TPP 11 đạt đồng thuận ‘cốt lõi’

Thủ tướng Canada Justin Trudeau bị cáo buộc là đã gây trở ngại cho việc thông qua TPP11 vì không đến dự cuộc họp của các lãnh đạo các nước thành viên tại Đà Nẵng trong khuôn khổ Hội nghị APEC.

Mười một nước thành viên của Hiệp định Đối tác Thương mại Xuyên Thái Bình Dương không có Mỹ (TPP-11) nhất trí với nhau về các “yếu tố cốt lõi” của thỏa thuận, một số khía cạnh còn bất đồng được gạt sang một bên để thương lượng thêm, trong đó có lĩnh vực văn hóa và giải quyết tranh chấp.

Các thành viên TPP-11 đạt được đồng thuận khá muộn vào đêm 10/11 bên lề diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á-Thái Bình Dương APEC tại Đà Nẵng, Việt Nam, chỉ vài giờ sau khi bị gây trở ngại bởi Thủ tướng Canada, Justin Trudeau.

Kịch tính chính trị bao gồm sự vắng mặt của ông Trudeau khiến một cuộc họp dự trù của các lãnh đạo TPP cuối cùng bị hủy bỏ và báo đài quốc tế loan tin rằng Canada đã đổi ý và cho các đồng minh TPP “leo cây.”

Bộ trưởng Thương mại Canada François-Philippe Champagne nói tin đó là một "sự hiểu lầm" và rằng Canada đã dành thời gian cần thiết để thúc đẩy các biện pháp bảo vệ tốt hơn cho các lĩnh vực liên quan đến môi trường và lao động.

"Canada là vậy. Chúng tôi sẽ không dễ dàng chung quyết bất cứ thỏa thuận nào", ông nói với các phóng viên hôm thứ Sáu (10/11). "Đó là nhằm đảm bảo Canada, một quốc gia Thái Bình Dương, có thể tiếp cận các thị trường trong khu vực Thái Bình Dương. Đó là đặt ra các điều kiện mại trong khu vực".

Bộ trưởng Canada gợi ý rằng bất kỳ thay đổi nào đối với các quy tắc thương mại liên quan đến ngành ô tô – mối quan tâm chính của các nhà sản xuất ô tô và các lãnh đạo công đoàn ở Bắc Mỹ - sẽ được ấn định vào một ngày sau đó.

Ông Champagne nói với các phóng viên rằng: "Đặc biệt khi nói về lĩnh vực văn hoá, khi nói đến ngành ô tô, chắc chắn chúng tôi sẽ dành thời gian tham khảo ý kiến các bên liên quan để đạt được thỏa thuận.”

Các cuộc đàm phán ban đầu bao gồm Hoa Kỳ, nhưng Tổng thống Donald Trump đã rút Mỹ ra khỏi TPP. Ông vận động mạnh mẽ để chống lại hiệp định này, gọi đó là "một sự cưỡng đoạt liên tiếp đối với đất nước chúng ta" và là "một thảm họa".

Khó khăn đối với Canada và Mexico là cả hai vừa đang đàm phán TPP vừa đang trong giai đoạn thương thảo lại hiệp định thương mại tự do Bắc Mỹ với Hoa Kỳ, nghĩa là nhiều vấn đề tương tự đang được đặt lên hai bàn đàm phán riêng biệt.

Trước đó trong ngày 10/11, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đã coi Thủ tướng Trudeau là lý do khiến chưa thể đạt được thỏa thuận cho TPP kịp lúc.

Toàn bộ 11 quốc gia tham gia TPP gồm Úc, Brunei, Canada, Chile, Nhật Bản, Malaysia, Mexico, New Zealand, Peru, Singapore và Việt Nam, đều nằm trong khối 21 nước thành viên của APEC.

"Các Bộ trưởng vui mừng thông báo rằng họ đã đồng ý về các yếu tố cốt lõi của Hiệp định Đối tác Xuyên Thái Bình Dương Toàn diện và Tiến bộ (CPTPP)", 11 thành viên TPP tuyên bố trong thông cáo.

"Các Bộ trưởng nhất trí rằng CPTPP duy trì tính tiêu chuẩn cao, cân bằng và hội nhập tổng thể của TPP đồng thời đảm bảo lợi ích thương mại và các lợi ích khác của tất cả các bên tham gia và duy trì quyền điều chỉnh, bao gồm tính linh hoạt của các bên đề ra các ưu tiên về lập pháp và luật lệ."

(VOA)

------------------