Không có vành móng ngựa, triệu tập điều tra viên, cách
ly bị cáo khi xét xử… là những điều đặc biệt ở phiên tòa xử ông Đinh La Thăng.
Phiên sơ thẩm xét xử vụ án liên quan tới hai ông Đinh
La Thăng và Trịnh Xuân Thanh xoay quanh những sai phạm xảy ra ở Tập đoàn Dầu
khí Việt Nam (PVN) và Tổng công ty Xây lắp Dầu khí Việt Nam (PVC) vừa trải qua
10 ngày làm việc với cường độ mỗi ngày gần 10 tiếng. Hiện, HĐXX nghỉ nghị án,
sáng 22.1 sẽ tuyên án.
Phiên tòa xét xử ở thời điểm Bộ luật Tố tụng hình sự
2015 và Bộ luật Hình sự 2015 vừa có hiệu lực (ngày 1.1.2018). Vì vậy, nhiều
hình thức, thủ tục, nội dung tố tụng lần đầu tiên được áp dụng.
Bên cạnh đó, phương pháp thẩm vấn, lịch làm việc và
nhân thân các bị cáo cũng làm nên nhiều điểm đặc biệt cho phiên tòa.
Không có vành móng ngựa
Đây là phiên xét xử đầu tiên TAND Hà Nội áp dụng thông
tư mới của TAND Tối cao về phòng xử án theo Thông tư 01 của TAND Tối cao có
hiệu lực từ ngày 1.1.2018.
Theo tinh thần đó, 10 ngày diễn ra phiên xử vừa qua,
khi trả lời thẩm vấn, các bị cáo đứng trước bục gỗ khai báo, chứ không phải
vành móng ngựa. Trong những lúc đối chất, hai hoặc ba bị cáo cùng đứng trước
bục, có thể nhìn thẳng vào nhau.
Tại phòng xử còn có nhiều bục, ứng với mỗi vị trí khác
nhau. Bục cao nhất là chỗ ngồi HĐXX gồm chủ tọa phiên tòa, thẩm phán và hội
thẩm. Thư ký toà ngồi ở bục thấp hơn, phía trước.
Luật sư ngồi ngang hàng viện kiểm sát. Hai bên khu vực
các bị cáo ngồi là những hàng ghế dành cho người liên quan, nguyên đơn dân sự…
Nhiều luật sư khi bước vào phần xét hỏi, tranh luận đã
cảm ơn HĐXX vì đã áp dụng mô hình phòng xử theo Bộ luật Tố tụng hình sự mới. Họ
được ngồi ngang hàng với cơ quan công tố, được nhận sự công bằng giữa bên buộc
tội với bên gỡ tội.
Điều tra viên đối chất ngay tại tòa
Cáo trạng vụ án nêu quá trình điều tra ông Trịnh Xuân
Thanh (cựu Chủ tịch PVC) khai báo không thành khẩn, quanh co chối tội. Ông còn
bỏ trốn gây khó khăn, cản trở cho quá trình điều tra nên cần xem xét các tình
tiết này "để áp dụng mức hình phạt nghiêm khắc".
Vào phiên làm việc ngày 10.1, cho rằng nhận định ông
Trịnh Xuân Thanh "không thành khẩn khai báo" của cơ quan điều tra ảnh
hưởng đến quyền lợi của thân chủ, luật sư của bị cáo này yêu cầu HĐXX triệu tập
điều tra viên đến tòa.
Vài tiếng sau, trong phiên làm việc buổi chiều, điều
tra viên được triệu tập tới.
Luật sư của ông Thanh đã công khai đề nghị điều tra
viên đưa ra bằng chứng về việc ông Thanh ‘quanh co chối tội’. Khẳng định những
lời khai của ông Thanh không đúng với sự thật của vụ án, điều tra viên giải
thích: "Với chứng cứ và lời khai hai ngày hôm nay của các bị cáo khác đã
thể hiện tương đối rõ ràng hành vi của bị cáo Trịnh Xuân Thanh. Tuy nhiên, hồ
sơ vụ án thể hiện Trịnh Xuân Thanh không xác nhận những nội dung này".
Luật sư Vũ Tiến Vinh cho rằng sự có mặt của điều tra
viên của Cơ quan Cảnh sát điều tra (C46, Bộ Công an) tại phiên tòa xử ông Đinh
La Thăng là căn cứ Điều 296 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015. Đây là một trong
những điểm mới của Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 có hiệu lực từ 1.1.2018 mà Bộ luật
Tố tụng trước đó không quy định. Theo đó, khi xét thấy cần thiết trong quá
trình xét xử, HĐXX có thể triệu tập điều tra viên, người có thẩm quyền
tiến hành tố tụng đã thụ lý, giải quyết vụ án và những người khác đến
phiên tòa để trình bày các vấn đề liên quan đến vụ án.
Luật sư Nguyễn Văn Quynh cho rằng phiên toà diễn ra
trong bối cảnh Bộ Luật tố tụng hình sự 2015, vừa có hiệu lực sẽ là cơ hội tốt
để thực hiện những cải cách tư pháp được nêu tại đây, đặc biệt là nguyên tắc
suy đoán vô tội và đảm bảo việc tranh tụng được triệt để.
Cách ly bị cáo 'chính' ngay từ đầu phiên
xử
Ngay sáng 8.1 khai mạc phiên xử, trước khi VKS công bố
cáo trạng xét xử 22 cựu lãnh đạo, luật sư Nguyễn Văn Chiến (một trong sáu luật
sư bảo vệ bị cáo Nguyễn Quốc Khánh - cựu Phó tổng giám đốc PVN) nêu quan điểm
cho rằng đây là vụ án lớn, phức tạp có nhiều lời khai đối lập. Ông đề nghị tòa
cách ly các bị cáo và nhân chứng có lời khai đối lập khi xét hỏi.
Chiều hôm đó, khi công tố viên đọc xong cáo trạng, bị
cáo Đinh La Thăng bị đưa từ phòng xử án vào khu vực cách ly. Tòa cũng áp dụng
việc cách ly trong quá trình thẩm vấn với bị cáo Trịnh Xuân Thanh.
Khác với các phiên xét xử đại án, mở đầu phần thẩm vấn
vụ án HĐXX không xét hỏi các bị cáo có vai trò chính trước. Trong lúc các thuộc
cấp bị xét hỏi, hai bị cáo Đinh La Thăng và Trịnh Xuân Thanh bị áp giải rời
phòng xử sang khu vực cách ly. Suốt buổi chiều làm việc, hai ông không được đưa
trở lại.
Không chỉ bị cáo đầu vụ, mà các bị cáo có vai trò đồng
phạm, giúp sức như cựu tổng giám đốc PVC Vũ Đức Thuận hay Phạm Tiến Đạt cũng bị
áp dụng cách ly khi có phần khai báo mâu thuẫn về mặt quyền lợi với bị cáo khác.
Đề nghị đặc biệt
Trong phần nói lời sau cùng sáng 17.1, ông Trịnh Xuân
Thanh nói vợ cùng hai con, bé út 6 tuổi, đang sống ở Đức. Thương vợ chăm con
trong hoàn cảnh vất vả, ông mong HĐXX sau khi kết thúc vụ án cho "sang bên
đó để có điều kiện chăm sóc con".
Trước đó, cho rằng mình không gây nguy hiểm cho xã
hội, đầu phiên làm việc buổi chiều 16.1, ông Đinh La Thăng đề nghị được thay
đổi biện pháp ngăn chặn bằng việc cho tại ngoại.
Đề nghị này được ông nhắc lại vào sáng hôm sau khi nói
lời sau cùng. Ông muốn được ăn cái Tết cuối cùng với gia đình, bạn bè, người
thân, sau đó sẽ chấp hành án phạt tù.
Bị cáo cảm ơn HĐXX
Nhiều bị cáo khi nói lời sau cùng đã cảm ơn HĐXX đã
điều hành một phiên tòa dân chủ. Người đứng đầu vụ án là ông Đinh La Thăng khi
nói lời sau cùng cũng cảm ơn chủ tọa, HĐXX đã điều hành phiên tòa theo tinh
thần đổi mới, dân chủ, khách quan theo Hiến pháp, tinh thần cải cách tư pháp.
Xét xử cả ngày cuối tuần
Phiên tòa khai mạc sáng 8.1 với lịch làm việc từ 8h
sáng. Nhưng hôm đó, 5h cổng tòa đã mở sẵn sàng, đèn sáng khắp tòa, lực lượng an
ninh túc trực khắp khu vực tòa, các phố trước tòa và lân cận. 6h15 đoàn xe chở
bị cáo bắt đầu vào tòa. Phiên tòa hôm đó kéo dài tới 18h.
Liền một tuần sau đó, hôm nào đoàn xe chở các bị cáo cũng
tới tòa trước 7h. Buổi trưa tòa nghỉ khi gần 12h, phiên làm việc buổi chiều bắt
đầu lúc 13h30, thường kết thúc vào lúc 18h30, có hôm muộn hơn.
Ngày thứ Bảy và sáng Chủ nhật (13, 14.1) phiên xét xử
vẫn làm việc.
(Dân Việt/ MSN)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét