Mỹ: "Cần ngưng ngay!"; TQ: "Cứ làm!"

Obama: 'Các nước nên ngưng cải tạo đảo'

Tổng thống Barack Obama nói các nước nên ngưng cải tạo đảo và quân sự hóa tại khu vực tranh chấp ở Biển Đông.

"Vì ổn định khu vực, các nước tuyên bố chủ quyền nên ngưng cải tạo, xây dựng và quân sự hóa khu vực có tranh chấp," Tổng thống Hoa Kỳ nói tại phiên họp giữa ông và các nhà lãnh đạo 10 nước Asean.

Ông Obama nói ông khuyến nghị Asean làm việc nhằm đưa ra một bộ qui tắc ứng xử tại Biển Đông bao gồm giải quyết các tranh chấp, việc tự do đi lại và tự do bay tại khu vực có tranh chấp một cách hòa bình.

Trung Quốc trước đó nói họ không muốn chủ đề Biển Đông là trọng tâm của các cuộc họp tại Kuala Lumpur.

Thủ tướng Nhật Shinzo Abe, tại phiên họp với Asean, đã bày tỏ quan ngại lớn về việc Bắc Kinh cơi nới đảo với sự hiện diện của Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường

Không nêu tên Trung Quốc cụ thể, ông nói về “hành động đơn phương sẽ làm thay đổi hiện trạng và gây căng thẳng trong khu vực".

Được biết Thủ tướng Trung Quốc và các nhà lãnh đạo khác không bình luận gì về chủ đề này.

Tổng thống Barack Obama trước đó kêu gọi Trung Quốc ngưng cơi nới và xây thêm đảo nhân tạo tại Biển Đông khi ở Manila dư hội nghị Thượng đỉnh Apec.

Tại đây nhà lãnh đạo Hoa Kỳ cũng nói rằng ông mong muốn làm việc với tất cả các nước có tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông để giải quyết bất đồng.

Ông Obama có một số cuộc họp song phương bên lề với giới lãnh đạo các nước có quan tâm tới chủ đề Biển Đông trong đó có Nhật Bản và Philippines trong chuyến thăm châu Á.

Trang web Chính phủ Việt Nam đưa tin Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã gặp Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama bên lề Hội nghị Cấp cao ASEAN-Hoa Kỳ vào chiều ngày 21/11 tại Kuala Lumpur, Malaysia.

"Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đề nghị Hoa Kỳ đóng góp tích cực hơn nữa vào việc đảm bảo hoà bình, ổn định và thịnh vượng ở khu vực, kể cả ở Biển Đông. Về vấn đề Biển Đông, Tổng thống Barack Obama khẳng định Hoa Kỳ ủng hộ lập trường của Việt Nam," báo điện tử Chính phủ Việt Nam đưa tin.

Hiện chưa rõ cuộc gặp giữa Tổng thống Obama và Thủ tướng Dũng là họp riêng hay trao đổi thông thường bên lề hội nghị.

"Việc Obama không đến Hà Nội trong dịp kỷ niệm 20 năm ngày thiết lập bang giao cũng như sự lạnh nhạt bên lề của các hội nghị ở Philippines và Malaysia là thông điệp mạnh mẽ nhất được gửi đến Bộ Chính Trị Hà Nội. Đã đến lúc Hà Nội chọn bạn mà chơi," luật sư Vũ Đức Khanh, nhà quan sát chính trị Việt Nam, từ Canada bình luận trên facebook của ông.

 Việc Hoa Kỳ đưa tàu chiến áp sát đảo nhân tạo của Trung Quốc tại Trường Sa 

khiến Bắc Kinh có phản ứng giận dữ.

Vào giai đoạn cao điểm của căng thẳng Việt Trung do vụ giàn khoan 981, Thủ tướng Dũng từng mô tả về điều ông gọi là "tình hữu nghị viển vông" giữa Bắc Kinh và Hà Nội.

Tuy nhiên trả lời đại biểu quốc hội gần đây Thủ tướng Dũng khẳng định "Chúng ta chân thành, làm hết sức mình để tăng cường quan hệ hữu nghị, hợp tác bình đẳng, cùng có lợi, cùng phát triển với Trung Quốc trên tất cả các lĩnh vực."

Thủ tướng Dũng cũng khẳng định "Đồng thời, kiên quyết đấu tranh bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, lãnh thổ, biển đảo, lợi ích quốc gia theo đúng chủ trương, nghị quyết của Đảng, Hiến pháp, pháp luật của Nhà nước ta cũng như Hiến chương Liên hợp quốc, luật pháp quốc tế, các cam kết khu vực."

Bộ Ngoại giao Việt Nam gần đây có tuyên bố chính thức phản bác lời nói của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Singapore liên quan chủ quyền đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa.

Hôm 7/11, một ngày sau khi rời Việt Nam, phát biểu ở Viện nghiên cứu Đông Nam Á, Singapore, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nhắc lại những hòn đảo trên Biển Đông là thuộc lãnh thổ Trung Quốc từ thời cổ đại.

"Một lần nữa, Việt Nam khẳng định có đầy đủ chứng cứ pháp lý và cơ sở về chủ quyền không tranh cãi của mình đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa".

"Chúng tôi yêu cầu các bên tôn trọng chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa; không có những lời nói và hành động làm phức tạp thêm tình hình tại Biển Đông; đồng thời đóng góp tích cực cho hòa bình và ổn định của khu vực và trên thế giới",người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Hải Bình nói vào ngày 12/11.

Trong một thông cáo ngày 17/11, Nhà Trắng cho biết “tăng cường năng lực an ninh hàng hải của các đồng minh và đối tác” nhằm mục đích “đáp trả với những nguy cơ” trên vùng biển ngoài khơi của các nước này và đảm bảo an ninh hàng hải cho cả vùng.

Hoa Kỳ nêu rõ những hợp tác hàng hải với Việt Nam trong thông cáo này, gồm các điểm:

"Tăng hỗ trợ chương trình hàng hải cho Việt Nam lên 19,6 triệu USD trong năm tài khóa 2015 để hỗ trợ phát triển năng lực hàng hải của Đông Nam Á, và có thể mở rộng tài trợ lên đến 20,5 triệu USD trong năm 2016.

"Chúng ta đang giúp Việt Nam phát triển mạnh hơn tình báo hàng hải, giám sát, trinh sát (ISR), chỉ huy và kiểm soát trong nội bộ các cơ quan chấp pháp trên biển của Việt Nam.

Gỡ bỏ lệnh cấm vận vũ khí sát thương trên biển để lực lượng hàng hải Việt Nam phát triển, và ủng hộ các hoạt động hợp tác với các lực lượng khác trong khu vực.Hai bên mở rộng huấn luyện và tập trận, tập trung vào cứu trợ thiên tai và hỗ trợ nhân đạo."

*           *          *

Trung Quốc tuyên bố ‘không ngưng xây dựng’ ở biển Đông

Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Lưu Chấn Dân
cũng cho rằng Washington đang “khiêu khích chính trị”

Trung Quốc hôm nay tuyên bố sẽ tiếp tục xây dựng các cơ sở quân sự và dân sự trên các đảo nhân tạo mà quốc gia này xây dựng trên biển Đông, một ngày sau khi Tổng thống Obama kêu gọi ngưng quân sự hóa trên vùng biển tranh chấp. Bắc Kinh cũng cho rằng Washington đang “khiêu khích chính trị”.

“Xây dựng và duy trì các cơ sở quân sự cần thiết, đây là điều cần thiết đối với quốc phòng của Trung Quốc và đối với việc bảo vệ các hòn đảo và bãi đá”, Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Lưu Chấn Dân phát biểu như vậy trong một cuộc họp báo ở Kuala Lumpur hôm nay.

Ông Lưu nói thêm rằng Trung Quốc có kế hoạch “mở rộng và nâng cấp” các cơ sở dân sự trên các hòn đảo “nhằm phục vụ tốt hơn các tàu thương mại, ngư dân, cũng như giúp đỡ các tàu gặp nạn và cung cấp thêm các dịch vụ công ích”.

Nhà ngoại giao này cũng bác bỏ ý kiến cho rằng Trung Quốc đang quân sự hóa biển Đông, và cho biết rằng Bắc Kinh chủ yếu xây dựng các cơ sở dân sự.

Phát biểu của ông Lưu tại hội nghị thượng đỉnh thường niên của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á ở Kuala Lumpur là một trong những tuyên bố mạnh mẽ nhất về quan điểm của Trung Quốc liên quan tới biển Đông.

Ông Lưu cũng nói rằng Washington đang thử thách Bắc Kinh khi nhất mực tiến hành các cuộc tuần tra để bảo đảm “tự do hàng hải” ở tuyến đường biển chiến lược.

Ngoài việc triển khai một tàu khu trục trang bị tên lửa dẫn đường tới gần các hòn đảo nhân tạo của Trung Quốc, Washington đầu tháng này phái các máy bay ném bom B-52 bay tới gần một số đảo.

Về các hoạt động đó, ông Lưu nói rằng “đã vượt ra ngoài khuôn khổ của tự do hàng hải”.

“Đó là một sự khiêu khích chính trị và mục đích là để thử thách sự đáp trả của Trung Quốc”, ông Lưu nói.

Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama hôm qua đã kêu gọi các nước chấm dứt xây đảo nhân tạo và quân sự hóa các tuyên bố chủ quyền.

Người đứng đầu Nhà Trắng cũng tuyên bố sẽ tiếp tục khẳng định quyền tự do hàng hải ở vùng biển tranh chấp.

(Theo Reuters, AP)

-----------