Những vụ án oan: khi quan tòa cũng...chối tội

* LƯU TRỌNG VĂN

Sự kiện nữ thẩm phán Đặng Thị Bích Loan - Tại TAND huyện Phúc Thọ (Hà Nội), trong phiên tòa xử nguyên nhà báo Phạm Đình Huy cưỡng đoạt tài sản, đã nhiều lần chăm chú “nấu cháo” điện thoại, phớt lờ những tranh tụng của luật sư  phản biện ý kiến của công tố viên, bào chữa cho thân chủ của mình, đã gây phẫn nộ trong công chúng. 

Hành động phản đạo đức, coi thường kỷ cương pháp luật này của chính người đại diện công lý là không thể tha thứ. Không ít vụ án oan sai, hoặc những "vụ án bỏ túi" công khai diễn ra ở nơi tố tụng cung đình bất chấp pháp luật bắt đầu từ chính những vị quan tòa vô lương tâm, vô trách nhiệm như thế.

Mới đây cơ quan tố tụng đã ra quyết định khởi tố nguyên thẩm phán Tòa án Nhân dân Tối cao Phạm Tuấn Chiêm người đại diện Tòa án Nhân dân Tối cao phán xét quy tội giết người đối với ông Nguyễn Thanh Chấn dẫn đến cuộc đời của một công dân vô tội đã phải chịu biết bao cay đắng tủi nhục trong đằng đẵng lao tù. Vậy hơn 10 năm trước thẩm phán Phạm Tuấn Chiêm người cầm cân nẩy mực đại diện cho công lý  đã phạm sai lầm gì trong xét xử vụ án Nguyễn Thanh Chấn?

Quan tòa Đặng Thị Bích Loan
"nấu cháo" điện thoại
                                              (Ảnh: Báo Xây dựng)

Xin hãy nghe ông quan tòa một thời đầy quyền uy kia trả lời báo chí thanh minh cho sự tuyên sai bản án của mình: “Khi xét xử mặc dù tôi đã làm hết trách nhiệm, công tâm, nhưng vì trước đó một số cơ quan đã dùng nghiệp vụ làm sai lệch hồ sơ nên dẫn đến kết quả xét xử không đúng. Điều kiện tiên quyết để xét xử đúng là các cơ quan điều tra khởi tố, viện kiểm sát truy tố đúng tội. Chúng tôi không có chức năng điều tra. Chúng tôi chỉ căn cứ vào kết quả điều tra của các cơ quan khác trên cơ sở cơ quan tố tụng. Nhưng họ đã có những thủ đoạn bức cung, dùng nhục hình, bây giờ mới phát lộ đã làm sai lệch hồ sơ vụ án. Trường hợp này hoàn toàn bất khả kháng trong quá trình xét xử vụ án” .

Vâng chỉ cần nghe sự tường trình với báo chí của vị từng là thẩm phán Tòa án Nhân dân Tối cao - tòa án quyền uy và lớn nhất nước này đủ thấy cái gì đã diễn ra bấy lâu nay ở nhiều phiên tòa của nước ta .Lời trần tình rất chân thật của vị quan tòa này đã quá đủ để những ai quan tâm đến chuyện tố tụng phải sởn tóc gáy khi hiểu ra sự thật vì sao có quá nhiều vụ án oan sai đến mức nhiều vị lãnh đạo quốc gia cũng phải lắc đầu ngao ngán.

Vậy ra , trách nhiệm duy nhất của quan tòa là nghe cơ quan điều tra và cơ quan tố tụng. Họ đúng thì mình xử đúng còn họ trật thì mình xử trật vô tư à? Thế thì tiếng nói của bị cáo, của các nhân chứng và sự phản biện tức sự cãi của các luật sư bấy lâu nay tại các phiên tòa là làm cảnh về cái gọi tính công minh của pháp luật  à?

Thế thì bao năm các vị quan tòa tôi rèn nghiệp vụ, học luật, học về các môn tâm lý, học khả năng nhận biết đúng sai trong một vụ án cùng những trình độ nghiên cứu hồ sơ vụ án, phán xét vụ án, khả năng thường trực dày vò lương tâm trước tiếng kêu oan hay trước sự hoài nghi bằng chứng, để rồi cũng chỉ để làm cảnh cho một vở diễn, ở đó lương tâm không còn chỗ đứng nữa hay sao?

Phải chăng vì cái cách hành xử ngồi trên pháp luật mà nhân danh pháp luật như ông quan tòa Phạm Tuấn Chiêm từ lâu đã quá quen rồi trong nghề xét xử nên bà quan tòa Đặng Thị Bích Loan kia mới có thể ung dung trên ghế chủ tọa phiên tòa trò chuyện điện thoại trong lúc luật sư tranh tụng. Trong mắt bà quan tòa Đặng Thị Bích Loan này cũng như trong mắt ông quan tòa Phạm Tuấn Chiêm hơn 10 năm trước kia thì án đã quyết rồi vì làm quan tòa phải tin tuyệt đối vào cơ quan điều tra, cơ quan  tố tụng  tức là “phải tin vào những đồng chí của mình”.

Việc cơ quan tố tụng ra quyết định khởi tố thẩm phán Phạm Tuấn Chiêm là một động thái rất tích cực được dư luận hoan nghênh và đó cũng chính là hồi chuông cảnh tỉnh cho những quan tòa như bà Đặng Thị Bích Loan kia.

L.T.V/Motthegioi 

--------------