Mỹ-Trung ‘hết căng lại chùng’ về Biển Đông ?

Biển Đông đang căng thẳng, Ngoại trưởng Trung Quốc thăm Mỹ bàn chuyện gì?

Dự kiến ông John Kerry (trái) và ông Vương Nghị (phải) 

sẽ thảo luận về nhiều vấn đề, trong đó có Biển Đông.

Hôm nay 23-2, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị bắt đầu chuyến thăm chính thức tới Washington theo lời mời của Ngoại trưởng Mỹ John Kerry.

Trước đó, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh cho biết, ông Vương Nghị sẽ có chuyến thăm Mỹ kéo dài đến ngày 25-2.

Phát biểu họp báo thường kỳ, bà Hoa Xuân Oánh cho biết hai bên dự kiến sẽ thảo luận về quan hệ song phương cũng như các vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm, trong đó có vấn đề Triều Tiên. Theo bà Hoa Xuân Oánh, Bắc Kinh sẽ lặp lại quan điểm Trung Quốc phản đối việc Mỹ có thể điều động hệ thống phòng thủ tên lửa tối tân sau vụ phóng tên lửa của CHDCND Triều Tiên gần đây.

Tuy nhiên, bà Hoa Xuân Oánh không xác nhận việc hai bên sẽ bàn luận về những vấn đề liên quan đến an ninh, an toàn hàng hải trên Biển Đông, trong bối cảnh Trung Quốc vừa đưa hệ thống phòng không HQ-9 ra Biển Đông.

Khi được hỏi liệu vấn đề Biển Đông và tên lửa có được đưa ra thảo luận khi Ngoại trưởng Vương Nghị gặp người đồng cấp Mỹ John Kerry hay không, bà Hoa Xuân Oánh cho rằng : "Mỹ không liên quan tới tranh chấp ở Biển Đông. Đây không phải và không nên trở thành một vấn đề giữa Mỹ và Trung Quốc”.

Trước đó, ngày 16-2, kênh Fox News (Mỹ) phân tích các ảnh chụp từ vệ tinh của trung tâm ImageSat quốc tế (ISI) cho biết 2 hệ thống tên lửa đất đối không với 8 giàn phóng và một radar đã được Trung Quốc triển khai trái phép tại đảo Phú Lâm của Việt Nam. Sự kiện này cũng khiến cộng đồng quốc tế báo động.

Trong khi đó, Mỹ tố cáo động thái nói trên của Trung Quốc làm leo thang căng thẳng ở Biển Đông.

Giới chức Mỹ khẳng định, những động thái phi pháp của Bắc Kinh trên Biển Đông sẽ không làm thay đổi quan điểm của Washington về an toàn hàng hải trên vùng biển này.

Người phát ngôn Bộ ngoại giao Mỹ Mark Toner cho biết, Mỹ sẽ “gây áp lực để Trung Quốc phải giảm bớt và chấm dứt quá trình quân sự hóa của nước này” tại Biển Đông. 

Trước đó, Úc và các nước đồng minh nên ủng hộ các hoạt động nhằm khẳng định và củng cố “quyền tự do hàng hải” trong phạm vi 12 hải lý xung quanh các đảo nhân tạo mà Trung Quốc bồi đắp trái phép trên Biển Đông của Hải quân Mỹ đồng thời đẩy mạnh việc tiến hành các hoạt động tương tự, Tư lệnh Hạm đội 7 của Hải quân Mỹ nhấn mạnh.

Đài ABC của Úc ngày 22.2 đưa tin, Phó Đô đốc Joseph Aucoin, Tư lệnh Hạm đội 7 của Hải quân Mỹ đang có mặt tại Úc để thảo luận với các quan chức quốc phòng nước này về những mối lo ngại xung quanh việc Trung Quốc đang mở rộng hoạt động quân sự trên Biển Đông.

Tại cuộc họp với giới chức quốc phòng Úc, Tư lệnh Mỹ nhấn mạnh, nếu Úc và các quốc gia khác cũng đẩy mạnh việc tuần tra nhằm đảm bảo tự do hàng hải trong phạm vi 12 hải lý quanh đảo nhân tạo Trung Quốc xây dựng trái phép trên Biển Đông, thì việc làm này sẽ rất giá trị và sẽ đem lại lợi ích tốt nhất cho cả khu vực. 

"Chúng tôi đang nỗ lực đảm bảo rằng tất cả các quốc gia dù lớn hay nhỏ cũng có thể theo đuổi lợi ích dựa trên luật biển quốc tế và không bị đe dọa. Các tuyến hàng hải duy trì được sự tự do là điều có lợi cho tất cả chúng ta”, ông Joseph Aucoin tuyên bố.

Tuyên bố trên của Tư lệnh Mỹ được đưa ra trong bối cảnh căng thẳng Biển Đông đang dậy sóng theo sau thông tin Trung Quốc đã âm thầm triển khai 8 bệ phóng tên lửa đất đối không cùng với một hệ thống radar trái phép tới đảo Phú Lâm, thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam vào ngày 14.2.

Theo các ảnh chụp vệ tinh, Trung Quốc bị cho là đã triển khai tới đảo Phú Lâm hệ thống phòng không HQ-9 hiện đại có tầm bắn 200 km, tạo ra mối đe dọa cho mọi loại phi cơ, dù là dân sự hay quân sự, bay gần khu vực. Giới chức quân sự Mỹ đã xác nhận thông tin trên. Bắc  Kinh sau đó cũng đã thừa nhận triển khai vũ khí tới đảo Phú Lâm từ lâu.

Phó Đô Đốc Aucoin cáo buộc, việc Trung Quốc đưa tên lửa tới quần đảo Hoàng Sa là “nỗ lực gây bất ổn” khu vực của nước này. Ông thúc giục Bắc Kinh thể hiện sự minh bạch trong các hoạt động quân sự trên Biển Đông.

Khi phóng viên đặt câu hỏi, liệu hệ thống tên lửa của Trung Quốc có ảnh hưởng tới các hoạt động tuần tra trên không của Mỹ ở Biển Đông hay không, Phó Đô đốc Aucoin khẳng định là không.

“Chúng tôi sẽ điều phi cơ và tàu chiến hoạt động ở bất cứ nơi nào luật pháp cho phép, bao gồm khu vực này”, ông tuyên bố.

Mới đây nhất, ngày 30.1, Mỹ đã điều khu trục hạm trang bị tên lửa dẫn đường Mỹ USS Curtis Wilbur áp sát đảo Tri Tôn thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam vốn đang bị Trung Quốc chiếm đóng trái phép, thách thức các tuyên bố chủ quyền của Bắc Kinh.

Ngày 27.10.2015, khu trục hạm được trang bị tên lửa dẫn đường USS Lassen của Mỹ cũng tuần tra trong vùng 12 hải lý quanh đá Xu Bi và đá Vành Khăn, hai trong số 7 bãi đá thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam bị Trung Quốc chiếm đóng và bồi đắp, xây dựng phi pháp thành đảo nhân tạo.

"Chúng tôi chỉ cố gắng đảm bảo tự do hàng hải và thực hiện quyền của chúng tôi theo đúng luật pháp quốc tế. Điều này không nên được xem là hành động gây hấn”, ông Aucoin giải thích về chính sách tuần tra Biển Đông của Mỹ.

Về phần mình, chính phủ Úc không có tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông nhưng nhiều lần khẳng định tầm quan trọng của việc đảm bảo tự do hàng không và hàng hải tại khu vực này.

Tuần trước, người phát ngôn của đảng Lao động (đảng đối lập) của Úc, ông Stephen Conroy cũng đã kêu gọi Hải quân nước này triển khai các chuyến tuần tra xung quanh các đảo nhân tạo và đảo Bắc Kinh chiếm đóng phi pháp, thách thức các tuyên bố chủ quyền phi lý của Trung Quốc trên Biển Đông.

Cùng thời điểm đó, Thủ tướng Úc Malcolm Turnbull cũng kêu gọi Trung Quốc không quân sự hóa Biển Đông.

Trung Quốc đã ngang ngược đơn phương tuyên bố chủ quyền đối với gần như toàn bộ Biển Đông, chồng lấn lên vùng biển của các quốc gia láng giềng như Việt Nam, Philippines…

Bất chấp sự phản đối của các nước có liên quan cũng như cộng đồng quốc tế, Trung Quốc còn tiến hành nhiều hoạt động cải tạo, bồi đắp phi pháp biến một số bãi đá ngầm thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam trở thành những hòn đảo nhân tạo có khả năng sử dụng cho các mục đích quân sự. Mỹ đã nhiều lần tuyên bố không công nhận tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc tại các vùng lãnh hải quanh các đảo nhân tạo do nước này bồi đắp trái phép đồng thời cáo buộc động thái của Bắc Kinh đe dọa tự do hàng hải.

(Dân Việt)

 

--------------