Tháng
11 năm 1991, Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Đỗ Mười và Chủ tịch Hội đồng Bộ
trưởng Việt Nam Võ Văn Kiệt chính thức thăm Trung Quốc, lãnh đạo hai nước ra
Thông cáo chung, tuyên bố thực hiện bình thường hóa mối quan hệ Trung –Việt, từ
đó kết thúc trạng thái đối lập trong mối quan hệ giữa hai nước kéo dài tới 13
năm. Cần nói rằng để đạt được mục tiêu ấy, cả hai bên đều đã có những cố gắng
lớn, trong đó cuộc gặp Thành Đô tháng 9-1990 giữa người lãnh đạo hai nước có ý
nghĩa lịch sử quan trọng. Nó đánh dấu điểm ngoặt trong mối quan hệ Trung-Việt,
không những san bằng con đường bình thường hóa mối quan hệ này mà còn có ảnh
hưởng sâu sắc lâu dài tới sự tiếp tục phát triển mối quan hệ hai nước.
Thay đổi
chính quyền, quan hệ Trung -Việt xuất hiện tia sáng ban mai
Năm 1975 sau khi
cuộc kháng chiến chống Mỹ của Việt Nam kết thúc, những người lãnh đạo Việt Nam
hồi đó đã không kịp thời hàn gắn các vết thương do chiến tranh mang lại, mà
triệt để xa rời đường lối Hồ Chí Minh, đối nội cưỡng chế thi hành cải tạo XHCN
quá “tả”, đối ngoại dựa vào sự ủng hộ của Liên Xô, ra sức đẩy mạnh chủ nghĩa bá
quyền khu vực, điên cuồng chắp nối lắp ghép “Liên bang Đông Dương”. Dưới sự dẫn
dắt của đường lối sai lầm đó, Việt Nam một mặt công khai chống Trung Quốc, một
mặt ra sức khống chế Lào, thậm chí phát động xâm lược vũ trang Campuchia. Những
việc làm của họ đã đưa nền kinh tế Việt Nam tiến gần tới miệng hố sụp đổ,
hoàn cảnh quốc tế bị cô lập chưa từng thấy.
Tháng 7-1986,
Tổng Bí thư ĐCSVN Lê Duẩn ốm chết. Tháng 12 cùng năm, tại Đại hội VI ĐCSVN,
Nguyễn Văn Linh được bầu làm Tổng Bí thư Đảng. Trong thời kỳ Việt Nam kháng
chiến chống Mỹ những năm 60, Nguyễn Văn Linh là thành viên ban lãnh đạo Trung
ương Cục Miền Nam ĐCSVN, từng nhiều lần bí mật thăm Trung Quốc, có thái độ
thành khẩn hữu hảo đối với Trung Quốc, rất được Mao Chủ tịch và Thủ tướng Chu
Ân Lai đánh giá cao, cho rằng ông là người lãnh đạo kế tục rất có hy vọng của
Việt Nam. Nhưng sau khi kháng chiến chống Mỹ kết thúc, Nguyễn Văn Linh không
tán thành chính sách đối nội đối ngoại sai lầm của người lãnh đạo đương thời,
vì thế ông từng mấy lần bị gạt bỏ. Sau khi lên làm Tổng Bí thư ĐCSVN, Nguyễn
Văn Linh khẩn trương uốn nắn toàn bộ cách làm sai lầm của người tiền nhiệm, đề
xuất khẩu hiệu Việt Nam
cần phải “làm bạn với tất cả các nước”. Ông cho rằng lúc đó Việt Nam có
hai nhiệm vụ khẩn thiết nhất là rút quân khỏi Campuchia và cải thiện quan hệ
với Trung Quốc.
Thế nhưng Bộ
Ngoại giao do Nguyễn Cơ Thạch, – một thân tín của Tổng Bí thư tiền nhiệm, Ủy
viên Bộ Chính trị ĐCSVN, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao nắm giữ – vẫn tiếp tục hành sự
theo tư duy của Lê Duẩn, tìm đủ mọi cách can nhiễu và ngăn cản sự bố trí chiến
lược của Nguyễn Văn Linh. Là người lãnh đạo mới lên nắm quyền, Nguyễn Văn Linh
chưa có cơ sở vững chắc trong tầng lớp quyết sách ở trung ương; một số ý tưởng
của ông cũng chưa được nhiều người lãnh đạo hiểu biết và ủng hộ. Trong tình
hình đó, làm thế nào mới có thể thực hiện được mục tiêu nói trên là một vấn đề
hóc búa và đau đầu nhưng lại tất phải giải quyết.
Cay-xỏn
Phôm-vi-hản thăm Trung Quốc ba lần xin gặp Đặng Tiểu Bình thổ lộ điều bí mật
Tháng 10-1989,
Tổng Bí thư Đảng Nhân dân cách mạng kiêm Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Lào
Cay-xỏn Phôm-vi-hản thăm Trung Quốc. Hồi ấy tôi là Trưởng phòng Đông Dương, Vụ
Châu Á Bộ Ngoại giao có tham gia công tác tiếp đón. Theo kế hoạch đón tiếp được
Trung ương duyệt thì Thủ tướng Lý Bằng sẽ chủ trị hội đàm, Tổng Bí thư Giang
Trạch Dân hội kiến và mở tiệc chiêu đãi loại thường (nguyên văn tiện yến).
Nhưng phía Lào tha thiết mong muốn đồng chí Đặng Tiểu Bình có thể hội kiến
Cay-xỏn Phôm-vi-hản. Phía Trung Quốc tỏ ý Đặng Tiểu Bình tuổi đã cao, không thể
gặp bất cứ khách nước ngoài nào, xin thông cảm. Dù vậy, Cay-xỏn Phôm-vi-hản vẫn
kiên trì yêu cầu gặp Đặng Tiểu Bình, tôi nhớ là họ trước sau ba lần đề ra vấn
đề này. Trong tình hình đó, qua nhiều lần nghiên cứu, bàn bạc, cuối cùng thỏa
thuận mời Đặng Tiểu Bình gặp ngắn gọn có tính nghi lễ. Vì vậy Bộ Ngoại giao
cũng không chuẩn bị đề cương chi tiết các điểm chính để tham khảo khi trò
chuyện.
Không ngờ hai vị
lãnh đạo nói chuyện lâu tới 40 phút, hơn nữa đều nói về những vấn đề có tính
thực chất rất quan trọng. Cay-xỏn Phôm-vi-hản thành khẩn thừa nhận trong 10 năm
qua mối quan hệ Lào với Trung Quốc ở vào trạng thái không bình thường là do
chịu “ảnh hưởng từ bên ngoài”, chuyến thăm Trung Quốc lần này sẽ đánh dấu việc
hoàn toàn bình thường hóa quan hệ hai nước. Đồng thời Cay-xỏn Phôm-vi-hản còn
chuyển lời hỏi thăm thân thiết của Tổng Bí thư ĐCSVN Nguyễn Văn Linh tới Đặng
Tiểu Bình, nói Việt Nam đã có nhận thức mới đối với tình hình Trung Quốc, thái
độ đối với Trung Quốc cũng có thay đổi, còn nói Nguyễn Văn Linh hy vọng Trung
Quốc có thể mời ông thăm Trung Quốc.
Đặng Tiểu Bình
cũng mời Cay-xỏn Phôm-vi-hản chuyển hộ lời hỏi thăm Nguyễn Văn Linh và nói: Tôi
quen đồng chí Nguyễn Văn Linh từ lâu, tôi biết đồng chí ấy tư duy linh hoạt,
rất có lý trí, công tác rất đắc lực, Chủ tịch Hồ Chí Minh rất coi trọng đồng
chí ấy. Tôi mong muốn đồng chí Nguyễn Văn Linh quả quyết giải quyết dứt điểm
vấn đề Campuchia. Hiện nay tôi đã già, sắp nghỉ hưu, tôi hy vọng trước khi nghỉ
hưu hoặc không lâu sau khi tôi nghỉ hưu, vấn đề Campuchia sẽ có thể được giải
quyết, mối quan hệ Trung Quốc – Việt Nam khôi phục bình thường, như vậy một nỗi
băn khoăn (nguyên văn tâm sự) của tôi sẽ được dẹp bỏ.
Đặng Tiểu Bình
đặc biệt nhấn mạnh Việt Nam
phải rút sạch sành sanh quân đội ra khỏi Campuchia. Ông nhờ Cay-xỏn Phôm-vi-hản
chuyển những ý kiến đó tới Nguyễn Văn Linh. Ngoài ra Đặng Tiểu Bình còn nói một
câu ý vị sâu sắc : “Nguyễn Cơ Thạch, cái người này thích hoạt động lén lút.”
Lúc ấy tôi làm công tác ghi chép tại chỗ, cảm thấy câu này dường như buột miệng
nói ra, nhưng trọng lượng rất nặng. Theo tôi hiểu, câu nói ấy muốn bảo Nguyễn
Văn Linh rằng Trung Quốc đã mất niềm tin với Nguyễn Cơ Thạch, cho dù là giải
quyết vấn đề Campuchia hay thực hiện bình thường hóa mối quan hệ Trung – Việt
đều không thể hy vọng và dựa vào Nguyễn Cơ Thạch.
Nguyễn Văn
Linh tiếp Đại sứ Trung Quốc để tỏ ý hữu hảo
Cay-xỏn
Phôm-vi-hản trên đường về nước có dừng lại ngắn ngày ở Việt Nam , ông đã kịp
thời và toàn diện chuyển tới Nguyễn Văn Linh lời nhắn của Đặng Tiểu Bình. Nghe
xong, Nguyễn Văn Linh rất coi trọng, càng có hiểu biết thiết thân về “hoạt động
lén lút” của Nguyễn Cơ Thạch. Ông hiểu rằng muốn cải thiện quan hệ Việt –Trung
trước hết phải giải quyết vấn đề Campuchia, mà giải quyết vấn đề Campuchia như
thế nào thì phải bàn với Trung Quốc. Ông còn ý thức được rằng Đặng Tiểu Bình
tuy đã gửi lời nhắn nhưng lại không đưa ra lời mời mình thăm Trung Quốc. Trong
tình hình đó làm cách nào để thực hiện thăm Trung Quốc là vấn đề ông cần gấp
rút giải quyết.
Ngày 5-6-1990,
qua sự nỗ lực của nhiều bên, Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh đã hội kiến Đại sứ
Trung Quốc ở Việt Nam Trương Đức Duy tại Nhà khách Trung ương ĐCSVN. Trước tiên
Nguyễn Văn Linh nhờ Đại sứ Trương chuyển lời hỏi thăm của ông tới các đồng chí
lãnh đạo Trung Quốc Đặng Tiểu Bình, Giang Trạch Dân, Lý Bằng. Nguyễn Văn Linh
nói, trong thời kỳ Việt Nam kháng chiến chống Mỹ, ông từng nhiều lần đi Trung
Quốc, đã gặp Mao Chủ tịch, Thủ tướng Chu Ân Lai, các đồng chí Đặng Tiểu Bình
v.v… Mao Chủ tịch, Thủ tướng Chu Ân Lai, đồng chí Đặng Tiểu Bình là người cùng
thế hệ với Hồ Chủ tịch; Nguyễn Văn Linh là học trò của họ. Trong thời kỳ cách
mạng và kháng chiến cũng như trong nhà tù của kẻ địch, ông luôn luôn học tập và
nghiên cứu các trước tác của Mao Chủ tịch bàn về cách mạng dân tộc dân chủ,
được lợi không ít. Trong thời kỳ Việt Nam chống Pháp, chống Mỹ, Trung Quốc đã
viện trợ to lớn cho Việt Nam về mọi mặt, cả đến gạo, bánh quy nén, dưa chua,
đều do Trung Quốc giúp. Hơn nữa Trung Quốc cũng giúp Việt Nam rất nhiều về
chiến lược và tư tưởng chỉ đạo, thí dụ Việt Nam làm chiến tranh nhân dân là học
tư tưởng chiến tranh nhân dân của Mao Chủ tịch rồi vận dụng vào thực tiễn Việt
Nam. Có thể nói nếu không có sự viện trợ của Trung Quốc thì Việt Nam
không thể đánh bại đế quốc Mỹ.
Nguyễn Văn Linh
nói, sau khi kháng chiến chống Mỹ thắng lợi, toàn quốc thống nhất, Việt Nam lẽ
ra nên tập trung lực lượng xây dựng kinh tế, nhưng đã xuất hiện tình hình khó
khăn và phức tạp không ngờ tới, mười mấy năm nay Việt Nam càng gian khổ hơn
thời kỳ chống Mỹ, đời sống ngày càng khó khăn, đặc biệt là mối quan hệ Việt
–Trung xuất hiện khó khăn. Ông nói rằng Việt Nam đã làm một số việc không tốt
với Trung Quốc. Ông luôn chủ trương làm sai thì phải sửa. Mong các đồng chí
Trung Quốc thông cảm và bỏ qua những chuyện về mặt này, chuyện đã qua rồi thì
để nó qua đi thôi. Việc quan trọng hơn trước mắt là làm tốt mối quan hệ giữa
hai nước hiện nay và sau này.
Nguyễn Văn Linh
nói tình hình quốc tế đang thay đổi mạnh, tình thế ở Đông Âu diễn biến rất phức
tạp, tình thế Liên Xô cũng rất nghiêm trọng. Bọn đế quốc dốc sức can thiệp, ra
sức làm diễn biến hòa bình, mơ tưởng một lần tiêu diệt chủ nghĩa xã hội. Trước kia
mọi người nói Liên Xô là thành trì của hòa bình thế giới, nhưng hiện nay thành
trì này đang lung lay. Trung Quốc là một nước lớn, Đảng Trung Quốc là một đảng
lớn, lại kiên định đi con đường XHCN. Trong tình hình hiện nay, Trung Quốc có
địa vị và tác dụng đặc biệt quan trọng. Chúng tôi cần Trung Quốc giơ ngọn cờ
XHCN. Hai nước Việt Nam
– Trung Quốc là láng giềng XHCN. Việt Nam
là nước nhỏ, Đảng Việt Nam
là đảng nhỏ, rất cần có sự ủng hộ và giúp đỡ của một nước lớn, đảng lớn như
Trung Quốc. Nguyễn Văn Linh nói đây là lời thực lòng của ông.
Nguyễn Văn Linh
nói, vấn đề Campuchia dù thế nào cũng phải giải quyết một cách hòa bình,
Campuchia trong tương lai không nên thân phương Tây, cũng không được để phương
Tây và Liên Hợp Quốc can thiệp quá sâu. Bởi vậy hai phía Việt Nam – Trung Quốc
có thể hợp tác với nhau, từ bên trong thúc đẩy Pol Pot, Ieng Sary hòa giải với
Heng Samrin, Hun Sen, đối ngoại vẫn có thể theo con đường thương lượng giữa các
bên hiện nay. Ý tưởng gạt bỏ Khmer Đỏ là không thực tế.
Nguyễn Văn Linh
tỏ ý ông rất muốn gặp mặt các đồng chí lãnh đạo Trung Quốc cao nhất để trao đổi
ý kiến một cách thấu triệt, như anh em với nhau, có thể không câu nệ nghi lễ
ngoại giao. Ông nói, kinh nghiệm lịch sử cho thấy người lãnh đạo cao nhất hai
nước trực tiếp nói chuyện với nhau thì dễ hiểu biết thông cảm lẫn nhau và đạt
được nhất trí, cũng có thể giải quyết được nhiều vấn đề quan trọng. Nguyễn Văn
Linh còn nói, ông đã nhiều tuổi, muốn trước khi nghỉ hưu có thể bàn bạc cùng
với người lãnh đạo Trung Quốc giải quyết xong dứt điểm vấn đề Campuchia và khôi
phục quan hệ Việt –Trung.
Khi hội kiến, Bộ
trưởng Ngoại giao Nguyễn Cơ Thạch cũng có mặt, nhưng nội dung nói chuyện hoàn
toàn khác với luận điệu cũ rích chống Trung Quốc của Nguyễn Cơ Thạch. [Tôi]
đoán rằng việc bố trí Nguyễn Cơ Thạch dự hội kiến rất có thể có dụng ý là để
ông ta mặt đối mặt nghe xem rốt cuộc Tổng Bí thư nói gì, cũng có thể lúc ấy
[Tổng Bí thư] còn có chút hy vọng với ông ta, dành cho ông ta cơ hội thay đổi
cách làm việc. Dĩ nhiên cũng chính là do Nguyễn Cơ Thạch có mặt nên Nguyễn Văn
Linh chưa nói sâu sắc, thấu triệt hơn.
Sau khi kết thúc
cuộc hội kiến, Đại sứ Trương lập tức báo cáo cho bên nhà biết chi tiết nội dung
cuộc nói chuyện của Nguyễn Văn Linh và thỉnh thị trong nước có chỉ thị gì. Bên
nhà nghiên cứu kỹ rồi nhanh chóng trả lời rằng hãy cứ yêu cầu Việt Nam rút
nhanh quân đội ra khỏi Campuchia và giải quyết ổn thỏa vấn đề liên hợp hai bên
đối lập ở Campuchia sau khi rút quân, tức chính quyền Phnom Penh với ba phái
lực lượng chống đối, sau đó sẽ từng bước thu xếp suôn sẻ cuộc gặp cấp cao giữa
nhà lãnh đạo hai nước. Trong tình hình đó, làm cách nào để phá vỡ thế bí, thực
hiện cuộc gặp với lãnh đạo Trung Quốc là vấn đề đòi hỏi Nguyễn Văn Linh suy
nghĩ rất lung.
Một nhân vật
bí ẩn xuất hiện ở Sứ quán cho xem mật thư
Sáng ngày
16-8-1990, một cán bộ họ Hoàng của Viện Khoa học xã hội Việt Nam đến trước
cổng Đại sứ quán Trung Quốc. Ông nói với nhân viên tiếp đón của Sứ quán là có
việc cần gặp Đại sứ Trương. Đại sứ đã tiếp ông này tại phòng khách Sứ quán. Vì
Đại sứ Trương thạo tiếng Việt nên hai người nói chuyện không cần phiên dịch.
Hoàng nói nhà ông ở gần nhà Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh, tối ngày 13/8 Tổng Bí
thư cho xe đón ông đến nhà nói chuyện một giờ đồng hồ. Tổng Bí thư nói ông vốn
dĩ muốn một lần nữa hẹn gặp Đại sứ Trương nhưng Bộ Ngoại giao ngăn cản, nói là
không cần thiết. Vì vậy Tổng Bí thư nhờ Hoàng nhắn miệng tới Đại sứ Trương.
Nói đoạn, Hoàng
lấy từ túi áo ra một mảnh giấy viết thư gập lại rất nhỏ và giải thích đây là
những điều ông ghi lại lời của Tổng Bí thư, đã được Tổng Bí thư soát lại không
có gì sai. Trong đó có đoạn nói : “Tháng 10 năm ngoái, đồng chí Cay-xỏn
chuyển tới tôi lời hỏi thăm của đồng chí Đặng Tiểu Bình và lời nhắn miệng nói
đồng chí hy vọng trong những năm còn sống được thấy quan hệ Trung Quốc – Việt
Nam bình thường hóa, tôi rất hoan nghênh những điều đó. Cũng vậy, tôi tha thiết
mong muốn trong nhiệm kỳ tôi chủ trì Trung ương ĐCSVN khóa VI có thể khôi phục
quan hệ Việt Nam – Trung Quốc để từ Đại hội VII sắp họp sẽ bắt đầu một giai
đoạn mới trong quan hệ giữa hai nước. Làm được việc này tôi mới xứng đáng với
sự tín nhiệm của nhân dân Việt Nam
và đảng viên ĐCSVN dành cho tôi.”
“Sở dĩ vấn đề
Campuchia – trở ngại ấy cãi nhau mãi chưa thể giải quyết là do Nguyễn Cơ Thạch
luôn luôn làm chệch hướng việc này. Tôi cho rằng hiện nay người lãnh đạo hai
nước cần phải bàn bạc trực tiếp và đi sâu, nhằm thanh toán hết mọi hiểu lầm và
loại bỏ sự can thiệp của Bộ Ngoại giao Việt Nam . Tôi tin rằng những người cộng
sản chân chính của hai nước đều xuất phát từ hy vọng tha thiết bảo vệ CNXH và
khôi phục tình hữu nghị trong sáng chân thành giữa hai nước để tiến hành gặp
gỡ, vấn đề Campuchia nhất định có thể nhanh chóng được giải quyết. Nếu các đồng
chí Trung Quốc cũng có quan điểm như vậy thì đề nghị gửi lời mời nội bộ, tôi sẽ
lập tức bí mật đi Trung Quốc.”
“Để việc thảo luận tiến
hành được chắc chắn tin cậy, để sau khi về nước tôi có thể thuyết phục có hiệu
quả tập thể Ban Chấp hành trung ương và Bộ Chính trị ĐCSVN, tốt nhất nên có hai
đồng chí Đỗ Mười, Phạm Văn Đồng cùng tôi đi Trung Quốc.”
“Điểm xuất
phát tôi yêu cầu đi thăm Trung Quốc nội bộ là để đích thân thâm nhập nghe ý
kiến của các đồng chí Giang Trạch Dân, Đặng Tiểu Bình, Lý Bằng, cũng là để các
đồng chí lãnh đạo Trung Quốc đích thân thâm nhập hiểu rõ cá nhân tôi. Hai bên
cùng nhau thành khẩn tìm ra phương án giải quyết tốt nhất một loạt vấn đề,
trước hết là vấn đề Campuchia. Trước mắt tôi có khó khăn nhất định nhưng tôi có
niềm tin.”
“Nếu được các
đồng chí Trung Quốc ủng hộ và giúp đỡ, tôi sẽ đi theo đường lối của Hồ Chủ
tịch, thuận lợi tiến chắc tới mục tiêu trên phương diện xây dựng tình hữu nghị
Việt-Trung tốt đẹp, bảo vệ CNXH và lợi ích cách mạng chung.”
Đỗ Mười mà
Nguyễn Văn Linh nhắc tới là Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng (Thủ tướng) Việt Nam,
Phạm Văn Đồng là cựu Thủ tướng Việt Nam, bấy giờ làm Cố vấn Trung ương Đảng.
Hoàng giải
thích, ông hiểu ý của Tổng Bí thư là: do Ngoại trưởng Nguyễn Cơ Thạch ngấm ngầm
gây bế tắc, tiến trình Việt Nam – Trung Quốc giải quyết vấn đề Campuchia và
khôi phục quan hệ hai nước bị cản trở, bởi thế Tổng Bí thư muốn đi vòng qua
Nguyễn Cơ Thạch và Bộ Ngoại giao do ông ấy nắm, lãnh đạo cao nhất hai nước trực
tiếp gặp nhau, sau khi bàn bạc quyết định vấn đề rồi có thể ra lệnh cho Bộ
Ngoại giao quán triệt chấp hành.
Tiễn đưa Hoàng
xong, việc đầu tiên Đại sứ Trương vội làm là lập tức báo cáo trong nước biết
các ý kiến Nguyễn Văn Linh nhờ Hoàng chuyển giúp. Nhưng đồng thời [Đại sứ] cần
xem xét một vấn đề là Đại Sứ quán có nên đề xuất với trong nước quan điểm và
kiến nghị của mình hay không. Chỗ khó là bên nhà vừa mới trả lời rõ ràng yêu
cầu đi thăm nội bộ Trung Quốc do Nguyễn Văn Linh đề ra hôm mồng 5 tháng 6, tức
đòi phía Việt Nam trước tiên phải giải quyết vấn đề rút quân khỏi Campuchia và
xúc tiến việc thành lập sự liên hợp hai bên đối lập ở Campuchia, rồi mới thu
xếp cuộc gặp người lãnh đạo hai nước. Trong tình hình này, nếu lặp lại ý kiến
của bên nhà thì coi như không nêu ra kiến nghị nữa; nhưng nếu đưa ra kiến nghị
khác với ý kiến bên nhà thì liệu có bị hiểu nhầm là chủ trương ngược lại với
trong nước chăng?
Vì việc đó,
chiều hôm ấy khi vừa bắt đầu giờ làm việc, Đại sứ Trương gọi tôi và hai Bí thư
thứ nhất cùng bàn bạc. Qua thảo luận, Đại sứ Trương và chúng tôi nhất trí cho
rằng chức trách của Đại Sứ quán là đứng gác cho trong nước, làm tốt nhiệm vụ
tham mưu. Phúc đáp lần trước của trong nước rõ ràng là đúng, nhưng hiện giờ
xuất hiện tình hình mới, Nguyễn Văn Linh quyết kế đi vòng qua Nguyễn Cơ Thạch
để tiến hành bàn bạc chân thành có tính thực chất với người lãnh đạo nước ta;
vì vậy Đại Sứ quán nên căn cứ tình hình mới, mạnh dạn nêu ra kiến nghị mới. Thế
là Sứ quán trịnh trọng kiến nghị bên nhà tích cực xem xét việc Nguyễn Văn Linh
một lần nữa nêu yêu cầu thăm Trung Quốc nội bộ.
Đại sứ Trương
thi hành diệu kế đến thăm Bộ Quốc phòng
Đêm 19 tháng 8,
Sứ quán nhận được trả lời của trong nước. Bên nhà chỉ thị Đại sứ Trương tìm
cách tránh Bộ Ngoại giao Việt Nam, gặp người tin cậy ở bên cạnh Nguyễn Văn Linh
đề xuất Đại sứ muốn sớm gặp riêng Tổng Bí thư để trực diện tìm hiểu ý đồ thật
sự của Tổng Bí thư; có kết quả gì lập tức báo cáo trong nước. Không còn nghi
ngờ gì nữa, đối với Đại sứ, đây là nhiệm vụ chính trị quan trọng hàng đầu và
vượt trên tất cả mọi nhiệm vụ khác, nhưng chẳng nói cũng rõ mức độ khó khăn của
công việc này.
8 giờ sáng ngày
20, Đại sứ Trương triệu tập cuộc họp mở rộng Đảng ủy Sứ quán nghiên cứu cách
thực hiện chỉ thị của trong nước, nhưng chẳng ai đề ra được kế sách hay nào.
Mọi người đều rõ, trong suốt những năm 80, Việt Nam luôn luôn coi Trung Quốc là
“kẻ địch trực tiếp nhất, nguy hiểm nhất”, các phương tiện truyền thông như báo
chí, đài phát thanh truyền hình đều phát đi những nội dung chống Trung Quốc;
trong các buổi chiêu đãi và mọi nghi thức ngoại giao, bất cứ quan chức Việt Nam
nào cũng không dám nói chuyện với quan chức ngoại giao Trung Quốc. Trong tình
hình như vậy, chưa nói việc chẳng có cách nào tìm gặp được người tin cậy ở bên
Nguyễn Văn Linh mà ngay cả chuyện ai là người tin cậy ở bên Tổng Bí thư, cũng
không ai biết.
Trong tình hình
tìm không ra manh mối nào, mọi người không hẹn mà cùng nhớ tới một chuyện. Đó
là ngày 6 tháng 6, tức sau hôm Nguyễn Văn Linh gặp Đại sứ Trương, Đại tướng Lê
Đức Anh, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam có gặp riêng và
mời cơm Đại sứ Trương. Ngoài việc giải thích thêm tinh thần câu chuyện Nguyễn
Văn Linh nói hôm mồng 5 ra, Lê Đức Anh còn nói không ít những lời hữu nghị với
Trung Quốc. Thế là Đại sứ Trương quyết định thử dùng kênh thông qua Bộ Quốc
phòng và Lê Đức Anh xem sao; ông chỉ thị Tùy viên quân sự Sứ quán là Thượng tá
Triệu Nhuệ lập tức hành động.
Quả nhiên Đại
tướng Lê Đức Anh rất vui lòng gặp Đại sứ Trương. Tám giờ sáng ngày 21, Đại sứ
Trương đi một chiếc xe con không cắm quốc kỳ đến Bộ Quốc phòng Việt Nam .
Lê Đức Anh thân mật bắt tay, ôm vai Đại sứ Trương và nói Đại sứ muốn gặp ông
lúc nào ông đều hoan nghênh cả. Đại sứ Trương đi thẳng ngay vào vấn đề, tóm tắt
kể lại một lượt việc hôm trước Hoàng Nhật Tân chuyển tới Đại sứ những lời của
Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh, ngỏ ý bản thân Đại sứ rất muốn trực diện nghe ý
kiến của Tổng Bí thư, hy vọng Lê Đức Anh liên hệ giúp. Lê tỏ ý sẽ lập tức làm
ngay việc này.
Chiều hôm ấy Cục
trưởng Cục Đối ngoại Bộ Quốc phòng Việt Nam Vũ Xuân Vinh khẩn cấp hẹn gặp Tùy
viên quân sự Sứ quán Trung Quốc Triệu Nhuệ và báo cho biết: Tổng Bí thư Nguyễn
Văn Linh sẽ hội kiến Đại sứ Trương vào 7 giờ 30 tối ngày 22 tại Nhà khách Bộ
Quốc phòng, hai bên đều không mang theo phiên dịch viên, kiến nghị Đại sứ
Trương đi xe khác, không cắm quốc kỳ. Vũ còn nói việc này chỉ có ông và Trưởng
phòng Vũ Tần của Cục Đối ngoại Bộ Quốc phòng Việt Nam biết, những người khác
đều không biết. Sau khi về Sứ quán, Tùy viên Triệu lập tức báo cáo Đại sứ
Trương.
Có những sự việc
không hẹn mà gặp nhau. Vợ chồng Đại sứ Trương vốn dĩ đã ấn định 6 giờ 30 tối
ngày 22 mời cơm vợ chồng Đại sứ Malaysia, trước đó đã gửi thiếp mời. Để không
thất lễ mà lại có thể bảo đảm đúng giờ đi gặp Nguyễn Văn Linh, Đại sứ quyết
định giả vờ ốm, để tôi và phu nhân Đại sứ tiếp khách dùng cơm. Tối hôm ấy vợ
chồng Đại sứ Malaysia
đúng giờ đến Đại Sứ quán. Sau khi vào phòng khách, họ thấy Đại sứ Trương vẻ
thiểu não đang ngồi trên ghế được người phiên dịch và nhân viên tiếp tân dìu
đứng dậy, mệt nhọc nói : “Xin chào Đại sứ và phu nhân. Rất xin lỗi các ngài là
cái bệnh Meniere[2] của tôi lại tái phát, làm cho tôi bị nhức đầu buồn nôn, vì
thế tôi chỉ có thể tiếp các ngài được một lúc thôi ạ. Ông Lý, Tham tán Chính
trị của Đại Sứ quán và phu nhân của tôi sẽ tiếp ngài Đại sứ và phu nhân dùng
cơm.” Nghe nói vậy, Đại sứ Malaysia
rất cảm động, ông nói : “Ngài Đại sứ đang đau ốm mà vẫn ra đón khách, chúng tôi
thật không phải với ngài. Xin mời Đại sứ về nghỉ ngơi, chúc ngài sớm bình
phục.” Nói đoạn, ông thân chinh dìu Đại sứ Trương đứng dậy, hai người bắt tay
tạm biệt. Vừa ra khỏi phòng khách, Đại sứ Trương rảo bước đi tới chiếc xe đang
chờ sẵn trong sân. Chiếc Toyota màu đen phóng ngay tới Bộ Quốc phòng Việt Nam .
Nguyễn Văn
Linh bí mật gặp Đại sứ Trương
Khi gặp Đại sứ
Trương, trước tiên Nguyễn Văn Linh khẳng định ông đã nhờ Hoàng Nhật Tân là con
trai Hoàng Văn Hoan chuyển lời nhắn tới Đại sứ Trương, nội dung cũng chính xác
không có gì sai cả. Nguyễn Văn Linh nói bản thân ông trước nay đều cho rằng
Việt Nam
nên giữ quan hệ tốt với Trung Quốc. Năm 1976, tại Đại hội IV ĐCSVN, vì không
đồng ý với một số biện pháp làm xấu mối quan hệ Việt Nam – Trung Quốc của chính quyền
hồi ấy mà ông bị lên án là “hữu khuynh”. Năm 1982 tại Đại hội V ĐCSVN lại vì
ông chủ trương trong giai đoạn hiện nay Việt Nam nên cho phép đồng thời tồn tại
nhiều thành phần kinh tế và không đồng ý với chính sách chống Trung Quốc mà bị
chèn ép ra khỏi Bộ Chính trị. Hồi ấy ông rất khó hiểu tại sao lại áp dụng thái
độ như vậy với Trung Quốc. Nếu Bác Hồ còn thì nhất định sẽ không xuất hiện
những chuyện kỳ quặc như thế. Nguyễn Văn Linh còn nói, chính sách của Việt Nam đối với Hoa
kiều và người Hoa cũng sai lầm. Hoa kiều và người Hoa có đóng góp quý giá cho
cách mạng Việt Nam, sau khi chiến thắng, Việt Nam lại kỳ thị họ, xua đuổi họ,
thật là không có tình có lý.
Nguyễn Văn Linh nói, năm
1986, sau khi nhận nhiệm vụ Tổng Bí thư ĐCSVN ông quyết tâm vượt qua mọi sức
cản, từng bước uốn nắn các sai lầm trước đây, khôi phục mối quan hệ hữu nghị
với Trung Quốc. Trước hết là thuyết phục Trung ương ĐCSVN kiến nghị Quốc hội
xóa bỏ các nội dung có liên quan chống Trung Quốc viết trong Hiến pháp. Tiếp đó
lại làm các công việc trên nhiều mặt, cuối cùng ra được quyết định rút quân
khỏi Campuchia. Nguyễn Văn Linh nói, trong tình hình quốc tế hiện nay, đối với
Việt Nam ,
việc xây dựng, phát triển tình đoàn kết hữu nghị và quan hệ hợp tác với Trung
Quốc, trung tâm XHCN kiên cường này, rõ ràng là một nhiệm vụ càng quan trọng và
bức thiết. Bởi vậy, ông có một nguyện vọng lớn nhất là thực hiện được việc bình
thường hóa mối quan hệ Việt Nam
– Trung Quốc vào trước Đại hội VII ĐCSVN năm 1991. Đây sẽ là một việc lớn làm
phấn chấn lòng người đối với toàn đảng và toàn dân Việt Nam .
Về vấn đề
Campuchia, Nguyễn Văn Linh nói ông hiểu rõ tính chất quan trọng và bức thiết
của việc giải quyết vấn đề này. Lẽ ra hai bên Việt Nam và Trung Quốc thông qua con
đường ngoại giao để bàn bạc giải quyết vấn đề này là tốt nhất và suôn sẻ nhất.
Nhưng do Nguyễn Cơ Thạch và Bộ Ngoại giao do ông ta nắm có ý đồ gây rối, hiện
nay con đường này rất khó đi. Vì vậy ông nghĩ bản thân ông phải đi Bắc Kinh
trực tiếp hội đàm với Tổng Bí thư Giang Trạch Dân, Thủ tướng Lý Bằng, cùng bàn
bạc phương án giải quyết tốt nhất. Nguyễn Văn Linh nói, trên vấn đề Campuchia,
Nguyễn Cơ Thạch có quan điểm không nhất trí với phần lớn các Ủy viên Bộ Chính
trị, ông ta luôn luôn làm sai lệch công việc. Nguyễn Văn Linh còn nói, những
cuộc gặp cá nhân như cuộc gặp Đại sứ Trương hôm nay không nên quá nhiều. Nếu
Tổng Bí thư Giang Trạch Dân, Thủ tướng Lý Bằng mời ông và Đỗ Mười, Phạm Văn
Đồng đi Trung Quốc thì đề nghị Đại sứ Trương trực tiếp đề xuất với Bộ Ngoại
giao Việt Nam ý định đồng thời gặp Nguyễn Văn Linh, Đỗ Mười, và Chủ tịch Nhà nước
Võ Chí Công, trực diện chuyển ý kiến của người lãnh đạo Trung Quốc, làm như vậy
sẽ ổn thỏa hơn.
Đại sứ Trương
cảm ơn Nguyễn Văn Linh đã tiếp và tỏ ý sẽ lập tức báo cáo trong nước biết nội
dung cuộc nói chuyện của ông.
Gặp gỡ bí mật
Thành Đô
Chiều 28 tháng 8
năm 1990, Sứ quán nhận được chỉ thị của trong nước, đề nghị Đại sứ Trương
chuyển lời tới Nguyễn Văn Linh: Tổng Bí thư Giang Trạch Dân và Thủ tướng Lý
Bằng hoan nghênh Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh và Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Đỗ
Mười tiến hành thăm nội bộ Trung Quốc từ ngày 3 đến ngày 4 tháng 9, cũng hoan
nghênh Cố vấn Trung ương ĐCSVN Phạm Văn Đồng đồng thời cùng đi. Hiện nay thời
cơ giải quyết chính trị vấn đề Campuchia đã chín muồi, hai phía Trung Quốc –
Việt Nam cần cùng nhau cố gắng xúc tiến giải quyết thật nhanh vấn đề này và sớm
thực hiện bình thường hóa quan hệ Trung – Việt. Do Á Vận Hội sắp sửa tiến hành
tại Bắc Kinh, vì để tiện giữ bí mật, địa điểm hội đàm sẽ thu xếp tại Thành Đô,
Tứ Xuyên.
Lãnh đạo hai
nước tại Thành Đô
Đại sứ Trương
Đức Duy lập tức họp hội nghị mở rộng Đảng ủy Sứ quán nghiên cứu tìm cách nhanh
chóng nhất chuyển thông tin quan trọng của trong nước tới Nguyễn Văn Linh. Nhờ
đã có kinh nghiệm lần trước nên lần này mọi người ít nhiều đã có chút vững tâm,
quyết định vẫn cứ để Tùy viên quân sự Triệu Nhuệ liên hệ với Bộ Quốc phòng Việt
Nam .
Thế là 8 giờ sáng ngày 29, một lần nữa Đại sứ Trương gặp Lê Đức Anh, đề nghị
ông giúp đỡ thu xếp để Đại sứ Trương trực tiếp báo cáo Tổng Bí thư Nguyễn Văn
Linh biết thông tin quan trọng đến từ Bắc Kinh.
Một tiếng đồng
hồ sau, Trưởng phòng Vũ Tần thuộc Cục Đối ngoại Bộ Quốc phòng Việt Nam hẹn gặp
Tùy viên quân sự Triệu Nhuệ, chuyển đạt lời nhắn miệng của Lê Đức Anh nói Tổng
Bí thư Nguyễn Văn Linh ấn định 4 giờ chiều hôm ấy sẽ cùng Chủ tịch Đỗ Mười tiếp
Đại sứ Trương. Để thể hiện cuộc hội kiến này được liên hệ qua kênh chính thức,
Tổng Bí thư kiến nghị Đại sứ quán Trung Quốc chính thức nêu yêu cầu với Ban Đối
ngoại Trung ương ĐCSVN, nói rằng Đại sứ Trương có việc khẩn cấp hy vọng được
hội kiến Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh và các đồng chí lãnh đạo Việt Nam khác
trong cùng ngày. Căn cứ theo sự gợi ý của Nguyễn Văn Linh, 1 giờ chiều hôm đó
Đại sứ Trương đến gặp Phó Trưởng ban Đối ngoại Trung ương ĐCSVN Trịnh Ngọc Thái
nêu ra yêu cầu nói trên.
Qua sự bố trí
của Ban Đối ngoại Trung ương ĐCSVN, 4 giờ chiều Nguyễn Văn Linh và Đỗ Mười hội
kiến Đại sứ Trương tại Phòng khách Trung ương ĐCSVN. Đại sứ Trương chuyển tới
Nguyễn và Đỗ ý kiến của Tổng Bí thư Giang Trạch Dân và Thủ tướng Lý Bằng mời
hai đồng chí thăm Trung Quốc nội bộ. Nguyễn và Đỗ đều rất vui mừng nhận lời
mời, đồng ý với thời gian và địa điểm cuộc gặp do phía Trung Quốc đề xuất và
nói sẽ lập tức báo cáo Bộ Chính trị Trung ương ĐCSVN, nhanh chóng xác định danh
sách nhân viên đi theo và bắt tay làm công tác chuẩn bị. Nguyễn Văn Linh còn
nói, nếu tình hình sức khỏe cho phép thì đồng chí Phạm Văn Đồng cũng sẽ nhất
định nhận lời mời cùng đi. Sau khi về Sứ quán, Đại sứ Trương lập tức báo cáo
trong nước biết tình hình cuộc gặp chiều nay.
Ngày 30, trong
nước thông báo cho Sứ quán biết thu xếp lịch trình đại thể của lần gặp gỡ này,
đó là: sáng ngày 3 tháng 9, chuyên cơ Việt Nam rời Hà Nội, 1 giờ trưa đến Thành
Đô, buổi chiều lãnh đạo hai bên hội đàm, buổi tối phía Trung Quốc mở tiệc chiêu
đãi. Sáng ngày 4 tháng 9 tiếp tục hội đàm, buổi chiều chuyên cơ Việt Nam rời Thành
Đô về nước. Sau khi thỉnh thị và được trong nước đồng ý, Đại sứ Trương sẽ cùng
đáp chuyến chuyên cơ Việt Nam đi Thành Đô và tham gia hội đàm.
Sáng ngày 3, tôi
đi xe của Đại sứ Trương đến sân bay quốc tế Nội Bài Hà Nội, vừa để tiễn Đại sứ
Trương vừa cũng là để tiễn đoàn Nguyễn Văn Linh. Phía Việt Nam tất cả có 15
người đi chuyến này, ngoài Nguyễn Văn Linh, Đỗ Mười và Phạm Văn Đồng ra, các
nhân viên chủ yếu cùng đi còn có Chánh Văn phòng Trung ương ĐCSVN Hồng Hà (Ủy
viên Trung ương Đảng), Trưởng Ban Đối ngoại Trung ương ĐCSVN Hoàng Bích Sơn (Uỷ
viên Trung ương Đảng), Thứ trưởng thứ nhất Bộ Ngoại giao Đinh Nho Liêm (Uỷ viên
Trung ương Đảng), còn lại là các nhân viên công tác. Khi xe của Đại sứ Trương
tới gần sân bay thì thấy một xe con kiểu bình thường màu đen chạy sau xe chúng
tôi, ngoảnh lại nhìn, vì xe không treo màn cửa nên có thể thấy rõ người ngồi
bên trong là Nguyễn Văn Linh, bên cạnh người lái xe có một cán bộ bảo vệ. Có
thể thấy Nguyễn Văn Linh vẫn giữ tác phong giản dị như thế của Hồ Chí Minh. Xe
chúng tôi lập tức chạy chậm lại nhường đường cho xe Nguyễn Văn Linh. Tại sân
bay không làm bất kỳ nghi lễ tiễn đưa nào, đoàn Nguyễn Văn Linh và Đại sứ
Trương lên máy bay xong, chuyên cơ liền cất cánh.
Sau khi từ Thành
Đô trở về, Đại sứ Trương cho chúng tôi biết cuộc gặp lãnh đạo hai nước chủ yếu
thảo luận cách giải quyết chính trị vấn đề Campuchia và khôi phục quan hệ bình
thường Trung Quốc – Việt Nam .
Về vấn đề Campuchia, hai bên chú trọng bàn về thành viên Ủy ban Tối cao cơ quan
quyền lực lâm thời Campuchia [SNC], tức phương án phân phối quyền lực sau khi
Việt Nam
rút quân. Phía Trung Quốc đề xuất Ủy ban này gồm 13 thành viên, ngoài Sihanouk
làm Chủ tịch ra, chính quyền Phnompenh cử 6 đại biểu, phía lực lượng chống đối
gồm ba phái Campuchia Dân chủ (tức Khmer Đỏ), Ranaridh và Son Sann mỗi phái 2
đại biểu, tổng cộng 6 đại biểu. Nguyễn Văn Linh tỏ ý có thể tiếp thu phương án
này của phía Trung Quốc; Đỗ Mười cho rằng bản thân Sihanouk cũng thuộc lực
lượng chống đối, như vậy tỷ lệ hai bên là 6 so với 7, phía lực lượng chống đối
nhiều hơn 1 ghế, dự đoán phía chính quyền Phnom Penh khó tiếp thu phương án
này; Phạm Văn Đồng thì nói phương án của phía Trung Quốc đã không công bằng lại
cũng không hợp lý. Cuối cùng phía Việt Nam
đồng ý dựa vào phương án của phía Trung Quốc để làm công tác thuyết phục phía Phnom Penh .
Về mối quan hệ
Trung Quốc – Việt Nam ,
hai bên đều có thái độ nhìn về phía trước, không rà lại các món nợ cũ. Lãnh đạo
hai nước đều đồng ý dựa theo tinh thần “Kết thúc quá khứ, mở ra tương lai” viết
một chương mới trong mối quan hệ Trung – Việt. Khi kết thúc cuộc gặp, lãnh đạo
hai nước đã ký kết “Biên bản Hội đàm”. Tổng Bí thư Giang Trạch Dân còn ý vị sâu
xa trích dẫn hai câu thơ của Giang Vĩnh, nhà thơ đời Thanh: “Độ tận kiếp ba
huynh đệ tại, tương kiến nhất tiếu mẫn ân cừu [tạm dịch : Qua kiếp nạn, anh em
còn đó. Gặp nhau cười, hết sạch ơn thù]”. Tối hôm ấy Nguyễn Văn Linh xúc động
viết bốn câu thơ: “Huynh đệ chi giao số đại truyền, oán hận khoảnh khắc hóa vân
yên, tái tương phùng thời tiếu nhan khai, thiên tải tình nghị hựu trùng
kiến.”[3]
Để bảo đảm cuộc
gặp thành công, Tỉnh ủy Tứ Xuyên và Văn phòng Đối ngoại đã làm rất nhiều công
việc tổ chức và chuẩn bị. Nghe nói họ đã phải đưa đi nơi khác tất cả các khách
trọ ở nhà khách Kim Ngưu, để dành nơi này đón các vị khách Việt Nam ở trong hai
ngày hội đàm. Đồng thời hai bên Trung Quốc – Việt Nam thương lượng giữ bí mật về cuộc
hội đàm này, không phát bất cứ tin tức nào ra bên ngoài.
16 chữ vàng
của mối quan hệ Trung Quốc –Việt Nam
Một năm sau cuộc
gặp Thành Đô, tháng 11 năm 1991, tân Tổng Bí thư ĐCSVN Đỗ Mười và tân Chủ tịch
Hội đồng Bộ trưởng Võ Văn Kiệt thăm Trung Quốc. Lãnh đạo hai nước ra Thông cáo
chung, tuyên bố thực hiện bình thường hóa quan hệ Trung Quốc – Việt Nam .
Tháng 2-1999
lãnh đạo Trung Quốc – Việt Nam
ra “Tuyên bố chung” xác định bộ khung phát triển mối quan hệ hai nước trong thế
kỷ mới, nói tóm tắt là 16 chữ “Ổn định lâu dài, hướng tới tương lai, láng giềng
hữu nghị, hợp tác toàn diện”. Các quan chức và học giả Việt Nam nói đây là “16 chữ vàng”.
Tháng 7 và tháng
11 năm 2005, lãnh đạo cấp cao hai nước Trung Quốc – Việt Nam đi thăm lẫn nhau,
làm phong phú hơn nữa nội hàm của “16 chữ”, không ngừng nâng cao mối quan hệ
láng giềng hữu hảo và hợp tác toàn diện lên mức độ mới, khiến cho hai quốc gia
và nhân dân hai nước mãi mãi làm láng giềng tốt, bạn bè tốt, đồng chí tốt, đối
tác tốt, đánh dấu mối quan hệ ngoại giao hữu hảo Trung Quốc – Việt Nam được đẩy
lên một chặng đường mới.
Tác
giả: Lý Gia Trung [1]/Biên
dịch: Nguyên Hải
Nguồn: Tạp
chí Trung Quốc 《党史纵横》(Đảng
sử tung hoành)[4] bản điện tử ngày 26-8-2014. Một bản của bài viết có đăng trên
mạng China.com.
—————
[1] Tác giả bài viết này có
lẽ là Lý Gia Trung, từng 4 lần làm việc ở Đại sứ quán Trung Quốc tại Việt Nam,
lần cuối cùng làm Đại sứ. Lý học tiếng Pháp tại Trung Quốc, tiếng Việt tại ĐH
Tổng hợp Hà Nội, là tác giả sách Hồ Chí Minh, một cuộc đời huyền thoại xuất bản
năm 2011 ở Trung Quốc (ND).
[2] Bệnh Meniere là một rối
loạn ở tai trong, gây ra chóng mặt và ù tai (ND).
[3] Chúng tôi đoán ông
Nguyễn Văn Linh viết 4 câu này bằng tiếng Việt, đây chỉ là lời dịch của phía
Trung Quốc
“兄弟之交数代传,怨恨顷刻化云烟,再相逢时笑颜开,千载情谊又重建”. Dịch ngược lại tất nhiên không đúng
với nguyên văn tiếng Việt. Tạm dịch ý: Tình anh em truyền bao đời, trong khoảnh
khắc mọi oán hận tan thành mây khói, khi gặp nhau nở nụ cười, xây đắp lại tình
hữu nghị muôn đời (ND).
[4] Tạp chí “Đảng sử tung hoành”
ra đời năm 1988, do Phòng Nghiên cứu lịch sử đảng của Tỉnh ủy Liêu Ninh, Ban Tổ
chức Tỉnh ủy Liêu Ninh, Cục Lão cán bộ Tỉnh ủy Liêu Ninh phụ trách; tạp chí ra
hàng tháng, có tính chất tổng hợp và thông tục, được phát hành công khai cho
bạn đọc trong và ngoài Trung Quốc. (ND)
(Nghiên cứu Quốc tế)
---------------
Đọc kỹ bài viêt thì Nguyễn Cơ Thạch hoạt động"lén lút" hay nhưng kẻ nào tiếp xuc lén lút thì đã quá rõ ràng.và hậu quả của sự lén lut hay nâp dưới tính từ BÍ MẬT đã ảnh hưởng tai hại đến sự phát triển của Dân tộc trong mấy chục năm qua.Nếu nói Lê Duẩn quá Tả-quá cưng rắn với Trung Quốc để hai nước Viêt-Trung đi tới chiến tranh,thì Nguyễn Văn Linh quá nhu nhược để Việt Nam quá lệ thuộc vào Trung Quôc.Rât tiếc là vì nội bộ mà Cụ Trương Chinh phai để Nguyễn Văn Linh ngồi vào ghế của mình,nếu không đât nước không đến nỗi châm chân trong cuộc chơi toàn cầu.Đọc kỹ bài viêt này thì câu nói:Nguyễ Cơ Thach,cha phá vây.Phạm bình Minh,con hội nhập là đung với hiện tình đât nươc,khi hai cha con ông làm Thượng Thư Bộ Ngại giao.
Trả lờiXóaBài viết này nói về các chi tiết sự kiện là khá chính xác- chúng tôi là những người trong cuộc thuộc BTTM lúc bấy giờ qua rò rỉ nội bộ cũng được biết những thông tin đúng như Lý Gia Trung tiết lộ.
XóaVà từ những năm đầu 90 tôi đã tin rằng những kẻ cầm đầu đảng csVn là một lũ bán nước, phản bội dân tộc, do đó cuối những năm 90 tôi đã tự bỏ đảng csVN;
Cựu SQ BTTM
''Nguyễn Văn Linh nói, sau khi kháng chiến chống Mỹ thắng lợi, toàn quốc thống nhất, Việt Nam lẽ ra nên tập trung lực lượng xây dựng kinh tế, nhưng đã xuất hiện tình hình khó khăn và phức tạp không ngờ tới, mười mấy năm nay Việt Nam càng gian khổ hơn thời kỳ chống Mỹ, đời sống ngày càng khó khăn, đặc biệt là mối quan hệ Việt –Trung xuất hiện khó khăn. Ông nói rằng Việt Nam đã làm một số việc không tốt với Trung Quốc. Ông luôn chủ trương làm sai thì phải sửa. Mong các đồng chí Trung Quốc thông cảm và bỏ qua những chuyện về mặt này, chuyện đã qua rồi thì để nó qua đi thôi. Việc quan trọng hơn trước mắt là làm tốt mối quan hệ giữa hai nước hiện nay và sau này.''
XóaChuyện này không thể "để lâu cứt trâu hóa bùn được".
Trả lờiXóaCảm ơn Chủ trang và dịch giả!
Lê Duẩn đáng lẽ nên xử bắn súc vật Nguyễn Văn Linh!
Trả lờiXóaLịch sử từng có sai lầm như vậy, là người ta đã tha Hitler ở Thế chiến 1!
Nhưng chính Lê Duẩn là người làm mồi cho lũ điên Bắc Kinh gây xúi giục PolPot gây chiến tranh biên giới Tây Nam, rồi chính BK xua quân xâm lược VN năm 1979. Một bài học đắt giá của các vị lãnh đạo tự cao, tự mãn, ngạo mạn. Sau năm 1975, ông ta cứ tưởng VN là vô địch. Nhưng ông ta đã quên rang hàng triệu người VN đã ngã xuống trong cuộc chiến tranh giữa hai phe mà VN tự nhận là "tiền đồn của phe XHCN", là VN chiến đấu vì chủ nghĩa Mác - Lê, vì "Liên Xô, Trung Quốc".
XóaNếu thực sự vì dân thì nên bắn mình trước.
XóaTôi nghĩ là Lê Duẩn thức thời. Đã sớm ý thức được cái hiểm hoạ Trung Cộng nên muốn thoát ra. Bị buộc vào cái thằng Trung cộng thì sẽ là thằng lính đánh trận bung xung cho nó. Nhưng thoát cũng không dễ. Kết quả là tốn 20,000 sinh mạng lính ở biên giới Tây Nam và biên giới phía Bắc. Lúc đó Mỹ chưa bang giao, nên Nguyễn Văn Linh ngả theo Trung cộng.
XóaMấy mươi năm trước,đãng tôn họ Mao như thánh.
Trả lờiXóaBây giờ thì đã rõ,đó là tên giết người khủng khiếp nhất lịch sử nhân loại.
Mấy năm trước,đãng tôn họ Giang là bạn vàng 16 chữ.
Bây giờ hắn đã vào tù,lộ rõ là một tên đồ tể dã man,mổ sống hàng triệu người để cướp nội tạng.Là tội phạm đang bị truy nã của một toà án ở Tây Ban Nha.
Cầu mong đãng coi tôi là gì cũng được chứ đừng bao giờ coi tôi là...bạn.
Ớn quá!
Cảm ơn tác giả :Lý Gia Trung đã viết ra những điều bí mật của ĐCSVN bấy lâu nay , đúng là thật Lâm nguy cho Tổ Quốc việc không minh bạch gọi là ( bí Mật )như lâu nay ĐCS vẫn làm . giờ mới chứng minh thấy thưc sự tổ chức Đảng này không vì Dân chút nào biểu hiện rõ sự nhu nhược hèn kém cuối cùng giao Đất Nước cho kẻ thù truyền kiếp , Nhân Dân tiếp tục lại làm NÔ LỆ cho Tàu Cộng . Món nợ này do ĐCSVN phải chịu trước Lịch sử và Nhân Dân Việt Nam .
Trả lờiXóaNguyễn văn Linh là kẻ bán nước xuất sắc nhất mọi thời đại của VN .Lịch sử dân tộc không bao giờ quên tội ác này của y .Mãi mãi nguyền rủa ý .ĐẢ ĐẢO ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM BÁN NƯỚC .D M C S ///
Trả lờiXóaTừ lâu tôi vẫn cho rằng Nguyễn Văn Linh phải đứng đầu bảng, trên cả Trần Ích Tắc và Lê Chiêu Thống. Nhưng càng ngày tôi càng có cảm giác rằng Nguyễn Văn Linh chỉ xứng đáng với vị trí thứ hai – còn kẻ khác xuất sắc hơn.
XóaTheo TQ chỉ mang đến một bất hạnh cho dân tộc VN . Từ thời phong kiến vua tôi cho đến tận hôm nay XHCN tập thể Đảng lãnh đạo , VN vẫn bị lợi dụng và nô dịch bởi TQ .
Trả lờiXóaĐầu óc lãnh đạo TQ và nhân dân chưa thoát ra khỏi cái tôi chủ nghĩa Dân tộc Đại Hán , còn mang nặng mối thù phục hưng khi bị các liệt cường Đế quốc xâu xé trong hai thời Đệ nhất và đệ nhị Thế chiến , không thấy được giá trị dân chủ và tự do thật sự , chỉ thấy sức mạnh và kết quả của thống trị bằng nòng súng và bom đạn .
TQ vẫn còn đứng bên ngoài vòng hoà bình hợp tác của thế giới , một sự nguy hiểm cho nhân loại kể cả bản thân nhân dân TQ .
VN theo TQ chỉ là miếng mồi trước miệng cọp . Chúng ta đang chơi với cọp , chúng ta tự lấy lửa dấu vào túi áo , chúng ta đang làm xiếc nhưng chúng ta chưa bao giờ học làm diễn viên xiếc . Chúng ta bị bắt buộc phải làm điều mà cả Đảng lẫn nhân dân đều cảm thấy bất an chỉ vì muốn bảo vệ tiếng tăm của một gia tộc ĐCSVN đã quá tang thương và rệu rã .
Hãy từ bỏ cái hư danh của gia tộc Đảng hôm nay , để hoà đồng cùng quần chúng , cùng quần chúng tìm thoát ách khống chế , thống trị của TQ .
Không làm được việc này , chỉ biết sĩ diện gia tộc Đảng chính là mang tai họa đến để hại mình và hại người . Mất biên giới đất liền , biển đảo , môi trường sống bị ngộ độc . Tất cát đều do TQ tiến hành thực hiện đã quá rõ ràng . Thì tại sao những người lãnh đạo Đảng phải cam chịu và buộc nhân dân phải cam chịu ? Quả thật là điều khó hiểu !!!!
Thức tỉnh .
Đường đường, mặt lớn tai to
Trả lờiXóaThậm thà thậm thụt như trò ú tim.
Tay Lý Gia Trung này hắn viết trung thực đấy- ai là người từng sống, làm việc với Lê đức Anh, Nguyễn Văn Linh, Đỗ mười, Vũ Xuân Vinh, Vũ Tần.. thời đó đều biết phong thanh ít nhiều chuyện này nhưng không ai dám nói ra. sợ csVN cho đi mò tôm vì đảng "ta" rất dã man trong "xử lý" người làm lộ cái xấu của đảng, nhất là lộ bản chất bán nước vong bản của những kẻ cầm đầu csVN.
Trả lờiXóa(Người trong cuộc).
Đảng cộng sản chưa bao giờ là đại diện cho quyền lợi của nhân dân Việt Nam mà chỉ là nấp dưới chiêu bài giải phóng dân tộc và bảo vệ đất nước để lợi dụng nhân dân Việt Nam mà thôi. Bởi vậy dù là Trường Chinh hay Nguyễn Văn Linh, dù là Đỗ Mười hay Lê Duẩn, lúc ngả về Liên Xô lúc ngả về Trung Quốc.... Tất cả đều chỉ vì chủ nghĩa Mác Lê nin, tất cả chỉ vì chủ nghĩa xã hội....Bởi vậy không cần truy cứu trách nhiệm cho một cá nhân nào cả, giải tán ĐCS và xóa bỏ chủ nghĩa Mác Le là xong.
Trả lờiXóaCòn đối với TQ, mối thù truyền kiếp thì không bao giờ xóa được, huống chi Hiệp ước Thành Đô là tác phẩm của Giang Trạch Dân, một tên phạm tội diệt chủng với cả nhân loại thì không lẽ gì nhân dân VN phải công nhận.
Nếu thực như vậy thì ko phải là thoả hiệp vô nguyên tắc. ko phải là chấp nhận lệ thuộc sáp nhập vào TQ như dư luận nặng nề...Mà chỉ là 16 hữ vàng . Thời như thế thế thời phải thế. Sống với anh hàng xóm to con, lắm tiền, mưu ma chước quỷ...mà mình thì đang ốm yếu...trước hết phải biết cách tồn tại...THật đáng thông cảm cách tiếp cận của ông Linh. Nhưng bây giờ làm gì cũng phải " Sống chết có dân" mới là thượng sách. Cả lịch sử và hiện tại thế giớ này đều như vậy. Nếu không sẽ bị đường cùng như Gadafi, Mubarac, Ceaucecu và Musolini... /.
Trả lờiXóaLý Gia Trung chỉ viết sơ lược, đời nào hắn tiết lộ chuyện cơ mật. Xem hồi ký của cựu thứ trưởng Ngoại giao VN Trần Quang Cơ mới thấy Nguyễn Văn Linh nhu nhược mắc mưu TQ, thỏa hiệp vô nguyên tắc với TQ như thế nào và nhiều điều cay đắng cho VN nữa...
XóaĐất nước thê thảm như ngày nay là hậu quả của chế độ độc đảng, của toàn trị và bưng bít thông tin. Nói đến sai lầm các cá nhân thì tất cả những con người đã tham gia bộ máy lãnh đạo đó đều có tội không còn một ai (cả HCM; LD; LĐT; PVĐ;...) Nguyễn Văn Linh chỉ là thê đội kế tiếp mà thôi.
Trả lờiXóaTác giả "4+16" bị nhập kho rùi, tức là TCB cũng xóa luôn cái công thức đó cho hết...lòng thòng (hắn đã và luôn luôn hành động như thế); chỉ còn "nhận thức" của riêng LĐ VN nữa thôi chứ đâu còn cái gọi là "nhận thức chung của lãnh đạo hai đảng và hai nhà nước"!
Trả lờiXóaNhiều quan sát viên cho rằng VN đã mất về tay TC và việc chiếm cứ toàn thể nước Việt, đổi tên VN thành một quận, huyện của Tàu, chỉ còn là vấn đề thời gian. Quả thực, Tàu cộng đã bao vây toàn nước Việt, đất nước đang ở trong hoàn cảnh "tứ diện thọ địch".
Trả lờiXóa- Người Tàu đã và đang tiếp tục lập nghiệp, bén rễ trên quê hương ta. Họ đang tràn ngập quê hương VN, từ Bắc vô Nam: Miền Cao Nguyên do Tàu cộng chiếm, lấy cớ là để khai thác boxit. Trên thực tế đó là những binh lính TC. Trên quê hương VN, người Tàu có những đặc khu như ở Đà Nẵng, Hà Tĩnh, Lạng Sơn, Bình Dương... Người Việt bị cấm héo lánh tới những nơi này. Đặc khu Vũng Áng ở Hà Tĩnh đang được dư luận chú ý vì các chất thải cực độc đổ ra biển đã khiến cá chết hàng loạt, nhuộm trắng biển miền Trung. Ngoài khơi miền Trung, biển đã và đang bị ô nhiễm nặng nề. Hoạt động của các ngư phủ bị tê liệt.
- Phía đông, bờ biển VN bị Tàu cộng gần như phong tỏa. Hạm đội tầu đánh cá của TC lên đến gần 50000 tàu đang biến cả biển Thái Bình Dương thành miền biển của TC. Thực ra các tàu đánh cá đó là những đơn vị xung kích trá hình của Hải quân TC.
- Phía tây, với hàng chục chiếc đập nước xây ở thượng nguồn sông Cửu Long, TC có thể điều chỉnh lưu lượng nước sông khiến các đồng bằng ở hạ lưu của sông trở nên vô dụng vì hạn hán "nhân tạo" do TC gây ra. Nước biển mặn đã đổ vào đông bằng sông Cửu Long, biến vùng này trở nên vô dụng cho việc trồng lúa cũng như giết hết cá nước ngọt của sông này, vốn dĩ là vựa cá của Miền Nam Việt Nam.
TQ tạo sức ẻp và csvn tiến hành thực hiện "biên bản hội đàm" của HN Thành Đô. Thế nhưng biết bản chất tráo trở của csvn, tq dành quyền dùng vũ lực buộc chúng thực hiện. Đây là thời điềm tốt nhất đề tq cất quân: Thiên thời, địa lợi, nhân hoà. Vũ Nguyệt Anh
XóaVNdang là ngôi sao nhỏ thứ 5 trên lá đại kỳ mà Trọng lú dùng để nghênh tiếp TCB.Csvn đang được Đcstq giao nhiệm vụ cai trị VN,Mọi đường lối chủ trương do cstq vạch ra và csvn là lũ chó thừa hành.
XóaCsvn không có 1 quyền gì để quyết định phải làm gì hay nên làm gì ở VN.Chưa đến 2020 theo thoả thuận Thành đô và hiện nay VN đã là 1 phần của Tàu cọng.Đả đảo csvn bán nước.
Cách đây không lâu, "thằng biến thái " TBT Lú Trọng có phát biểu trong một phiên họp tổ tại kỳ họp thứ 6 Quốc hội khóa XIII: “Xây dựng CNXH còn lâu dài lắm. Đến hết thế kỷ này không biết đã có CNXH hoàn thiện ở Việt Nam hay chưa.”. Câu nói “ba xạo” đó phơi bày một “sự thật” là các tên lãnh đạo bù nhìn cộng sản Việt Nam chẳng có lấy một kế hoạch nào cho đất nước này cả, chúng nó đang dẫn dắt dân tộc Việt Nam này mò mẫm trong bóng tối của cái gọi là “thiên đường XHCN” mà chính chúng nó cũng chẳng hiểu cái thiên đường đen ngòm ngòm đó có cái mẹ gì trong trỏng! Cái xạo này là cái xạo mang tội to nhất, nó như vòng kim cô mà đảng CSVN dùng để xiết chặt trên đầu 90 triệu dân Việt Nam.
Trả lờiXóaĐảng cướp bù nhìn CSVN vẫn thường hô hào khẩu hiệu: Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra. Nghe vậy mà không phải vậy, vì dân biết thì có biết đấy, chứ dân bàn thì còn lâu, dân làm – làm ở đây là làm cái phận sự của một người dân, chứ không phải làm quan đâu, và câu nói dân kiểm tra – nghe nực cười làm sao. Có thằng dân nào mà xông vào cơ quan nhà nước cho đòi kiểm tra không, chúng uýnh cho bỏ mẹ!
Nói tóm lại, tất cả những gì bọn bù nhìn cộng sản nói chỉ để mỵ dân và hoàn toàn ba xạo.
Một bầy ác quỉ đội lốp người ! trời tru đất diệt chúng mày !
Trả lờiXóaĐến bao giờ dân tộc VN ta mới lời có những tên CS bán nước hại dân còn sống như Đỗ Mười Lê Đ Anh,N Đ Mạnh ,N P Trong ,N T Dũng và các tên ủy viên BCT bán nước từ trước đến nay ra trước tòa án dân tộc ?Chúng phải bị tru di cửu tộc như lời vua Lê Thánh Tông đã tuyên.Đảng CSVN phải bị tuyệt chủng ,thì đất nước này,dân tộc này mới có cơ hội để sánh vai cùng thế giới .
Trả lờiXóaChúng muốn đồng hoá mà ta nhu nhược quá. Vì sao phải nhu nhược vậy ? Nhân dân đã biết. Nếu cố tình làm ngơ, lịch sử sẽ phán xét, nếu tỉnh ngộ hết lòng vì dân, vì vận mệnh dân tộc Việt. Không ai đánh kẻ chạy lại ! Thời gian không còn bao lâu nữa ./.
Trả lờiXóaNhớ lại hoàn cảnh lịch sử của lúc ấy,Nguyễn Văn Linh -vốn dĩ ngả về phía Tầu-buộc phải quy phục.Có thể bí quá phải quỵ lụy.Tôi còn nhớ vào giai đoạn ấy,trên báo "An Ninh Thủ Đô" có đăng một bài báo của một nhà sử học khen hành động "cởi trần,tự trói,mang theo quan tài đến quỳ trước ải Nam Quan,xin chịu tội chết khi đạo quân của Lưu Bá Ôn nhà Minh,nhằm mục đích xin hàng".Sau này ngẫm lại,phải chăng bài báo ấy thanh minh cho hành động của ông Linh?Nhưng đọc lại hồi ký của cái anh đại sứ này,người VNtử tế đều thấy nóng mặt.Dù ông Linh chqa quỳ trước mặt Giang Trạch Dân,Lý Bằng...nhưng những mưu kế bàn với Tầu để hạ bệ Nguyễn Cơ Thạch-đồng chí,đồng bào mình_,nhằm vừa lòng Tầu,tôi thấy là hành động đầu hàng,hèn hạ và nhục nhã quá.Theo tôi,bài hồi ký này do người Tầu viết,tự cho mình là "bề trên"...Cần có một bài do người Việ tham gia sự kiện này ...Nhưng cũng cảm ơn anh Tầu này,vì qua bài viết,trừ phi kẻ bán nước nhục nhã,không một người Việt nào không thấy "TRUNG QUỐC LÀ BỌN ĐỂU!"(ngay cả những điều cần giữ danh dự cho -các đồng chí thân thiết,khi cần cũng xổ toẹt!).Nếu còn sống,hỏi rằng ông Linh sau khi đọc bài hồi ký này có còn "hết lòng tin các bạn Tầu anh em nữa không?
Trả lờiXóaNhà máy thép formosa là con ngựa thành Tơ roa thời đại mới ở phương đông.
Trả lờiXóaCÒN lÊ đỨC aNH THÌ SAO ???
Trả lờiXóaTư duy nô lệ, ăn bám ăn xin quen rồi.
Trả lờiXóaMột bài viết có giá trị với lời đồn''Hội Nghị Thành Đô''Lời đồn không Chồn cũng Cáo Và khẳng định thêm những gì trong ''Hồi Kí TQC" NCT là chính xác ĐCSVN là tay sai bán nước ngay từ khi nó ra đời cầm đầu là HCM và cho đến nay bậu sậu TBT NPT?
Trả lờiXóaNL
Sau khi cộng sản Liên Xô và Đông Âu sụp đổ, Nguyễn Văn Linh (kẻ từng chứng kiến tận mắt sự sụp đổ của CHDC Đức khi ông ta đang chữa bệnh và dự quốc khánh ở CHDC Đức; cũng như thất bại trong mưu toan "siết lại đội ngũ cs, tránh khủng hoảng" của ông ta với lũ cuồng cộng ở Đông Âu. Nguyễn Văn Linh về nước vội vàng họp những kẻ thân tín, quyết định quay ra ôm chân Trung cộng (kẻ vừa mới xâm lược Biên giới phía Bắc cách đó 10 năm gây ra hàng chục vạn nấm mộ người Việt còn chưa phủ kín cỏ xanh).
Trả lờiXóaQuán triệt tư tưởng "khép lại quá khứ, còn đảng còn mình"- bọn đầy tớ dưới trướng quân sư giúp việc cho Nguyễn Văn Linh, Đỗ mười lúc đó(như Lê đức Anh, Vũ xuân Vinh, Vũ Tần..." đã tiến hành lén lút tiếp xúc, chuẩn bị cho Linh, Mười cùng Phạm Văn Đồng sang TQ- và ngày 4/9/1990 mật ước csVN đầu hàng nhận làm tay sai cho csTQ đồng thời dâng nước VN cho TQ đã được ký tại Thành Đô (Tứ Xuyên, TQ) với sự tham gia của Giang Trạch Dân và Lý Bằng.
Bất bình và phản ứng trước thái độ ươn hèn của kẻ cầm đầu đảng lúc đó, tại các hội nghị nội bộ của Bộ chính trị, BCHTW, nhiều cán bộ cao cấp của đảng như Nguyễn cơ Thạch, Trần Quang Cơ... đã lên tiếng chỉ trích thái độ và hành động bán nước ươn hèn hết sức nguy hiểm đó của nguyễn văn linh và đỗ mười. Thậm chí họ đã gọi hành động và chủ trương đó đã mở ra "MỘT THỜI KỲ BẮC THUỘC MỚI ĐÃ BẮT ĐẦU".
Để biện bạch cho chủ trương và quyết định của mình, Nguyễn văn Linh đã thừa nhận:"TÔI CŨNG BIẾT RẰNG, DỰA VÀO TRUNG QUỐC THÌ SẼ MẤT NƯỚC; NHƯNG MẤT NƯỚC CÒN HƠN MẤT ĐẢNG"
Câu nói trên rõ ràng thể hiện rõ bản chất vong bản, tay sai cs quốc tế, bán nước của đảng csVN; họ sẵn sàng phản bội dân tộc, chống lại dân tộc, dâng tổ quốc này cho ngoại bang, bằng mọi cách kể cả những cách khốn nạn nhất, gian ác nhất, nham hiểm nhất, tàn bạo nhất, cốt chỉ để giữ cho được vị trí cai trị dân tộc cho đảng csVN.
Tội ác ấy của đảng csVN là tày trời, tày biển.
Vì vậy nếu không giải tán ngay đảng csVn thì chắc chắn VN sẽ là một Tây tạng phương Nam của csTQ trong một vài năm tới.
Ôi VN quê hương đau thương của tôi.
(CB BTTM- người quan sát, trong cuộc)
Vợ Nguyễn Văn Linh trả lời phỏng vấn báo Gia Đình : Nguyễn Văn Linh viết duy nhất 1 lá thư "tỏ tình" rồi dùng Hội nghị "ép duyên", ép làm đám cưới.
Trả lờiXóaLúc ấy, tôi phải về Bạc Liêu báo cáo kết quả họp Quốc hội gấp, tôi viết thư trả lời anh rằng: “Hiện tại tôi chưa nghĩ tới, vì còn phải đi tìm gặp mẹ già, không biết mẹ tôi còn sống hay chết vì nghe đâu xã Mỹ Quới quê tôi bị giặc Pháp đi càn, tàn sát cả làng!”.
Sau đó tôi được phân công 3 tháng đi củng cố phong trào phụ nữ ở 3 tỉnh Bến Tre, Sóc Trăng, Đồng Tháp. Hôm về đến chợ nổi Đồng Tháp, tôi gặp cô Yến (Chánh văn phòng Phụ nữ Nam Bộ) đang đi chợ mua cả xuồng đầy ắp nào cá, rau, gạo... Yến tủm tỉm: “Mua đồ nhiều về đám cưới chị đó!”. Trời! Thì ra “người ta” để ý mình, mọi người ai cũng muốn “ghép đôi” nên nhân dịp có Hội nghị xứ ủy “tranh thủ” làm đám cưới luôn! Tất nhiên là tôi... cự lại: “Có ai nói gì với tui đâu, tui đi rồi người ta mới đưa thơ theo sau, tui có trả lời là đồng ý đâu!”.
Thời gian NV Linh nằm vùng ở Chợ Lớn (thợ sửa radio trá hình, nghe đài là chính), NV Linh nhận nhiều ảnh hưởng của Tàu Chơ Lớn. Thời gian NV Linh nằm ở cục R (Kamphuchea), vũ khí Trung quốc đã đổ hàng loạt qua đường tàu thuỷ đến Shihanoukville rồi chuyển vào Nam Việt nam. Hầu như hàng trăm tấn vũ khí,bị Việt nam Cộng Hoà bắt đuọc từ chiến trường, từ súng AK,cho đến B40, mìn, súng cao xạ phòng không đều xuất xứ từ Trung quốc. Do đó, NV Linh bi ảnh hưởng của Tàu rất nặng.