Cần Cách mạng công nghiệp 4.0 trước hết trong văn hóa và đạo đức, tư duy và hành động

            Trong thời gian ngắn vừa rồi trên đất nước ta hàng loạt các cuộc họp, các hội thảo của chính phủ, của các bộ ngành và các tập thể dân sự về Cách mạng công nghiệp 4.0 đã được tổ chức. Nhưng trên báo chí không thấy nói đến các cuộc họp trong đảng lãnh đạo về vấn đề đặc biệt hệ trọng, cấp thiết này. Nhưng chính vì tầm quan trọng đặc biệt, nên tất nhiên lãnh đạo cao nhất  chắc đã có chủ trương và chỉ đạo. Trước khi đi sâu vào nội dung cụ thể, chi tiết, xin nêu ngay kiến nghị: Đảng lãnh đạo thì cần dẫn đầu ngay yêu cầu CÔNG KHAI, MINH BẠCH và GIẢI TRÌNH trước nhân dân về mọi vấn đề quan trọng để dân tin, dân phục, dân yêu, trong đó có vấn đề CMCN 4.0 này.

          Trước khi nêu những suy nghĩ của người dân về vấn đề quan trọng, to lớn nói trên, chúng ta hãy cùng tóm tắt rất ngắn gọn lại những kết quả khái quát mà báo chí, các cuộc họp hành hội thảo cấp quốc gia và quốc tế đã đề cập về cách mạng công nghiệp lần thứ 4 hiện nay.

Cách mạng công nghiệp (CMCN) lần thứ 4 (4.0) là kết quả một quá trình TIẾN HÓA TẤT YẾU, cũng như sự tiến hóa tất yếu quan trọng về trí tuệ và mọi mặt khác của Loài người nói chung: Đi từ Chế độ nô lệ, lên phong kiến, rồi lên tư bản . . .;Đi từ vỡ lòng, lên cấp I, cấp II, cấp III, rồi đại học và cao hơn nữa; Cách mạng khoa học công nghệ và công nghiệp cũng đi từ lần 1 (1.0), đến lần 2 (2.0), lần 3 (3.0) và nay là lần thứ 4, tức 4.0, rồi sẽ còn tiếp tục.

         CMCN 1.0 là khi loài người bất đầu sáng tạo và biết xử dụng máy móc cơ khí, chất nổ, súng đạn, động cơ hơi nước . . . ; CMCN 2.0 là điện khí hóa. . . .; CMCN 3.0 là tự động hóa, hóa học hóa. . .và nay CMCN 4.0 là khi con người bắt đầu đưa cách mạng khoa học công nghệ vào thế giới vi mô, khám phá ra chính những quy luật tự nhiên của thế giới này để hình thành những công nghệ mới, như công nghệ na nô, công nghệ in 3D, công nghệ sinh học phân tử, công nghệ di truyền, trí tuệ nhân tạo, InterNet của vạn vật,v.v . . .và bây giờ (2017) đã đến giai đoạn ĐƯA CÁC CÔNG NGHỆ MỚI NÀY VÀO LĨNH VỰC CÔNG NGHIỆP VÀ ĐỜI SỐNG.

         Cơ sở nền tảng của CMCN 4.0 là 3 lĩnh vực khoa học chính: VẬT LÝ, KỸ THUẬT SỐ và SINH HỌC.

         Nội dung và định hướng mục tiêu của CMCN 4.0 này là giúp con người nhìn rõ hơn nữa bản chất bên trong của mọi hiện tượng xã hội, khoa học và công nghệ, rồi triển khai ngay ra thành vật chất, hay hành động cụ thể ngay trong công nghiệp và đời sống hàng ngày. Nội dung bao trùm nhất của CMCN 4.0 là giúp con người làm được rất nhiều việc mà xưa nay con người chưa làm được, và cái đặc biệt quan trọng hơn nữa là  CMCN 4.0 tạo ta những sản phẩm làm thay và suy nghĩ THAY CHO CON NGƯỜI (tất cả các máy móc biết tư duy, quan sát, tính toán, kiểm tra và hành động tự động thông minh thay cho con người và cả những việc mà con người xưa nay không tự làm được.

=> Bốn ‘nguyên lý lãnh đạo’ cho Cách mạng công ngjieepj 4.0        

         Chính vì vậy mà sẽ có những HỆ QUẢ TỐT: Làm cho con người phát hiện thêm các vấn đề và nhu cầu, đỡ vất vả hơn, chống đói nghèo, thiếu thốn, thiên tai dịch bệnh, chống chiến tranh, v.v… có kết quả tốt hơn, sống giầu có, văn hóa đạo đức và hạnh phúc hơn; Nhưng lại sẽ có cả những HẬU QUẢ XẤU: Có thể làm tăng tình trạng thất nghiệp, chênh lệch giầu nghèo, làm con người trở nên lười nhác và bất lực, phụ thuộc vào những cái không phải con người, và cái cực kỳ quan trọng là làm tăng khả năng thực hiện các mưu mô thủ đoạn tham lam, xấu xa tồi tệ vốn có, tăng sự chênh lệch về sức mạnh giữa các nước, do đó chính đó là mối đe dọa đến hòa bình, an ninh của các quốc gia trên thế giới, chừng nào ĐẠO ĐỨC con người VẪN CHỈ ĐƯỢC NHƯ HIỆN NAY.

         Chính vì vậy hạnh phúc hơn sẽ đến với Loài người, nhưng cũng sẽ rất nguy hiểm hơn, cũng sẽ đe dọa hơn con người, cho những ai không hiểu, bất lực trước CMCN 4.0 này hoặc vận dụng sai lầm nó.

             Những người dân thường xin nói tiếp về những suy nghĩ mộc mạc đơn giản của chính mình sau đây.

1.CMCN 4.0 đang mở ra vừa là MỐI NGUY CỰC LỚN đối với các nước chậm phát triển, hay còn đi sau về khoa học kỹ thuật và công nghiệp, nhưng lại là CƠ HỘI RẤT LỚN để các nước đi sau rút ngắn khoảng cách và thậm chí đưổi kịp hay vượt các nước đi trước mà họ (các nước đi trước) còn rất chủ quan nên NGU NGƠ, KHỜ KHẠO, còn các nước đi sau lại rút được kinh nghiệm những sai lầm khác để tránh trước.

2. Cần cố xác định cho nhanh, cho rõ: Hoàn cảnh nào, cách suy nghĩ nào về CMCN 4.0 sẽ là nguy cơ, hoàn cảnh nào, suy nghĩ nào sẽ là cơ hội cho các nước đi sau ?

3. Để làm việc đó, ta nên lập biểu bảng để xem xét, so sánh cho có căn cứ khoa học và tìm lời giải đáp chính xác, ví dụ:

         CMCN 0.0  tương ứng với thời đại VUA CHÚA, khi mà cả nước chỉ có 1 người được cầm quyền, và quyết định.

           CMCN 1.0  tương ứng thời đại  HỌ TỘC, hay MỘT ĐẢNG được kéo dài chế độ một mình quyết định;

           CMCN 2.0, 3.0  tương ứng thời đại thể chế Đa đảng, Tự do Dân chủ cầm quyền, thay nhau lên ngôi quyết định;

           CMCN 4.0 tương ứng thời đại TOÀN DÂN LÀM CHỦ thật sự.

          Chúng ta không cần mất thời gian đi vào thuyết minh chi tiết. CMCN 4.0 đang thúc đẩy Hoa Kỳ, cụ thể là qua cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ vừa rồi nhân dân nước này đã thể hiện được cụ thể và có hiệu lực nguyện vọng của họ, và cũng đã buộc Vị tổng thống mới phải nói ra thành lời rằng “Dân Mỹ sẽ làm chủ đất nước, chứ không phải những người trong tòa bạch ốc, hay là 2 đảng xưa nay vẫn thay nhau cầm quyền”. Hiện tượng đó cũng đang xẩy ra tại nhiều nước bên Châu Âu. Tại sao như vậy ? Tại vì, một cách tự nhiên, bên Hoa Kỳ và Châu Âu người ta đã vượt qua CMCN 2.0 và 3.0 rồi. Tức là bởi vì Tự do Dân chủ Đa đảng phái đã tồn tại từ lâu, nên hầu như chính mọi người dân tại các nước đó đã được tập dượt suy nghĩ và hành động theo 2.0 và 3.0 từ lâu, và từ đó, NHƯ MỘT HỆ QUẢ NÂNG CAO DÂN TRÍ của 3.0, mọi người dân cũng đã suy nghĩ từ lâu về quyền Tự do Dân chủ được tham gia phát triển đất nước mọi mặt, trong đó có quyền quyết định thực sự bằng lá phiếu của người dân những vấn đề quan trọng nhất của đất nước – CMCN 4.0 - của chính họ

            Bây giờ xin bàn sơ qua về CMCN 4.0 tại chính nước ta. Như đã nói nhiều lần: Nước ta là NẠN NHÂN tệ hại của Phong kiến TQ, Thực dân Pháp, Phát xít Nhật, Đế quốc Mỹ, sai lầm của Chủ nghĩa Mác – Lê, thói Tham sân si và phá hoại môi trường Trái Đất của con người nói chung, v.v…Phải thấy cái đó là NGUYÊN NHÂN CHÍNH để các phe phái dừng quá căm tức, ghét bỏ và đánh đấm lẫn nhau như đang diễn ra nữa.

        Cái quan trọng là bây giờ ta phải làm gì ?

           Cái điều rõ nhất là chính nhiều nước Châu Âu đã đi theo Chủ nghĩa Mác – Lê kéo dài từ 50 đến 70 năm , bây giờ chính họ đã giác ngộ và từ bỏ CN Mác – Lê rồi. Tức là đã đi từ CMCN 1.0, để lên CMCN 2.0, 3.0. Cần khiên tốn mà tin rằng, đảng ta, dân ta không thể thông minh, giỏi giang hơn dân Liên Xô và Đông Âu, cùng lắm cũng chỉ thông minh bằng họ mà thôi. Thứ hai là ông Đặng Tiểu Bình đã nói rằng ông ấy tiến hành xây dựng đất nước TQ vì Yêu dân tộc, chứ cũng chẳng quan tâm đến Chủ nghĩa Mác – Lê, cũng chẳng cần biết Tư bản luận của ông Mác nói gì, xấu hay tốt ! Đương nhiên ông Tập Cận Bình bây giờ lại càng chỉ vì Dân tộc, vì Đât nước Trung hoa mà thôi ! Cho nên VN ta càng nên học tập các nước Bạn chiến đấu thủa xưa: Từ bỏ CN Mác – Lê, từ bỏ mục tiêu “xây dựng một chủ nghĩa” (!), mà chỉ nên tập trung xây dựng một Đất nước Việt Nam cố tiến lên CMCN 3.0, rồi nối ngay với 4.0 phồn vinh hạnh phúc mà thôi. Tức là nên dấn bước chính quy nghiêm túc tiến vào CMCN 3.0 (“đồng bộ” với Thể chế Tự do Dân chủ) và nghiên cứu ngay cách tiệm cận một cách thông minh sáng tạo CMCN 4.0. Nếu không sẽ là NGƯỢC ĐỜI, vênh váo nên sẽ thất bại, như Liên Xô và TQ thời Mao Trạch Đông. (mới Cấp I, cấp II, CMCN 1.0, 2.0 chưa qua cấp III (CMCN 3.0) mà lại muốn nhẩy ngay lên đại học, vào CMCN 4.0 ! ! !)

             Vì vậy, cần phải trao đổi thẳng thắn với Trung quốc, rằng Trung quốc cần giúp nước bạn anh em Việt Nam từ bỏ chính thể độc đảng toàn trị rất mất dân chủ, hạn chế thông minh sáng tạo (tức  bỏ qua CMCN 1.0, 2.0). Về thực chất TQ và VN đã nhận thức ra (sự sai lầm, chậm trễ), song còn bị vướng vào những mục tiêu lâu dài chưa rõ ràng, nghiêm túc, chưa phù hợp xu thế của Thế giới . . .do chính bản thân cái TƯ DUY SAI LẦM, LẠC HẬU CỦA CHÍNH MÌNH,  nên mới bị vướng và bị ngắng trở.

        Nhưng cả VN và TQ, nếu không tìm cách tiến ngay vào CMCN 4.0 thì sẽ thua trào lưu chung, nhưng muốn đi được vào CMCN 4.0 một cách thắng lợi, thì lại bị buộc phải đi đồng pha giữa THỂ CHẾ và CMCN, tức phải từ bỏ thể chế độc đảng toàn trị mất dân chủ (chỉ ngang với CMCN 2.0) – dù muốn hay không. Trong các hội thảo vừa rồi chúng tôi không thấy có ai nhắc đến điều NỀN TẢNG CƠ BẢN và KHÁCH QUAN KHOA HỌC này !

           VN và TQ đều gặp rất nhiều khó khăn khi đi vào CMCN 4.0, bởi lẽ:

         Ví dụ 1: Trình độ văn hóa phổ quát của toàn xã hội mới ngang cấp I, cấp II, nay bị buộc phải đưa xã hội đi vào CMCN 4.0, có nghĩa là cần trình độ văn hóa xã hội ngang cấp III, và đã qua CMCN 3.0, vậy CẢI CÁCH GIÁO DỤC ĐÀO TẠO phải rất khẩn trương, THEO KIỂU MỚI, với NỘI DUNG, PHƯƠNG PHÁP MỚI, để làm sao có hiệu quả cao !

         Ví dụ 2: Dưới thể chế cũ (XHCN) số lượng người dư thừa và ăn bám xã hội đã cực lớn. Nay đi vào CMCN 4.0 (tự động hóa, qua mạng Cyber thực và ảo, v .v . .) thì tổng số người dư thừa ra lại càng cao lên. Cho nên, điều đầu tiên để có thể đi vào CMCN 4.0 là đảng và chính phủ phải TẠO RA NHIỀU CÔNG ĂN VIỆC LÀM HỮU DỤNG KIỂU MỚI CHO TOÀN XÃ HỘI. Như thế lại càng cần trí tuệ, kiến thức, cần thông tin tự do chân chính;

         Ví dụ 3: Xưa nay việc lãnh đạo nước ta chỉ tập trung tuyệt đối, bắt buộc vào một số ít người, điều đó chỉ phù hợp với tập trung chỉ huy trong đấu tranh vũ trang và với CMCN 1.0 và 2.0. Nay chúng ta vừa đang triển khai KHỞI NGHIỆP vào CMCN 3.0, lại đang cần bắt ngay vào CMCN 4.0 …cho nên làm sao mà lãnh đạo tập trung theo kiểu cũ – công nông - được ? Đã từ rất sớm người ta đã nhắc chúng ta rằng, thế giới đã đi theo mô hình tổ chức mạng, phát triển dàn hàng ngang cùng tiến. . . .chúng lại cứ cố thủ (kiên trì, bảo thủ) phát triển theo hình chóp (quốc doanh làm nòng cốt) nên đã nẩy sinh biết bao hệ quả xấu, tiêu cực suy thoái ! Nay vừa sửa cái cũ (bỏ độc quyền toàn trị), vừa với tới cái mới, tức dân chủ thực sự ở cấp 4.0. Vậy nên làm thế nào đây ?! Xưa nay, trong phát triển hòa bình, theo thực tế trên toàn thế giới, ở đâu, khi nào cũng vậy (từ 1.0 đến 3.0), thì chỉ có giới trí thức của toàn dân là lắm tài năng và nhiều sáng kiến nhất. Vậy nên, nước ta cần LẬP LẠI TRẬT TỰ và KHẢ NĂNG ĐÁNH GIÁ ĐỂ TUYỂN CHỌN TRÍ THỨC (NHÂN TÀI) LÊN LÃNH ĐẠO CÁC CẤP CHO THẬT CHÍNH XÁC, thật CHẤT LƯỢNG. Đó chính là điểm xuất phát, là văn hóa đạo đức quan trọng nhất, cần thiết nhất để KIẾN TẠO MẶT BẰNG phục vụ tiến lên KHỞI NGHIỆP trong CMCN 4.0 một cách thắng lợi.

(Còn nữa)

            Vũ Duy Phú (Tác giả gửi BVB)

------------