Muốn tham nhũng phải có ghế lãnh đạo

Đại biểu Đỗ Văn Đương: "Nói thì hay, làm thì dở, chỉ xoay xở làm lãnh đạo, ngước lên để có quyền lực, mà như thế là gắn với tham nhũng đấy".

LTS: Trong cuộc trao đổi với Báo Điện tử Giáo dục Việt Nam bên lề kỳ họp Quốc hội thứ 11, Đại biểu Quốc hội Đỗ Văn Đương - Ủy viên Thường trực Ủy ban Tư pháp của Quốc hội cho rằng, cần phải thực sự coi trọng người tài và giảm số cán bộ "hô khẩu hiệu".

- Đọc báo cáo nhiệm kỳ của Chính phủ, ông có bình luận gì?

- Đại biểu Đỗ Văn Đương: Về những điểm đã đạt được, nếu thực sự được như thế thì có đại biểu đã nói rằng đó là hồng phúc cho dân. Tuy nhiên, ở phần đánh giá về những hạn chế, đặt ra câu hỏi vì sao chưa đạt được những kết quả thực chất thì chưa thỏa đáng, cần phải có đánh giá sâu hơn và cụ thể hơn.

Có nhiều vấn đề quan trọng cần phải làm rõ, thí dụ như tình hình nợ nước ngoài 80 tỷ USD và tới đây khi nguồn ODA giảm thì có đối sách gì. Đồng thời cũng phải làm rõ việc sử dụng vốn ODA trong thời gian qua thực sự đã hiệu quả chưa.

Thứ hai là nợ công tăng nhanh, nếu như năm 2011 là 1,3 triệu tỷ đồng, nay đã là 2,7 triệu tỷ đồng. Nợ công là do đâu? Phải có đánh giá chi tiết từng hạng mục xem ở chỗ nào khiến khoản nợ này tăng lên nhanh như vậy. Đầu tư cho phát triển hạ tầng là một việc tốt, nhưng nếu đầu tư cho tiêu dùng dẫn tới nợ công thì rất nghiêm trọng.

Thứ ba là vì sao bộ máy nhà nước quá cồng kềnh? Chủ trương của Bộ Chính trị về tinh giảm biên chế rất đúng, nhưng giảm thế nào? Hết xây dựng đề án, báo cáo cấp thẩm quyền phê duyệt... cứ như thế lâu lắm, không được đâu. Riêng khâu thủ tục thôi cũng đã rất nhiêu khê rồi, xin hết cấp này tới bộ nọ mới được cắt giảm.

Bộ máy hành chính quá lớn, thu ngân sách không đủ bù chi, cho nên dứt khoát phải bằng mọi cách tinh giảm biên chế. Giảm không chỉ với các cơ quan nhà nước mà cả các tổ chức đoàn thể. Như thế thì phải nhất thể hóa để bớt các tầng nấc trung gian, một ông chỉ đạo là thực hiện luôn thì mới nhanh và dứt khoát được.

Tôi lấy thí dụ, bây giờ có một ông đứng ngoài sân rồi chỉ đạo ông trọng tài trực tiếp điều khiển trận đấu thì không được, vì người ta phải tùy theo tình huống mà xử lý.

Cho nên chuyện xây dựng cơ chế chính sách mà qua nhiều lớp trung gian khiến cho việc áp dụng chính sách vào đời sống thực tế bị kéo dài, thậm chí có cả chuyện nói một đằng làm một nẻo.

Giảm biên chế xây dựng vị trí việc làm là lâu dài, còn thực tế trước mắt theo tôi bây giờ phải giao nhiệm vụ cụ thể cho từng bộ. Thí dụ, năm nay phải giảm được 1000 người, năm sau giảm 2000 người thì các bộ tự phải giải quyết vấn đề của ngành mình.

Giao nhiệm vụ xong, Quốc hội và Chính phủ phải yêu cầu các bộ, ngành đến cuối năm báo cáo kết quả, không cho phép trây ì, phải chấm dứt tình trạng nói rồi để đấy.

- Thưa ông, vấn đề nhất thể hóa cũng đã từng được đề cập, nhưng cũng có những băn khoăn lo ngại quyền lực tập trung thì quyền của những người đứng đầu lớn quá, khó kiểm soát?

- Ông Đỗ Văn Đương: Trên thực tế các cơ quan nhà nước đã có kiểm soát lẫn nhau từ lập pháp, hành pháp, tư pháp, cho nên không phải quyền lực tập trung là muốn làm gì cũng được. Việc này nhiều nước đã làm rồi chứ không phải việc mới.

Tuy nhiên, dù làm gì đi chăng nữa thì tôi cũng nhấn mạnh là phải bớt các tầng lớp trung gian đi, và phải coi trọng những người có trách nhiệm, những người trực tiếp làm ra sản phẩm.

Tức là phải coi trọng những người có chuyên môn giỏi, giảm số cán bộ phong trào hô khẩu hiệu đi. Đấy là số cán bộ nói thì hay, làm thì dở, chỉ xoay xở làm lãnh đạo, ngước lên để có quyền lực, mà như thế là gắn với tham nhũng đấy.

Người có tài là những người có đạo đức và tập trung cho chuyên môn chứ không nghĩ đến mấy trò xỏ lá, ba que.

Còn những người có đức một cách trìu tượng thì khó đánh giá. Vì vậy, phải coi trọng những người có tài, chứ đừng nói tới đạo đức một cách chung chung.

Tôi nói thí dụ tận tụy với công việc chính là đạo đức công vụ tốt đấy chứ. Còn có người thì vẫn nhận đạo đức tốt, nhưng không làm gì cả, và nếu xét ở trách nhiệm công vụ thì là vô đạo đức.

Trong phát biểu về kinh tế - xã hội, ông có ví von “một nông dân cõng 4 ông công chức béo thì chết, dân oán thán lắm”, và có nhiều cán bộ không thích làm việc chỉ thích làm quan. Nhưng có lẽ số “công chức béo” ấy vẫn còn là một ẩn số khó tìm?

Đại biểu Đỗ Văn Đương: Công chức béo mà tôi nói là cái loại tham nhũng. Công chức béo ở đây không phải là thể xác, là cân nặng mà tôi muốn nói là cái ông cán bộ kia có nhiều tài sản lớn, gia đình, vợ con hoành tráng lắm, cổ phần, cổ phiếu, vàng bạc châu báu rất nhiều.

Vậy số công chức béo ấy hiện nay nhiều hay ít? Chúng tôi chưa có con số tổng kết cụ thể, nhưng ghi nhận phản ánh từ cử tri thì chắc chắn rất nhiều.

            Loại công chức này cũng như “hòa đại nhân” trong một bộ phim truyền hình nước ngoài đã chiếu tại Việt Nam.

Thử hỏi một đất nước mà có vài “hòa đại nhân” thì làm gì còn tài sản quốc gia nữa?

Mỗi người trong chúng ta đều là dân, dù là người bình thường hay quyền cao chức trọng cũng vậy. Thế cho nên mình phải coi trọng bố mẹ, coi trọng gia đình, coi trọng anh em, coi trọng những người khác xung quanh.

Có nhiều người chiến đấu mất xác ở chiến trường đến bây giờ cũng có tìm thấy đâu, cho nên làm lãnh đạo thì phải thấy được cái khổ của dân, nói tiếng nói của dân và làm được những việc thực sự có ích cho đời sống của dân.

Tôi đề nghị thời gian tới phải chống tham nhũng có trọng tâm, nhằm vào một số quan chức để chấn chỉnh bộ máy cán bộ.

- Trân trọng cảm ơn ông!

Ngọc Quang (Thực hiện)/GDVN

-------------