tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia Hà Nội ngày 24/05/2016. REUTERS/Kham |
Trong chuyến
viếng thăm Việt Nam ba ngày từ ngày 23 đến 25/05/2016, tổng thống Mỹ Barack
Obama đã loan báo việc bỏ hoàn toàn lệnh cấm vận vũ khí sát thương, hơn bốn
thập kỷ sau khi chiến tranh kết thúc và 20 năm sau khi Mỹ-Việt bình thường hóa
quan hệ.
Điều gì đã dẫn
đến việc siết chặt quan hệ như thế đối với một cựu thù của Mỹ, vẫn tiếp tục là
một chế độ độc đảng và bị chỉ trích về nhân quyền ? Chuyên gia Scott Warren
Harold, phó giám đốc Trung tâm chính sách châu Á-Thái Bình Dương của tổ chức
phi chính phủ RAND có trụ sở ở Hoa Kỳ nhận
định, có ít nhất bốn yếu tố ảnh hưởng đến quyết định của ông Obama.
Trước hết, dấu
ấn trong chính sách đối ngoại của ông Obama là sáng kiến « xoay trục » sang
châu Á-Thái Bình Dương. Chủ trương này là yếu tố quan trọng làm nên nền tảng
cho việc siết chặt hợp tác quân sự Mỹ-Việt. Chính sách « tái cân bằng » chiếm
toàn bộ nỗ lực của chính phủ, trong việc tìm kiếm mối quan hệ sâu rộng hơn với
các đồng minh và đối tác châu Á, trong đó có các cường quốc bậc trung mới nổi
như Việt Nam.
Trên con đường
thực hiện « tái cân bằng », bộ trưởng Quốc Phòng Leon Panetta đã đến thăm vịnh
Cam Ranh của Việt Nam năm 2012 để ký kết thỏa thuận về cung ứng, hậu cần và
dịch vụ sửa chữa. Tiếp đến, năm 2015, tổng thống Hoa Kỳ Obama đã tiếp đón tổng
bí thư Việt Nam Nguyễn Phú Trọng tại Nhà Trắng. Về cơ bản, chính quyền Obama
đang tìm cách cải thiện quan hệ với Việt Nam, như là một phần trong nỗ lực vói
tay đến khu vực này.
Thứ hai, quan hệ
chặt chẽ hơn với Việt Nam
đi kèm với các cố gắng của Mỹ, nhằm cổ vũ Hà Nội nới lỏng những hạn chế về các
quyền tự do dân sự. Bên cạnh đó là việc cho phép thành lập các công đoàn độc
lập, tiến hành các cải cách kinh tế mới (và hy vọng rốt cuộc dẫn đến cải cách
chính trị) hướng về tính minh bạch, trách nhiệm và tôn trọng nhân quyền hơn.
Những bước đi
này trong các lãnh vực chính trị, kinh tế, ngoại giao và quân sự, không chỉ
giúp con đường dẫn đến quan hệ chính trị gần gũi với Washington trở nên êm ái hơn. Nó còn tạo
điều kiện cho sự tham gia của Việt Nam, thích ứng với Hiệp định Đối tác Chiến
lược xuyên Thái Bình Dương (TPP) mà Hoa Kỳ và Việt Nam đã thương lượng với 10
nước thành viên Pacific Rim.
Một Việt Nam liên kết chặt chẽ hơn với Hoa Kỳ về ngoại
giao và các vấn đề an ninh, là một Việt Nam ít cảm thấy lo âu hơn về các
mối đe dọa đối với chế độ, từ đó có thể bắt nguồn cho tự do hóa về kinh tế hay
chính trị.
Thứ ba, chiến
lược của Mỹ về cải thiện quan hệ chính trị với các quốc gia Đông Nam Á, bao gồm
cả các nỗ lực để xây dựng năng lực đối tác trong lãnh vực quân sự.
Theo truyền
thống, quân đội của hầu hết các nước Đông Nam Á, kể cả Việt Nam , vốn chủ
yếu là lục quân. Có nghĩa là họ thường thiếu khả năng giám sát một cách tinh vi
những gì xảy ra trên mặt biển và trên không phận của mình.
Năm 2015, Lầu
Năm Góc đã đưa ra sáng kiến hỗ trợ Việt Nam và Philippines 425 triệu đô la
trong lãnh vực thông tin hàng hải (MDA) và tuần duyên. Điều này cho thấy những
thiết bị quân sự đầu tiên sẽ được Hoa Kỳ bán cho Việt Nam có thể gồm các loại
tàu, radar ven biển, các công cụ thông minh để giám sát và thám sát, kể cả
thiết bị không người lái, có thể giúp Hà Nội có được những hình ảnh chính xác
và nhanh chóng hơn về những gì xảy ra trên vùng biển mà mình đòi hỏi chủ quyền.
Thêm vào đó, Hoa
Kỳ có khuynh hướng sử dụng việc bán vũ khí không chỉ đơn thuần để có thêm thu
nhập ; nhưng còn nhằm thiết lập dần mối quan hệ hợp tác an ninh, bao gồm việc
bán phụ tùng và sửa chữa, cũng như cơ hội để trao đổi về giáo dục, huấn luyện
và thực tập.
Tuy quan hệ có
thể khởi đầu với việc bán hạn chế vũ khí ; nhưng theo với thời gian, có thể dẫn
đến mối quan hệ quốc phòng rộng rãi hơn, cho dù Mỹ chưa bán các thiết bị quân
sự quan trọng.
Cuối cùng, việc
dỡ bỏ cấm vận vũ khí một phần còn do môi trường an ninh tại Việt Nam đang đối
mặt với nhiều thử thách hơn trong những năm gần đây, do láng giềng Trung Quốc
dòm ngó đến Biển Đông. Đó là điều mà Hoa Kỳ ghi nhận và cảm thấy quan ngại,
khiến Washington
và Hà Nội cùng chia sẻ nhận thức về mối đe dọa.
Việc Bắc Kinh
sẵn sàng chấp nhận những chỉ trích về hành động đưa giàn khoan đến vùng biển
tranh chấp với Việt Nam năm 2014, nhanh chóng xây dựng và quân sự hóa các đảo
nhân tạo ở Trường Sa đã gây sốc cho Hà Nội, tạo nỗi lo sợ Trung Quốc có thể
chuẩn bị cho các động thái khác, khiến Việt Nam phải trả giá.
Trong đó có thể kể
nguy cơ Bắc Kinh loan báo thành lập vùng nhận dạng phòng không (ADIZ) trên Biển
Đông, và trục xuất các lực lượng Việt Nam trên các thực thể đang trấn giữ ở
Trường Sa.
Tuy việc Mỹ bán
vũ khí dường như không nhằm răn đe Trung Quốc không nên tiến hành những biện
pháp trên, nhưng rốt cuộc có thể giúp Việt Nam cải thiện công tác tình báo,
nhanh chóng triển khai khi có sự kiện đột xuất, tăng cường quyết tâm và năng
lực tự vươn dậy.
Chuyên gia Scott
Warren Harold kết luận, quyết định dỡ bỏ cấm vận vũ khí cần được hiểu như một
phần của tiến trình lâu dài về bình thường hóa quan hệ với một cựu thù của Mỹ,
xây dựng mối quan hệ hợp tác, năng động hơn về kinh tế và chiến lược hướng về
tương lai.
Trong khi vấn đề
nhân quyền vẫn còn tồn tại, việc bỏ cấm vận có thể khuyến khích cải cách thêm
về kinh tế, và ngay cả về chính trị, thông qua việc nhấn mạnh đến hợp tác an
ninh, là tiền đề của lợi ích khu vực và nhận thức chung về mối đe dọa từ các
động thái của Trung Quốc.
Về lâu về dài,
việc Mỹ bán vũ khí có thể giúp cải thiện quan hệ với Hà Nội, và tăng cường ảnh
hưởng của Hoa Kỳ đối với Việt Nam cũng như khu vực Đông Nam Á.
Thụy My/(RFI)
-----------
Chẳng có loại vũ khí thông minh , hiện đại nào có thể cho tin " tình báo " chính xác có bao nhiêu thằng Tàu đang ẩn náu ở trong các khu công nghiệp tại VN , nó làm gì , nó chở gì , nó giấu gì , không ai biết , không thể vào kiểm tra vì . . . yếu tố nước ngoài ! Các nhà báo cả Ta lẫn Tây đều đang chĩa bút về phía Biển Đông như . . . ma ám , đưa ra những nhận định rất chi là logic , phán đoán các loại vũ khí chống hạm , chống ngầm tiên tiến nào VN sẽ mua , nhưng không thấy ai có phương án chống đội quân đông đảo đang bám rễ trên khắp đất VN , cẩn thận không là trúng đòn giương Đông kích Tây của Tàu ! Giống như kẻ có mảnh vải chỉ ưu tiên che mông mà không biết tô hô phía trước .
Trả lờiXóaVC nay đang có nhu cầu quan hệ với đế quốc Mỹ. Rối...
Trả lờiXóa