> TỐC LỰC THỜI GIAN VÀ LỰC CẢN TƯ DUY

* Bùi Văn Bồng

Lại hết năm cũ. Lại bước sang năm mới. Nhanh. Rất nhanh. Thời gian không đợi con người.

Thời gian cứ đi, tư duy nằm lại. Chậm sinh ra, có khi không chịu sinh ra. Tồn tại như không tồn tại, ảo và thực. Đi chậm nhất, siêu thực nhất vẫn là tư duy. Tốc lực thời gian nhanh, nhưng rất đều đặn. Tư duy tự tạo ra sức ì, và phát tiết nhanh hay ngấm chậm, thật-giả, hoặc đi lùi tùy hứng, thường bỏ mất, lướt qua những yếu tố tùy cơ.

Tư duy không tự tạo ra vận tốc, chính vận tốc cuộc đời buộc tư duy phải đổi thay. Nhưng trong quy trình ấy, bản thân tư duy lại tréo ngoe sinh ra ma sát nội tại, gây ra lực cản cho chính mình. Xã hội văn minh, phát triển nhờ tư duy, nhưng hủy hoại, kìm bước của  xã hội, tự hủy diệt loài người cũng chính là tư duy. 

Con người nặn ra, đẻ ra hết chủ nghĩa này đến luận thuyết nọ, hết trường phái này đến lý luận kia. Nhưng, con người lại thường quên rằng, trong vũ trụ bao la, trong siêu nhiên thái cực, con người không bằng hạt cát, đời người như hạt bui bay trong gió, thoáng qua, tan biến. Cái khối óc của con người là hình hài và cấu trúc hư vũ trụ, cũng sinh ra, phát triển, vận hóa theo vũ trụ. Nhưng, tư duy từ các nhánh rẽ đầy chủ quan của nếp nhăn não trạng lại rất vô hình, mỏng manh, tưởng thực mà ảo, tưởng quyền biến mà dễ tan biến. Tưởng dồi dào, nhưng lại chẳng có gì.

 

Con người tự trói mình bằng tư duy của chính mình. Trời không bắt, thượng đế không hạn chế, nhưng tư duy con người đã làm mất quyền tự do mà trời đã ban phát. Con người tự trói mình bởi tư duy. Người chết rồi, luồng tư duy vẫn lan truyền, biến ảo, dịch chuyển mọi hướng, như hơi sương bay khắp nẻo trong cuộc sống xã hội. Nó có sức xuyên, sức công phá, lại như thứ hóa chất biến màu, biến chất. Các thứ chủ nghĩa đều do tư duy sinh ra, rồi lại bị chính tư duy gạt bỏ. Đồ thị của tư duy nằm trong quy luật vận hóa của vũ trụ, nhưng nằm ngoài ý muốn con người. Cuộc sống sản sinh ra tư duy, nhưng tư duy không dễ gì mà làm thay đổi cuộc sống.

Không có luận thuyết nào đúng với mọi thời đại. Càng không có chủ nghĩa nào trường tồn mãi mãi, hoặc trở thành bất biến độ bền, mặc định vị trí như sao bắc cực. Cái mà người ta gọi là “kim chỉ nam” chẳng qua cũng chỉ là một dạng tư duy trong thời điểm và bối cảnh. Đừng bao giờ vội vàng đưa ra hoặc giữ khư khư những áp đặt chủ quan, những giáo điều, bảo thủ! Tư duy, luận thuyết, chủ nghĩa này kia sẽ không có cái gì thành “kim chỉ nam” cho mọi hoàn cảnh, mọi thời đại. Ngay như trái đất cũng vậy, chỉ là hành tinh nhỏ nhoi giữa vũ trụ, ngày 21-12 mới rồi mà đúng như dự đoán của người Maya, ngày tận thế, thì dù cho đại tư bản kếch xù nhất, quyền lực nhất, độc tái nhất thế giới chưa ai đụng đến được cũng chỉ giây lát bị biến thànnh tro bui mà thôi.

Thời gian đều đặn, nhưng con người khó theo được tốc lực của nó. Tư duy khi hiện hữu, khi tan biến, lúc vọt nhanh, khi biến dạng, tụ tan thất thường. Có mà như không có, tưởng không có lại thấy có! Sự thực dụng, lòng tham của con người tự bản thân nó đã sinh ra lực cản của tư duy. Tư duy nông cạn, chủ quan, nóng vội đã nguy hại cho xã hội, kìm hãm sự phát triển; nhưng đã vậy còn bảo thủ, cực đoan thì tác động nguy hại tăng lên cấp số nhân. Kiểu tư duy này nếu rơi vào bậc đế vương thiên hạ thì ngược quy luật, mất dân chủ, áp đặt, sinh ra độc tài, gây tội ác mà tưởng như giữ vững lập trường, tưởng như kiên định, có bản lĩnh, có uy quyền trước thiên hạ! Tư duy kèm hành động như thế thường là kẻ quan quyền nặng cá nhân chủ nghĩa, tham lam, tự cho mình cái quyền đứng trên thiên hạ, nhiều khi dấn lên thành tội ác mất hết nhân tính. 

Ai đó bảo rằng: “Nếu có ước muốn trong cuộc đời này, sẽ mãi ước muốn cho thời gian trở lại…”. Điều đó không thể! Lịch sử chỉ có đi tới, không bao giờ lặp lại. Như là một định luật, thời gian tuân theo vòng xoay của tạo hóa mà không thể nào cho người ta níu kéo lại. Nói như thế để những ai đang hưởng trọn những phút giây tuyệt vời của cuộc đời mình hôm nay, phải biết gìn giữ, trân trọng và quyết thực hiện cho được chủ đích, hoài bão, những mơ ước có căn cứ của mình. Con người tự cho là đủ, đó là hạnh phúc. Lòng tham, cái ác chen vào tư duy như thuốc độc, như rắn hổ mang tích độc đầu lưỡi. Đừng để thời gian trôi qua một cách nhạt nhẽo và vô vị, để rồi không thể nào níu kéo lại được. Lại nhắc, bởi thời gian không đợi người.

Lại một năm nữa qua đi, năm mới bắt đầu. Lời chúc tụng nhau Tết Nhâm Thìn con như còn nghe rõ mồn một, như chưa ra khỏi cửa, cánh hoa năm ngoái rụng còn đó, đã tiếp nhận lời chúc tết năm Quý Tỵ. Rồng bay đi, Rắn trườn tới. Cứ như vậy đều đặn, lặng lẽ, đúng quy trình. Riêng con người lại dễ lầm tưởng, rất chủ quan, tự hãnh, cho rằng trong vũ trụ bao la chỉ có họ - con  người, mới là Cao Siêu, Vĩ Đại!

BVB