ĐỪNG LŨNG ĐOẠN LUẬT PHÁP

           Luật sư Lê Quốc Quân được trả tự do sau khi mãn hạn tù và nói bản án 30 tháng tù mà ông bị cáo buộc về tội trốn thuế là 'hoàn toàn oan ức' và 'sai trái'.

Ông Quân nói với BBC ngay sau khi ra tù, hôm 27/6/2015, rằng việc ông bị bắt giữ và bỏ tù không 'làm thay đổi gì' tới ý muốn "làm những gì tốt đẹp nhất cho Việt Nam" của ông, nhưng có thể ông sẽ có một số 'điều chỉnh' về cách thức đấu tranh.Trước mắt, ông Quân nói là ông sẽ 'kiểm tra sức khỏe' và ông cũng cho hay là ông không có dự định 'ra nước ngoài' mà muốn ở lại Việt Nam…

Trả lời câu hỏi của đài BBC: “30 tháng tù đã thay đổi những gì trong ông?”, ông Lê Quốc Quân nói: “Việc giam giữ không làm thay đổi gì cả vì cá nhân tôi chỉ muốn làm những gì tốt đẹp nhất cho Việt Nam. Tôi thực sự mong muốn một đất nước Việt Nam giàu đẹp, phát triển, thịnh vượng, khi đó mới đủ khả năng bảo vệ chủ quyền và sự toàn vẹn lãnh thổ. Nhưng tất nhiên là có nhiều những cách thức làm việc, thái độ và quan điểm của mình thì có những điều chỉnh khác đi. Quả thật thì thời gian 30 tháng cũng cho tôi nhiều suy ngẫm rất đáng lưu ý”…

Hơn 1 năm trước, ngày 13/6/2013, Trung tâm Robert F. Kennedy (RFK Center) gởi thư đến Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng kêu gọi nhà cầm quyền Việt Nam tôn trọng những chuẩn mực nhân quyền được công bố trong Công Ước Quốc Tế về Các Quyền Dân Sự và Chính Trị cũng như Tuyên Ngôn Quốc Tế Nhân Quyền của Liên Hiệp Quốc trong việc bảo vệ nhà đấu tranh nhân quyền Lê Quốc Quân không bị tra tấn và bị ngược đãi, cho phép ông được tiếp xúc với gia đình và luật sư ngay lập tức, và chăm lo sức khoẻ cần thiết cho ông. 

Ông Quân là một luật sư nhân quyền và blogger đã bị biệt giam tại nhà tù Hỏa Lò số 1 kể từ ngày 27/12/2012. Mặc dầu bị cáo buộc tội trốn thuế, dường như lý do chính khiến ông Quân bị bắt giữ là thực thi một cách chính đáng quyền hành nghề luật sư và hoạt động bảo vệ nhân quyền của ông. Trước khi bị bắt, ông Quân viết rất nhiều về tự do tôn giáo, quyền dân sự, đa nguyên và làm luật sư thiện nguyện trong những vụ án liên quan đến những nhà đấu tranh nhân quyền bị giam cầm, quyền lao động, quyền sở hữu đất đai, và quyền công nhân. Ông Quân đã bị ngăn cản trong việc gặp luật sư và gia đình, và tình trạng sức khỏe của ông không được rõ. Phiên xử của ông dự tính sẽ diễn ra vào ngày 9/7/2013 sắp tới.

Trung tâm RFK quan tâm sâu sắc về tình trạng sức khoẻ của ông Quân và khẩn kêu gọi nhà chức trách Việt Nam hãy bảo đảm để ông Quân có được một phiên tòa công bằng theo chuẩn mực nhân quyền quốc tế.

* * *

Lá thư của Trung Tâm RFK gởi Thủ tướng Việt Nam như sau:

Ngày 13 tháng 6 năm 2013

Kính gởi ông Nguyễn Tấn Dũng
Số 1 Hoàng Hoa Thám
Ba đình, Hà Nội, Viet Nam

Fax: 84 080.48924

Thưa ông Nguyễn Tấn Dũng,

Với tư cách Chủ tịch của Trung tâm Robert F. Kennedy cho Công Lý và Nhân Quyền (RFK Center) và Giám đốc Trung Tâm RFK và chương trình Cộng Tác cho Nhân Quyền, chúng tôi quan tâm sâu đậm về sự giam cầm ông Lê Quốc Quân và phiên xử sắp tới của ông ngày 9/7/2013.

Ông Quân, một luật sư nhân quyền và blogger, đã bị nhân viên nhà nước bắt giữ trong lúc ông đưa con đi học ngày 27/12/2012. Ông bị cáo buộc tội trốn thuế, nhưng chúng tôi lo ngại rằng ông Quân bị bắt vì ông thực thi một cách chính đáng quyền hành nghề luật sư và hoạt động bảo vệ nhân quyền của ông. Trước khi bị bắt, ông Quân viết rất nhiều về tự do tôn giáo, quyền dân sự, và chính trị đa nguyên cho một số kênh truyền thông và trên blog của ông. Hiện nay ông đang bị biệt giam tại Hỏa Lò số 1 và đang đợi ngày ra tòa vào ngày 9/7 sắp tới. Ông bị ngăn cản rất nhiều trong việc gặp luật sư và gia đình, và tình hình sức khỏe của ông hiện không được rõ.

Trong lúc bị giam giữ, Trung tâm RFK khẩn cầu nhà chức trách Việt Nam hãy bảo đảm cho ông Quân không bị tra tấn và ngược đãi, cho ông được gặp gia đình và luật sư ngay lập tức, và được chăm lo sức khỏe cần thiết.

Trong khi Việt Nam đã đồng ý ký Công Ước Quốc Tế về Các Quyền Dân Sự và Chính Trị (ICCPR) vào ngày 24/9/1982, chúng tôi mạn phép được nhắc nhà chức trách Việt Nam về nghĩa vụ phải tuân thủ Điều 9 của ICCPR, trong đó bảo đảm quyền tự do và an toàn của cá nhân, và phủ nhận việc bắt và giam cầm tùy tiện của một cơ phận nhà nước. Thêm nữa, Điều 19 của ICCPR còn bảo đảm "quyền nêu quan điểm mà không bị ngăn cản", bên cạnh quyền tự do ngôn luận, trong đó bao gồm "quyền tìm hiểu, đón nhận và phổ biến tin tức và sáng kiến dưới mọi thể dạng không giới hạn, qua lời nói, giấy trắng mực đen, qua kỹ thuật, hoặc qua bất kỳ phương tiện tự chọn". 

Ngoài ra, Đại Hội Đồng LHQ nêu rõ trong bản Tuyên ngôn về Quyền hạn và Trách nhiệm của các cá nhân, nhóm, và cơ quan xã hội để cổ xúy và bảo vệ các quyền con người được thế giới công nhận và những quyền tự do căn bản (Tuyên Ngôn LHQ về các nhà bảo vệ nhân quyền), được Đại Hội Đồng LHQ chấp thuận vào ngày 9/12/1998, công nhận rằng mọi người đều có quyền “tự do phổ biến, truyền đạt, phát tán đến người khác ý kiến, thông tin, kiến thức về nhân quyền và các quyền tự do căn bản” và các quốc gia phải “có biện pháp cần thiết để cho các cơ quan thẩm quyền có đủ khả năng bảo vệ tất cả, từng người một hay nhóm, chống lại các mối đe dọa, bạo động, trả thù, phân biệt đối xử tàn tệ theo luật hay trên thực tế, bị áp lực hay những hành vi nào khác chỉ vì việc thực thi quyền hạn chính đáng của họ” theo Tuyên Ngôn.

Việt Nam đang vi phạm những ràng buộc nhân quyền này đối với trường hợp của ông Quân. Giam cầm ông Quân chỉ vì ông viết bài trên blog là một vi phạm rõ rệt quyền tự do ngôn luận của ông. Giam giữ ông Quân vì sự liên hệ của ông với những nhà đối kháng khác là một vi phạm quyền tự do hội họp và quyền tự do lập hội một cách ôn hòa, như có nêu trong ICCPR. Hơn nữa, với việc giam giữ ông Quân chỉ vì những hoạt động nhân quyền, Việt Nam đã không đáp ứng được nghĩa vụ theo Tuyên Ngôn LHQ để bảo vệ quyền hạn của ông Quân trong tư cách một nhà hoạt động nhân quyền.

Trung tâm RFK khẩn kêu gọi nhà chức trách Việt Nam hãy bảo đảm cho ông Quân có một phiên tòa theo các chuẩn mực nhân quyền quốc tế.

Chúng tôi mong đón nhận hồi âm.

Trân trọng,

Kerry Kennedy
Chủ tịch
Robert F. Kennedy Center for Justice and Human Rights

Santiago A. Canton
Giám đốc, Partners for Human Rights
Robert F. Kennedy Center for Justice and Human Rights

Cc: Ambassador Nguyen Quoc Cuong
Tòa Đại Sứ Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam

Fax: 202 861-0917

(Nguồn: Kennedy Center for Justice and Human Rights)

Luật sư Lê Quốc Quân ra tù và đoàn tụ với gia đình hôm 27/6/2015.

*            *            *

Tất cả những ai quan tâm đến tình hình chính trị ở Việt Nam đều có chung nhận định như trên: “Ông Quân hiện đang bị giam giữ một cách tùy tiện chỉ vì ông thực thi quyền tự do ngôn luận của ông, quyền tự do hội họp và lập hội của ông, cũng như những hoạt động bảo vệ nhân quyền của ông”. 

Có thể kể một số hoạt động chính trị tích cực và rất lành mạnh của luật sư Lê Quốc Quân như: 

- Lên tiếng công khai và tham gia viết bài bào chữa cho những người hoạt động dân chủ như Ls. Lê Công Định, Ts. Cù Huy Hà Vũ, 8 giáo dân ở Thái Hà-Hà Nội….

- Tham gia nhiệt tình trong các cuộc biểu tình chống ngoại xâm và viết khá nhiều bài về chủ quyền đất nước. 

- Mở văn phòng luật tư vấn miễn phí cho người lao động và công dân nghèo, ngay gần khu nhiều công nhân (Khu CN Tân Bình). Văn phòng này đã tư vấn cho rất nhiều dân oan trong lĩnh vực đất đai, cũng như những oan khuất khác. (Văn phòng này bị đóng cửa sau khi ông bị rút thẻ luật sư năm 2007) 

- Viết cuốn sách “Niềm tin Công lý”, nhằm cổ võ cho việc phát triển xã hội dân sự, cho quyền tự do ngôn luận và các quyền dân sự khác. 

- Là một tín đồ công giáo, ngày 31 tháng 12 năm 2011 Giuse Lê Quốc Quân đã gửi thư cho Cha, đề suất chương trình xây dựng Tủ sách Giáo xứ trên toàn bộ giáo xứ, làm sao để mỗi giáo xứ có một tủ sách. Bản thân luât sư đã tích cực góp phần xây dựng được 13 tủ sách ở nhiều nơi trong nước. 

Ông đã từng dằn vặt rất nhiều giữa tư lợi và công ích: 

“Là một doanh nhân mình được lợi khi Chính phủ quyết định bơm tiền hỗ trợ doanh nghiệp; Là một nhà đầu tư có tích trữ, mình vui vì bất động sản sẽ khởi sắc, là một người đam mê chính trị, bất đồng chính kiến với ĐCS, mình biết chính phủ sẽ bị coi là tồi tệ hơn; mình sẽ ít bị chống đối hơn nếu hùa theo những trào lưu dân túy nửa vời của chính phủ và chắc chắn bị phản đối nhiều hơn khi cực đoan về tư tưởng.

Có lợi thật đấy nhưng vẫn thấy quá xót xa, không viết không được. Nghĩ mà thương dân Việt, nhất là sau này. Lạm phát chắc chắn sẽ tăng và nhân dân sẽ bị bần cùng hóa đầu tiên và dai dẳng nhất; cuối bữa Tiệc (Party) là khung cảnh tan hoang. Dưới gầm bàn của bữa Tiệc tài nguyên và ODA và FDI sang trọng chỉ còn lại đồ thừa cho dân nghèo tranh nhau; 80 triệu đồng bào sẽ loay hoay quẫy đạp trong chiếc “bẫy thu nhập trung bình” mà chắc chắn trần GDP 1,000 USD là làm bằng thủy tinh. Bẫy đó đã há miệng, bắt đầu từ hôm nay” 

Ông đắn đo suy xét thật sâu xa để muốn tìm cho ra được đâu là ưu, đâu là nhược, đâu là công, đâu là tội giữa đảng quyền với công quyền, giữa trách nhiệm đảng viên với thiên mệnh công bộc, giữa Đảng với Chính phủ:

“Nhiều hôm đọc tài liệu và nghĩ đi nghĩ lại, thấy thấp thoáng đâu đó, hình như Chính Phủ cũng muốn làm một điều gì đó rất hay. Nhưng khổ nỗi tất cả các thành viên của Chính phủ đều là đảng viên đảng cộng sản. Họ lẫn lộn không chỉ tư cách đạo đức mà cả vai trò trong công việc. Một lúc nào đó họ như muốn trưởng thành, cả thể lý và tư duy, nhưng rồi vì yếu đuối, sợ mang tiếng, sợ chịu trách nhiệm nên vội vàng co vòi lại. Đôi lúc có vẻ như chực chờ để làm quyết liệt một điều gì đó đầy sự thật nhưng sợ “quyết” rồi đảng cho “liệt” luôn”. 

Ông phát hiện ra rằng: 

“Điểm khác biệt giữa giang hồ và quan chức là giang hồ không treo mặt nạ đạo đức giả. Trong khi đó hàng loạt quan chức lại sống hai mặt và đóng hai vai vừa vặn. Họ vừa là ông trùm vừa là quan chức, tồn tại một cách giật cục, nhiêu khê giữa lòng xã hội. Khi thì họ đeo mặt nạ cộng sản giảng lời đạo đức và liêm chính. Khi thì họ cáu quá, điên tiết giật mặt nạ ra và để lộ bộ mặt tư bản béo ị, trắng trợn và công khai thách thức hàng triệu bần nông”. 

Cho nên: 

“Tóm lại ta có thể hình dung Mẹ Việt Nam hằng ngày, bán mặt cho đất bán lưng cho trời, nhưng lại phải cõng trên lưng 2 người rất béo, rất khỏe và ông nào cũng đòi lãnh đạo. Một ông thì lãnh đạo bằng Nghị quyết còn ông kia thì bằng Luật pháp, mẹ giống như con trâu đã bị xâu mũi kéo cày, hai bên 2 dây thừng, thỉnh thoảng ông lãnh đạo này lại giật sang bên trái, lúc thì ông khác ghì về bên phải”.

Bị bóc lột đấy, bị áp bức đấy nhưng biết trông cậy vào ai để được bảo vệ ở mức tối thiểu, bởi vì: 

“Một điều tréo cẳng ngỗng nữa là Quốc hội làm ra luật và Điều 4 Hiến pháp cũng quy định là đảng hoạt động “trong khuôn khổ Hiến Pháp và pháp luật”. Nhưng quốc hội lại phải dựa vào Nghị quyết để làm luật. Đảng nằm trong luật, luật nằm trong Nghị quyết nhưng Đảng lại “đẻ” ra Nghị quyết. Điều đó nghĩa là Đảng là “bà”, luật là “cháu” nhưng bà lại nằm trong bụng cháu”. 

Ông đúng là một luật sư nhân quyền có tấm lòng yêu nước thật sâu xa. Ở một đất nước còn đến trên dưới 70% là nông dân, ông có một “nông dân quan” thấm đẫm nhân văn. 

Việt Nam tất phải tiến lên công nghiệp hóa, hiện dại hóa nhưng ông không thể không chua xót trước cái thực tế: 

“Việt Nam ta là một quốc gia biển, dù ở đâu thì đi đến biển cũng rất gần. Thế mà người ta đua nhau làm các khu công nghiệp ở đồng bằng sát ngay biển. Những “bờ xôi ruộng mật” của bà con chúng ta bị các Doanh nghiệp sân sau của tư bản đỏ “đớp” sạch để làm khu, làm cụm công nghiệp. Những nhà máy còm, bụi bặm với công nghệ vô cùng lạc hậu này đua nhau mọc ra, tàn phá môi trường, vắt kiệt sức sức lao động của thanh niên trai tráng với đồng lương rất mỏng, cũng chỉ vì cái mác “Công nghiệp hóa – Hiện đại hóa”… Nơi mà sau 5 năm những “cối xay thịt” đó đã trả về cho quê hương những chàng thanh niên ốm yếu và phụ nữ trẻ với vô vàn bệnh phụ khoa. Họ bị vắt kiệt sức lao động ở lứa tuổi đang sung sức nhất bằng những thao tác hết sức đơn thuần “phổ thông” trong những nhà máy của những Ông chủ có tầm nhìn ngắn hạn và đầu tư vào Việt Nam chỉ là chụp giật”. 

Ông muốn vạch ra một con đường khác để tiến lên: 

“Thực tế lịch sử phát triển cho thấy có nhiều con đường khác nhau để đi đến một giá trị phát triển bền vững. Nông sản có thể tạo ra được những giá trị lớn và người nông dân vẫn “khỏe mạnh tới tận già” bỏ xa những thu nhập “còm” ở một nhà máy công nghiệp nhỏ nơi mà thời giờ nghỉ ngơi, ánh sáng, chỗ ngồi, dinh dưỡng bữa ăn cho công nhân đều thiếu thốn một cách tệ hại”. 

Và ông tỏ ra quan ngại: 

“Đảng vốn thích oai, thích chiến lược, thích “tầm cỡ”, thích đỉnh cao trí tuệ... nên cứ phán bừa trong nghị quyết "Công nghiệp hóa - Hiện đại hóa ”. Bây giờ không biết chỉ còn 8 năm nữa với một tốc độ kinh tế quá oải thế này thì đất nước đi đến đâu”. 

Ông không thể không nặng lời khi phê phán chủ trương “Chống diễn biến hòa bình” của ĐCSVN: 

“Nhiều vị lãnh đạo đã rất phản động khi gán ghép những vấn đề như dân chủ, nhân quyền là một phần của “âm mưu” diễn tiến hòa bình mà quên rằng sự “tiến hóa hòa bình” là điều tất yếu đang xảy ra liên tục trong chính bộ não chúng ta nếu chúng ta còn là một cơ thể sống. 

Cần phải hiểu rằng, tự ngàn xưa và đúng với tất cả các loài, quan trọng nhất của sự tiến hóa là tiến hóa về tư duy. “Phát triển bền vững” chính là bền vững trong tiến hóa tư duy. Ngược lại với điều đó là phản động”. 

Về điểm này, tôi rất tâm đắc với Lê Quốc Quân. Tôi xin chép tặng ông cùng độc giả bài thơ sau đây của tôi: 

DIỄN BIẾN HÒA BÌNH,

HÓA GIẢI BẦY ĐOM ĐÓM

Họ bảo ta cầm đèn chạy trước ôtô

Ta đâu hợm hĩnh và ngây ngô

Học hành chưa được vài mủng chữ.

Không hơn Chí Phèo, Thị Nở

Vỗ ngực xưng giai cấp tiền phong

Chễm chệ ngồi lên đầu nhân dân.

Ôi Lênin, Stalin, Mao Trạch Đông

Các ngài giỏi hơn phù thủy

Biến những nông dân chất phác hiền lành

Thành đồ tể

Nặn ra mấy ông giáo sư, tiến sỹ

Bỏ mặc đất nước khổ nghèo

Hì hục xây “Kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa"

… Định hướng vào cái rọ

Bắc Triều!

Ta không cầm đèn

Ta cầm trí tuệ nhân dân

Sáng rực hào quang

Hóa giải bầy đom đóm Và tiến lên, diễn biến hòa bình.

+ Những ngày thần kinh căng thẳng nhất, Lê Quốc Quân đã viết bài thơ sau: 

VẪN MẸ, LÀ NIỀM AN ỦI ĐỘNG VIÊN

Là con: Bố mất, mẹ già đang ốm…
Là anh trai trưởng: Em trai bị bắt, em gái đang mang thai tiếp tục vào hỏa lò….
Là chồng của vợ, bố của 3 con thơ, khi kẻ gian theo vào tận trường mẫu giáo…
Là giám đốc: Nhân viên bị khám nhà, đe dọa, ép làm chứng gian….
Dường như không còn gì căng thẳng hơn nữa. 
Con làm gì ? con cần thiết cho ai ?
Con vẫn nhớ, trong nhà thờ, đã hứa “sẽ đấu trong một cuộc đấu cao đẹp, chạy hết quãng đường và giữ vững niềm tin”.
Con vẫn nhớ, họp gia đình, mẹ nói: “Vững tâm đi, khổ đau các con chịu hôm nay vẫn thua xa ông bà mình hồi cải cách nhiều”.
Vẫn mẹ, là niềm an ủi và động viên con giữ vững lý tưởng mình
Con cám ơn Mẹ nhiều ! 
Với lương tri ấy, nghị lực ấy, chắc chắn Lê Quốc Quân sẽ không lùi bước. Bởi vậy, cho tôi được chân tình khuyến cáo: Cục xương Cù Huy Hà Vũ đang chèn ngang họng, hãy đừng để hóc thêm Lê Quốc Quân. Lươn lẹo đổ vấy sang tội “trốn thuế” là bước lùi cần thiết và có thể xem là khéo léo của Đảng. Song, như vậy là lũng đoạn luật pháp, là gian xảo, bất chính. 

Hoặc phải trả tự do vô điều kiện cho Lê Quốc Quân để chứng tỏ là nhà nước pháp quyền, hoặc chỉ có thể muối mặt kết đến mức án treo.

Ở Việt Nam hiện nay, doanh nghiệp trốn thuế là “chuyện thường ngày ở huyện”. Ngày 3/6/2013 báo Dân Trí đăng tin: “TP.HCM: Gần 1.300 doanh nghiệp bỏ trốn, “xù” luôn tiền thuế”. “Nhiều doanh nghiệp dùng thủ thuật để trốn thuế”. Trong năm 2012, Cục Thuế TP.HCM đã thanh tra, kiểm tra gần 12.500 hồ sơ về thuế, phạt và truy thu hơn 6.000 tỉ đồng…

Gần đây, có những phiên tòa xử tội danh trốn thuế hàng chục tỷ đồng ở mức án treo. Nếu quả thực công ty của Lê Quốc Quân có trốn nộp khoản thuế đã được nêu là 437,5 triệu đồng thì cũng chỉ đáng chịu án treo rất nhẹ. 

Hà Nội 25 tháng 6 năm 2013

Nguyễn Thanh Giang

(Rút trong cuốn “ĐÊM DÀY LẤP LÁNH”)

-----------