* SONG CHI
Đọc hai bài báo “Chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan: 40
người dân phải nuôi một công chức” (Pháp Luật TP.HCM), và “11 triệu người ăn
lương: Ngân sách nào kham nổi?” (VietnamNet).
Chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan nói: “Bộ máy nhà nước
của chúng ta hiện nay có khoảng 2,8 triệu cán bộ, công chức, viên chức.
Nếu
cộng cả đối tượng nghỉ hưu, các đối tượng khác hưởng lương, trợ cấp từ ngân
sách nhà nước, con số này lên tới 7,5 triệu người, chiếm 8,3% dân số cả nước.
Còn nếu cộng toàn bộ số người hưởng lương và mang tính chất lương thì con số
này lên tới 11 triệu người. Không ngân sách nào nuôi nổi bộ máy ăn lương lớn
như vậy.
Nước Mỹ có diện tích lớn xấp xỉ 30 lần nước ta, dân số
gần gấp bốn lần nhưng đội ngũ công chức của họ chỉ có 2,1 triệu. Nhìn sang
Trung Quốc thì chúng ta thấy đội ngũ công chức của họ cũng chỉ chiếm 2,8% dân
số.
Như vậy, chúng ta thấy 160 người dân Mỹ chỉ nuôi một
công chức, trong khi đó 40 người dân Việt Nam phải nuôi một công chức…”
(“Chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan: 40 người dân phải nuôi một công chức”).
Chưa kể các tổ chức quần chúng công cần phải cấp kinh
phí hoạt động như Mặt trận Tổ Quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị-xã hội như
Hội Phụ nữ, Hội Nông dân, Đoàn Thanh niên, Công đoàn, và Hội Cựu chiến binh,
cùng 28 hội đặc thù khác…khiến ngân sách quốc gia rơi vào tình cảnh khó khăn từ
lâu nay.
Thử nhìn sang các quốc gia như Bắc Âu nói chung và Na
Uy nói riêng, dù giàu có nhưng bộ máy nhà nước, bộ máy hành chính công rất gọn
nhẹ, một phần do các nước này ít dân, họ luôn luôn suy nghĩ làm thế nào để
người dân có thể tự gánh bớt việc và nhà nước cũng như các công ty tư nhân khỏi
phải thuê nhiều nhân công.
Người dân phải tự làm lấy hết, mọi thứ giao dịch được
tiến hành qua internet, ví dụ sử dụng netbank để giao dịch chi tiêu tại nhà
không cần phải đến ngân hàng chỉ trừ khi thật cần thiết, tự khai báo số điện
hàng tháng qua internet chứ không cần có người đi ghi điện và trả tiền qua tài
khoản ngân hàng, khai báo thuế, mua vé máy bay, đặt khách sạn, mua vé xem
phim…qua internet. Khi lắp đặt điện thoại, khi sửa chữa bất cứ cái gì từ
internet bị trục trặc chẳng hạn…thì gọi điện thoại cho cơ quan, công ty đó để được
hướng dẫn và tự làm lấy chứ không có người tới làm thay, còn nếu bất cứ cái gì
mà có người tới làm thì giá dịch vụ sẽ rất đắt, cho nên người dân phải tập làm
tất cả mọi thứ.
Đã vậy các nước Bắc Âu còn tiến tới mức dùng máy móc
để thay thế dần con người trong mọi công việc đơn giản. Ví dụ trong các siêu
thị bây giờ bên cạnh các nhân viên ngồi cashier tính tiền cho khách hàng thì có
một dãy máy tính tiền tự động, người mua sẽ sử dụng thẻ quẹt mã vạch của các
món hàng mình mua và cuối cùng đi qua quầy tự động để trả tiền; đi vệ sinh công
cộng bây giờ cũng không mấy nơi có người ngồi thu tiền nữa mà cứ tự động bỏ
tiền vào máy, lấy cái giấy có mã vạch rồi quẹt cái mã vạch đó qua một cái máy
scan bên ngoài nhà vệ sinh và cửa tự động mở ra cho ta đi vào; đi xem phim thì
vẫn có thể mua vé tại rạp hay mua vé qua internet tại nhà, nhưng khi mua vé qua
internet bây giờ các rạp họ không in vé ra cho khách như trước nữa mà họ sẽ gửi
mã vạch vào điện thoại của người mua, khi đến rạp cứ việc giơ điện thoại có mã
vạch ra cho người soát vé họ scan kiểm soát là xong…
Phần lớn mọi thứ chi tiêu bây giờ là bằng thẻ visa
card, master card, credit card…chỉ trừ mua những thứ lặt vặt, chính phủ Thụy
Điển còn tính đến chuyện trong tương lai gần sẽ hoàn toàn không sử dụng tiền mặt
nữa, kể cả mua một chai nước ngọt hay một cái bánh mì. Các nước phát triển đang
tiến dần tới một thực tế là tất cả những loại việc đơn giản sẽ giao dịch qua
internet hoặc do máy móc tự động làm, con người do đó phải có trình độ, phải có
những kỹ năng cao hơn thì mới kiếm được việc.
Mọi thứ chi tiết, giấy tờ hành chính liên quan đến mỗi
công dân đều được lưu trữ vào hệ thống tư liệu của nhà nước, mỗi người chỉ cần
có số cá nhân (personal number), khi đi tới bất cứ cơ quan nào người ta chỉ cần
hỏi personal number là ra mọi thứ thông tin cần thiết.
Trong khi đó, ở những quốc gia lạc hậu mà lại đông dân
như VN thì quá thừa người nên bất cứ việc gì cũng có thể thuê nhân công, từ ghi
điện, lắp đặt điện thoại, đủ các loại dịch vụ sửa chữa từ sửa vá quần áo, sửa
giày, đồng hồ, máy vi tính…trở đi, cái gì cũng có dịch vụ làm sẵn, kể cả dịch
vụ đi du học hay kết hôn với người nước ngoài, muốn học cái gì cũng có người
dạy và dạy cái gì cũng có người học.
Như vậy thì phù hợp với hoàn cảnh đông dân của VN. Và
thuận lợi cho những ai có tiền là có đủ dịch vụ cần thiết, có người làm cho
mình, mà giá nhân công ở VN thì rẻ rề, còn ở nước ngoài mà thuê người thì chỉ
có chết tiền! Nhưng ngược lại, mặt tiêu cực là tạo ra sự bất bình đẳng trong xã
hội, khi có một tầng lớp người chỉ cần bỏ tiền ra là thuê được sức lạo động của
người khác trong bất kỳ loại công việc gì dù đơn giản, và có một tầng lớp người
chỉ chuyên đi làm các loại dịch vụ phổ thông phục dịch người khác. Và khi có
thể kiếm sống được bằng những công việc đơn giản thì người ta không có như cầu
phải tự học hỏi thêm, nâng cao mình hơn nữa.
Ngoài ra, có những điều đáng nói hơn ở đây. Thứ nhất
là nền "kinh tế tiền mặt” ở VN. Cái này báo chí cũng đã nói nhiều lần. Một
nền kinh tế mà mọi thứ giao dịch đều bằng tiền mặt như ở VN chỉ tồn tại ở những
quốc gia lạc hậu, và chính việc giao dịch bằng tiền mặt như thế mới dẫn tới
tình trạng là nhà nước không thể kiểm soát được nguồn gốc, đường đi của dòng
tiền, tất cả những vấn nạn tham nhũng, hối lộ, trốn thuế, thu nhập không minh
bạch, kể cả rửa tiền…mới có cơ hội tồn tại, sinh sôi phát triền đến mức không
thể khống chế, tiêu diệt như hiện nay.
Cứ thử nghĩ nếu mọi thứ giao dịch tiền bạc đều đi qua
cổng ngân hàng, công khai sờ sờ đó thì những “căn bệnh” trên làm sao mà hoành
hành được? Tất nhiên, cũng sẽ có, ngay cả những quốc gia được đánh giá chỉ số
minh bạch, trong sạch cao cũng không thể nói là 100% không có tham nhũng hay
trốn thuế, rửa tiền, nhưng mức độ ít hơn nhiều vì không dễ thực hiện.
Tuy nhiên, đối với một nhà cầm quyền không minh bạch
như VN và với một bộ máy quen “bôi trơn” bằng tiền, quan chức cho tới cán bộ
quen sống bằng “bổng, lậu” nhiều hơn bằng lương, quen “chân ngoài dài hơn chân
trong” thì chắc là sẽ không thích như vậy. Chỉ riêng chuyện phải kê khai tài
sản thôi cũng đủ chết các quan to quan nhỏ, lộ hết cả bí mật!
Thứ hai là sự rườm rà trong khâu giấy tờ, hành chính,
một người dân khi ra đời, lớn lên, đi học, đi làm… ở VN phải cần không biết bao
nhiêu loại giấy tờ, bao nhiêu lần kê khai; mãi đến gần đây mới thấy học theo
các nước là đơn giản hóa với số cá nhân, personal number, và lưu trữ mọi thứ
trong hệ thống, nhưng cũng không rõ đã thực hiện được chưa.
Bài báo “Bắt đầu cấp mã số cá nhân cho người dân từ
năm 2016” trên tờ Người đưa tin viết từ năm 2014: “Theo tính toán sơ bộ của Bộ
Tư pháp, việc cung cấp số định danh cá nhân thay cho việc phải khai các thông
tin cá nhân, việc ứng dụng công nghệ thông tin vào giải quyết thủ tục hành
chính sẽ giúp tiết kiệm thời gian điền thông tin, ước tính khoảng trên 461 tỷ
đồng/năm. Nếu trừ đi các khoản chi phí tại 4 cấp chính quyền trong các giao
dịch hành chính thì mới có thể tiết kiệm được tối thiểu là gần 2.500 tỷ đồng.
Theo thống kê, hiện nay trong số 5.400 thủ tục hành
chính các loại thì có tới 1.600 thủ tục yêu cầu khai thông tin cá nhân liên
quan tới giấy tờ của công dân. Với quy mô dân số lên tới gần 90 triệu, số lượng
giao dịch hành chính công giữa công dân và cơ quan hành chính, sự nghiệp được
thực hiện hàng năm trung bình khoảng 600.000 giao dịch/ngày. Phần lớn thủ tục
hành chính đòi hỏi công dân phải tự chứng minh về nhân thân thông qua việc xuất
trình hoặc nộp bản sao, trong khi mỗi công dân có thể sở hữu khoảng 20 loại
giấy tờ…”.
Và cuối cùng, bộ máy nhà nước, bộ máy hành chính công
quá nặng nề ở VN khiến ngân sách vốn còm cõi ngày càng hụt hơi. Như chuyên gia
kinh tế Phạm Chi Lan đã vạch ra ở trên.
Mỗi người dân phải còng lưng nuôi cùng lúc hai bộ máy
nhà nước rồi bộ máy đảng ngày càng phình to, thêm nhiều người, nhiều chức vụ,
bên cạnh đó đội ngũ nhân viên ăn lương nhà nước quá đông, rồi đủ các loại tổ
chức quần chúng công, hội này hội kia…chịu sao cho thấu. Rồi cũng sẽ đến lúc VN
vỡ nợ mà thôi!
Có một câu hỏi rất đơn giản là tại sao đã cầm quyền
hơn 7 thập kỷ ở miền Bắc và hơn 4 thập kỷ trên cả nước, nhưng trong rất nhiều
khía cạnh, nhà nước cộng sản VN không thèm học hỏi những cái hay ở những nước
đi trước, những nước phát triển, mà cứ để mặc cho những vấn đề tiêu cực, lạc hậu
tồn tại hết năm này qua năm khác, và VN cứ càng ngày càng tụt hậu trong cái bãi
lầy luẩn quẩn?
Nhưng có thể, câu trả lời cũng đơn giản không kém, là
nhà nước này không thật tâm muốn cải cách, sửa đổi cái gì hết!
Song Chi/(Blog RFA)
-----------
Bà Phạm Chi Lan này tội nghiệp lắm. Vì bà nói: "Tôi cảm thấy sự thành thật ở Thủ tướng [Phúc]"...
Trả lờiXóaCũng như ông bạn tôi, không ph3i DLV, nhưng vẫn kêu kêu gào trên FB "Hy vọng bác Thăng sẽ đưa đấy nước đi lên!"?????????????????
Tại VN, một trong các thủ tục được lập ra để "Hành dân là chính" là thủ tục "Công chứng".
Trả lờiXóaỞ Mỹ, thủ tục công chứng là một việc làm phụ, ai cũng có thể học một khoá thủ tục viên công chứng trong vài ngày, thường thì công việc này là một công việc phụ của những dịch vụ như khai thuế, tín dụng, thư ký của các hội đoàn, phòng phiên dịch v.v...Và nhiệm vụ của người công chứng chỉ là chứng nhận ông (bà)có tên là XYZ có ký tên trước mặt tôi, hay nói cách khác, nhân viên công chứng chứng nhận cái chử ký nầy là đích thực của ộng bà XYZ, vậy thôi! Còn cái việc giấy tờ ký đó là gì thì không phải là việc của họ phải tìm hiểu.
Và phí tồn cho mỗi lần đóng dấu công chứng là một đô la, thậm chí có nơi đóng miển phí nếu là khách hàng đang liên hệ với họ trong một dịch vụ khác.
Còn ở VN, mỗi tỉnh thành chỉ có một phòng công chứng, do đó nhân viên công chứng ngạo nghể như một ông quan, nhìn cảnh người dân phải sắp hàng chầu chực cả ngày trời, thuốc thang điếu đóm chỉ để công chứng cho vài loại giấy tờ, ta mới thấy cái quan liêu hách dịch trong nền hành chính "hành dân là chính"này. !
Phá giỏi hơn làm ,nhận thức lạc hậu,không có cơ chế tuyển dụng tài năng hiệu quả,tư tưởng bảo thủ, độc tài, chủ thuyết phi khoa học,...vậy 40 người nuôi 1 công chức là giỏi đấy! Rồi tỉ lệ này sẽ tăng theo năm tháng: vài người nuôi 1 công chức cho mà xem!
Trả lờiXóahàng trăm ngàn người bán vé số, lang thang khắp phố phường, bọn quan thầy bảo đó là nghề thu nhập cao, khốn nạn đến thế là cùng, bán vé số chẳng sinh ra lợi ích gì , còn bí thư đảng thì đến tận xã, đoàn đội, hội, hỏi chi phụ nữ vn đi làm đĩ khắp thế giới, đấy mới là thiên đường xhcn đó
Trả lờiXóa1 đứa trẻ con...mở mắt ra là phải nhớ đến ghánh hơn 20 triệu nợ công ! bây giờ 40 người nuôi 1 công chức...Độ máy Đảng thì dùng ngân sách của dân. Lại nuôi khối đoàn thể. Thật quá cồng kềnh... Đó là bức tranh màu xám xịt mà mấy cái đầu " Tư tưởng nhiệm kỳ " chỉ nói và hứa, mà không muốn làm thực sự./.
Trả lờiXóaCái gì cũng bảo là làm đúng quy trình ! Chỉ tổ cho dân chửi rủa mà thôi các bác ạ ! ( Nguyễn Thái Bình, Trần Văn Truyền, Huỳnh Phong Tranh, Vũ Huy Hoàng, Trịnh Văn Thanh.V.v.).
Trả lờiXóaĐảng ở nước người ta là mỗi đảng viên phải tự mình đóng góp
Trả lờiXóađể nuôi sống đảng nhưng trái lại ở những nước có chế độ CS.
toàn trị thì người dân phải đóng thuế nuôi đảng của bọn chúng
hay nói khác đi là nhân dân đổ mồ hôi sôi nước mắt,thậm chí
cả máu để cho bọn chúng "ngồi mát ăn bát vàng" !
Khốn nạn hơn nữa là chúng vừa được cung phụng vừa được đè đầu
cỡi cổ nhân dân đã nuôi chúng !
Tình cảnh cực kỳ bất công hơn cả chế độ cũ mà chúng lật đổ !
Ấy thế mà chúng huyênh hoang tự xưng "cách mạng" cơ đấy !