Thời nay “hạ cánh” có an toàn?

            Trưởng Ban Kinh tế Trung ương Nguyễn Văn Bình 

cùng các Phó Trưởng Ban chúc mừng đồng chí Đinh La Thăng.

Đó là câu hỏi do GS Trần Hữu Dũng đặt ra trên mạng viet-studies, nhân việc ĐCSVN cách chức Bí thư Thành ủy HCM của ông Đinh La Thăng và bổ nhiệm ông vào chức mới: Phó ban Ban Kinh tế TW.
 Quả tình tâm lý chung trong xã hội đối với vệc này tỏ ra rất phân tán. Chỗ trớ trêu là một người phạm tội tày đình làm liêu xiêu nền kinh tế của đất nước, sau khi bị cơ quan kiểm tra đảng phát hiện và chính thức lên tiếng, vạch rõ tội trạng, những tưởng sẽ bị xử lý nghiêm minh, đâu ra đấy, ít nhất cũng tịch thu tài sản để bù đắp lại một phần nhỏ số tiền khổng lồ bị người đó đầu tư vung vãi, thì nào ngờ, tài sản không những không mất mà chức tước cũng chỉ… xê dịch một vài “hàng ghế” mà thôi.
Vở tuồng “hòa cả làng” diễn ra bài bản trong mấy ngày qua nói lên điều gì? Theo chúng tôi có mấy điểm đáng suy nghĩ:
1. Đối với vị TBT chủ trì các hội nghị xét kỷ luật ông Thăng, hình như ông ta vẫn theo đuổi mục tiêu “đánh chuột cố gắng giữ bình”. Việc đại sự ông ta vừa hoàn tất là cả một cố gắng về đường đi nước bước nhằm thể hiện tính nhất quán trong mối lo đại cuộc (lo cho đảng) của ông. Nhưng chính sự nhất quán ở đây lại hé lộ một tình thế muôn vàn nguy ngập: bản thân người cầm chịch công cuộc chống tham nhũng do mình phát động dường như cũng không còn làm thể nào xử lý được rốt ráo thủ phạm khi đã “bắt tận tay day tận trán” (vốn là điều kiện giúp lấy lại phần nào uy tín của đảng và làm yên lòng dân mà ông mơ ước bấy nay). Cơ nguy nhãn tiền là chỉ cần xử lý một “con chuột” cho đúng tội của nó thôi, e rằng cũng đủ làm cho đàn chuột… náo loạn đến vỡ bình. Như vậy, kết thúc là “đại đoàn viên” nhưng kỳ thực lại ngấm ngầm xác nhận mình đang lâm vòng thất thế. Đảng mà bấy lâu mình sắm vai đảng trưởng giờ đây thực là con ngựa bất kham, không sao còn điều khiển được nữa. Nó đã lồng lên, và nếu xét về mặt tổ chức thì cái tổ chức ấy đang trên chu trình vận động gần đến điểm mút chặng đường thành-trụ-hoại-diệt của một đảng theo đúng quy luật Phật giáo về mọi sự vật hiện hữu, khó có thể tiếp sức hà hơi để nó phục hồi.
2. Vì thế, dẫu có làm được mấy vụ như vụ Đinh La Thăng đi nữa, trong đời sống tinh thần của toàn xã hội nói chung, cũng chẳng tạo ra được một đổi thay đáng kể gì. Đối với giàn lãnh đạo đảng hiện tại, bao gồm cả BCT và BCHTU đảng, người dân vẫn nhìn ở một cự ly cách biệt và nhìn bằng con mắt nghi ngại, không vì những “vụ việc động trời” theo kiểu cách chức ồn ào trong nội bộ đảng mà mong xóa bỏ hay giảm thiểu đi được, giống như dân thườnọ nhìn những con chuột to bự, coi đấy đều là một duộc, chẳng thể phân biệt con nào đã chén đẫy và con nào chưa no. Dĩ nhiên khi sự mất mát niềm tin đã là xu thế, thì trước những chuyện “tưng lên hạ xuống” hình thức như vậy, người ta sẽ có thêm cơ hội để cảm nhận rõ hơn sự bất lực khốn khổ của bộ phận quyền lực cao nhất trong đảng cầm quyền. Và trong thâm tâm, hẳn không ai không mủi lòng thương hại cho những trò diễn mà chắc rồi đây sẽ còn được lặp đi lặp lại: cái trò cách những chức đã không còn nữa, hoặc cách chức này trao chức khác, nó chẳng qua là thủ đoạn né tránh, đánh chiếc áo thay cho người bị đánh, để rồi sau một loạt những cuộc ầm ỹ dư luận, mọi sự lại đâu vào đấy, lũ chuột đã “hạ cánh” cũng như chưa “hạ cánh” đều bằng chân như vại, tuy có dòm ngó nhau với nhiều nỗi nghi ngờ.
3. Và cũng bởi thế mà qua vụ Đinh La Thăng, trên FB đã có người ví von rằng Ban Kinh tế TW giống như cái Recycle Bin. Một ông Nguyễn Văn Bình một thời tung hoành trên lĩnh vực ngân hàng làm kẻ hộ vệ cho ông Ba X về tiền bạc, sau Đại hội 12 được thăng lên một nấc thang danh vị cao hơn, nhưng là để bị… “thảy” vào đấy. Một ông Cao Đức Phát, Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, trải mấy năm chống cự với tình trạng thực phẩm nhiễm bẩn mà cũng chẳng xong chứ không nói đến những việc khác, cuối cùng để lại một vài phát ngôn bất hủ “Đa số thực phẩm của chúng ta an toàn nhưng nhân dân không biết”, và “Hải sản đánh bắt từ 20 hải lý trở ra đều ăn được”, rồi cũng đành chịu cho cấp trên “thảy” mình vào đấy. Thì giờ đây, một Đinh La Thăng ngã ngựa lại tiếp tục được Ban chấp hành TW “thảy” vào đấy luôn.
Người ta tự hỏi: Sao một người phá nát kinh tế của đất nước như ông Thăng mà nay lại đưa về Ban Kinh tế tối cao của đảng? Vậy thực chất Ban Kinh tế của đảng đóng vai trò gì ngoài vai trò “ga chờ” của những tội phạm sắp hạ cánh? Nếu là ga chờ thì đối với đảng, đó là chỗ ưu ái dành cho người đồng hội đồng thuyền đang thất cơ lỡ vận, hẳn nhiên là nơi ẩn náu an toàn. Còn đối với dân, liệu người dân có cùng một cách nhìn với đảng hay không? Hay là cũng như nhân dân mọi thời đại, trong lòng dân chúng thời hiện đại này vẫn tự xác lập một quy chiếu đạo lý riêng, không phải lúc nào cũng đồng nhất với hệ giá trị được coi là chính thống. Với quan điểm rạch ròi mà dân chúng hằng ấp ủ, thì phàm là người đã có tội với dân với nước, trước sau thế nào cũng phải đứng ra nhận tội thật sòng phẳng trước dân. Dù ông ta bà ta có được cất giấu đi đâu, có được chôn kín vào “thùng rác” (Recycle Bin), rồi đây, dân cũng sẽ mời họ ra đối chất đàng hoàng.
Nghĩ đến một kịch bản có vay có trả của sự đời như thế thì mới nhìn nhận ra đâu là lẽ công bằng. Đặt vào tình huống sẽ xảy đến trong tương lai chắc là không xa, những chiêu “hạ cánh” mà đảng ban cho thần tử của đảng, tuy là ưu ái thật, song không chắc đã có được hậu vận an toàn như các ngài mong muốn. Bởi lẽ, có đáng được ưu ái hay không, hạ hồi phải do dân quyết định.
(Bauxite Việt Nam)

--------------