Kinh tế thị trường là tinh hoa của nhân loại?“Kinh tế thị trường là tinh hoa của nhân loại và thể chế kinh tế của Việt Nam phải là thể chế kinh tế thị trường.” Đây là quan điểm của Bộ trưởng Kế hoạch Đầu tư Bùi Quang Vinh được báo điện tử Thời báo Kinh tế Việt Nam trích thuật, khi đưa tin về Diễn đàn Kinh tế Mùa thu tổ chức tại Ninh Bình vào cuối tháng 9/2014 vừa qua.
Theo Vneconomy.vn, tại Diễn đàn này ông Trương Đình Tuyển nguyên bộ trưởng Thương mại, cố vấn cao cấp của Chính phủ về đàm phán hội nhập quốc tế, một lần nữa đề cập đến nhu cầu xây dựng thể chế kinh tế thị trường hiện đại cho Việt Nam. Thể chế đó bao gồm ba trụ cột là thị trường, Nhà nước và xã hội dân sự.
Nhận định về những phát biểu đầy ấn tượng tại Diễn đàn Kinh tế Mùa thu 2014, TS Nguyễn Quang A nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển IDS, một tổ chức tư nhân ở Hà Nội đã tự giải thể khi chính phủ ra nghị định ngăn trở tính hoạt động độc lập của IDS, phát biểu:
“Tôi nghĩ những tiếng nói như thế đã được cất lên rất nhiều lần và được cất lên rất là may mắn, bây giờ không phải là những người như là tôi cách đây mười năm chẳng hạn. Mà bây giờ chính từ miệng những người đang gọi là cố vấn hoặc là để hoạch định chính sách cho những nhà lãnh đạo và như thế có nghĩa rằng thực sự họ là những người ảnh hưởng rất mạnh đến quyết định. Còn bản thân những người sử dụng các cố vấn, những người tư vấn như thế, họ có nghe hay không, vì lý do này hay lý do kia, thì lại là một chuyện khác. Tôi e rằng các ông ấy cũng nói như thế để cho nó sướng mồm và cũng là để làm cảnh mà thôi. Bởi vì nhìn những việc làm của những người có trách nhiệm trong khoảng 10 năm trở lại đây mà họ nắm quyền quyết định về kinh tế, thì tôi nghĩ rằng họ đã hủy hoại nền kinh tế này một cách rất là nhất quán và tôi khó có thể tin được đây là những tiếng nói sẽ được lắng nghe.”
 |
| Diễn đàn Kinh tế Mùa thu tổ chức tại Ninh Bình ngày 27 tháng 9 năm 2014. |
Phó Giáo sư Tiến sĩ Nguyễn Hồng Sơn trình bày quan niệm của ông mà nhiều người cho rằng sẽ làm giới bảo thủ hài lòng, vì sẽ không có cải cách triệt để mà chỉ có điều chỉnh từng phần. Theo đó Việt Nam “cần có thể chế phù hợp cho hoạt động của nền kinh tế thị trường. Và thể chế này bao gồm các vấn đề liên quan đến sở hữu, đến luật cạnh tranh và độc quyền và sau hết là cơ chế giải quyết tranh chấp một loạt các thứ khác.”
Theo VnEconomy, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương Nguyễn Đình Cung không giấu được sự giận dữ khi trao đổi với PGSTS Nguyễn Hồng Sơn. Cựu Bộ trưởng Trương Đình Tuyển góp ý là chính vì thị trường và nhà nước đều có thể thất bại cho nên rất cần có sự hiện diện của xã hội dân sự.
Đáp câu hỏi của chúng tôi là Việt Nam vừa ban hành Hiến pháp 2013 (sửa đổi) nay để áp dụng kinh tế thị trường đúng nghĩa sẽ lại phải sửa Hiến pháp một lần nữa. Chuyên gia tài chánh Bùi Kiến Thành từ Hà Nội nhận định:
“Kinh tế Việt Nam là kinh tế nhiều thành phần vận hành theo kinh tế thị trường dưới sự quản lý của Nhà nước. Việc này từ thời 1985-1986 đó là bước đầu chập chững bước vào kinh tế thị trường, bây giờ các vị lãnh đạo đi cùng khắp thế giới qua bên Mỹ qua bên pháp gặp Tổng thống Pháp, Tổng thống Mỹ yêu cầu công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường…Có nghĩa là những tư duy cổ lỗ sỉ mấy chục năm trước dần dần phải tiêu pha đi thôi và nếu phải sửa đổi Hiến pháp để quyết liệt đi vào kinh tế thị trường, nếu cần đổi Hiến pháp thì phải đổi thôi cho đúng với thời đại, đó là lẽ tất nhiên. Tôi không thấy có gì trở ngại.”
 |
| Nguyên Bộ trưởng Thương mại Trương Đình Tuyển phát biểu tại Diễn đàn Kinh tế Mùa thu tổ chức tại Ninh Bình ngày 27 tháng 9 năm 2014. Courtesy Vneconomy. |
Đối với quan điểm của nguyên Bộ trưởng Thương mại Trương Đình Tuyển về việc Việt Nam cần xây dựng thể chế kinh tế thị trường bao gồm ba trụ cột là thị trường, Nhà nước và xã hội dân sự. Chuyên gia Bùi Kiến Thành nhận định:
“Nếu chưa có thì sẽ phải có thôi, tương lai gần chưa có thì xa xa một chút cũng phải làm. Đó là lẽ tất nhiên, ông Tuyển nói rất đúng và lần lần chúng ta sẽ phải đi đến bước xa hơn nữa. Chẳng những là kinh tế với ba trụ cột ấy mà nhà nước pháp quyền cũng phải có ba trụ cột của nó, tức là Hành pháp Lập pháp và Tư pháp. Việc ấy lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam chưa có quán triệt được những nhu cầu của một nền dân chủ pháp trị và nền kinh tế thị trường thực sự. Rồi từ từ chúng ta sẽ phải đi đến thôi đó là lẽ tất yếu của một nền kinh tế thị trường và của một nhà nước pháp quyền. Bao giờ sẽ đi đến đích là còn tùy theo sự quán triệt hiểu biết và sự quyết tâm của các nhà lãnh đạo Việt Nam mà thôi.”
“Nếu chưa có thì sẽ phải có thôi, tương lai gần chưa có thì xa xa một chút cũng phải làm. Đó là lẽ tất nhiên, ông Tuyển nói rất đúng và lần lần chúng ta sẽ phải đi đến bước xa hơn nữa. Chẳng những là kinh tế với ba trụ cột ấy mà nhà nước pháp quyền cũng phải có ba trụ cột của nó, tức là Hành pháp Lập pháp và Tư pháp. Việc ấy lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam chưa có quán triệt được những nhu cầu của một nền dân chủ pháp trị và nền kinh tế thị trường thực sự. Rồi từ từ chúng ta sẽ phải đi đến thôi đó là lẽ tất yếu của một nền kinh tế thị trường và của một nhà nước pháp quyền. Bao giờ sẽ đi đến đích là còn tùy theo sự quán triệt hiểu biết và sự quyết tâm của các nhà lãnh đạo Việt Nam mà thôi.”
Xã hội dân sự
Theo những gì báo chí đưa lên mạng, Nhà nước Việt Nam chưa biểu lộ sự ủng hộ việc thiết lập xã hội dân sự một cách độc lập ở Việt Nam. Vneconomy.vn trích lời ông Trương Đình Tuyển cố vấn cao cấp của Chính phủ về đàm phán hội nhập quốc tế tại Diễn Đàn Kinh tế Mùa thu 2014. Theo lời ông, khi tham gia đàm phán gia nhập các hiệp định TPP và FTA “có một từ đang khiến các nhà đàm phán đau đầu tìm từ thay thế. Đó là sự tham gia của ‘xã hội dân sự’ vào hoạch định chính sách cũng như vào quá trình xử lý tranh chấp.” Ông Tuyển nhấn mạnh, nhà nước chúng ta không cho dùng từ “xã hội dân sự” trên các văn bản công khai nên các nhà đàm phán phải đau đầu.
Theo LS Trần Quốc Thuận, nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội hiện cư trú ở Hà Nội, việc thiết lập các tổ chức xã hội dân sự cần được điều chỉnh bằng luật cơ bản là Luật Lập hội qui định trong Hiến pháp. Tuy vậy Quốc hội dưới sự chỉ đạo của Đảng và Nhà nước trì hoãn vấn đề này. Ông nói:
Theo những gì báo chí đưa lên mạng, Nhà nước Việt Nam chưa biểu lộ sự ủng hộ việc thiết lập xã hội dân sự một cách độc lập ở Việt Nam. Vneconomy.vn trích lời ông Trương Đình Tuyển cố vấn cao cấp của Chính phủ về đàm phán hội nhập quốc tế tại Diễn Đàn Kinh tế Mùa thu 2014. Theo lời ông, khi tham gia đàm phán gia nhập các hiệp định TPP và FTA “có một từ đang khiến các nhà đàm phán đau đầu tìm từ thay thế. Đó là sự tham gia của ‘xã hội dân sự’ vào hoạch định chính sách cũng như vào quá trình xử lý tranh chấp.” Ông Tuyển nhấn mạnh, nhà nước chúng ta không cho dùng từ “xã hội dân sự” trên các văn bản công khai nên các nhà đàm phán phải đau đầu.
Theo LS Trần Quốc Thuận, nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội hiện cư trú ở Hà Nội, việc thiết lập các tổ chức xã hội dân sự cần được điều chỉnh bằng luật cơ bản là Luật Lập hội qui định trong Hiến pháp. Tuy vậy Quốc hội dưới sự chỉ đạo của Đảng và Nhà nước trì hoãn vấn đề này. Ông nói:
“Bây giờ có một số anh em đứng lên thực hiện mười mấy tổ chức xã hội dân sự nhưng tôi thấy còn mỏng lắm và cũng không có những gương mặt sáng giá. Dĩ nhiên khởi xướng của anh em rất là đáng khuyến khích hoan nghêh nhưng mà để đảm bảo những tổ chức đó hoạt động chính là cơ sở pháp luật, nếu không có Luật Lập hội thì làm sao những tổ chức đó có cơ sở để phát triển được. Chính quyền muốn dẹp lúc nào thì dẹp.”
Theo trang mạng Infonet, tham luận của chuyên gia kinh tế TS Lê Đăng Doanh tại Diễn Đàn Kinh tế Mùa thu 2014 đã phác họa lên một bức tranh kinh tế Việt Nam đầy thách thức. Vấn đề nợ xấu, sự nhận diện cơ cấu nợ xấu, sở hữu chéo và xử lý nợ xấu qua Công ty mua bán nợ VAMC thực chất chưa khai thông nợ xấu. Ông Doanh nhận định “không có tiền tươi thóc thật “cục máu đông” nợ xấu vẫn còn cản trở quá trình lưu thông của tín dụng trong nền kinh tế. Theo kinh tế gia Lê Đăng Doanh tái cơ cấu doanh nghiệp Nhà nước thời gian qua chủ yếu tập trung vào cổ phần hoá tuy nhiên tiến độ cổ phần hóa vẫn rất chậm chạp, tỷ lệ vốn huy động thấp. Ông Lê Đăng Doanh cho rằng bên cạnh tái cơ cấu khu vực kinh tế nhà nước, cần có đề án tái cơ cấu khu vực kinh tế dân doanh, động lực quan trọng của nền kinh tế và là khu vực tạo ra nhiều việc làm nhất cho xã hội. Khu vực này gặp khó khăn rất nhiều và không được nhà nước hỗ trợ, theo thống kê có tới 200.000 doanh nghiệp tuyên bố phá sản trong năm 2013.
Vẫn theo trang mạng Infonet, kinh tế gia Lê Đăng Doanh vạch ra hai nhược điểm trong tái cơ cấu nền kinh tế. Thứ nhất là vai trò của khoa học-công nghệ hầu như chưa được đề cập đến như một nhiệm vụ hàng đầu để thúc đẩy hiệu quả, năng lực cạnh tranh. Thứ hai là, tái cơ cấu nền kinh tế Việt nam chưa xét đến các yếu tố hội nhập quốc tế. Ông Doanh cho rằng Việt Nam đang hội nhập sâu rộng với thế giới, như chuẩn bị tham gia AEC Hội đồng kinh tế ASEAN và TPP Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương…Nền kinh tế và doanh nghiệp Việt Nam sẽ gặp những thách thức rất lớn như các yêu cầu về hợp tác, liên kết, tham gia chuỗi giá trị toàn cầu, hợp tác với các tập đoàn lớn của nước ngoài, đáp ứng các yêu cầu sở hữu trí tuệ, vệ sinh an toàn thực phẩm, đón nhận những thay đổi về thị trường lao động.
Kể từ Diễn đàn Kinh tế mùa Xuân 2012 tổ chức tại Đà Nẵng cho đến Diễn đàn Kinh tế Mùa thu 2014 ở Ninh Bình, các kinh tế gia, nhà hoạch định chính sách, chuyên gia đầu ngành của Chính phủ đã tham gia tổng cộng 6 lần Diễn đàn Kinh tế do Ủy ban Kinh tế Quốc hội phối hợp tổ chức cùng Viện Khoa học Xã hội Việt Nam và Phòng Thương mại Công nghiệp Việt Nam.
Nói theo ngôn ngữ dân gian kế đã được hiến rất nhiều nhưng sự lắng nghe, điều chỉnh cải cách của nhà nước thì chẳng được bao nhiêu. Chẳng lẽ lại đúng như lời TS Nguyễn Quang A: “Các ông ấy nói cho sướng miệng” còn lãnh đạo có lắng nghe hay không lại là một chuyện khác.
Nam Nguyên/RFA
-------------
"Kinh tế thị trường là tinh hoa của nhân loại" (Bộ trưởng Kế hoạch Đầu tư Bùi Quang Vinh)
Trả lờiXóaTinh hoa cái gì?
Có mà hoa liễu!
Bộ trưởng giờ toàn đồ giả! Bù nhìn dốt nát! Chia chác thì nhanh! Loanh quanh đổ thừa!
tinh hoa tinh bông thì việc đéo gì phải lũ lượt sang mẽo đập đầu xin chết xin xỏ hứa hẹn để vô tờ phò phò
XóaÔng BT Vinh nói chính xác ,kinh tế thị trường chính là nét tinh hoa của nhân loại.
Trả lờiXóaNó là tinh hoa bởi nó là hệ thống mở ,được hoàn thiện mỗi ngày thông qua những thử thách gay gắt ,cả thất bại lẫn thành công và hiện là mô hình kinh tế phổ quát được cả thế giới thừa nhận và áp dụng .
Không là tinh hoa nhân loại sao VN và cả hệ thống XHCN thế giới hùng mạnh đứng đầu là Liên xô,TQ đang từ kinh tế XHCN phải chuyển qua kinh tế thị trường?
Không phải cứ có cái gì là tinh hoa nhân loại trong nhà là chủ nhân trở thành giàu có sung sướng như trong tiên cảnh được bởi khác với CNXH, kinh tế thị trường không phải là thiên đường .Kinh tế thị trường là môi trường cạnh tranh khốc liệt là sân chơi bình đẳng công bằng cho mọi người thử sức bằng năng lực và ý chí bản thân.
Ai giỏi giang,ai có quyết tâm và chăm chỉ người ấy sẽ có ích cho xã hội và tồn tại phát triển bền vững trong kinh tế thị trường.Kinh tế thị trường không có chỗ cho những kẻ lười biếng ,láu cá và ăn bám.
Đương nhiên sân chơi nào cũng có những nguyên lý luật chơi cơ bản ràng buộc được hình thành trong thực tiễn.
Luật chơi cơ bản của kinh tế thị trường đơn giản là tôn trọng cái tôi trong lợi ích (bao gồm lợi ích vật chất ,lợi ích tinh thần)và chính cái tôi về lợi ích tạo nguồn động lực không bao giờ cạn cho sự phát triển kinh tế thị trường .
Kinh tế thị trường là sự góp gió thành bão từ cái tôi lợi ích (chú trọng sức sản suất) nên nó phù hợp quy luật phát tiển tự nhiên của xã hội loài người.
Kinh tế XHCN chẳng hạn,là nền kinh tế lấy cái chúng ta,cái lợi ích chung (bánh vẽ hóa quá mức quan hệ sản xuất gây trì trệ sức sản suất) làm nền tảng nên không có được sự quy tụ lợi ích cần thiết trong xã hội và đã thất bại trên thực tế.
Kinh tế thị trường ở VN nửa vời hết động lực cũng chỉ bởi cái đuôi giáo điều bảo thủ định hướng XHCN .Khi lợi ích cá nhân không được tôn trọng,ai hết mình thậm chí hy sinh vì lợi ích chung cũng chỉ khen thưởng qua loa (động lực là thi đua,cờ hoa khẩu hiệu)mà không được tôn trọng bản quyền ,quyền sở hữu trí tuệ ,tài sản thì làm gì còn ai muốn hy sinh,ai còn tham vọng đầu tư sáng tạo ,xã hội VN vì thế cứ ăn bám hay cách nhìn khác là bị bóc lột thông qua công nghệ kỹ thuật ,thương hiệu nước ngoài (cái đinh ốc đúng tiêu chuẩn cũng không cạnh tranh được).
Một ví dụ bất cập định hướng XHCN về tư liệu sản suất dễ thấy nhất là ứng xử về đất đai.Nếu Nhà nước không công nhận có sở hữu tư nhân về đất đai và đánh thuế sử dụng đất sít sao thì đất sẽ còn bị bỏ hoang,sử dụng lãng phí ,không sinh lời tối ưu và bị lợi ích nhóm chi phối.Kinh nghiệm từ khoán 10 cho thấy,tuy mới được giao đất thì nông dân đã giúp Nhà nước lật ngược thế cờ từ nhập khẩu đến xuất khẩu lương thực còn nếu được sở hữu đất ,Nhà nước sẽ thu bộn thuế sử dụng đất và hiệu quả sử dụng đất sẽ được nhân lên gấp bội....
Tất nhiên ,để quản lý được kinh tế thị trường thì phải có đồng bộ cơ chế đa nguyên chính trị,nhà nước pháp quyền .
Cơ chế Kinh tế thị trường mà thiếu đa nguyên chính trị,thiếu nhà nước pháp quyền theo kiểu kinh tế thị trường định hướng XHCN ở VN hiện nay trên thực tế là nền kinh tế trong đó quyền lực kinh tế khộng có cơ chế kiểm soát hữu hiệu bị đồng tiền chi phối tạo nhóm lợi ích kiểu maphia ,yếu tố tự thân gây thất bại như chúng ta đang thấy .
Bùi Tiên sinh phát biểu có lẽ ...đúng! Chẳng thế mà vị lãnh đạo nào của Đảng và NN ra nước ngoài cũng đề nghị "bạn" công nhận VN có nền KTTT, mà họ thì cứ ...nhấm nha nhấm nhẳng?
Trả lờiXóaNhưng với cái "cơ chế" ở VN hiện nay, thì chí ít phải có một cái NQ của BCHTW Đảng về: i) định nghĩa khái niệm KTTT (chưa hẳn là khái niệm KTTT định hướng XHCN đâu nhé - vì chưa ai hiểu và công nhận nó cả); ii) khẳng định KTTT là "tinh hoa của nhân loại; iii) cấu trúc của nền KTTT; và iv) xác định lộ trình xây dựng nền KTTT ở VN.
Chứ bây chừ mà cứ "ông nói gà, bà nói vịt" kiểu này thì đúng là "chỉ nói cho sướng miệng!"
Xa hoi dan chu, kinh te thi truong - do la tinh hoa ma nhan loai da tao ra. Co che dam bao cho nhung tinh hoa do duoc thuc thi la da nguyen da dang, tam quyen phan lap. Khong co nhung co che dam bao nay thi dan chu chi la banh ve.
Trả lờiXóa