Trang BVB1

Thứ Bảy, 5 tháng 12, 2015

Những gì đã và đang đặt ra qua MDS

CẢM NHẬN VỀ HỘI THẢO QUỐC TẾ 
ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG 
CÁC CÔNG TRÌNH THỦY ĐIỆN 
TRÊN DÒNG CHÍNH SÔNG MEKONG
* TÔ VĂN TRƯỜNG
Trên công luận, có 2 bài tường thuật về hội thảo Mekong Delta Study (MDS) của báo Tuổi  Trẻ đăng ngày 5/12 với cái tít rất kêu “Chưa nên công nhận vì nhiều thiếu sót” và tường thuật của báo VietNamPlus tiêu đề “Kiến nghị phát triển 11 đập thủy điện trên dòng chính Mekong” theo 2 góc nhìn khác nhau? Là người tham dự và phát biểu tại hội thảo, với tư cách chuyên gia độc lập, xin chuyển tải cảm nhận về hội thảo nói  trên để rộng đường công luận.
Hội thảo nóng ngay từ  buổi đầu khai mạc
Ngày 4/12 Bộ Tài nguyên & Môi trường và Ủy ban sông Mekong Việt Nam đã tổ chức hội thảo quốc tế “Nghiên cứu tác động của các công trình thủy điện trên dòng chính sông Mekong” có khoảng 80 đại biểu tham dự đại diện cho Lào, Campuchia, các tổ chức quốc tế, các sứ quán, Ban chỉ đạo Tây Nam bộ, Ban đối ngoại trung ương, các ngành, tỉnh thành, chuyên gia độc lập vv…
Đây là một trong các cuộc hội thảo được nhiều giới quan tâm. Bộ trưởng Bộ Tài nguyên & Môi trường  Nguyễn Minh Quang  và các đại biểu tham dự suốt cả ngày, lắng nghe các ý kiến phản biện tranh luận dưới các góc nhìn khác nhau.
Trước hết, phải ghi nhận, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã công khai minh bạch cho công bố toàn bộ về kết quả của MDS mới được cập nhật và mời nhiều thành phần tham dự kể các các chuyên gia độc lập lâu nay đã lên tiếng phản biện về nghiên cứu này.
Thủy điện sẽ làm cạn kiệt dần nguồn lợi thủy sản sông MeKong
Sau khi nghe phát biểu khai mạc của Thứ trưởng Nguyễn Thái Lai và trình bày báo cáo của tư vấn quốc tế, Gs Nguyễn Ngọc Trân mở đầu bài phát biểu đề nghị không nên chấp nhận báo cáo này vì chưa logic trong sơ đồ khối về phương pháp luận, không kể đến các tác động của thủy điện Trung Quốc, các tác nhân của biển, của con người, độ chính xác của số liệu mô hình hóa. Đặc biệt ông Trân còn đề nghị nhà nước kiểm tra tài chính nghiên cứu này làm ngay cả một số đại biểu quốc tế cũng ngơ ngác, giờ giải lao hỏi tôi nội bộ có chuyện gì không?. Thật ra, về tài chính là điều hiển nhiên phải làm của kiểm toán nhà nước đối với bất cứ dự án, đề tài nghiên cứu nào, không nên “đao to, búa lớn” đưa ra ở hội thảo quốc tế chỉ thảo luận về vấn đề chuyên môn.
Gs Trân còn đề cập đến vấn đề lý lịch, cho rằng Ts Chu Thái Hoành chuyên môn về ngành nước không đủ kiến thức nghiên cứu về nông nghiệp. Ts Hoành từ tốn, giải đáp đã theo học tiến sĩ ở đại học nông nghiệp Wageningen (Hà Lan) và nhiều năm làm chuyên gia ở IRRI (Viện lúa quốc tế ở Philippines) chuyên nghiên cứu về mô hình nông nghiệp. Phương pháp đánh giá về tác động đến nông nghiệp ở đây là dựa theo các kết quả nghiên cứu khoa học của quốc tế có tham vấn chuyên gia và rất nhiều tài liệu trong nước.   
PGS Lê Anh Tuấn và thạc sĩ Nguyễn Hữu Thiện (mỗi người phát biểu 2-3 lần) chủ yếu góp ý  phê phán liên quan đến phạm vi nghiên cứu, một số thông tin về số liệu còn mâu thuẫn, không rõ ràng như số liệu về phù sa, không nghiên cứu đánh giá sâu về loài cá, phạm vi tốc độ xói lở bờ, quan điểm đối tượng bảo vệ nông nghiệp vv… Cả 2 ý kiến của Lê Anh Tuấn và Nguyễn Hữu Thiện nhằm nâng cao chất lượng của báo cáo, không hề nói bác bỏ MDS. Phía Việt Nam còn có ý kiến của đại diện Bộ Xây dựng cần bổ sung nghiên cứu tác động đến các đô thị hóa ở đồng bằng sông Cửu Long. Một ý kiến khác của đại diện ở Cần Thơ nói đồng ý với ý kiến của Gs Trân và bổ sung phát triển thủy điện không nên coi là phát triển bền vững như phía Lào giải thích.
Một trong những đập thủy điện chặn ngang dòng chảy sông MeKong
Gs Tăng Đức Thắng, Phó Viện trưởng Viện Khoa học Thủy lợi VN và Ts Nguyễn Thế Bình, nguyên Phân viện trưởng Phân viện thiết kế quy hoạch nông nghiệp là những người am hiểu thực tế nhưng chắc vì “tế nhị” nên không phát biểu.
Tiến sĩ John Dore chuyên gia người Úc đại diện cho tổ chức tài nguyên nước vùng Châu Á đánh gía MDS mặc dù còn một số khiếm khuyết nhưng không thể phủ nhận đây là kết quả nghiên cứu nỗ lực rất đáng ghi nhận của tư vấn làm rõ nhiều điều so với các nghiên cứu mang tính chất định tính trước đây.
Các bạn ở đoàn của Lào khẳng định quyền của mình được xây dựng các đập thủy điện để  phát  triển kinh tế, và làm thủy điện còn có nhiều mặt lợi không phải chỉ có hại như trong  báo cáo của MDS.
Phía Campuchia và Lào có ý kiến tranh luận với tư vấn về việc sử dụng số liệu cũ hay mới? đặc biệt là ý kiến của tiến sĩ Sokhem Pech (3 lần phát biểu) cần lưu ý đến tác động ảnh hưởng rất lớn đến Tonleshap về  dao động mực nước và phù sa, thủy sản. Báo cáo lần trước so với lần này có khác nhau (nên hiểu là mới bổ sung đánh giá cả kịch bản 2 và 3 thay cho chỉ có kịch bản 1 như lần công bố trước). Dr Sokhem cũng như ý kiến của đại diện Mỹ, và các đại biểu quốc tế khác ghi nhận các kết quả của nghiên cứu và tuy chỉ ra MDS còn những bất cập, đề nghị tư vấn bổ sung hoàn chỉnh báo cáo chính thức, nhưng không có ai đề nghị bác bỏ nghiên cứu này như Gs Trân.
Từ năm 2011, Trung Quốc (TQ) đã âm thầm cho khởi động
 đập thủy điện Nọa Trác Độ – con đập thứ năm trên thượng nguồn sông MêKông
Quan điểm của người viết bài này
Ở hội thảo do giới hạn về thời gian tôi chỉ nêu một số ý chính (phát biểu 2 lần buổi sáng và buổi chiều) có thể tóm tắt như sau :
-Hội thảo tranh luận sôi nổi nhiều ý kiến dưới các góc nhìn khác nhau rất ích lợi cho tư vấn và cơ quan chủ trì lắng nghe, giải trình, tiếp thu để hoàn chỉnh báo cáo cuối cùng.
- Tư vấn DHI (Đan Mạch) và HDR (Mỹ) là các công ty có danh tiếng trên thế giới nhưng lĩnh vực nghiên cứu MDS qúa rộng và phức tạp, trong thời gian ngắn không thể tránh khỏi những khiếm khuyết. Con người tác động vào tự nhiên luôn có được và mất, đó là bài tóan “trade off” đánh đổi, do đó phải làm sao cho cái lợi lớn nhất và cái mất ít nhất.   
- MDS cần làm rõ mục tiêu, phạm vi nghiên cứu, đối tượng nghiên cứu và sơ đồ khối (Flow Chart) minh chứng cụ thể các số liệu mới cập nhật sử dụng cho mô hình toán.
- MDS là nghiên cứu lần đầu tiên cho kết quả mang nhiều tính chất định lượng cụ thể về mực nước, độ mặn, sản lượng lúa, phù sa vv…khác hẳn với các nghiên cứu nặng về định tính trước đây. Nếu làm rõ tính kế thừa từ các nghiên cứu khác trước đây như nghiên cứu về chiến lược môi trường, chương trình sử dụng tài nguyên nước (WUP) Ủy hội sông Mekong (bộ SWAT, IQQM, ISIS, DSF), một số nghiên cứu ở Việt Nam liên quan như quy hoạch thủy lợi xét đến biến đổi khí hậu, mực nước biển dâng để thấy rõ tính mới và tính sáng tạo của MDS (khi áp dụng mô hình Mike) thì dễ thuyết phục người đọc hơn.
-Ý kiến của đại diện Campuchia cho rằng số liệu sử dụng cũ, bên tư vấn phản ứng lại là mới (sư nói sư phải, vãi nói vãi hay) không minh chứng cụ thể?. Với tư cách chuyên gia độc lập, tôi đã giải thích MDS sử dụng mạng giám sát chất lượng nước của MRC thực hiện giám sát liên tục từ 1988-2015 (chuồi số liệu hơn 25 năm) tại 48 vi trí quan trắc trên dòng chính và dòng nhánh sông MK (Campuchia : 18 vị trí, Lào: 11, Thái Lan: 8 và VN 10 vị trí). Quan trác liên tục 1 tháng thu mẫu 1 lần (ngày 15 hàng tháng, 12 tháng/năm) với 19 chỉ tiêu hóa lý.  Các phòng thí nghiêm tham gia mạng lưới áp dụng hệ thống Quản lý chất lượng theo ISO 17025, hàng năm tham gia thử nghiệm thành thạo PT của ERA – USA đảm bảo số liệu tin cậy và hệ thống.
Ngoài ra, còn có nghiên cứu bổ sung số liệu và thông tin về thành phần chất dinh dưỡng, phục vụ cho tính toán mô hình chất lượng nước. EcoLAB.  Thời gian thực hiện : 2 đợt tháng 10/2014 và tháng  4/2015. Bổ sung  thêm một đợt tại Lào tháng 3/2015.  Số liệu Sediment của MRC thực hiện từ năm 2012-2015, tại 68 mặt cắt, dòng chính và nhánh sông Mekong. Một số nghiên cứu bổ sung đo 2 đợt tháng 4/2015 và tháng 10/2014. Ngoài ra, thêm một đợt bổ sung tại Lào tháng 3/2015  vv…Tổng số lượng mẫu phù sa bùn cát trong nghiên cứu bổ sung là: 1340 mẩu bùn cát đáy và 418 mẫu bùn cát lơ lửng.  Có thể nói, đây là đợt nghiên cứu bổ sung với quy mô và nội dung chưa từng có từ trước đến nay trong khu vưc, cung cấp khá đầy đủ số liệu đầu vào, để thưc hiện theo yêu cầu cua DHI.
Số liệu của IKMP/DSMP chủ yếu là tổng lượng sediment, không  có số liệu về các thành phần dinh dưỡng. Trong khi đó, số liệu của WQMN thì chỉ có hàm lượng tổng N và P trong nước (mẫu nước gồm cả thành phần hòa tan và thành phần trong chất lơ lửng (TSS)). Do đó, vai trò của các nghiên cứu bổ sung trong nghiên cứu này chủ yếu để xác định tỷ lệ các chất dinh dưỡng ở các dạng khác nhau trong nước, làm cơ sở tính toán thành phần dinh dưỡng trong sediment của các năm kịch bản nền. (Vì số liệu đo trong các năm này hạn chế).
Cần lưu ý tách biệt số liệu Bedload sử dụng cho Mike 11 ST và Wash Load sử dụng cho Mike 11 AD  để người đọc dễ theo dõi.
Ở đây, có vấn đề về chính sách quản lý số liệu như thế nào. Nếu các chuyên gia VN muốn sử dụng số liệu cơ bản về chất lượng nước kể cả các số liệu mặt cắt ngang phần dòng chính thượng lưu sông Mekong thì có được miễn phí không? Hay chỉ các chuyên gia DHI mới có độc quyền sử dụng?  
- Tôi chia sẻ  với các bạn Lào về nguyện vọng muốn khai thác tiềm năng thủy điện để phát triển kinh tế xã hội của đất nước nhưng không thể nói phát triển thủy điện là bền vững và quyền được làm thủy điện vì theo Hiệp định MRC có  ba giai đon viết tt là PNPCA bao gm giai đoạn 1: Th tc thông báo (Procedures for Notification). Giai đoạn 2: Tham vn trước ( Prior Consultation), thi gian dành cho Tham vấn trước là 6 tháng k t ngày nhn được Thông báo. Giai đon 3: Chun  thun (Agreement).
Trong giờ giải lao,  tôi tiếp tục đàm đạo với các bạn Lào là đừng quên tinh thần của Hiệp định MRC 1995 là “4  quốc gia thành viên tham gia ký kết cùng đồng ý là bằng mọi cố gắng phòng tránh, làm nhẹ hay giảm thiểu những hậu quả tác hại trên môi trường do phát triển và  xử dụng  tài nguyên nước lưu vực sông Mekong” vv…
Các mặt còn tồn tại trong báo cáo của MDS
Theo nhận xét của tôi:  
-V mc tiêu MDS ch mi tp trung vào tác động ca các đập dòng chính mà chưa m rng được ra các vn đề liên quan đến phát trin khác như chiến lược phát trin kinh tế xã hi trong toàn vùng.
- Tuy đã có nhiu kết qu có th định lượng rõ ràng như tác động lên dòng chy, mc nước, độ mn, sn lượng lúa vn còn thiếu nhiu lĩnh vc chưa đánh giá định lượng được chc chn như đa dng sinh hc, bi xói vv
- V phương pháp chưa phân tích được s tương tác gia các ngành vi nhau như mi quan h gia nông nghip, thy sn, đa dng sinh hc vv
 - V s liu: Vn còn thiếu nhiu mng s liu như thy sn, đa dng sinh hc, dân sinh và chưa có được chui s liu dài năm đồng b để phân tích tác động theo thi gian.
- S liu xói l vùng bin không phù hp vi thc tế đồng bng sông Cu Long. 
- Độ chính xác của mô hình phụ thuộc số liệu đầu vào, phần mềm tính toán, và tay nghề của chuyên gia mô hình. Phương pháp số nào cũng có những hạn chế của nó. Phương pháp sai phân hữu hạn có một điểm bất lợi cơ bản so với phương pháp thể tích hữu hạn là không bảo tồn được tính bảo toàn của phương trình vận tải chất.
T trước ti nay, các chuyên gia tính dòng chy ti Kratie qua đường quan h H-Q (mc nước và  lưu lượng). Phương pháp này đã được kim chng qua s liu đo nhiu năm. Đo mc nước ri tính ra tính ra lưu lượng. Để tính bng mô hình  Mike 11 cho dòng chính thì phi cho trước điu kin biên (hoc H hoc Q) ti Kratie. Khi chy mô phng (ví d 2007) thì đã có th có các giá tr H/Q ti Kratie, nhưng khi tính các phương án thì các giá tr H, Q ti Kratie chưa có (đúng ra các giá tr này phi là kết qu tính ra t mô hình, như trong trường hp dòng chy t thượng lưu ti h lưu).
Tác hại khi vùng hạ lưu sông MeKong bị cạn kiệt nước
Mike 11 được sử dụng trong MDS đã phát triển giải thuật toán cho cả dòng chảy êm lẫn dòng chảy xiết. Khi tính cho dòng chẩy xiết DHI có sửa version 2014 để cho tính toán ổn định chứ không phản ánh bản chất của dòng chảy xiết. Đối với dòng chảy xiết, chuyên gia lược bỏ số hạng đối lưu trong phương trình động lượng. Mike 11 không thực sự mô phỏng dòng chảy xiết và kết quả tính sẽ kém chính xác khi số Froude gia tăng.  Tuy nhiên, điều này chỉ cục bộ một vài điểm trên toàn lưu vực nên kết qủa mô phỏng coi như sai số cho phép.
Vấn đề đáng quan tâm là từ Kratie tr xung là tam giác châu Mekong vi địa hình tương đối thp. Khi có lũ, nước s tràn b và chy trên đồng. Lưu lượng tràn b (theo chiu t sông tràn lên đồng và ngược li, tràn t trên đồng xung sông) là không h nh so vi lưu lượng chy trong lòng sông chính.
Ví dụ cụ thể,  chúng tôi ước tính sơ bộ nếu tích hợp giữa mô hình 1D và 2 D  cho trn lũ 2011 thấy lưu lượng ti Kratie và ti Phnompenh (sông Mekong và sông Bassac) và lưu lượng tràn b trên các đon sông tương ng. Lưu lượng tràn b trên các đon sông này bng 70-80% lưu lượng trong sông. Các cht dinh dưỡng, phù sa trong dòng nước sau khi tràn lên b s biến đổi trong quá trình chy tràn trên đồng. Khi nước tràn ngược tr li sông, chc chn cht lượng ca nó s thay đổi. Mô hình 1D của MDS hu như không có kh năng tính toán được s tương tác gia dòng trong sông và dòng trên đồng c v lượng nước ln vt cht mang trong dòng nước. Và s khiếm khuyết này là đáng quan tâm khi lưu lượng tràn b là đáng k như trong trường hp nêu trên.
Chuyên gia tư vấn giải trình tiếp thu ý kiến này nhưng việc xây dựng mô hình 2D còn phải đầu tư nhiều thời gian và công sức cho nghiên cứu trong tương lai. 
Thay cho lời kết
Hôm lâu, Gs Trân nhắn tin cho tôi “Anh nên viết sớm, trước khi có “đèn đỏ” về MDS đó”.  Quan điểm của tôi dưới góc nhìn của chuyên gia độc lập, nhà báo công dân, không bị tác động của bất cứ ai, kể cả những người có thẩm quyền.  
MDS đánh giá tác động thủy điện trên dòng chính, chưa phải là quy hoạch phát triển để đưa vào tất cả các dự báo, các biến động và các quyết định về sử dụng tài nguyên không liên quan đến chủ đề nghiên cứu là các đập ở thượng lưu. Việc này sẽ làm ở giai đoạn sau, đó cũng  là trách nhiệm của các cơ quan quy hoạch của Việt Nam. MDS không đủ thời gian và cũng không đủ khả năng để làm các việc này.
Nếu cập nhật đến hiện tại thì tác động của các thủy điện ở Trung Quốc đã ảnh hưởng rất lớn xuống hạ lưu, khi đó làm lu mờ tác động của thủy điện dòng chính của 11 đập ở hạ lưu sông Mekong.
B Tài nguyên & Môi trường và Ủy ban sông Mekong Việt Nam cùng tư vấn quốc tế nghiên cứu xem xét, tiếp thu các ý kiến phn bin ca các đại biu tham gia hi tho để hoàn chỉnh báo cáo chính thức cuối cùng như cam kết của Chính phủ Việt nam.
Kết luận của Bộ trưởng  Nguyễn Minh Quang theo đánh giá chung của các đại biểu tham dự Hội thảo là thỏa đáng. Những “lỗ hổng” còn lại trong MDS sẽ được phía Việt nam nghiên cứu trong chương trình khác để đáp ứng kịp thời yêu cầu phát triển kinh tế xã hội  bền vững của đồng bằng sông Cửu Long.
 T.V.T (Tác giả gửi BVB)
-------------

24 nhận xét:

  1. Tôi đọc cái tít trên báo Tuổi trẻ cũng thấy giật gân và câu khách quá , chắc nhà báo không có chuyên môn . Đọc bài tường thuật của Ts Tô Văn Trường nhiều chỗ rất chuyên sâu, tôi không hiểu về mô hình toán nhưng thấy lập luận có vẻ logic thuyết phục. Việc đánh giá xin nhường các nhà chuyên môn.

    Trả lờiXóa
  2. Cháu học ngành tài nguyên nước nên rất quan tâm đến các bài viết tương tự như thủy điện tác động đến môi trường kinh tế xã hội. Kiến thức chuyên môn của bác Trường rất rộng và chuyên sâu, Đánh gía phải có tính chất định lượng, bài bản khoa học như thế thì chúng cháu học được rất nhiều thông tin kiến thức bổ ích. Có lần cháu tham dự hội thảo có Gs Nguyễn Ngọc Trân trình bầy tham luận có ảnh vệ tinh , cháu xin copy ở ban tổ chức, họ bảo thầy chỉ chiếu ở máy tính riêng rồi mang về không cho ai copy cả. Đang thất vọng, thì có anh ở Viện khoa học cho cháu copy cả 1 file thông tin, nhiều ảnh vệ tinh cập nhật phong phú kể cả Landsat đầy đủ hơn của Gs Trân rất nhiều. Cháu xin lỗi làm khoa học mà chỉ giữ riêng thông tin của mình chẳng có ích gì cho xã hội cả ạ.

    Trả lờiXóa
  3. Thường bạn đọc hay quan tâm chú ý các thông tin trái chiều , giật gân nhưng phải có lý. Ở hội thảo quốc tế bàn về chuyên môn đúng hay sai phải nói có sách mách có chứng, không nên phán chung chung, không có kiểm chứng. Nghe nói yêu cầu kiểm tra tài chính, kỳ cục như bịa ấy. Chả nhẽ ông Trân lại ấm đầu thế? Tôi phone cho người bạn dự hội thảo MDS kiểm tra thông tin về bài viết của ông Trường thì nhận trả lời đúng thế, thậm chí còn kể ông Trân khi phát biểu luôn vỗ ngực "cái tôi" là nguyên thứ trưởng, Phó chủ nhiệm ủy ban đối ngoại của Quốc hội, giáo sư (không biết ông bỏ dậy từ khi nào)? . Phản cảm nhất là không đủ lý lẽ phản biện về phương pháp tính của Tiến sĩ Chu Thái Hoành về mô hình tác động đến nông nghiệp lại lôi lý lịch khoa học để truy. Trớ trêu là Ts Hoành lại là chuyên gia thứ thiệt gốc về thủy lợi nhưng học tiên sĩ nông nghiệp và có hơn chục năm làm chuyên gia nông nghiệp ở Viện lúa quốc tế thành ra ông Trân bị quê độ. Anh bạn còn kể ông ở hội thảo có mặt Bộ trưởng Bộ TNMT Nguyễn Minh Quang nhưng ông Trân còn gọi thứ trưởng Nguyễn Thái Lai là Bộ trưởng đúng là "tầu hỏa nhập ma"! hic .

    Trả lờiXóa
  4. Việt nam phát triển thủy điện cả phái bắc ở lưu vực sông Hồng và Tây Nguyên cũng như miền Trung cho nên Lào cần phát triển thủy điệs tế n là đúng. Nhưng VN làm thủy điện trên địa phân nước mình ở hạ lưu , các tác hại dân ta chịu , không ảnh hưởng đến nước khác. Phát triển thủy điện của lào ảnh hưởng trực tiếp đến Campuchia và Việt nam nên không phải cứ thích là làm mà còn có luật pháp quôc tế.

    Trả lờiXóa
  5. Việt nam đã từng mang quân sang làm thủy điện ở dòng nhánh sông Mekong của Lào và cả công trình thủy điện Luabrabang trên dòng chính. Muốn giáo huấn cho bạn , trước hết phải nhìn lại các việc làm của mình. .

    Trả lờiXóa
  6. Lào cùng ý thức hệ và nhiều duyên nợ gắn bó với VN . Ngoài việc đấu tranh theo luật pháp quốc tế cần có chính sách thích hợp để giữ vững mối quan hệ anh em.

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. quên cái ý thức hệ + duyên nợ
      h ý thức là tiền & quyền lực....
      ko có tiền ko có tiền nói déo ai nghe...

      Xóa
  7. Người Đà Nẵnglúc 23:39 5 tháng 12, 2015

    Lâu nay đồng bằng sông Cửu Long lo hạn hán thiêú nước nghiêm trọng chẳng thấy lũ đâu. Không hiểu nếu có đập thủy điện tích nước mùa lũ có xả về mùa khô như cam kết không? Ngay trong nước mấy anh thủy điện ở Vũ Gia Thu Bồn có quy trình vận hành mà vẫn còn nhặng xị đòi kiện cáo đến cả Thủ tướng. .

    Trả lờiXóa
  8. "Làm chơi ăn thiệt" nghĩ gì cho mệt đã có đảng và nhà nước lo

    Trả lờiXóa
  9. Trung Quốc không gia nhập hiệp định MRC của 4 nước hạ lưu đó là cái cớ để họ tự làm quy hoạch 14 đập thủy điện. Chỉ riêng TQ chứa nước cho đủ các hồ chứa cũng mất chục năm trong khi diện tích lưu vực 20% . Nếu họ tính chuyển nước ngoài luuw vực lên phía bắc của TQ còn là đại hoạc cho các nước hạ lưu. 11 đập thủy điện dung tích hữu ích trên đất Lào và Campuchia chỉ là con số rất nhỏ so với dung tích hữu ích các đập thủy điện của Tầu.

    Trả lờiXóa
  10. Dân Nam bộ xưa kia đúng là có câu ca "làm chơi ăn thiệt" thò chân xuống rạch cũng bị cá đớp chân, lúa ma không trồng cũng nở nhưng dân số phát triển di dân nên phải khai phá đồng hoang để phát triển nông sản. làm nông nghiệp ngoài giống, phân bón thì thủy lợi là biện pháp chủ yếu cấp thoát nước theo mùa vụ. Bờ bao để làm vụ hè thu là sáng tạo của dân. Cái lo là biến đổi khí hậu và tác động của hồ thủy điện đảo lộn nếp sống và phương cách canh tác nên rất cần sự hướng dẫn của chính quyền và sự giúp đỡ của các nhà khoa học

    Trả lờiXóa
  11. Lưu vực Mekong ở Tây Nguyên có các công trình thủy điện trên sông Sesan, Srepok điển hình như Yali có thời kỳ xả nước không báo trước làm chết cả số dân Campuchia. Bây giờ nếu Campuchia mà làm công trình Sampor thì lại là đại họa cho VN

    Trả lờiXóa
  12. Đấu tranh, đàm phán để càng ít công trình thủy điện trên dòng chính càng tốt. Nếu trường hợp bất khả kháng phải đề nghị kiểm soát chặt ché khâu thiết kế, đặc biệt là chế độ vận hành của các nhà máy thủy điện.

    Trả lờiXóa
  13. Có ai biết cụ thể VN đã xây bao nhiêu đập thủy điện ở Lào?

    Trả lờiXóa
  14. Đại học thủy lợilúc 10:30 6 tháng 12, 2015

    Mô hình 3 chiều về lý thuyết tốt hơn 2 chiều và 1 chiều. Nếu số điều cơ bản địa hình, thủy văn (cơ sở đầu vào) không đủ, khập khiễng thì làm mô hình 1 chiều còn chính xác hơn. Bất cứ mô hình toán nào cũng sai chỉ cần tiếp cận 80% so với thực tế là tốt lắm rôi.

    Trả lờiXóa
  15. Tôi tham dự nhiều hội thảo chỉ cần giờ giải lao là khá nhiều người đã biến rồi với đủ lý do khác nhau. Nếu kéo dài đễn buổi chiều thì vắng hẳn nhưng ở hội thảo này nghe nói đông đủ đến tận phiên bế mạc. Thường bộ trưởng chỉ đến khai mạc đọc diễn văn nhưng ông Nguyễn Minh Quang ở đến tận phút chót có tác động lớn để chuyên gia, đại biểu quốc tế thấy rõ sự quan tâm của lãnh đạo VN đối với nghiên cứ này.

    Trả lờiXóa
  16. Những đánh giá và nhận xét đúng đắn.

    Trả lờiXóa
  17. Bài tóm lược của TS Trường có lý, có tình; tránh được tình trạng "cả vú lấp miệng em" hồi giờ!
    Rất tiếc là các số liệu định lượng là chưa (thể) đủ để thuyết phục phái "phản biện", như TS Trường đã dẫn.
    Dòng sông thiên nhiên có thể ví như cây gỗ trong rừng, nếu không cưa cắt gọt rũa thì rồi nó cũng thành gỗ mục. Việc nghiên cứu cho đầy đủ để khai thác tốt nhất "của trời cho" này là việc làm cần thiết vừa phải đủ tầm, vừa phải có cái tâm (nhất là dòng sông quốc tế như sông Mê Kong).
    Ở cái HN này, có thằng cha làm xáo trộn nhất đến lưu vực sông (TQ) thì không thèm dự (không dám ...mời hay nó ... không thèm dự).
    Ông bạn Lào thì có lợi quá đi rồi, mà xét cho đúng thì ảnh hưởng của các DA trên đất Lào đâu có ảnh hưởng gì nhiều đến chế độ dòng chảy của sông MK đâu (MDS báo cáo đúng đấy)! Cho nên người ta có "quyền", VN&CPC phải có thái độ thương lượng với người ta để chia xẻ lợi ích chứ!
    CPC và VN thì chắc là bị giảm trữ lượng và chủng loại cá tự nhiên, giảm lượng phù sa (nhất là ...cát xây dựng chứ loại phù sa màu mỡ cho NN thì cũng chưa hẳn) được bồi đắp; nhưng thay vào đó cũng có lợi ích điều hòa dòng chảy kiệt và đẩy mặn - nhưng phải bàn với "ông" Tàu về quy trình điều tiết lũ, và có thể về nuôi cá nước ngọt cũng có điều kiện phát triển tốt hơn, bù cho sản lượng cá tự nhiên suy giảm...
    Có lẽ cái sự "tự chủ" và cấp bách nhất của VN là phải nhanh chóng có giải pháp sản xuất và khai thác ...cát xây dựng - là cái việc không thể stop, để bảo vệ bờ (tất cả các con) sông, chứ cứ kiểu bắt cóc bỏ đĩa như lâu nay thì chỉ tốn tiền oan để duy trì các lực lượng ...thực thi pháp luật, tốn giấy mực loa đài cho các tổ chức truyền thông khai thác tin ...giật gân! Nhưng chắc sẽ buồn cho mấy vị trí thức ngoài ngành hoăc chính trị gia ưa nổi tiếng, lại có dư ...nhiệt tình

    Trả lờiXóa
  18. Nhà báo viết những vấn đề về chuyên môn cần lắng nghe nhiều chiều, tham vấn chuyên gia có uy tín để không bị hố. Phản biện không có nghĩa là chỉ phê phán đả phá mà phải chỉ ra các mặt được chưa được phân tích nguyên nhân có dẫn chứng thuyết phục, và đề xuất giải pháp mang tính xây dựng đấy mới là nhà khoa học chân chính. .

    Trả lờiXóa
  19. Cuộc chiến về việc xây dựng các đập thủy điện ở thượng lưu còn lâu dài và gian khổ. Người dân miền Tây luôn chủ động, thích nghi với mọi điều kiện để sống vui sống khỏe . Nếu nước biển dâng cao quá theo biến đổi khí hậu , theo quy luật sinh tồn ta phải di dời sang Campuchia và Lào như cuộc di tản hiện nay ở EU. Hãy chờ đấy!

    Trả lờiXóa
  20. Bài viết công phu, hiểu biết, thuyết phục.

    Trả lờiXóa
  21. Thủ tướng Hun Sen trước đây có lúc vì lý do riêng gì đó tuyên bố các đạp thủy điện của TQ không ảnh hưởng gì đến hạ lưu . 4 năm vừa qua, phải hủy lễ hội đua thuyền trên sông Tonleshap vì mực nước xuống qúa thấp do Trung Quốc tích nước hồ chứa thủy điện mới trắng mắt ra.

    Trả lờiXóa
  22. Trước đây TQ đã tài trợ dự án phá đá ở lòng sông từ Myanmar qua Thái xuống đến Lào để xà lan hàng trăm tấn giao thương qua lại. Ngày nay yểm trợ làm thủy điện để thâu tóm chìa khóa năng lượng của hạ du sông Mekong.

    Trả lờiXóa
  23. Tôi là người dân tộc, nói thẳng là rất thích bình luận của Gà Tồ

    Trả lờiXóa