Phó Thủ tướng Việt Nam kêu gọi tăng cường quan hệ với Mỹ

Nhân chuyến thăm Hoa Kỳ và họp bàn với Ngoại trưởng Hoa Kỳ John Kerry, Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam, ông Phạm Bình Minh đã có một bài phát biểu về ngoại giao Việt Nam và quan hệ Việt Mỹ hướng tới kỷ niệm 20 năm quan hệ hai nước tại Trung tâm Chiến lược và Nghiên cứu quốc tế ở Washington DC.

Vì hòa bình và ổn định

Trong bài phát biểu khoảng 10 phút tại Trung tâm Chiến lược và Nghiên cứu Quốc tế (CSIS) ở Washington DC vào chiều ngày 1 tháng 10, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh ca ngợi những bước tiến đã đạt được trong quan hệ Việt Mỹ suốt 20 năm qua và nhìn nhận còn nhiều tiềm năng để cho mối quan hệ này tiếp tục phát triển vì hòa bình và ổn định của khu vực châu Á Thái Bình Dương:

“Có rất nhiều triển vọng cho hai nước để làm việc cùng nhau vì lợi ích của người dân hai nước và vì hòa bình, thịnh vượng của khu vực châu Á Thái Bình Dương. Đó là lý do vì sao hơn một năm trước, Chủ tịch Trương Tấn Sang và Tổng thống Obama tuyên bố quan hệ hai nước là đối tác toàn diện để cung cấp một khuôn khổ rộng cho hợp tác song phương trên nhiều lĩnh vực để nắm bắt được những tiềm năng đó… khi chúng ta nhìn vào lễ kỷ niệm 20 năm bình thường hóa quan hệ hai Việt Mỹ, cả hai nước đều tự hào vì những tiến bộ mỗi nước đạt được và những thách thức mà hai nước đã vượt qua.”

Ông Phạm Bình Minh điểm lại tóm tắt những thành tựu mà hai nước đã đạt được trong suốt 20 năm qua kể từ khi bình thường hóa quan hệ. Theo Bộ trưởng Phạm Bình Minh, 20 năm sau bình thường hóa quan hệ, thương mại hai chiều đã tăng hơn 130 lần so với thời gian đầu đạt 30 tỷ đô la vào năm 2013, và hai nước cũng đang tích cực đàm phán hiệp định đối tác xuyên Thái Bình dương TPP góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế tại Việt Nam. Về mặt quan hệ giữa nhân dân hai nước, kể từ khi bình thường hóa quan hệ đến nay, Việt Nam hiện đã trở thành nước đứng đầu khối ASEAN trong việc gửi sinh viên sang du học tại Mỹ. Con số sinh viên Việt Nam du học tại Mỹ là hơn 16.000 sinh viên. Bên cạnh đó hai nước cũng tiến hành một loạt các đối thoại cấp cao trong các lĩnh vực chính trị, quốc phòng, lao động và nhân quyền. Quan hệ hợp tác hai nước đã được mở rộng sang nhiều lĩnh vực như môi trường, thay đổi khí hậu, nhân đạo, cứu trợ thảm họa và việc Việt Nam tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên Hiệp Quốc.

Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam cũng ca ngợi thỏa thuận hạt nhân dân sự 123 được ký kết giữa Mỹ và Việt Nam vừa được quốc hội Mỹ phê chuẩn.

Bên cạnh những tiến bộ đã đạt được, người đại diện chính phủ Việt Nam cũng nhìn nhận những vấn đề còn lại trong quan hệ hai nước, đặc biệt là những vấn đề liên quan đến cuộc chiến Việt Nam như chất độc da cam, và người Mỹ mất tích.

Thắt chặt quan hệ hơn nữa

Nói về những khuyến nghị với chính phủ hai nước để tìm cách thắt chặt hơn nữa quan hệ Việt Mỹ, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh đánh giá cao những khuyến nghị được đưa ra trong báo cáo của CSIS vể quan hệ Việt Mỹ có tựa tạm dịch là một Kỷ nguyên mới trong quan hệ Việt Mỹ, trong đó có một số khuyến nghị mà theo ông Phạm Bình Minh là đã để chờ đợi quá lâu. Đại ý các khuyến nghị được đưa ra trong báo cáo bao gồm việc sắp xếp chuyến thăm của Tổng thống Barack Obama đến Việt Nam vào năm 2015 nhân kỷ niệm 20 năm bình thường hóa quan hệ, thúc đẩy các chuyến thăm và làm việc giữa các đoàn đại biểu quốc hội hai nước, tiến hành các đối thoại giữa chính phủ Mỹ và Bộ Công an Việt Nam về các vấn đề quyền con người, kết thúc các đàm phán TPP, nới lỏng lệnh cấm bán vũ khí sát thương dành cho Việt Nam…

Cuối bài phát biểu của mình, Bộ trưởng Phạm Bình Minh cũng đưa ra những đề nghị chung trong quan hệ hai nước:

“Cả hai nước cần tăng gấp đôi nỗ lực của mình để làm sâu hơn quan hệ hai nước và làm việc trong khuôn khổ của ASEAN và các đối tác khác để đảm bảo hòa bình, ổn định và thịnh vượng trong khu vực và hơn thế. Hai nước nên làm việc tích cực hơn nữa với các nước khác để hoàn tất TPP. Với việc ASEAN xây dựng cộng đồng chung đến năm 2015, Việt Nam sẽ gia tăng nỗ lực để thắt chặt hơn quan hệ đối tác giữa ASEAN và Mỹ. Hòa bình, thịnh vượng và an ninh ở khu vực châu Á Thái Bình Dương đòi hỏi một Việt Nam mạnh hơn trong một ASEAN đoàn kết và sự tham gia của các nước có liên quan trên toàn thế giới, đặc biệt là Hoa Kỳ. Chúng ta không thể thay đổi lịch sử nhưng có thể làm thay đổi tương lai bằng cách làm việc cùng nhau.”

Trong phần trả lời các câu hỏi, Bộ trưởng Phạm Bình Minh cũng nói đến mối quan hệ giữa Việt Nam và Trung Quốc. Theo ông, quan hệ giữa hai nước không có ảnh hưởng đến việc phát triển quan hệ tốt đẹp giữa Việt Nam và Mỹ:

“Chính sách ngoại giao của chúng tôi là đa dạng, đa phương, có nghĩa là chúng tôi phát triển quan hệ với tất cả các nước. Chúng tôi có quan hệ với các cường quốc. Với Trung Quốc, chung tôi có quan hệ đối tác chiến lược, với Mỹ, chúng tôi có quan hệ đối tác toàn diện. Phát triển quan hệ với một nước này không làm ảnh hưởng đến quan hệ của chúng tôi với các nước khác. Khi chúng tôi phát triển quan hệ với nước này thì điều đó không phụ thuộc vào quan hệ của chúng tôi với nước khác.”

Liên quan đến câu hỏi về việc dỡ bỏ lệnh cấm bán vũ khí sát thương cho Việt Nam, Bộ trưởng Phạm Bình Minh nói ông chào đón bất cứ những quyết định nào liên quan đến vấn đề này và mong muốn quan hệ hai nước sẽ còn bình thường hơn. Đây cũng là điều mà ông đã nói đến trong buổi nói chuyện tại Hiệp hội châu Á ở New York hôm 24 tháng 9. Tại đó, Bộ trưởng Phạm Bình Minh nói rằng lệnh cấm bán vũ khí sát thương là điều bất bình thường duy nhất trong quan hệ giữa hai nước.

Việt Hà/ rfa

 ---------------------------------------------------------------