyển hoá mình bằng cách tạo cho mình một tư
duy mới: tư duy của những kẻ làm chủ như Nhật bản, Hàn Quốc, Trung Quốc và nhất
quyết rời kiếp làm công, làm tôi, làm tớ, làm mọi, càng sớm càng hay. Việc đầu
tiên là loại ra khỏi bộ máy lãnh đạo các cá nhân vì tự lợi đã dễ dàng ký giấy,
đóng mộc mở cửa cho các tập đoàn ngoại quốc vô đạo lý đầu tư và sau đó là nô
bộc hoá dân tộc ta. Đây là chuyện khả năng và tài năng trong bổ nhiệm mà thực
chất của học hàm, học vị phải qua học lực, tức là chỉ chọn người có khả năng,
loại ra những kẻ lãnh đạo bằng đường tắt: quen biết, hối lộ, mua chức, bán
quyền…Việc thứ hai là bằng đường lối thượng nguồn lập ra và tạo nên phong cách
tự chủ trong khoa học kỹ thuật để thực sự làm chủ, tự sáng tạo trong kỹ nghệ,
công nghiệp, truyền thông… qua học hỏi, thể nghiệm, nghiên cứu. Dân tộc Việt
Nam cũng biết “thức khuya dậy sớm”, “một nắng hai sương” như Nhật Bản, Hàn
Quốc, Đài Loan, Singapour, Trung Quốc, chỉ lo là những kẻ lãnh đạo không thấy,
không hiểu, không tin dân tộc này mà thôi! Đừng biến những nơi giàu đẹp của đất
nước thành những nơi ăn chơi cho người ngoại quốc, nhất là bọn người trong đầu
chỉ có câu:“có tiền mua tiên cũng được”. Đừng biến đảo Phú Quốc thanh bình
thành một nơi ăn chơi mới, hãy biến nó thành một trung tâm nghiên cứu, khám phá
và ứng dụng của khoa học kỹ thuật, của kỹ nghệ, công nghiệp, truyền thông… như
Mỹ đã có Siliconvalley, như Pháp đã có Sophia-Antipolis, như tất cả các nước
láng giềng: Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan, Singapour, Trung Quốc.. đã có những
vùng sáng tạo, những khu vực thông minh, những lãnh thổ của sáng tác, tạo điều kiện
cho chuyện làm chủ, quyết không làm tôi tớ, nhất định không làm tôi mọi. Đừng
biến Côn Đảo, ngục tù của thực dân thế kỷ qua thành một nơi du lịch bừa bãi,
hãy biến nó thành một trung tâm chất xám của Việt tộc bằng cách lập nên những
đại học xuất sắc, những trung tập nghiên cứu chủ đạo trong sáng tạo, từ nghệ
thuật tới nhân văn, để làm sáng, làm rõ, làm cho ra hồn: nhân cách giáo lý việt
tộc. Cách đây nửa thế kỷ, Hàn Quốc và Việt Nam song đôi về mức sống, bây giờ
tại Hàn Quốc có khoảng 20000 người Việt sống trái phép, không có thẻ cư trú,
chấp nhận sống chui rúc trong số phận tôi mọi. Có vài lãnh đạo đã biết công
nhận là hiện nay trên nhiều phương diện là Việt Nam còn thấp hơn Campuchia và
Lào. Tại sao số kiếp dân ta tụt hậu đến như vậy? Nếu lãnh đạo sáng suốt, “nhìn
xa trông rộng”, thì những năm tới những thành phần xuất sắc của dân tộc phải có
mặt trong các mạng lưới đầu tư, từ cổ phần kinh tế tới khoa học hiện đại, từ
công nghệ tới thương mại, từ nghệ thuật tới nhân văn, trong bối cảnh toàn cầu
hoá vừa gay gắt, vừa thuận lợi cho dân tộc ta; để ta không còn chịu cảnh “ít
hơi, ngắn tiếng” như hiện nay trước bọn trộm cắp cướp giật Bắc Kinh.Ý thức làm
chủ qua sáng tạo là ý thức làm chủ vận mệnh của chính mình, sống với láng
giềng, với nhân loại không cúi đầu, không mặc cảm, đây là sứ mệnh hàng đầu của
những người lãnh đạo còn liêm sỉ của ĐCSVN.
*
Đề nghị 4: Pháp quyền, dân chủ, nhân quyền là một
tổng thể, không cắt rời được, một thống hợp hoàn chỉnh để thực hiện tam quyền
phân lập có thực chất, nó vừa dựa trên văn hoá, văn minh, văn hiến của một dân
tộc, vừa dựa trên sức biểu hiện thông minh của dân tộc qua các cá nhân lãnh đạo
nắm chính quyền, và tất cả dựa trên vốn liếng đấu tranh vì độc lập, vì nhân
phẩm của dân tộc này. Đấu tranh vì độc lập đã trở thành bản sắc của Việt tộc,
đây là hằng số, không biết, không nắm hằng số này thì đừng lãnh đạo. Vì trong
chủ quan của các lãnh đạo, luôn có một cái bẫy, như Jean-Pierre Vernant đã phân
tích từ khi chính quyền nằm trong tay các nhà lãnh đạo: «Cái bẩy được giăng ra
tới độ mà các lãnh đạo muốn sử dụng chính quyền cách nào cũng được, cho
tới ngày tận thế đến đột xuất với mình mà không biết, vì trên thượng nguồn cái
bẫy này rất vô hình». Phân tích này đúng từ thượng cổ chính trị của nhân loại,
càng đúng hơn với bối cảnh toàn cầu hoá hiện nay mà trong đó có ẩn chứa một cái
bẫy khác là: trình độ hiểu biết và mức độ thông suốt các kiến thức chân lý
thuộc về khoa học xã hội và nhân văn. Không có kiến thức dựa trên chân lý các
khoa học này trong bối cảnh hiện nay thì không gỡ được các loại bẫy này, nếu
không biết chuyển hoá kiếp lãnh đạo của mình thì chỉ đưa dân tộc việt từ nơi
«khốn nạn» qua chốn «khốn kiếp» mà thôi.
Chuyển kiếp bằng 'đa'
Nhiều
hàng chục ngàn kiến nghị của hiền tài, hiền sư, hiền sĩ mỗi năm yêu cầu nhanh
chóng và triệt để cải tổ bộ máy chính quyền để cải cách đất nước tốt, đều không
được lắng nghe, không được đưa ra bàn cãi, đây là thái độ vừa là vô tri; vừa là
bất chính, vì không có tư cách lãnh đạo trong sáng, vì không có nhân cách chính
quyền trong sạch. Tệ hơn là từ 40 năm thống nhất đất nước không có một hội
nghị, hội thảo nào mà các nhà lãnh đạo trực diện với trí thức, với chuyên gia
để cùng nhau tìm cách đưa đất nước đi lên. Trong khi đó các quốc gia thực sự
dân chủ thì mỗi ngày các lảnh đạo phải làm nhiệm vụ giáo khoa chính trị để giải
thích trước công chúng qua truyền hình, phát thanh, báo chí về đường lối và
phương pháp lãnh đạo của mình. Hàng tuần đối thoại với trí thức, với chuyên gia
để thực sự gặp được kiến thức mới, được tư vấn hay, được chuyên môn giỏi. Hãy
cùng nhau đi tìm một sinh lộ cho Việt tộc bằng cách thành lập một chế độ mà
chính quyền theo số đông, chính phủ theo số nhiều, trong đó đa số không phải
chỉ là vấn đề định lượng, mà số đông và số nhiều là một hệ vấn đề định chất,
quyết định năng lực chính quyền và kỹ năng của chính phủ. Khi mà số đông và số
nhiều được hiểu qua «an cư lạc nghiệp», «sung túc, ấm no», thì hạnh phúc đã có
mặt trong cuộc sống. Người hiểu quy luật số đông và số nhiều một cách cặn kẽ
không ai khác hơn là Đặng Tiểu Bình, đã dùng cải cách kinh tế từ 1979, dẫn tới
hiện đại hoá Trung Quốc, đưa đất nước này từ nghèo nàn lạc hậu qua sung túc của
số đông và số nhiều, với tốc độ nhanh nhất chưa hề có trong lịch sử của nhân
loại. Chỉ qua một chuyến «Nhật du», rồi một chuyến «Mỹ du», mà nhân sinh quan,
thế giới quan, vũ trụ quan của một cá nhân lãnh đạo đã thay đổi toàn bộ, từ đó
thay đổi cả số kiếp của một dân tộc hàng tỷ người. Giờ đây chế độ chính quyền
theo số đông, chính phủ theo số nhiều đã thành mô hình, rồi thành phương hướng,
trở nên một hệ vấn đề nghiên cứu sôi nổi trong giới học thuật hiện nay. Riêng
tôi, hệ vấn đề minh quân, minh chúa, minh chủ không hề bị lỗi thời, vì
minh quân, minh chúa, minh chủ không theo nghĩa hủ bại của một chế độ
phong kiến độc quyền; mà chuyện chính ở đây là chủ từ: minh, vừa là tính từ,
vừa là trạng từ trong câu chuyện dân tộc này của chúng ta. Vì chính cái thông
minh cá nhân làm gốc cho cái sáng suốt trong chính quyền, làm cội cho cái tỉnh
táo trong chính phủ, làm rễ cho cái «nhìn xa, trong rộng» của mọi cá nhân lảnh
đạo, vì tất cả chuyện «vật đổi sao dời» đều từ cá nhân mà ra. Vì cá nhân vừa là
giá trị sắc bén của tập thể, vừa là mũi nhọn sáng tạo của dân tộc; vì cá nhân
vừa thể hiện bổn phận qua chế tác, vừa thực hiện trách nhiệm qua cải cách, đưa
tập thể theo hướng thăng hoa, đưa cộng đồng theo hướng thiện mỹ, để số đông và
số nhiều được sống trong cái hay, đẹp, tốt, lành giữa hiện tại, trong hiện
thực. Ở đây phải nói thật, mặc dầu «sự thật mất lòng», còn có thể dẫn tác giả
bài này tới chuyện bị đe doạ, bị khủng bố, bị ám hại, nhưng sự thật-chân lý-lẽ
phải là một tổng thể thuần nhất: hiện nay Việt tộc không hề thiếu hiền tài,
hiền sĩ, hiền sư mà chỉ có ĐCSVN không có minh quân, minh chúa, minh chủ. Một
trong những nhà triết học hàng đầu của thế giới là triết gia François Jullien,
Giám đốc viện tư tưởng đương đại của Pháp, cùng đi liên tục công vụ đại học với
tôi trong nhiều năm liền tại Việt Nam, trên cả ba miền đất nước, đã thổ lộ, đã
tâm sự khi nhìn thấy cảnh khốn cùng của dân chúng trên đoạn đường xe hoả từ Hà
Nội ra Sapa: « Sau bao nhiêu năm dài mà Việt Nam không có một thay đổi
theo hướng phát triển đúng, trong khi đó thì Trung Quốc “thay hồn đổi xác” hằng
năm, rời kiếp nghèo nàn lạc hậu, giờ lại vào được khu vực tiên tiến, văn minh,
không thua kém Nhật Bản, Hàn quốc trên rất nhiều lãnh vực; cùng trong khu “tam
giáo đồng nguyên”, nhưng lạ là Việt Nam vẫn lạc hậu. Nếu các lãnh đạo Việt Nam
chưa hiến tặng cho dân tộc Việt Nam: nhân quyền, thì ít ra họ cũng phải hiến
tặng dân tộc này: khả năng lãnh đạo của họ, cái xuất sắc nhất của họ, để đưa
dân tộc Việt Nam ra khỏi lạc hậu, không bị bỏ rơi quá xa sau Trung Quốc”. Ngân
Hàng Thế Giới (WB), thẩm định với GDP bình quân đầu người năm 2013 của Việt Nam
dưới 2000 USD/người, thì ta không nên hãnh diện, vì là mức thấp của thu nhập
trung bình. Về nợ công thì chủ tịch nước đưa ra một con số, thủ tướng đưa ra
một con số khác, với hai nhận định đối nghịch nhau, một chuyện không hề có
trong một chính quyền có đường lối. Thông báo quốc tế thì rất rõ là Việt Nam
phải dành khoảng 25% tiền thu về cho ngân sách để trả nợ trong năm 2015, với
75% phải nuôi bộ máy nặng nề của nhà nước qua lương bổng, không còn đủ 5% để
đầu tư vào các kế hoạch phát triển. Một cổ mà đã hai tròng: phải vay mới để trả
nợ cũ, trong một nền kinh tế không có phương hướng chính, không có lý luận về
hiệu quả, và rơi nặng vào gia công, tức là rơi vào kiếp làm tôi, làm tớ, làm
công, làm mọi cho ngoại quốc. Nếu lãnh
đạo mà đưa dân tộc vào kiếp này thì đừng lãnh đạo. Tổ chức đại hội đảng để đưa dân
tộc ra khỏi kiếp tôi, tớ, công, mọi thì nên tổ chức, chớ tổ chức đại hội đảng
để tranh giành quyền bính, củng cố tư lợi thì đừng tổ chức đại hội đảng, nhục
lắm! Mất nhân cách lãnh đạo lắm!
*
Đề nghị 5: Sự chủ động sáng tạo của nguyên tắc bình
đẳng để chống lại cái lạm quyền, tức là phạm luật, vì lạm quyền của chính quyền
là một trong những nguyên nhân chính trong quá trình sụp đổ của hệ thống cộng
sản ở cuối thế kỷ qua. Nguyên tắc bình đẳng không có sẵn trong văn hoá, trong
xã hội, chuyện bất bình đẳng giữa nam nữ, chuyện bất bình đẳng giữa giầu nghèo
vẫn còn trước mắt chúng ta. Nhưng nhân phẩm của nguyên tắc bình đẳng là động cơ
sáng tạo, thúc đẩy chúng ta dùng đạo lý, dùng luật pháp, dùng kiến thức, dùng
khoa học, để giải quyết bất bình đẳng, thay thế bằng cái hay, đẹp, tốt, lành
của bình đẳng. Cho nên có văn hoá, chưa chắc có văn minh, vì muốn có văn minh
thì phải có một hệ thống pháp lý chống bất bình đẳng. Giữa văn hoá và văn minh,
Việt tộc còn có thuật ngữ văn hiến, chúng ta nên cho nó một nội dung chính
đáng, vì với số lượng bất bình đẳng ngập trời hiện nay, số lượng bất công tràn
đất hiện tại, thì Việt tộc có còn giữ được bốn ngàn năn văn hiến của mình
không? Luật là hệ thống của quy tắc, vừa để bảo vệ quyền lợi của mỗi cá nhân,
vừa để đảm bảo đa nguyên trong khác biệt về quyền lợi giữa các cá nhân, bè
nhóm, đảng phái…trong đó mỗi cá nhân có tự do thực hiện quyền lợi của mình và
tổng thể của các quyền lợi của một dân tộc chính là hạnh phúc của dân tộc đó
nếu được một chính phủ đủ trình độ thực hiện, một chính quyền đủ năng lực hoàn
thành sứ mạng này. Như vậy, pháp lý sinh ra luật pháp không bằng giáo điều cứng
ngắc, mà bằng một hệ thống nhân bản mà lý luận sinh ra lập luận, lập luận dẫn
tới giải pháp, giải pháp chế tác ra kỷ thuật quản lý, để quyết định kỹ năng của
các lãnh đạo trong chính quyền. Bổn phận của pháp lý không phải để quản lý các
dữ kiện, mà để bảo đảm quyền làm người của chủ thể, được định nghĩa từ cá nhân,
giờ đây đã biết sáng tạo ra quyền lợi của chính mình bằng tự do cá biệt của mình
mà cùng lúc cũng biết trách nhiệm, bổn phận của mình đối với xã hội,.
Chuyển kiếp bằng ‘minh’
Các
chuyên gia quốc tế về y khoa và sức khoẻ cộng đồng đã có điền dã, điều tra trên
tình hình sức khoẻ xã hội Việt Nam những năm qua, đều nhận định cùng một hướng
là ĐCSVN rất mơ hồ về hệ vấn đề sức khoẻ của dân tộc Việt Nam; không có chính
sách rõ ràng về các tệ nạn xã hội (ma tuý, rượu bạc, mãi dâm…), thậm chí còn có
các lãnh đạo dính vào các chuyện hối lộ, tham nhũng qua các tệ nạn này. Chưa kể
tới câu chuyện môi trường, ĐCSVN không hề có một chính sách nghiêm minh về lâm
trường và ngư trường, nhiều thông báo quốc tế báo động trầm trọng về ngư trường
với cách đánh cá, giết hại bừa bãi như hiện nay, thì sau 2050 Việt Nam cũng sẽ
không còn cá cơm để làm nước mắm, hậu quả là sẽ mất quốc hồn, quốc tuý trong ẩm
thực dân tộc, tại sao dân chúng hiện nay không được biết đến các báo cáo quốc
tế này ?
Có
những giai đoạn minh bạch để đánh giá một dân tộc có văn minh hay không, qua
các thể hiện, dựa trên các chỉ báo xã hội. Một dân tộc được hưởng văn minh là
dân tộc có được một chính quyền, ngoài chuyện lo về ấm no, hạnh phúc, chính
quyền đó đặc biệt chăm sóc những người già nua, những kẻ tàn tật, không quên
cương quyết bảo vệ phụ nữ và trẻ em. Qua mắt các quan sát viên quốc tế trước
thực trạng của Việt Nam hiện nay, thì chính quyền không làm được ba việc này;
đây chính là định nghĩa của cụm từ nhân sinh. Trong chuyến công vụ đại học để
nghiên cứu về tâm lý xã hội Việt Nam với tôi, nhà tâm lý học Marie-Rose Moro,
giám đốc viện tâm lý thiếu niên và thiếu nhi của đại học Sorbonne, Paris tâm sự
: «Các thiếu niên và thiếu nhi của đất nước này nếu không được chăm lo kỹ lưỡng
về giáo dục và sức khoẻ, lại còn bị rơi vào thảm trạng nghèo đói đe doạ, thì
đất nước này khó thoát khỏi lạc hậu, tương lai chưa có đã bị đe doạ». Trước đó,
năm 2008, một nhà tâm lý học khác :Alain Blanchet, giám đốc viện nghiên
cứu khoa học tri thức của đại học Paris8-St Denis, cùng tôi tham gia trong các
cuộc điền dả trên ba miền đất nước về điều kiện xã hội và nghề nghiệp của phụ
nử Việt Nam đã phân tích rất sâu là : «Tại sao lảnh đạo quốc gia này lại
để phụ nử Việt Nam một lực lượng thông minh sắc sảo của dân tộc này phải làm
những việc vô cùng cực nhọc, nhục nhằn về thể lực, khốn đốn về điều kiện lao động.
Tại sao giới lảnh đạo và đàn ông của xứ này lại để phụ nử của mình trong thảm
cảnh như vậy …cách mạng ở đâu ? ». Không những không có cách
mạng mà ngược lại là phản cách mạng trong nhân tính và nhân đạo.
Muốn
làm được việc nhân sinh rồi thì phải quyết tâm đi tới để giải quyết giai đoạn
hai là : dân chủ, nhân quyền và pháp quyền, dựa trên tam quyền phân lập,
đây chính là định nghĩa của cụm từ nhân lý. Vì đây là bản đại hoà tấu của một
nhân loại tốt lành trong bối cảnh toàn cầu hoá, mà ĐCSVN không đi ra ngoài được,
nếu muốn tiếp tục tồn tại trên chính trường việt nam, vì Việt tộc phải được
quyền nghe, để tận hưởng bản đại hoà tấu nhân phẩm này. Muốn bảo đảm dài lâu
được việc nhân lý, thì phải luôn dựa vào lực lượng trí thức; trí thức là tri
thức của một quốc gia, vào lực lượng thanh niên là nguyên khí của một dân tộc,
từ đó tìm ra một lực lượng lảnh đạo tỉnh táo về đạo lý, sáng suốt về chuyên
môn, vì đạo lý là nguồn cội của chính sách, và chuyên môn là gốc rể của mọi
đường lối. Muốn lập đảng nào cũng được, muốn giữ đảng nào cũng được, nhưng
những người lảnh đạo của mỗi đảng phải là những chủ thể đúng nghĩa nhất, vì chủ
thể dùng kiến thức để sáng tạo ra phương án, dùng phương án để sáng tạo ra
chiến lược, dùng chiến lược để sáng tạo ra cái hay, đẹp, tốt, lành cho dân tộc,
chớ không phải cho riêng đảng mình, cho bè nhóm mình, hay cho cá nhân mình.
Hãy
dùng tiêu chuẩn chủ thể này để loại ra khỏi lực lượng lãnh đạo hiện nay những
kẻ phản chủ thể, nhất là những con ký sinh trùng bòn rút sinh khí của dân tộc
qua tham nhũng, những con đỉa đói hằng ngày chấm mút tài lực của quốc gia qua
hối lộ. Ở đây vai trò của cá nhân vô cùng quan trọng, vì trong chính trị thì
mọi việc luôn bắt đầu bằng một cá nhân, vì một cá nhân có thể làm thay đổi số
kiếp của một dân tộc, làm chuyển hoá được thực trạng của một quốc gia.
* Đề nghị 6: Quản lý quyền lực qua pháp luật và pháp quyền, trong đó định chế văn minh là
định chế thật sự dân chủ, có bầu cử hoàn toàn từ đa nguyên-tạo-ra-đa-đảng, do
dân kiểm soát vì dân được chọn lựa từ pháp luật tới định chế, với nội lực công
minh của tư pháp. Nhân loại đã từ từ rời bỏ quan niệm chính quyền-là-chính-phủ,
quá thô sơ dựa trên hai hình thái cũ kỷ là quản lý thiên nhiên và quản lý chiến
tranh, đã được định hình quyền lực theo mô hình của Locke (Traité du
gouvernement civil, 1690); mà hiện nay nhân loại đã dần dà đi tới quan
niệm : Thực-hiện-chính-quyền-qua-năng-lực-chính-phủ. Chính-phủ
(gouvernement) như vậy đã được «thay hình đổi xác» bằng kỷ năng mới:
năng-lực-chính-phủ (gouvernementalité), một quan niệm mà Michel Foucault đòi
hỏi là định nghĩa đầu tiên của các kẻ muốn lảnh đạo một chính quyền. Tình hình
lảnh đạo chính trị ngày càng phức tập trong bối cảnh toàn cầu hoá, vì nó đã cho
xuất hiện hai loại chính phủ, chính phủ nổi của mỗi quốc gia và chính phủ chìm
từ các tập đoàn kinh tài quốc tế, ngày đêm thao túng các chính phủ nổi bằng sức
ép của lợi nhuận, sẵn sàng tổ chức mạng lưới hối lộ tinh vi trên bình diện toàn
cầu. Trung Quốc đã bước vào giai đoạn này, để tha hoá các chính phủ nổi trên
nhiều lục địa qua hệ chìm của các tập đoàn doanh nhân gốc Trung Quốc; và Việt
Nam sẽ là nạn nhân trực tiếp, lảnh trọn vẹn mọi hậu quả xấu nhất, nếu các lãnh
đạo Việt Nam không có nội công của một pháp luật mới, không có bản lãnh của một
pháp quyền mới.
Chuyện
minh quân, minh chúa, minh chủ luôn là hằng số thượng nguồn cho mọi việc hay,
đẹp, tốt, lành của dân tộc. Minh quân không theo lối định nghĩa của một định
chế quân chủ hẹp hòi, minh chúa không theo lối định nghĩa của một bè phái đóng
kín, minh chủ không theo lối định nghĩa của một tướng lĩnh độc tôn. Hãy bắt đầu
bằng chữ minh và chấm dứt cũng bằng chữ minh, minh là lãnh đạo trong tỉnh táo
về đạo lý của phương hướng và trong sáng suốt về chuyên môn của chính sách. Như
vậy, sau chữ minh, thì các từ : Vương, Chúa, Chủ chỉ là phụ so với điều
kiện tiên quyết là minh. Hãy cùng nhau kết luận : Việt Nam hiện nay chỉ
thiếu minh quân, minh chúa, minh chủ, không hề thiếu hiền tài, hiền sư, hiền
sỉ, vì trí thức của Việt tộc có, nhưng không hề được các kẻ lãnh đạo vô minh,
vô tri, vô giác tận dụng. Vì sau lưng
mọi chính sách kinh tế, mọi đường lối chính trị, luôn có một thực chất
là : Trình độ của chính sách sẻ quyết định mức độ của đường lối, vì trình
độ là kiến thức, là tri thức, nền của ý thức, gốc của cái khôn, muốn làm người
khôn phải hàng ngày mài nhọn tri thức, vì "Người khôn chưa đắn đã đo/ Chưa ra
tới biển đã dò nông sâu".
* * *
Việt
tộc biết tôn thờ các minh quân (Lý Thái Tổ, Trần Nhân Tông…), biết tôn vinh các
minh vương (Trần Hưng Đạo, Quang Trung …), biết quý trọng các minh sư
(Nguyễn Trãi, Nguyễn Bỉnh Khiêm…), còn biết yêu kính các minh mẫu đã nhận đầy
đủ trách nhiệm, bổn phận với non song đất nước (Nguyên Phi Ỷ Lan, Huyền Trân
công chúa…). Những ai có ý định làm lảnh đạo trong thời gian tới hãy tâm niệm
chữ minh, tâm nguyện chữ nhân, chữ dân, tâm thức chữ học, chữ tạo, để tâm đắc
hơn với chữ đa.
L.H.K (Đại
học Lille, Pháp)
/From : Mai Nguyen Khac <maiminhtriet@gmail.com>/
---------------------
(*) - Nhân trí vị nhân sinh, nghiên cứu về văn hoá, giảng
dạy về nhân học, trong học thuật động cơ học hỏi của tôi luôn dựa trên tự do cá
nhân tôi; tôi yêu nhân tính, quý nhân sinh, trọng nhân quyền, không bị đảng
phái nào thao túng, không bị bè nhóm nào khống chế, không bị một ý thức hệ nào
điều khiển; tri thức luận là động cơ khởi đầu cho tôi suy nghĩ; thương nước,
yêu nòi là sức nội kết giữa tư duy và diễn luận khi tôi viết bài này ( Lê Hữu
Khoá, giáo sư nhân học tại đại học Charles de Gaulle, Giám đốc ban cao học châu
Á, Chủ tịch nhóm nghiên cứu nhập cư đông Nam Á,
Giám sát viên chương trình chống kỳ thị của UNESCO-Liên Hiệp Quốc).
(Tổ tiên, liệt sĩ, phụ lảo, hiền tài, thanh
niên, sơ nhi …cùng một dòng sinh mệnh với việt tộc).
-------------
Tôi thấy, có lẽ, TBT Nguyễn Phú Trọng không hiểu nổi bài này nói gì. Vì những quan điểm đổi mới, những dịch chuyển cua thế giới đương đại lạ hoắc với ông ta.
Trả lờiXóaÔng Trọng hiện chỉ biết thuộc lòng những câu, từ về Chủ nghĩa, về tính đảng, về CNXH từ những năm 60- 70 của thế kỷ trước.
Qua phát biểu , cho thấy nhận tức của Tổng Trọng đã quá khô cứng, công thức, rập khuôn khó ai thay đổi được tư duy ông ta: Bảo thủ, giáo điều, công thức , cực đoan, khẩu hiệu...Buồn thay cho vận nước không gặp minh quân, lãnh đạo sáng suốt, không có người tài-đức lãnh đạo!
Với Tổng Trọng, nói thế, chứ nói nữa chỉ như 'nước đổ lá khoai', không đọng được gì đâu? Bê tông hóa tư duy rồi; sắt cong hay sắt rỉ đã nằm trong khối bê tông, không thay đổi được gì đâu!
Tất nhiên là tôi không hiểu và không cần đọc luôn vì sở trường của tôi là chủ nghĩa Mác - Lê nin. Những ý kiến phản biện đối với tôi đều là suy thoái, tôi đang tích cực tìm người kế nhiệm có tư tưởng kiên định con đường CNXH đấy, làm gì nhau?
XóaNhững loại sắt cong , rỉ sét ......Chỉ để bán đồng nát , và cuối cùng cho vào lò nấu chảy để ra sản phẩm khác . Đừng tìm cách tận dụng mà sập nhà .
Xóanói thẳng còn chẳng thèm nghe, chứ bóng gió như Nặc danh08:17 Ngày 12 tháng 06 năm 2015 thì con lợn lông trắng nó để ngoài tai.
Xóaphải nói như Gorbachev:
"Tôi đã bỏ một nửa cuộc đời cho lý tưởng Cộng Sản.
Ngày hôm nay tôi phải đau buồn mà nói rằng: Đảng Cộng Sản chỉ biết tuyên truyền và dối trá."
Vì thế, tổng thống Boris Yeltsin nói :
"CS không thể nào sửa chửa, mà cần phải đào thải nó."
Không cần tổng Trọng hiểu chỉ cần Dân hiểu - Nếu Dân hiểu thì lật thuyền mấy hồi .
Trả lờiXóaDân hiểu ư? Với thể chế độc tài , độc đoán chuyên quyền, bảo thủ đến cùng này, dân hiểu, dân biết thì làm được gì? Mới ngo ngoe nói ra khác ý một chút đã bị quy vào điều 258, điều 88, hốt liền, nhốt ngay, tù là cái chắc, làm sao nổi với đảng, chính quyền toàn trị? Bó tay!
XóaĐúng. Lúc nào cũng do nhân dân thôi. Không sớm thì muộn.
XóaĐừng mong Satan chuyển thành God!
Giải pháp cho vấn đề bác nêu ra ở trên là lấy
Xóađa số áp đảo thiểu số như "mãnh hổ nan địch
quần hồ",thưa bác.
Nếu nhân dân đồng loạt biểu tình thì sẽ được
kết qủa tùy theo số người,càng đông đảo thì
càng thành công nhiều hơn.
Bài viết hay, phân tích, lý giải sâu sắc, thẳng thắn. Tai hại của sức ì bảo thủ, khô cứng, giáo điều cả lý luận và thực tiễn đã kéo lùi đất nước lạc hậu so với thời đại cả trăm năm. Suy cho cùng, đó là tội ác với đất nước, nhân dân! Không vinh quang, vẻ vang gì đâu! Tội nặng lắm đấy!
Trả lờiXóamot bai minh triet day nhan cach that xung tam giao su nouc phap
Trả lờiXóaĐại hội III, Đỉnh cao muôn trượng
Trả lờiXóaĐại hội XII, Trí tuệ đỉnh cao
Trong Kinh Dịch là quẻ phong đỉnh
Vượt đỉnh cao gió sẽ tỏa muôn phương
Lên đỉnh cao ánh hào quang rực rỡ
Sau đỉnh cao là vực thẳm hiểm nguy
Là những con đường nhiều ngã rẽ
Là chính thống và xét lại đau thương
Lên đỉnh cao trí tuệ quê hương
Mới biết chưa vượt khỏi lũy tre làng
Ngoài kia thế giới văn minh đang chuyển động
Chọn hướng nào cho Tổ Quốc quê hương
Để xứ này đau thương không lặp lại
Độc lập, Tự do, Dân chủ vững bước lên đường.
bài viêt hay nhưng quá cao siêu cùng với nhiều đề nghị ...lãnh đạo CS không thể hiểu (vì đánh vần mệt quá)
Trả lờiXóacòn dân đen thì sẽ không kiên nhẫn đọc hết bài đâu ...nên sẽ đi vô chỗ "không" ...
Tôi là lãnh đạo, mấy chục năm qua vẫn viết lên đầu trang tự Kiểm điểm đảng viên hàng năm: Tuyệt đối trung thành với CN Mác-Lê nin, vững tin vào đường lối đối mới, trung thành với sự lãnh đạo của đảng...
XóaCho nên tôi dám không đọc kỹ bài này, biết là đúng quá, hay quá, đề xuất chuẩn, có lý luận và thực tế...Nhưng nếu đọc kỹ sợ bị suy thoái tư tưởng, mà làm theo vậy tôi cũng đâu còn "ý thức tham nhũng" nữa. Dù sao cũng phải công nhận các GS ở Hội đồng LL Trung ương không ai viết được bài như thế này. Cảm ơn tác giả!
TIN NÓNG:
Trả lờiXóaĐây là KẾT QUẢ tương lai của 3X và lũ bầy đàn chóp bu CS làm nghèo đất nước.
"Quả báo nhãn tiền" là đây
CHU VĨNH KHANG đã bị án TÙ CHUNG THÂN
Ông CHU VĨNH KHANG, cựu LÃNH ĐẠO AN NINH,từng là một trong những người QUYỀN LỰC NHẤT Trung Quốc
Những trò "đả hổ diệt ruồi" ở TQ (sao không DIỆT HỔ, TRỪ RUỒI mà chỉ đả hổ thôi?" chỉ là trò thanh trừng kẻ không cùng vây cánh, chứ cái đảng csTQ toàn trị thì cụ nội Mao trạch đông có sống lại cũng không thể chống nổi tham nhũng.
XóaTHAM NHŨNG LÀ BẢN CHẤT, LÀ THUỘC TÍNH BẤT BIẾN, LÀ MỤC ĐÍCH CỦA MỌI CHẾ ĐỘ ĐỘC TÀI TOÀN TRỊ, ĐẶC BIỆT LÀ CHẾ ĐỘ ĐỘC ĐẢNG TOÀN TRỊ CỦA CS.
Bai viet hay nhung nhung ke can doc thi khong bao gio doc
Trả lờiXóaVới tình hình "nhiệm vụ chính trị" hiện nay , nói thế , nói nữa, nói mãi chỉ là nước đổ lá khoai . Các cán bộ đang sống trong cnxh sung sướng thế , cho nên lãnh đạo đảng cs VN vẫn cứ kêu gọi nhân dân "lội dọc sông để lên bờ" !
Trả lờiXóaBài này phân tích theo một lối tư duy triết học, bằng cách phân tích mổ sẻ từng câu từng chữ để tìm ra cái sai, cái trì trệ, cái lạc hậu lỗi thời.... của mọi hiện tượng đang diễn ra trên đất nước ta hiện nay, từ đó dẫn đến các gợi ý ( kiến nghị ) những công việc cụ thể cần phải làm.
Trả lờiXóaDù đúng dù sai, thì đây là một sự mổ sẻ cần thiết mà những người có trách nhiệm với thời cuộc rất cần quan tâm nghiên cứu để vạch ra đường lối thực hiện.
Rất tiếc. Người có quyền lực cao nhất hiện nay, một người đang được coi là ông vua trị vì đất nước, thì lại là một ông vua bù nhìn đang luẩn quẩn lúng tùn hành động theo cái gậy của kẻ khác.
Người ta nói "Trọng lú" là không sai.
Ông Tổng Trọng mang tiếng là một Tiến sĩ NC về Lịch sử ssangr CD rhif đáng lý ra, từ lâu ông đã phải thấy chính cái chủ nghĩa Max mà ông đang đi theo là một thứ chủ nghĩa lỗi thời mà ngay từ đầu, nó đã thất bại trên quê hương nó và ít ra thì 25 năm nay, nó đã thất bại triệt để trên cả một hệ thống các nước XHCN do Liên Xô cầm đầu.
Thế đấy
Ông vua Cộng sản, người có uy quyền cao nhất trong đảng CS của nước ta hiện nay đang như một con rối đã nhão dây chằng thì làm sao hiểu được lối tư duy này để tìm ra đường hướng phải đi.
Thật thảm hại và thật đáng thương.
Gì thì gì,đảng gì thì đảng,THÌ => QUYỀN LỢI CỦA QUỐC GIA phải là hàng đầu,phải là ưu tiên,phải là TRÊN HẾT,cá nhân phải hy sinh cho tổ quốc,chứ tổ quốc không thể hy sinh cho cá nhân // ai đó đã nói : HIẾN PHÁP LÀ VĂN BẢN PHÁP LUẬT CAO NHẤT CHI PHỐI MỌI SINH HOẠT CỦA QUỐC GIA-NHƯNG PHẢI DƯỚI CƯƠNG LĨNH CỦA ĐẢNG ! người đó là một kẻ điên nếu, không nói là một kẻ phản quốc cần phải loại trừ ngay lập tức để tổ quốc tồn sinh !
Trả lờiXóaThuốc đắng rã tật, sự thật thì mất lòng, nhưng mất lòng trước mới có được lòng sau. Bạn Nặc danh05:06 Ngày 12 tháng 06 năm 2015 nói hoàn toàn đúng.
XóaBình luận hay và quá chuẩn.
XóaThực tế đcsVN luôn nghĩ mình làm đúng, phải nắm cổ nhân dân? Đừng mong thứ vô tri biết suy nghĩ.
Trả lờiXóaCố Tổng thống Mỹ Ronald Reagan nói :
Trả lờiXóa"Chấm dứt chiến tranh VN, không đơn thuần là chỉ rút quân về nhà là xong. Vì lẽ cái giá phải trả, cho loại Hòa bình đó, là ngàn năm tăm tối, cho thế hệ sinh ra tại VN về sau."
Chừng nào đảng CsVN..không coi việc chính trị (quốc sự)
Trả lờiXóalà chuyện cai trị một gia đình như họ đã làm từ 1945 đến
ngày nay thì VN.ta mới trở về nguồn,trở về lại truyền thống
dân tộc.Đó chính là tiền đề để "lột xác".
Thật vậy,chính vì coi quốc sự là gia sự mà VN.ta mới ra
nông nổi này.Nói thẳng thừng là một đảng cướp,không hơn
không kém Mafia vì cướp dân quyền và nhân quyền VN.
Đọc và để hiểu biết:
Trả lờiXóaKhông có danh hiệu “danh nhân văn hóa thế giới” do UNESCO tôn vinh, mà chỉ có danh sách những buổi lễ kỷ niệm ngày sinh hoặc ngày mất của các danh nhân do chính các nước thành viên UNESCO đề nghị lên, nội dung thuyết minh công tích được ghi nguyên văn theo nước đề nghị.
UNESCO không cấp cái “danh hiệu” nào cả, họ chỉ làm đầu mối trung gian, chuyển hồ sơ nhân vật đó cho các nước thành viên khác để giao lưu, tìm hiểu và khuyến khích tổ chức kỷ niệm (theo ngày tháng năm sinh hoặc năm mất vào các năm chẵn bội số 50 hoặc 100, nếu là danh nhân thì chỉ tổ chức sau khi họ đã qua đời).
Riêng với nước giới thiệu danh nhân, UNESCO có tài trợ một phần để tổ chức lễ. Bên cạnh đó, cơ quan UNESCO cũng tổ chức kỷ niệm riêng tại trụ sở của họ.
Đó là một trong những hoạt động thường xuyên của UNESCO với mục đích thúc đẩy hiểu biết giữa các dân tộc.
Điều này không giống như việc công nhận Di sản văn hóa thế giới, có bằng chứng nhận của UNESCO, công nhận xong là có ý nghĩa lâu dài và được đầu tư bảo tồn, phát huy.
Tổng thống Ronald Reagan : "Làm thế nào để biết một người cộng sản,đó là người đọc chủ nghĩa Mác - Lênin.Làm thế nào để biết một người chống cộng sản,đó là người hiểu chủ nghĩa Mác - Lênin"
Trả lờiXóaTheo tinh thần đó thì lão Trọng đọc nhưng chẳng hiểu gì về chủ nghĩa Mác - Lênin cả,hay nói cách khác,lão ta chẳng khác gì con vẹt
Theo tôi , trên thực tế nên lược bớt từ “ Chuyển “ . Chỉ cần là “ Hóa kiếp Đảng “ là bao hàm đầy đủ ý nghĩa rồi . Tại sao cần phải Hóa kiếp thì nhân dân VN đều đã biết . Thậm chí cần phải làm ngay . Đảng đã tồn tại 85 năm nay , nếu còn chờ “ Chuyển hóa “ nữa thì e rằng nó sẽ là 85 x 2 ( hoặc n ) năm .
Trả lờiXóanhân dân không thể nào biết,vì ông giáo này ở bên tây nói chuyện bên nam.
Trả lờiXóa
Trả lờiXóaChu choa con cọp già Chu Vĩnh Khang sa cơ cũng hóa hèn !
https://www.youtube.com/watch?v=IFcE2LhGqDI
Con mồi lớn nhất sa mắc lưới
Trước Tòa nhận tội miệng chẳng cười
Mới đó trong ngục tối tóc bạc trắng
Sau tù chung thân Hùm tàn cốt người
Lão thợ săn Tập Cận Bình giờ vui lắm
Cọp giấy Chu Vĩnh Khang bằng vạn ruồi
Mỵ dân chống tham nhũng nhưng thanh toán
Đối thủ chính trị bao tên mất gáy đầu rồi ? ?
Cọp già Giang Tô (1) nay thành tù nhân Vô Tích
https://www.youtube.com/watch?v=-sNJArto-38
Ai bảo kết bè kéo cánh lão Bạc Hy Lai ơi ! ! !
Trận lớn chưa chơi cả hai Lão đều ngã ngựa .. ..
Bao cánh tay phải lẫn tay trái từ đây đứt rồi ! ! !
Giữa hai côn an dìu lên trước vành móng ngựa
Lão Chu một thời hét ra lửa giờ thất thế cõi đời
Mặt bơ phờ mệt thẩn thờ đầu tóc bạc trắng
Một thuở đầy quyền lực tiền bạc giờ hết thời
Bão lốc thanh trừng trên chính trường Trung Quốc
Tập Cận Bình tha hồ mị dân đả hổ diệt ruồi
TỶ LƯƠNG DÂN
(1) Chu Vĩnh Khang, 72 tuổi, quê ở Vô Tích tỉnh Giang
Tô, gia nhập đảng Cộng Sản Trung Quốc năm 1964.
"Chuyển hoá kiếp đảng"?
Trả lờiXóaTrong giới chúng tôi là tạ thế và đầu thai làm thứ khác. Tùy theo nghiệp mình tạo ra mà làm người hay động vật.
100% bọn lãng tụ cs và đồ đảng đều xuất thân từ vô học và nghèo đói! Những kẻ như thế tâm địa thường là gian ác và tham lam một khi có quyền lợi thi đừng mong chúng rời bỏ giống bọn xẫ hội đen vậy đừng mong chúng thay đổi bản chất hãy noi gương Ông Tướng Loan dã làm với tên sát nhân trong mậu thân 68
Trả lờiXóa