> BÍ MẬT CỦA XVETNALA

Hồ Baikan

* MINH DIỆN

             Không  ngờ tôi được gặp lại người phụ nữ Nga xinh đẹp ấy giữa thành phố biển Vũng Tàu. Xvetnala có chồng là kỹ sư dầu khí, làm trong công ty liên doanh Vietsovpetro, và theo chồng sang Việt Nam.
              Chiều hôm đó luật sư Nguyễn Bá và tôi đang ngồi uống cà phê thì thấy một phụ nữ Nga khoảng ngoài bốn chục tuổi  bước vào. Luật sư Bá đứng lên chào, người phụ nữ Nga đáp rất cởi mở. Họ quen nhau, vì luật sư Bá cũng làm việc ở Vietsovptro.

              Nguyễn Bá giới thiệu tôi với người phụ nữ Nga:

             - Đây là nhà báo Minh Diện, có thời gian học ở Liên Xô !

              Người phụ nữ Nga cười rất tươi, chìa  bắt tay với cho tôi.

              Chị nhìn tôi chăm chú và khẽ thốt lên:

             - Có phài anh học ở Trường đoàn ?

             - Vâng, đúng vậy?

              Tôi đáp và hỏi lại:

             - Có phài đây là  Xvetnala?

              - Đúng, hoàn toàn đúng!

             Chúng tôi kêu cà phê, ngồi  nói chuyện vui trên bờ biền lộng gió lúc hoàng hôn.

              Ngày ấy  tôi và Huỳnh Sơn Phước, Phó Tổng biên tập báo Tuổi Trẻ  sang Liên Xô học khoa báo chí ở trường đoàn thanh niên cộng sản Liên Xô. Người phiên dịch cho chúng tôi là cô gái trẻ Xvetnala xinh đẹp.

              Thực tình chúng tôi chẳng thích học tí nào, vì quanh đi quẩn lại toàn những thứ như lịch sừ đảng Cộng sản Liên Xô, duy vật biện chứng, duy vật lịch sừ, khái niệm, logic v.v. Hơn nữa lúc bấy giờ Liên Xô chẳng khác gì một con bò già, bầu bú đã teo tóp vì phải cho một đàn con đẻ, con nuôi  đông đúc bú mớm, nên kiệt sức. Tại khu ký túc xá chỗ chúng tôi đủ các quốc tịch, Mông Cổ, Ba Lan, Bungari, Hunggari, Tiệp Khắc v.v. Có cả những anh chàng Etiopi, Plestin đi đâu cũng trùm kín mặt để giũ bí mật.

              Sự nghèo đói ở Nga lúc đó, tất nhiên không  đến nỗi bệ rạc nhếch nhác như Việt Nam, nhưng nhìn vào các Gum ai cũng ngán ngẩm bởi phần lớn hàng trưng bày, không có hàng bán. Hàng ngày người dân Nga phải xếp hàng dài mua bánh mì. Sức chịu đựng của người Nga đã đến giới hạn. Trong ánh mắt người Nga lúc đó chúng tôi như những kẻ ăn bám.

             Một hôm chúng tôi được dẫn đi thăm nơi ở của Lê-nin ở ngoại ô Moskva. Khi ra về tôi làm bài thơ đưa cho Xvetnala đọc và hỏi có dịch sang tiếng Nga được không.

         Bài thơ nhan đề: Thăm nơi ở của Lê-nin

                       Người thuyết minh chỉ cho chúng tôi,

                       Chỗ Lê-nin ngồi viết

                       Chỗ Lê-nin tiếp khách

                       Chỗ Lê-nin treo áo măng tô

                       Người thuyết minh chỉ cho chúng tôi

                       Dấu tay Lê-nin trên vách

                       Dấu chân Lê-nin dưới đất

                       Chỗ bà Karuskaia

                       Bóc hạt dẻ cho Người ăn và đọc sách…

                        Ôi nếu muốn xem hết

                        Những kỷ vật  của Lê-nin

                        Muốn nghe hết

                        Những mẩu chuyện về Lê-nin

                        Và muốn đọc một phần sách viết

                                                            ca ngợi Lê-nin

                        Dù chỉ ở đây thôi

                        Cũng hết nửa đời người

                        Nhưng ngoài kia

                        Dưới cơn bão tuyết

                        Dòng người xếp hàng mua bánh mì đen

                        Họ nhắc đến  Lê-nin

                                                 rất ít

                        Mà có nhiều tiếng thét...!

                Xvetnala xem bài thơ, khẽ lắc đầu, không nói gì. Hôm sau cô nói với tôi:

                      - Anh nên đi xa một chuyến!

                      - Ôchinkraxo! Tôi đáp.

                       Thế là tôi cùng mấy nhà báo đi thực tế trên tuyến đường sắt Baikan –Amua.

                Giữa  mùa đông lạnh âm ba mươi độ, chúng tôi hòa vào cuộc sống của những người thanh niên làm tuyến đường sắt băng qua sa mạc Seberi, như trong tiểu thuyết “Thép đã tôi thế đấy” của N.A. Ostrovsky.

                Một buổi sáng trên hồ Baikan mênh mông tuyết trắng, theo phong tục, chúng tôi thả một đồng Kopek xuống lòng hồ cầu may. Tôi thấy Xvetnala  lẩm nhẩm cầu nguyện rồi thả đồng Kopek, sau đó nhoẻn một nụ cười rất tươi. Tôi hỏi:

                      - Cô gái xinh đẹp! Cầu gặp một hoàng tử phải không?

                      - Còn hơn thế!

                      - Điều gì vây?

                      Xvetnala khẽ lắc đầu .

                      Chuyện ấy rồi cũng qua đi, như bài thơ của tôi. Ba chục năm rồi.

                      Tình cờ hôm nay gặp lại, tôi hỏi Xvetnala:

                       - Ngày ấy Xvetnala cầu nguyện  điều gì ở hồ Bai Kan ?

                        Xbetnala đáp:

                       - Anh đoán coi?

                       - Tôi không đoán được điều thầm kín của người khác, nhất là một người con gái đep?  Xvetnala có thể bật mí và cho biết có linh nghiệm không?

                       - Rất linh nghiệm! Điếu tôi cầu nguyện cho nước Nga đã thành sự thật bảy năm sau đó.

                         Xvvetnala cười rất tươi và ghé vảo tai tôi nói nhỏ. Nói xong chị hỏi tôi:

                        - Anh có muốn quay lại hồ Baikan một lần cầu may không? Tôi sẽ tặng anh một đồng Kopek may mắn.

                        - Tôi rất muốn, nếu nó linh nghiệm như chị nói.

               Tôi xin giữ điều bí mật Xvetnala nói với tôi. Bạn đọc đoán thử người phụ nữ Nga cầu nguyện điều gì khi đặt đồng Kopek xuống lòng hồ Baikan ba mươi năm trước, năm 1982.

                                                                                       M.D